Lögberg - 10.10.1946, Qupperneq 2

/
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 10. OKTÓBER, 1946
Stefna Rússa í utanríkismálum
athuguð
Eftir John Foster Dulles
Erviðasta verkefni Bandaríkj-
amanna er að komast niður á
stefnu og aðferð, sem að varnað
getur alvarlegum árekstri við
Sovíetiska sambandið. Það get-
ur ekki lengur verið neinum vafa
bundið, að siíkur árekstur er
mögulegur. Eftir því sem stefna
Rússa í utanríkismálunum er
betur gjör-skoðuð, því ægilegri
verður bættan.
I iþessari ritgerð vil eg leitast
við að sýna, first, hver stefna
Sovíetisku ríkjanna í Utanríkis-
málunum í raun og sannleika er.
I öðru lagi, hvaða stefnu Banda-
ríkjamenn og sambandsþjóðim-
ar verða að taka í sambandi við
þau.
Leiðtogar Sovíetstjórnannnar
ganga út frá því, að öryggi og
friður byggist á því, að heimur-
inn allur meðtaki hinn stjóm-
málalega boðs'kap þeirra, sem
afnemur viss persónuleg rétt-
indi til þess að innleiða jöfnuð
í mannfélaginu.
En persónuréttindin, sem þeir
vilja afnema, er hinn dýrmæt-
asti arfur vor, að því er stjóm-
mál og trúmál snertir, sem við í
liðinni táð lögðum lífið í söl-
umar til að varðveita. Fyrir-
komulagið eins og það er hjá
Sovíet leiðtogunum er andstætt
hugsjónum vorum, að því er rétt-
læti og sanngirni snertir.
Það væri heimska, að byggja
vonir sínar um frið á afslætti hug
sjóna vorra, til þess að þóknast
Sovíet stefnimni eins og hún nú
er. Mismunurinn á milli þeirra
tveggja hugsjóna er róttækur.
Það er rejmdar ekki höfuð skil-
yrði fyrir friði að allir séu sam-
mála og einhuga, eins og Sovíet
leiðtogarnir virðast halda. Var-
anlegur friður getur unnizt ef
Sovíetisku leiðtogamir vildu
láta af hinum óþolandi aðferð-
um sem iþeir nú viðhafa til þess
að ryðja úr vegi því sem á milli
ber.
Sóvíetiska stefnan.
Það er ekki hægt að dæma
um utanríkismál neinnar þjóðar
eingöngu eftir stefnu og fram-
komu sendisveita þeirra. Ábyggi-
legri í þeim efnum er framkoma
leiðtoga þjóðanna, og það sem
þeir afkasta á vettvangi utanríkis
málanna. Með því að athuga það
nákvæmlega og yfirvega það,
er vanalega* vinningur að kom-
ast að raunhæfum niðurstöðum.
Að því er Sovíet sambandið
snertir, iþá falla þau atriði sam-
an í eina samfelda heild. Þeir
sem ráða stefnH utanríkismál-
anna Sovíetisku, líta með þunga
alvörunnar á heiminn sem eina
heild, og í annan stað á friðinn
sem óskiftanlegann. Þessi orð,
“heild” og “friður,” liggja létt
á vorri tungu. En þau eru hom-
steinar Sovíetisku utanríkismál-
anna. Aðal kjami, eða hjarta-
púnktur þeirra utanríkismála er
friður, öryggi, og opnar dyr fyrir
Sovíetiska sambandið. Það er
og stefna utanríkismála allra
þjóða. En þar sem Sovíet leið-
togamir líta svo á, að heimur-
inn sé heild, og friðurinn óskift-
anlegur, þá er það bjargföst skoð-
un þeirra, að fríðurinn fáist að-
eins þá, er þjóðfyrirkomulagi
því sem gagnstætt er Sovíetiska
fyrirkomulaginu sé rutt úr vegi,
sem nú kljúfi heiminn í tvo lítt
samrímanlega parta.
