Lögberg - 11.07.1946, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 11. JÚLÍ, 1946.
I
Margrét Werner
Ralph var ekki hégómagjarn. Hann
vissi vel hvers virði hann var, þrátt fyr-
ir að hann lét aldrei á því bera, en hann
gat aldrei gleymt því sem móðir hans
hafði sagt við hann, að Ethel elskaði
hann, en gat það virkilega hafa verið
satt? Hafði það virkilega verið tilfell-
ið að þessi tigna stúlka, sem neitaði
öllum biðlum, hefði nokkurntíma elsk-
að sig? Var það mögulegt, að slíkur
gimsteinn, sem aðrir sóttu svo eftir,
en árangurslaust, hefði verið til reiðu
fyrir sig, án þess að þurfa að rétta út
hendina til að eignast hann? En hugur
hans dvaldi ekki svo mjög við þessar
hugsanir, þó honum flýgi þær stöku
sinnum í hug.
Það leið sjaldan svo dagur að hann
heimsækti ekki lafði Newtons skraut-
lega heimili, þv( hann vissi að hann
var æfinlega velkominn þangað. Hún
vorkendi honum. Stundum fór hún til
að heimsækja konuna hans; en það
var fremur kurteisis vegna, en til skemt-
unar.
Það fór að bera á lasleika í Margréti;
hún 'fór að verða f^jörlaus og máttfarin
—stundum viðkvæm og vanstilt — svo
ólík hinni broshýru stúlku, sem Ralph
hafði séð í blómagarðinum í Elmwood.
Hann skrifaði móður sinni. að það liti
út fyrir að bráðlega mundi koma nýr
erfingi að gamla herragarðinum. Hann
var afar umhyggjusamur og nærgætinn
við kotiuna sína, fór nú ekki í samkvæmi
félagslífsins, en var nú öllum stundum
heima hjá henni. En það var eitt sem
hann gat aldrei skilið, því Margrét horf-
ði stundum með svo ransakandi og efa-
blöndnu augnaráði á sig.
Lafði Newton hafði ákveðið. dag er
hún ætlaði að bjóða nokkrum vinum
sínum með sér til að skoða leyfar nokkra
foruna listaverka sem Ethel ætlaði að
gera uppdrátt af Ralph var boðið til að
vera með í þessari ferð og hann hafði í
nokkra daga hlakkað til þess að fá tæki-
færi til að hressa sig upp og njóta glað-
værðar í hópi góðra vina. En er dagur-
inn kom leit Margrét út svo föl og mátt-
farin.
Hún bað hann ekki um að vera heima
en það var augljóst að hún óskaði þess.
“Ég skal vera heima, Margrét,” sagði
hann, “Ég skal vera hjerna hjá þjer. Ég
skal senda afsökunarbréf til lafði New-
ton, og vera hjerna hjá þjer í allan dag.”
‘‘Verður Miss Newton með í förinni?”
spurði hún nólega.
“Já, og margt annað fólk,” svaraði
hann.
“Þá máttu ekki kæra þig um mig,”
sagði hún; “þú skalt ekki missa af
skemtuninni min vegna.”
Ralph hefði átt að geta getið sér til,
að það væri eitthvað til fyrirstöðu, það
var svo auðheyrt á málróm hennar; en
hann gat ekki hugsa sér neitt skíkt.
“Margrét, þú veist vel að ég vil með
glöðu geði fara á mis allra skemtana,
þin vegna,” sagði hann.
Hann laut ofan að henni og kysti hen-
nar kitla föla andlit. Það var sá tími,
að hjarta hennar héfði hoppað upp af
fögnuði og friði við að heyra þessi orð;
en nú var sá tími liðin; nú var hún orðin
köld og hörð.
“Já, það var sá tími,” hugsaði hún
með sér, “áður en hann kynntist þess-
ari stássmey, sem tældi hann frá mér.”
