Lögberg - 06.06.1946, Blaðsíða 1

PHUINIÍ 21374
iT<U»e
. w\ V>^Ve.
0« «S&6*
I,a>lTl<i<'rer íftS*’ S A Complete
Cleaning
Institution
PHONE 21374

.ers *& "
I,a«n<ler A Cob plete
Cleajiing’
Institution
59. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMTUDAGINN 6. JNÚÍ, 1946
NÚMER 23

Ræðumenn íslendingadagsins á Mountain 17. júní
Dr. Richard Beck
BRÝN OG
BRENNANDI ÞÖRF
Að því er nýlegar fregnir frá
Aþenuborg herma, þarf gríska
þjóðin að fá sextíu og tvær þús-
undir mánaðarlega af aðfluttu
korni til þess að koma í veg fyrir
hallæri; þær þjóðir sem teljast
mega aflögufærastar varðandi út-
flutning korns, eru Canada og
Bandaríkin, og hefir sú fyrnefnda
sent Grikkjum all mikið af korn-
vöru án þess að krefjast endur-
gjalds; þó er það nú sýnt, að bet-
ur má ef duga skal; gríska þjóð-
in er samt sem áður engin und-
antekning, að því er viðkemur
matvælaskortinum, því núkvæm-
lega er eins ástatt um margar
aðrar Norðurálfuþjóðir og þjóð-
irnar, sem byggja Asíu.
Sérhver sú þjóð, sem einhverju
hefir að miðla, verður að rétta
fram örláta hjálparhönd, því
líknarþörfin er brýn og brenn-
andi.
FUNDIN BÖRN
Á síðastliðnum fimm mánuð-
um hafa komið í leitirnar á
Þýzkalandi 10,000 börn, sem
Nazistar höfðu hernumið og kom-
ið á kné; barnaleitin fór fram
undir umsjá líknar- og viðreisn-
ar nefndar hinna Sameinuðu
þjóða.
NÝTT VERKFALL HAFIÐ
Naumast hafði deiían í lin-
kolanámum Bandaríkjanna fyr
verið leyst, en verkfall við harð-
kolanámurnar var hafið; er það
að mestu bundið við Pennsylvan-
íuríkið, og nær til 75,000 manna;
er þetta verkfall, eins og hið fyr-
fyrnefnda, grundvallað á kröfu
um nokkura kauphækkun, en þó
eigi síður varðandi bætt vinnu-
skilyrði og félagslegt öryggi.
LANDSKJÁLFTI
Um þúsund manns hafa látið
lífið af völdum nýlegra lands-
skjálfta á Tyrklandi; eignatjón
hefir orðið geisimikið. Mest varð
um tjónið af völdum landskjálft-
ans í hinum eystri fylkjum lands-
ins. Rauði Krossinn hefir þegar
sent til landsskjálftasvæðanna
lækna, hjúkrunarkonur og ó-
grynni af sjúkrabirgðum.
Hon. Niels Johnson
ÓÁNÆGJA
VIÐ BEVIN
Utanríkisráðherra Breta, Ern-
est Bevin, á ekki sjö dagana sæla
um þessar mundir; stafar þetta
af afstöðu hans til Franco- stjórn-
arinnar á Spáni; hinn vinstri
fylkingararmur verkamanna-
flokksins krefst þess að stjórnin
rjúfi þegar fulltrúasambönd við
einræðisstjórn Francos, en slíku
tjáist Bevin mótfallinn og segist
vera þeirrar skoðunar, að slík að-
ferð myndi leiða til þess að
styrkja Franco fremur en veikja
í pólitískum skilningi; verður
afstaða Bevins því furðulegri
sem vitað er, að sérstök nefnd
úr öryggisráði hinna sameinuðu
þjóða telur stjórn Francos skað-
lega heimsfriði, og mælir með
því að allar sameinuðu þjóðirnar
rjúfi við hana fulltrúasambönd
fyrir lok næstkomandi septem-
ber mánaðar.
All öflug fylking úr þingflokki
verkamanna krefst þess, að Bev-
in leggi niður embætti hið bráð-
asta.
KOSNINGAR Á
FRAKKLANDI
Síðastliðinn sunnudag fóru
fram almennar þingkosningar í
Frakklandi, og lauk þeim á þann
veg, að enginn stjórnmálaflokk-
ur fékk nægilegt þingfylgi til
þess að mynda stjórn upp á eig-
in ábyrgð, og verður því ekki
um annað að ræða en myndun
samsteypuráðuneytis; flokkur
hinna svonefndu lýðveldissinna
hlaut flest þingsæti, eða 160 þing-
menn; næst kom flokkur Komm-
únista og svo jafnaðarmanna-
flokkurinn; kosningar þessar
voru sóttar af miklu kappi, og
urðu nokkrar róstur í ýmsum
hinna stærri borga; allir foringj-
ar meginflokkanna náðu kosn-
ingu.