Það er einnig þeirra sannfær-
ing, að mannfólkið í heiminum
hefði gott af því; því þeir líta
svo á, að alþýðu einræði Sovíet-
stjómarinnar hafi stofnsett ver-.
ið alþýðunni til velferðar, og til
þess að fyrirbyggja að einn mað-
ur gæti haft annan að féþúfu.
Það álíta þeir hið ákjósanleg-
asta stjórnarfyrirkomulag. Það
en, ffá þeirra sjónarmiði, hið
sanna lýðfrelsi. Stjómmálaleg,
eða trúarleg stefna, sem þeirri
stefnu Sovíetleiðtoganna er and-
stæð, er í þeirra augum “fas-
ismi,” og því sér óvinveitt.
Það er nauðsyniegt að skilja
meiningu þá sem Sovíet ræðu-
menn og rithöfundar leggja í
orðið “lýðveldi,” “fascist” og
“vingjarnlegur.” Þegar meining-
in í þeim er ekki ljós, er auðvelt
að skilja hvernig á því stendur
að við séum samþykk því sem
Sovíet leiðtogamir eru að segja,
og komumst svo í vandræði með
að samræma orðin við athafnir
iþeirra. Sovíet leiðtogarnir segja
að takmark útanríkismála þeirra
sé að lýðræðisstjórn komist á í
öllum löndum sem að þeim séu
vinveitt, og sem útrýmí síðustu
leyfum fascismaiis. Við getum
ekkert útá þetta sett, unz okkur
verður það ljóst, að lýðveldi hjá
Rússum meinar hið Sovíetiska
alræðisvald.
Fascisti, er ásakandi orð hjá
Rússum, sem allar stefnur, aðrar
en þeirra eigin, em brennimerkt-
ar með.
“Vingjamlegur,” meinar á
Rússnesku, velþóknun á þeim
sem játa trú sína á Sovíetiska
fyrirkomulagið, og sem sýna trú
sína í því að breiða út hugsjónir
þeirra og stefnu.
Þannig skilin, er stefna Sov-
íet leiðtoganna allt annað en um-
burðarlynd. Hún vill eyðileggja
það sem frá okkar sjónarmiði er
höfuðatriði frjálzts mannfélags,
og hún leggur allt kapp á það
eyðileggingarverk, sökum þess,
að Sovíet leiðtogamir trúa, að
name það sé fullkomnað, sé frið-
urinn í heiminum í hættu stadd-
ur. Umburðarlyndi við ósovíet-
iskar hugsjónir, er í þeirra aug-
um hættulegur gunguskapur.
Á fyrst þingi sambandsþjóð-
anna í sambandi við flóttafólk
stríðslandanna, sagði Mr. Vi-
shinski í hinni áhrifamiklu ræðu
sinni: “Við viljum ekkert með
umburðarlyndi hafa; það hefir
þegar orðið okkur of dýrt.” Nið-
urstaða hans er því sú, að hinn
áburðarminsti flóttamaður, í leit
eftir skýli og skjóli, geti verið
og sé Sovíet stefnunni hættu-
legur, ef hugsanir hans og skoð-
anir séu henni mótfallnar. Sov-
íet leiðtogamir álíta að greið-
asti vegurinn til að yfirstíga og
útrýma slíkum hættum. sé að
koma stjómum til valda hjá öll-
um þjóðum, sem sammála, og
samhljóða eru stjórnmálastefnu
Sovíetisku sambandsríkjanna.
SLíkar stjómir verða að hafa ná-
kvæmt eftirlit á hugsunum og
athöfnum manna, og til þess
verða þær að undirhalda leyni-
lögreglulið sem hefir höndur í
hári þeirra, er annarlegar hugs-
anir hafa, og sjá um að þeir séu
þar settir í mannfélaginu, sem
áhrifa þeirra gætir ekki. Með
því að koma slíkum stjórnum
til valda í heiminum, þá komi
Sovíetleiðtogamir á alheims
samræmi — stórkostlegu stjórn-
logni, sem yrði Pax Sovietica.