Hversu mikillar vansældar og eymd-
ar hefði ekki mátt koma í veg fyrir, ef
hún hefði sagt honum frá tortryggni
sinni og ótta! Hann hafði aldrei neinn
grun um hvað hún hugsaði. Þegar hann
kom heim glaður í bragði, var hún vön
að spurja hann, hvort hann hefði séð
Miss Newton í dag, og' þar sem honum
þótti vænt um að hún léti sig skifta um
vini sína, sagði hann henni að hann
hefði komið til Newtons, og hlustað á
indæla músik, og að Miss Newton beiddi
kærlega að heilsa henni, Þannig fékk
Margrét nýja átillu til afbrýðissemi.
Eftir nokkra mánuði gat Ralph skrif-
að móður sinni, að hann væri orðin
faðir að tveimur litlum stúlkum; að kon-
an sín hefði eignast tvíbura; hann sagð-
ist hafa óskað að það yrði erfingi að
Elmwood, en þessar litlu stúlkur væru
svo indælar og elskulegar að hann gæti
helst ekki litið af þeim.
Lafði Newton var sérstaklega góð og
vingjarnleg við Margréti, — svo góð og
umhyggjusöm að það hefði verið ó-
hugsandi annað en Margréti þætti vænt
um hana, ef hún hefði ekki borið sama
nafn sem Miss Newton, sem abrýðis-
söm ímyndun hennar kom henni til að
hata. Það var þó eins og skin frá liðn-
um dögum, að sjá gleði og fögnuð föð-
ursins yfir litlu stúlkunum.
Einn fagran morgun, er Margrét sat
inni í herbergi þar sem tvíburarnir láu
sofandi í vöggunni sinni, kom lafði New-
ton og dóttir hennar. Ralph kom og inn
í herbergið, og þar hófst langt samtal
um hvað litlu stúlkurnar ættu að heita.
“Þið verðið að hafa augun á framtíð-
inni,” sagði Ethel brosandi. ‘‘Þessar litlu
stúlkur koma til síðar meir að verða hátt
settár. Það væri til viðeigandi virðing-
ar fyrir lafði Cuming, að léta aðra heita
Edith, í höfuðið á henni.”
“Eg er þegar búin að ákveða hvað
þær eiga að heita,” sagði Margrét, í
fullum róm. “Sú minni með fallega hár-
ið, skal heita Lillian, en hin Beatrice.”
Það brá ofurlitlum roða í andlit henn-
ar, er hún sagði þetta. Hún vildi ekki
að neinn hlutaðist til um hvað hún léti
börnin sín heita. Hún hugsaði sem svo,
að þessi brosandi fríða, Miss Newton,
ætti ekkert með, og skyldi ekki fá leyfi
til að hlutast til um hvað hún léti börn-
in sín heita. Henni kom það ekkert við.
‘‘Eg dáist að nöfnunum sem þú hefur
valið,” sagði lafði Newton; “þau eru
bæði falleg.”
Þegar Ethel laut ofan að vöggunni
til að kyssa litlu stúlkurnar, áður en hún
fór, sagði Margrét: “Eg haga mér sam-
kvæmt mínum vilja, með börnin, og Mr.
Cuming lætur mig sjálfráða um það.”
Ethel fanst þessi orð bitur og undar-
leg; hún skildi ekki hvað þau eiginlega
meintu. Hún gat ekki hugsað sér, að
Mrs. Cuming væri með afbrýði í hugan-
um gegn sér. Hún svaraði þessu eins
og í spaugi, og fór.
Nú fann Margrét ekki til þess að vera
ein heima, því umhugsunin um börnin
krafðist nú allra þeirra stunda, sem hún
hafði áður setið einsömul heima. En
Það versta var, að Ralph fór nú að vera
minna heima en áður.
Þetta fallega litla hús sem þau bjuggu
í var lítið, svo það var engin sérstök
stofa fyrir börnin, svo börnin urðu að
vera í stofunni, sem þau bjuggu í; og
þó Margréti væri það hennar mesta
yndi að vera hjá börnunum sinum og
horfa á þau, þá þoldi Ralph ekki brek
þeirra og keypa, og leiddist að heyra
þær skæla; Margrét sagði að honum
þætti ekki vænt um þær, og af slíkum
misskilningi fóru þau, smátt og smátt
að fjarlægjast hvort annað.
Börnunum fór vel fram, og Beatrice
litla leit út fyrir að verða afburða fríð.