Við oktoberkosningarnar í
fyrra varð Kommúnistaflokkur-
inn liðsterkastur.
Talsvert er talað um það, að
svo geti farið að deGaulle verði
falin myndun nýs ráðuneytis.
KCSNINGAR Á ÍTALÍU
Á sunnudaginn fóru fram þing-
kosningar á ítalíu, er snerust að
mestu um það hvort stofna skyldi
lýðveldi, eða halda áfram kon-
ungsættinni við; úrslit eru enn
eigi að fullu kunn, en benda til
þess, að þjóðin muni vera hlynt
lýðveldisstofnun.
Séra E. H. Fáfnis
VERKFÖLLIN í CANADA
Verkfallið við timburfram-
leiðsluna í British Columbia
stendur enn yfir og er enn
ófyrirsjáanlegt hvenær því
muni ljúka. Dómsforsetinn í
yfirrétti fylkisins, sem stjórnin
fól málamiðlun á hendur, hefir
lagt til að kaup verkfallsmanna
verði hækkað um 15 cents á
klukkustund, og þykir líklegt að
vinnuveitendur muni ganga að
þeirri uppástungu; verkfalls-
menn hafa enn eigi haldið fund
til þe&s að íhuga tillögu dómsfor-
setans.
Fátt nýtt hefir gerst í háseta-
verkfallinu í Austur Canadá
þessa síðustu daga. En nú er í
ráði að verkamálaráðherra sam-
bandstjórnar kveðji báða aðilja
til fundar við sig í Ottawa á
mánudaginn með það fynr aug-
um, að koma á málamiðlun.
Nokkrir verkfallsmenn hafa
verið teknir fastir, og hefir það
að vonurn reitt stéttarbræður
þeirra til reiði.
VINNUDEILA LEYST
Á miðvikudaginn í fyrri viku
lauk hinu mikla og langvinna
verkfalli þeirra manna, er störf-
uðu við námugröft linkola 1
Bandaríkjunum; fengu nárnu*
menn all miklar kjara- og rétt-
arbætur; kaup þeirra var hækk-
að um $1.85 á dag, og samtökum
þeirra tryggt það öryggi, sem
fram á var farið. • Foringi námu-
manna samtakanna, John L.
Leæis, barðist eins og víkingur
fyrir áminstum kjarabótum, enda
fylgdu námumenn honum óskift-
ir og einhuga að málum.
RÓSTUSAMT
Undanfarna daga hefir verið
næsta róstusamt í Jugoslavíu;
hefir það nú kornið upp úr kaf-
inu að leynilegur Fasistaflokkur
hafi verið að verki í landinu, og
hafa margar handtökur þegar
farið fram. Bretar eru ekki sem
ánægðastir við stjórn Titos hers-
höfðingja og saka hana um and-
úð í þeirra garð. Tito mótmælir
þessu og segir að Bretum komi
það ekki lifandis vitund við
hvernig Jugoslavía hagi stjórn-
arháttum sínum. Bretar hafa
lánað Jugoslavíu stórfé og sent
henni mikið af matgjöfum; það
sýnist því ekki nema eðlilegt, að
þeir vilji að þjóðin sýni þeim
fulla vinsemd.
Vilhjálmur Stefánsson:
Framtíð Norður-
heimskauts-
iandanna
Grein sú, sem hér fgr á eftir,
er þýdd úr “World Digest.”
Fjallar hún um tilraunir sovét-
vísindamanna ag verkfræöinga
til hagnýtingar á hinum norð-
lægu landssvæðum og Norðurís-
hafinu. Höfundur greinar þess-
arar er hinn heimsfrægi Vestur-
íslendingur, landkönnuðurinn
Vilhjálmur Stefánsson.
Hið nýja bjartsýnistímabil
varðandi möguleika til hagnýt-
ingar á Norðuríshafinu, er hefur
verið að renna upp undanfarin
fjörutíu ár, hefur mótazt eink-
um af tvennu, — öðru mjög al-
heimslegu fyrirbæri, hinu nokk-
uð staðbundnu, — þ. e. a. s.:
framþróun þeirri, sem leitt hefur
til þess, að flugtækni hefur nú
náð fram úr siglingatækni, —
og af stefnu Sovétsambandsins
varðandi norðlæg lönd þess og
sjóinn umhverfis þau.