Til þess að hrinda þessu í
framkvæmd, hafa Soviet leið-
togamir skift heiminum í belti
(zones). í fyrsta beltinu er Rúss-
land sjálft. í öðru beltinu eru
vinveitt ríki, eða vinveitt fólk.
En í því þriðja eru öll þau ríki
og alilt það fólk, sem andstætt er
Sovietisku stefnunni.
Innsta heltvS.
Innsta Sovietiska beltið, tekur
yfir U.S.S.R. — sambandslönd
Rússlands, eins og þau voru 1917
og svo þau lönd sem Rússar síð-
an hafa lagt undir sig, en þau
eru: partur af Norður Finnlandi,
og sérstök hervarnarsvæði í suð-
ur Finnlandi, sem gefa þeim að-
gang að Baltik sjónum, Estónía,
Latvía, Lithúanía, Norður héröð
Þýzkalands, Austur PrússLand,
Austur heLmingur Póllands,
Austur parturinn af Tékkó-Sló-
vakíu (Carpatho-Ukraine), Bes-
Gerðu heimilið aðlaðandi
Frá “Nemo” á Gimli.
Hinn víðkunni ameríski Tal-
mage prestur sagði eitt sinn í
ræðu: “Beri fyrir þig mann, sem
á sér skemtilegri stað en heimil-
ið, þá komstu eftir orsökunum.”
Þegar eg í gær rakst á æsku-
bróður minn, flugu mér í hug orð
þessi. Þegar hann var ungling-
ur, var hann lífsglaður að eðli
og fjörugur. Enginn gat kosið
sér betri vin og seinna duglegri
mann, og var hann mjög vinsæll.
Hann var aðlaðandi í hegðun,
ástríkur og vel upplagður. Mörg
ár eru nú liðin síðan leiðir okkar
skildu, og höfum við átt heima
í mikilli fjarlægð hver við ann-
an. Þegar eg fann hann aftur,
var eg nærri búinn að gleyma
honum. Það leiddi af sjálfu sér,
að ekki leið á löngu að við vorum
seztir og farnir að tala um liðna
daga.
En hvílík breyting var orðin á
honum.
Andlitið, sem fyrrum var glað-
legt og svo aðlaðandi, var nú
orðið hrukkótt af raunum.
Augnaráðið svo angurblítt: mál-
rómurinn svo hikandi en áður
svo fjörmikill.
Eg komst ekki hjá að láta
undrun mína í ljósi, yfir þessari
miklu breytingu á honum, og er
við skildum var eg kominn að
aðal-ástæðunum.
Hann hfaði gifst heiðarlegri
stúlku, er aldrei hafði unnið til
ámælis, en þau áttu ekki saman.
Þegar hann á kvöldin kom heim
þreyttur og slæptur, var samtals-
tíminn svo stuttur og orðin af
svo skornum skamti. Vildi hann
tala um eitthvað við konu sína,
sneiddi hún hjá því, eður sleit
talinu með stirðri athugasemd.
Gagnvart öðrum gat hún verið
hin skemtilegasta, og tók þátt í
þeirra samtali með fjöri og gerði
þá bæði að brosa og hlæja, en
við mann sinn — líklega beztu
manneskjuna af þeim öllum —
fúl og snúin. Hann hafði lagt
hart að sér við vinnuna, og dreg-
ið saman peninga svo nú gátu
þau komið upp snotru heimili;
húsið var næstum albúið, en það
smá-tapaði gildi sínu, og hann
hafði enga ánægju af því, og var
sem sligandi byrði legðist á sál
hans.
Hann gekk þögull til vinnunn-
ar, og í kyrþey feldi hann mörg
sarabía, og Búkóvína sem áður
heyrðu Rúmaníu til, Tannu Tuva,
Port Arthur, suður helmingurinn
af Sakhalin eyjunum og Kurile
eyjarnar.