Faðir hennar sagði að hún líktist í Cum-
ings ættina. Lilian var svo blíð ag ást-
úðlegt barn, að móðir hennar hélt að
hún væri of góð til þess að fá að lifa.
Hvorug litlu stúlknanna líktust móður
sinni, og stundum var sem henni þætti
vænt um það.
Ef til vill var þetta hið hamingju-
snauðasta ár á allri hinni amasömu æfi
Ralphs. “Það er ómögulegt að mála
Jiér inni,” sagði hann, “Þegar maður
er stöðugt truflaður af smábarna gráti.”
Svo hann var mest alla daga úti. Hann
heimsótti Ethel á hverjum degi, og gaf
sér aldrei tíma til að hugsa um, vegna
livers hann sæktist svo eftir að vera
með henni. Sú huggun og ánægja sem
hann naut, að vera með henni, var í
algjörðri mótsetningu við þann tómleika
og óþægindi sem hann átti við að búa
heima hjá sér. Þegar Ethel keyrði út,
var hann leiðsögumaður hennar, og
honum var það ánægja að mæta henni
í hinum fínu samkvæmum, og á dans-
leikjum. Honum hefði fundist það
skuggalegur og leiðinlegur dagur, ef
hann hefði ekki séð hana.
Þegar fyrsti afmælisdagur litlu stúlkn
anna kom, keypti Ethel alslags leikföng
handa þeim, og keyrði með það heim
til þeirra, án þess að gera boð á undan
sér. Það var ekki neitt sérlega ánægju-
leg sjón, sem mætti augum hennar þar.
Ralph sat við að skrifa; Margrét, rauð
og þreytuleg, var að reyna að hugga
annað barnið, sem var að gráta, en hitt
barnið hékk í kjólnum hennar og var
að heimta eitthvað. Ethel fann sárt
til um, að sjá þjáningar svipinn á and-
liti hennar. Hún lagði böglana, sem hún
kom með á borðið í stofunni, og heils-
aði Ralph með handarbandi; hann virt-
ist ekki finna neitt til ástandsins sem
var þar inni. Svo sneri hún sér að Mar-
gréti, og tók barnið sem hún var að
reyna að hugga í faðm sér- Beatrice
litla leit undrandi á hana, og hætti að
skæla.
“Þú ert ekki nógu sterk, Margrét, að
halda á svona þungu barni,” sagði Miss
Newton; “því reynirðu ekki til að fá
stúlku til að hjálpa þér með börnin?”
“Við höfum ekki efni til þess,” svar-
aði Ralph þunglyndislega.
“Við borgum of mikið fyrir hanska og
hesta,” greip Margrét framí, með sárs-
auka, en hún hafði ekki slept orðinu
fyr en hún sá svo eftir því, sem hún
sagði, að hún hefði viljað gefa allt til,
að hafa ekki sagt það.
Ralph lét sem hann heyrði það ekki,
og Ethel, sem umfram allt vildi koma
í veg fyrir að það sem hún sagði yrði
ekki til óánægju, fór að opna böglana
sem leikföngin voru í.
Eftir að Ethel var farin, lenti þeim,
R.alph og Margréti, í fyrsta sinn í deilu
sín á milli — langri og sárri deilu. Það
var hart fyrir hann að þola þær ásakan-
ir sem hún bar á hann, og það jafnvel
í áheyrn Ethel. Nú hafði hún í fyrsta
sinni sýnt honum hvernig ósiðfáguð og
illa uppalin manneskja getur slept sér,
án þess að taka tillit til annara, né gæta
velsæmis síns. Þetta var deila, sem
aldrei gat gleymst, því Ralph sagði í
bræði sinni, að hann vildi óska að hann
hefði aldrei séð Margréti, og hún sagði
það sama um hann — hún óskaði að
hún hefði aldrei maétt honum.
Slík bitur þræta milli hjóna, drepur
ástina. Þau geta að vísu jafnað sak-
irnar sín á milli, en aldrei framar orð-
ið hvort til annars það, se mþau voru
áður. Sú taug sem áður batt hjarta við
hjarta, er slitin, og verður aldrei að
fullu grædd saman aftur.
