Lögberg


Lögberg - 16.01.1947, Qupperneq 2

Lögberg - 16.01.1947, Qupperneq 2
2 L.ÖGBERG, FIMTUDAGINN 16. JANÚAR, 1947 Pólitísk straumhvörf Eftir HEWLETT JOHNSON prófast í Kantaraborg. v Lauslega þýtt a/ Jónbirni Gíslasyni. Réttur skilningur og þekiking á hinuim ýmsu þjóðum og þeirra hátterni, er mjög áríðandi til þess, að vér sjálfir sníðum fram- komu vora og breytni samkvæmt því, en ekki eftir hugarburði vorum eða ímyndunum einum saman. Hvað mikið vitum vér með sönnu t. d. um Rússland og þá hluti sem þar gjörast? Hvað mikið vissum vér fyrir stríðið? Vissium vér nakkurntíma sannleikann í því efni? Sjö ástæður fyrir því að eg trúi á Guð Eftir A. CRESSEY MORRISON jyrverandi forseta New York Academy o/ Science. Við enum enn stödd í ljósaskiftum vísindalegrar þekkingar og hver nýr geisli, sem eykur á Ijós vort, ber skýran og nýjan vott um handaverk alviturs skapara. Á þeim 90 árum, sem liðin eru síðan að Darwin var uppi, höf- um við gjöit undursamlégar uppgötvanir með lotnmgarfullum huga og trú, sem grundvölluð er á þekking, eru-m við jafnvel að færast nær þekkingunni á Guði. Vissu þeir sannleikann, sem völdin höfðu, þegar kom til úr- slita ákvæðanna? Reyndu þeir í alvöru að komast í allan sann- leika í því efni? Hverskonar mynd og iýsing var oss gefin í blöðunum, útvarp- inu og flugritum, kænlega og skyndilega rituðum, er voru keypt og lesin með áfergju? Það var mynd af óreiðu og upplausn er Ihvert augnablik hlaut að leiða til algjörs hruns og eyðileggingar. Sögur af trúarbragða ofsókn- um voru óaflátanlega sagðar og endursagðar og þeim yfirleitt trúað alstaðar, en þær voru getn- ar og aldar af höturum sósíal- ismans. Það Rússland, sem oss var sýnt, var siðspillandi, valdbjóðandi, guðlastandi og aumkvunarlega vesalt og ósjálfbjarga. Einmitt þegar vér vorum þvingaðir til að velja á milli vopnaðrar andstöðu gegn hinu sívaxandi afli nasismans, eða undanhaldi og samningum við hann, og vér mældum og vógum gildi Rússlands sem bandamanns, var oss tjáð — og vér trúðum — að herstyrkur þess væri aðeins brákaður reyr. Lindbergh flaug frá Rússlandi og tilkynti Hitler og vorum eig- in forystumönnum, að loftfloti Rússa væri ónýtur. Þýðingarmikil ritgjörð eftir vélfræðing, í leiðandi ensku tímariti, hermdi að allar vélar Rússa væru bundnar saman með snæri og vír. Hver var svo afleiðing þessara sagna? Þjóðin trúði þessum sögum og þar af leiðandi mæltu margir með samkomulagi við nasista. Jafnvel ýmsir í háum embætt- um, er höfðu glaðst yfir hraksög- unum um Russa, trúðu þessum áróðri er þeir höfðu sjálfir skap- að og spáðu algjörðri kollvörpun, þegar þeir væru þvingaðir til að verja hendur siínar. Str íðið hófst með hinum svik- samlegu árásum Þýzkal^nds. Allir stóðu á öndinni og bjuggust við hinu fyrirsagða hruni. Vikur liðu, en hrunið varð ekki að veruleika. Undanhald, já, en hetjulegt og haglegt undanhald. Næst kom Stalingrad og hin meistaraléga gagnsókn. Hafði rússneska Hugrekkið brostið og sannað hinar þaulæfðu sögur um siðferðislega spillingu og sundurlyndi? Nei, herinn og fulltrúar hinna 150 þjóðflokka innan rússneska ríkisins, sýndu slíka samheldni og eindrægni, að slíks eru engin dæmi til. Var nú iðnaður og vélmenn- ing þeirra léttvægt fundið í hin- um voðalegu átökum við nasista? Falibyssur, skriðdrekar og flugvélar við Stalingrad, afsönn- uðu rækilega allar hraksögurn- ar, vegna þess að mestur hluti þeirra vopna var smíðaður í rúss- neskum verksmiðjum. Að lokum þegar sannleikurinn varð ekki lengur dulinn, skiftu fréttablöðin skyndilega um skoð- un. Svart varð skyndilega hvítt, vegna þess að í svipinn var það haganlegra þeim sem sköpuðu og stýrðu almenningsálitimz. Blöðin báru hróður Rússa um víða ver- öld. Stríðinu lauk og sigrinum var fagnað. En brátt varð vart breyt- ingar á anda fréttablaðanna. Vér vorum ekki lengur í brýnni þörf fyrir rússnesk vopn sem vamar- garð og vígi fyrir öryggi vort. Þýzkaland var fallið og straumn- um þess vegna breytt. Lofgjörðaflóðið smádvínaði og þornaði að lokum, en aðfinning- ar, ávítanir og harðir dómar fundu að