Áætlanir um flugferðir yfir
Norðuríshafssvæðin eru nú svo
alkunnar, að hægt er að segja
þær í stuttu máli og án þess að
það þurfi að kosta deilur. Bæk-
ur, tímarit, dagblöð, útvarp og
samtöl manna á meðal koma
jafnan inn á umræðurnar um
“hina stóru hringleið,” og alkunn
ugt er, að stytzta leiðin frá
Egyptalandi til Kaliforníu ligg-
ur loftleiðis um ísland. Það er
nú á hvers manns vörum, að
taka verður örlítinn krók til suð-
urs en ekki til norðurs, ef koma
á við í Alaska í beinni flugferð
frá New York til Chunking, —
og að nokkurra mílna flug til
vinstri á beinni flugleið frá Chi-
cago til Calcutta gerir ferða-
mönnum mögulegt að fljúga
beint yfir Norðurplinn skömmu
áður en þeir eru hálfnaðir á leið-
inni.
Nú er rétt að taka nokkrar
aðrar stacjreyndir til viðbótar
með í reikninginn: að flugerf-
iðleikar yfir Norðuríshafinu eru
að jafnaði ekki meiri en á ýmsum
flugleiðum, sem nú eru farnar
reglulega á tempraða beltinu,—
að 90% af öllum íbúum jarðar
býr norðan við miðjárðarbaug,—
og að flestar helztu borgir ver-
aldar eru nær Norðurheims-
skautsbaug heldur en miðjarðar-
baug. Með þetta í huga getur
hverjum verið ljóst, að hægt er
að koma á þéttriðnu neti af flug-
leiðum um eða í nánd við Norð-
uríshafssvæðið í framtíðinni,
jafnframt því sem öll viðskipti
eru samhæfð á norðurhluta
tempraða beltisins, og sambandi
komið á milli hinna fjölmennu og
dreifðu byggða norðurhjarans.
Allt þetta hlýtur að grípa
hvern þann, sem hugleiðir mögu-
leika flugsamgangnanna. Annað
stórt atriði er stefna Sovétríkj-
anna varðandi Norðuríshafs-
löndin. Stefna þessi var mörkuð
í þeim fyrstu fimm ára áætlun-
um, og þá einkum í þeim hluta,
er fjallar um yfirstjórn Norður-
íshafsleiðarinnar. Sú stjórn hafði
ekki einungis á árunum fyrir
stríð yfirumsjón með siglingum
um þetta svæði, heldur einnig
landnámi og verklegum fram-
kvæmdum, svo sem námu-
vinnslu, jarðrækt, skógarhöggi,
vegagerðum, virkjunum og sam-
göngumálum á öllu svæði norð-
(Frh. á hls. 8)
Mynd þessi er átakanlegur vottur um hina hrýnu þörf,
sem á þvi er, að senda munaðarleysingjum í Norður-
álfunni allan þann fatnað, sem frekast er kostur á.
SÖNGUR MIRIAM
Tekinn úr “The Robe,” hls. 306—321.
Eg þolinmóð beið þín, minn lífsins Herra hár.
Þú heyrðir mín andvörp og sást mín æskutár.
Þú söngljóðið blést mér í sálu mína inn,
mitt svar var : “Eg kem til þín örugg, Herra minn!”
Til mín er í Bók þinni margvíslegt skráð,
sem mér boðar vilja þinn, kærleik og náð.
Mig gleður af hjarta að gjöra vilja þinn,
og geyma mér í sálu þitt lögmál, Drottinn minn !
Ó, send öllum ljós, þeim er sitja myrkrum í
.— í svörtum dauðans skugga — gef vonarljós á ný,
sem lýsa sérhvers fótmál, er leitar ljóss um svið
að lífsins sönnu farsæld — í Kærleik og Frið.
S. B. BENEDICTSSON.
Til hjónanna, Hjálmars og Thóru Jósephson, í tilefni
af gullbrúðkaupsdegi þeirra, þ. 16. maí 1946.
Dagur er enn um ykkar lönd
þótt æfinni taki að halla —
Þið sjáið gullna sólskins rönd
Signa gróður valla.
Þið hafið leiðst um æfiár
að þeim geisla bjarma,
við sælubros og sorgar tár,
og sigrað lífsins harma.
Slík er ykkar auðnu sól
með ylinn minninganna —
Það sem aldrei úti kól
undir sköflum fanna. —
Þið hafið haldið hljóðlátt skeið.
ei hirt um fagurgala —
með samhug starfað lagða leið
og látið verkin tala.
Mála sannast, svo er bezt,
sæmd og gleði, og friður —
að vera svona, í sátt við flest,
sinnar gæfu smiður.
• Með kærri þökk fyrir allar þær ánægju stundir
sem við höfum með ykkur notið.
Sigbjörn og Anna Sigbjörnsson.
i