13. Kafli
Þau særandi ógætnisorð sem Ralph
sagði við Margréti, og ef til vill þau
fyrstu bituryrði er hann hafði nokkurn-
tíma sagt á æfi sinni, hurfu brátt úr
minni hans, en þau skáru hjarta Mar-
grétar sem eggjárn. Hún héJt að hann
hefði í allri alvöru meint það sem hann
hafði sagt. Ralph yðraðist brátt hinna
bitru orða er hann hafði sagt, og kall-
aði sig varmenni fyrir að hafa sært svo
tilfinningar Margrétar. Hann fór til
hennar og hallaði höfði hennar að
brjósti sér.
“Elsku konan mín,” sagði hann blíð-
lega, “okkur hefur báðum hörmulega
yfirsést. Mér þykir fjarskalega fyrir
því — við skulum vera vinir.” Það var
ekki laust við að í eðli Margrétar væri
dálítið sérlyndi, sem nú kom fram í
fullum mæli.
“Það er ekki þess vert að fást um
það,” sagði hún kuldalega; “eg er lengi
búin að vita, að þú verst orðinn leiður
á mér.”
Ralph ansaði þessu ekki; hann var
hræddur um að það mundi leiða til ann-
arar deilu; en hann fann til þess með
sjálfum sér, að það sem hún sagði, væri
ekki svo fjærri því sanna.
Eftir þetta fjarlægðust þau hvort
annað meir og meir. S(ðar sá Margrét
hve mikið hún hafði að ásaka sig sjálfa
um. Hún komst þá til skilnings um
hennar bitru og ósanngjörnu ásakanir
hefðu helsært göfugan og heiðarlegan
mann. Hún skildi það ekki þá, en að-
eins hugsaði um að gleyma í hjarta
sínu, öllum þeim órétti og móðgun, sem
hún áleit að hún hefði orðið fyrir, og
sérstaklega þá afbrýði er hún hafði
gegn Miss Ethel Newton.
Eftir þennan atburð, sem sagt hefir
verið frá, veitti Ethel Newfon því eft-
irtekt, að þunglyndis svipur lagðist yfir
andlit Ralphs. Hann varð daufari og
óþýðari í viðmóti, sljóari í hugsun en
áður, svo hún hugsaði sér að taka á-
kveðna ákvörðun. Hún var sönn vin-
kona hans, og hún vildi reyna að koma
friði og'einingu á, milli hjónanna. Hún
beið með áform sitt nokkra daga, því
í húsi móður sinnar hafði hún ekkert
tækifæri til að tala einslega við hann.
Hún hafði sterka trú á því, að ef hún
fengi tækifæri til að tala einslega við
hann, minna hann á fyrstu ást hans á
Margréti, um hispursleysi hennar, og
marga aðra kosti, og að hún gæti enn
gefið honum hamingjusamt og fyiðsælt
heimili. Hún hélt að sökin væri hjá
Ralph. Hann hafði af frjálsum vilja
tekið á sig skyldurnar gagnvart sinni
ungu konu, og það var skylda hans að
uppfylla þær. Hann mundi ekki reið-
ast því sem hún ætlaði að segja, það
var hún alveg viss um, því hann hafði
fyrir fleiri árum síðan, beðið hana að
hjálpa sér. Þannig beið Ethel dag eftir
dag, eftir því, að geta sagt honum þau
fáu orð sem hún gerði sér svo miklar
vonir um, að mundu græða sárin og
sameina Ralph og Margréti aftur; en
þar eð ekkert tækifæri gæfist, ætlaði
hún sjálf að búa sér til tækifæri. Elftir
stundar yfirvegun, settist hún niíþir og
skrifaði:
“Kæri Mr. Cuming! Eg óska eftir að
fá að tala heimulega við þig. Eg skal
vera nálægt bústað þínum í fyrramálið
kl. 10. Þú mætir mér þar. Þín einlæg
vinkona, Ethel Newton.”
Þó allir hefðu lesið þetta stutta bréf,
var ekki líklegt, að það hefði getað
vakið neinn misgrun hjá neinum, eða
neinn getað fundið neitt hneigslanlegt
við það; það var skrifað í bezta tilgangi
og af einlægum góðvilja; en það varð
orsök ömurlegra eftirkasta.