Sambandsríkjunum Sovietisku
er stjómað sem ríkisheild, og
stjómarskrá þeirra er þannig
úr garði gjörð, að auðvelt er að
bæta nýju fólki og nýjum lönd-
um við þá heild, og það er á-
stæðulaust að ímynda sér, að
Rússar hafi fullnægt landaþrá
sinni. Nú sem stendur sækjast
þeir eftir umráðum yfir tveim-
ur tyrkneskum fylkjum, Kars og
Erzurum, og auk þeirra líta þeir
hýmm augum til ýmsra lenda
og landa í ytri landahringnum,
eða beltinu.
(Framh.)
tár. Svo um síðir fann hann að
þetta gat efcki stsðist lengur, og
til þess að hressa sig upp, hafði
hann farið til að hitta gamla
kunningja.
Það er oft fleira en hmkkótt
andlit sem hefir það til að segja
sömu sögu. Hjónin ef til vill
minnist ekki á þetta einu orði,
þau þeyja og þjást, en andlitið
talar stundum skýru máli. Marg-
ir þessara vesalings manna, enda
æfi sína sem þrælar ofdrykkj-
unnar, njóti þeir ekki aðstoðar
góðs vinar, en sá göfugasti og
ágætasti maður getur sokkið
dýpra en margur hyggur.
Hinsvegar er ekkert, sem
vinnur jafn göfgandi og bætandi
á tilfinningar manna sem kona,
er býr yfir þýðu og ástríku sálar-
lífi; áhrif þau eru sem lýsandi
og vermandi sólargeislar. Leyfið
mér að segja frá einu dæmi, er
staðfestir það. Fyrir mörgum ár-
um síðan, sat eg í húsi nokfcru í
afsfcektum dal, þar bjuggu ung
hjón á lítilli jörð, sem bar fáein-
ar kýr og einn hest. Húsinu var
skift í tvö heríbergi og eldhús. í
dagstofunni voru tvær hyllur
fullar með ágætis bókum, og á
milli glugganna var lítið orgel,
er bæði kunnu að meðhöndla. Eg
átti að dvelja þar aðeins einn
dag, og þeim degi gleymi eg
aldrei. Tíminn leið í glaðlegu
samtali, söng eða þau léku á
orgelið. Ef maðurinn stakk upp
á einhverju, féllst konan óðara á
það, og ef annað söng, tók hitt
samstundis undir. Um kvöldið
hirti bóndinn kýrnar, en konan
vann inniverkin, og þegar eg fór
fylgdu þau mér langa leið.
Eg er viss um, að þessi bóndi
átti engan stað kærari en sitt
eigið heimili.
(Úr gömlum dönskum blöðum).
Erlendur Guðmundsson.
♦
Frá kvöldvökufélaginu
“Nemo” á Gimli.
Rökfræði
“Pabbi! Mig langar til að tala
við þig í lestrarstofunni, um við-
skiftamál.”
“Jæja, góða mín! Komdu þá
með mér. Svona. Hvert er nú
umtalsefnið?”
“Pabbi! Hefurðu veitt því
eftirtekt, að Harry Wilkins hefir
litið mig hýru auga árið sem
leið?”
“Já, og mig hefir langað til að
fleygja honum á dyr fyrir slíka
ósvífni.”
“Hann hefir meira að segja
beðið mín.”
“Og fanturinn! Eg ætla . . .”
“Og eg hafði nærri tekið hon-
um,” tók hún fram í.
“Hvað segirðu? Hvað segirðu?
Dóttir mín ætti kannske að gift-
ast manni með 25 punda tekjum
á viku? Nei, aldrei. Farðu upp í
herbergi þitt. Eg ætla að leita
uppi þenna . . .
“Pabbi! Eg vil tala um þetta
frá starfsmála hliðinni,” greip
hún fram í. — “Hefurðu lesið
giftingar sk rslurnar frá London
síðastliðið ár?”
“Nei. auðvitað ekki. Að hugsa
sér að Harry Wilkins ætlaði sér
að stelast. . .”