Þegar Ralph, einn daginn fór frá
lafði Newton, rétti Ethel honum bréfið,
svo allir viðstaddir sáu.
“Þetta er í fyrsta sinn sem eg hef
skrifað þér,” sagði hún brosandi. “Þú
mátt ekki neita mér um það sem eg bið
þig um.”
Hún hugsaði með sér: “Á morgún
skal eg geta látið hann fara heim til sín
í léttara og rólegra skapi; hann er svo
móttækilegur fyrir góðum áhrifum.
Hann verður að gleyma allri óánægju,
við litlu, fallegu konuna sína, þau virð-
ast bæði vera svo vansæl.”
Ralph opnaði ekki bréfið fyr en hann
kom heim. Hann grunaði strax er hann
hafði lesið það, hvað hún mundi vilja
sér.
“Hún er göfug kona,” hugsaði hann.
“Orð hennar hafa óður verið mér stylk-
ing og aflgjafi, og svo mun enn verða.”
Eftir að hann hafði lesið bréfið, lagði
hann það, samanbrotið á borð í vinnu-
stofunni sinni. Margrét fór þangað
inn til að leita að einhverju, sem hún
hafði gleymt þar, og fann bréfið. Hún
las það með mestu gaumgæfni. Hún
fölnaði upp við lesturinn, og nú brauzt
afbrýðissemin fram í huga hennar með
endurnýjuðum ofsa. Nú fanst henni
að hún hefði fulla ástæðu til að gruna
hann um ótrygð við sig; nú var hún
ekki lengur í neinum vafa. Hvernig
vogaði þessi stássmey að tæla hann
frá sér?” Hvaða rétb hafði hún til að
sækjast eftir ást hans?
Þegar Ralph kom aftur inn í stofuna,
varð hann alveg hissa að sjá andlit
konunnar sinnar. Hann hafði verið of-
ur litla stund hjá börnunum, og gleymt
bæði Ethel og bréfinu hennar. Hann
stóð undrandi og ráðalaus, er hann sá
hennar krít-hvíta og æðislega andlit
og h.amslausa augnaráð stara á sig.
“Hvað hefur komið fyrir, Margrét?”
spurði hann; “ertu veik, eða hefurðu
orðið hrædd við eitthvað? Þú lítur út
eins og vofa.”
Hún ansaði honum ekki, og Ralph
hélt að það væri bara hennar dutlungar.
Vesalings afbrýðissama Margrét —
hún lagði sig ekki niður til að hvíla sig.
Hún hafði fast ákvðið, að vera á verði
morgúninn eftir, kl. 10, og koma óvör-
um að manninum sínum og konunni
sem var að tæla hann út á glapstigu.
Hún ætlaði að hlusta á allt sem þau
töluðu, og koma svo flatt uppá þau. Hún
áleit að það væri ekkert óheiðarlegt við
það. Vesalingurinn, hún áleit þessa ó
heiðarlegu aðferð réttmæta, og sem
sigur gegn óvini sínum. Hún vissi hvar
þau mundu mætast. Miss Newton kall-
aði það listiskálann sinn; það var þéttur
trjá runnur, og í skugga trjánna voru
tveir garð stólar. Hún hugsaði sér að
leynast á bakvið trén; þá gæti hún
heyrt allt sem þau segðu, án þess áð
vera séð.
Margrét var farin út fyrir morgun-
verðar tíma, í þessa njósnar ferð sína.
Hún skreið inn á milli trjánna og beið
þar. Það var eitthvað svo sundurkram-
ið í hennar náföla andliti, svo þjáð af
angist, að það var erfitt að ákveða
hvort heldur hún verðskuldaði sam-
hygð og hluttekningu, eð fyrirlitningu.
Sólargeislarnir skinu á hana í gegnum
lim trjánna, fuglarnir sungu uppi í lauf-
krónum trjánna, og angan blómanna
fylti loftið í kring um hana — en hún í
sorginni, naut einskis af þessu. Loksins
sá hún þau koma; — Ethel í hvítum
morgunkjól; á andliti hennar var
strangur alvörublær, en Ralph, sem
hafði einhverja óljósa von um hug-
hreysting og hjálp, var með gleðiblæ.