“Pabbi! Bíddu ofurlítið. Sam-
kvæmt sfcýrslu þessari eru í
London 871,240 fleiri karlar en
konur, þar af eru 226,890 stúlkur
á giftingaraldri. Auk þessa eru
þar 183,321 ekkjur sem gjarnan
vildu giftast. 1 allri borginni eru
aðeins 22,107 karlmenn á gift-
ingaraldri, er hafa 15 pd. sterings
um vikuna í kaup, og á eftir
þessum piltum eru 230,000 ungar
stúlkur og 150,000 ekkjur. Tveir
ungir og ógiftir karlmenn deyja
móti hverjum einum giftum eður
gömlum pipersveini . . .”
Faðir hennar fölnaði og varð
að halda sér í stólbakið til að
rjúfca efcki um koll. Dóttir hans
hélt áfram eftir litla þögn.
“Frá júní til október á hverju
ári fara 80,000 gjafvaxta ógiftar
stúlkur til baðstaðanna. og mönn-
um telst svo til, að 31,442 af þeim
kræki sér í eiginmann, og með
því stórskemma möguleika okk-
ar er sitjum heima. Pabbi! Taktu
blýantinn og reiknaðu líkur dótt-
ur þinnar íyrir því að ná sér í
mannsefni, ef hún kastar Harry
Wilkins úr netinu.”
“Hamingjan hjálpi mér!” kall-
aði faðir hennar mjög hræðslu-
legur, er ha»n hsifði reiknað
dæmið. “Eins og mér reilcnast
það, þá hefurðu aðeins einar lík-
ur á móti 21,775,947 ”
öldungis rétt!” Sama reisnað-
ist mér. Hverju á eg þá að svara .
Harry í kvöld, þegar hann kem-
ur hingað og spvr mig hvort eg
vilji giftast sér?”
“Svara! Svara! Þú segir að þú
sért honum innilega þakklát fyrir
tilboðið. og svo þegar þú hefir
játast honum. þá gefur þú hon-
um engin grið, og lætur hann
vita að þið getið gift ykkur hérna
undir eins í fyrramálið eftir
morgunverð, og að eg ætla að
gefa ykkur 5,000 pund í brúðar-
gjöf í beinhörðum peningum.”
Erl. Guðmundsson þýddi.
BÆNDUR og
VINNUMENN ÞEIRRA
Aukið tekið yðar
með því að höggva
^ pappírsgerðar við !
Skrásetjist hjá
• Á næstu vist-
ráðningar skrif-
stofu yðar.
• Bændia fram-
leiðslunefnd
yðar.
• Fylkisfulltrúa
búnaðarmála.
• Viðurkendum
umboðsmanni
papírsgerðar
framleiðslunnar
Hér gefst tækifæri til öflunar
aukapeninga, sem kaupa má
fyrir eignir, endurbæta jarðir,
ný áhöld . . . vinnið í skógun-
um í vetur.
Ágætt fæði, úrvals aðbúnaður,
og svo gott kaup, að þér sparið
álitlegan skilding!
Vinnan bíður eftir æfðum
skógarhöggsmönnum, og hér
gefst óæfðum mönnum ágætt
tækifæri. Hér getið þér einn-
ig hagnast á dráttarvélum
yðar og vörubílum. Sannfær-
ist um hve mikið má hafa upp
úr skógarhöggi.
Ráðið yður strax . . . og
fáið fult kaup fyrir allan
tímann!
VINNA FYRIR Skógarhöggsmenn, ökuþóra, bygginga-
menn, bíla- og vörubílastjóra, járnsmiði, matreiðslumenn
og aðra.
THE PULP AND PAPER INDUSTRY 0F CANADA
í fyrra lofuðum við öllum þeim, sem orðið hafa að
bíða eftir að fá talsíma heim til sín eða á skrifstofur
sínar, að eftir iþörfum þeirra yrði litið undir eins og
um liðkaðist með efni, áhöld og menn.
Aðstæðurnar eru enn örðugar sökum skorts á síma-
staurum, vírum og öðru, sem til síma-innsetningar
þarf, svo við höfum aðeins getað fullnægt fáum af
beiðnum þeim, sem fyrir lágu.
okkar
Loforð okkar stendur
enn! Undir eins og fram
úr rætist með efnisskort-
inn þá verður beiðni yðar
um talsíma fulHnægt.
i