nýju og féllu í sinn gamla farveg með fullum þunga. Hvar sjáum vér sanna mynd at Rússlandi í dag, í blöðum aiið- valdsins? Hvernig er þeirn mál- um varið í mínu landi? A. J. Cummings (News CihrOn- icle) hefir frá byrjun og til þessa dags, gjört eins vel og mögulegt var. Beaverbrook (Daily Express) ber enn nokkur vináttumerki tii Stalins, en þó mun áhugi hans meiri á verzlun við Rússland sem mikilvægum þætti í iðnaðar- öryggi Englands og varanlegum friði, sem úrslita váli gegn al- gjörri uppgjöf til Bandaríkjanna. . The Times er virðulegast og vandaðast af öllum auðvalds- blöðum nú í dag og talar af mest- ,um skilningi. Afgangur blaðanna er sam- róma í aðfinningum og móðgun- um. Sama er að segja um öll auðvaldsblöð veraldarinnar, að Canada meðtöldu. Hver er ástæðan fyrir slíkum hringsnúningi, frá hvítu yfir á svart? Vissulega er hér ástæða og hún hefir siínar illspáandi hlið- ar. Vér verjðum að halda hlutun- um í sömu skorðum og þeir voru í árið 1939. Vér verðum að varna Rússum að ná þeirri virðugleika og jafnréttis stöðu sem þeim þó ber, eftir þá afburða frækni er þeir hafa sýnt og þær fórhir, sem þeir hafa fært. Til viðbótar er hér stórvelda pólitík í uppsiglingu. Vér erum mitt í straumköstum hins gamla pólitíska hildarleiks, og því fyr sem vér viðurkennum það, þvi betur. Athugið þetta í sambandi við atómsprengjuna. Hún er aflið bak við stjórnmálin. Bandaríkin nota hana jafnt í friði sem stríði. Var það ekki ástæðan fyrir hinni svo mjög auglýstu sýningu við Bikini? Fyrir hvaða ástæðu aðra en þá, að ná haldi á stjómartaumum í stórpólitík, eru Bandaríkin að höndla fótfestu alstaðar um víða veröld. Af hvaða ástæðu hafa þau grip- ið stöðvar víðsvegar í eyjum Kyrrahafsins, á Islandi, Kína og víða annarstaðar. Þau hafa nú um 400 slíkar stöðvar, sem þau höfðu aldrei fyr. Hér siglir stór- veldapólitík beggja skauta byr. Hin virðingarverða tilætlun •þeirra með atómsprengjunni meinar á hreinni ensku, að af- vopna veröldina, en hafa sjálf sprengjur til eigin nota; vér vit- um ei hve margar. Þessi sýning auðs og afls, blasti við Rússum, þegar þeir gjörðu þær lítilf jörlegu kröfur er snertu Júgóslavíu og Persíu. Vér mótmæltum harðlega kröfu Rússa fyrir 25 miljón punda skaðabótum á “hendur ítalíu fyrir innrás og eyðilegg- ingu, en vér sjálfir eyðum þeirri upphæð á tveimur dögum til hernaðarþarfa. Hinn eini virkilegi aðaikjarni þessa máls er aðeins eitt orð: “sosialism”. Hann er á hraðför yfir þvera Evrópu, ekki sem orustu og drápsvél, heldur sem ávaxtarík og staðfest hugsjón, sem sumir menn óttast. Sá ótti á sér upptök og aðsetur við Að þvi er sjálfan mig snertir, þá grundvallast trú mín á sjö ástæðum. Fyrst: Með ómótmœlanlegu og reikningsjrœðilegu lögmáli get- um við sannað, að heimurinn var fyrirhugaður og fullgjörður af meistaralegu byggingarviti. Ssgjum að þú takir tíu eirpen- inga og merkir þá alla með tölu- stöfunum 1—10, látið þá svo alla i vasann og hristir þá þar vel. Reyndu svo að taka þá í röð úr vasanum, og láttu hvem þeirra, sem þú tekur úr vasanum jafn- óðum í hann aftur. Reiknisfræði- lega vitum við, að það er eitt tækifæri út úr tíu, að þú hittir á að draga peninginn númer eitt úr vasanum; að draga númer eitt og númer tvö hvern á eftir öðr- um 100; að þú dragir númer eitt, tvö og þrjú hvert á eftir öðru, þúsund, o. s. frv., og tækifæri þitt til að draga öll númerin tíu, hvert á eftir öðru, yrði eitt tæki- færi úr tíu biljónum. Með sömu rökfræði er hægt að ganga úr skugga um, að hinar mörgu og ákveðnu kringum- stæður sem óumflýjanlegar eru til þess að líf geti þróast á jörð- inni á réttum hlutföllum, geti eikki átt sér stað af tilviljan einni. Jörðin snýst um möndul sinn eitt þúsund mílur á hverri klukku- stund; ef hún snerist aðeins hundrað mílur á klukkutáman- ium, þá yrðu dagarnir og næturn- ar tíu sinnum lengri en nú, og hiti sólarinnar brendi þá upp allan gróður á daginn, og á nótt- unni frysi hver sá gróðrarneisti, sem lifandi kynni að vera eftir daginn langa. Sólin, sem er lífgjafi vor, hefir upptöku hitamagn, sem svarar til 12,000 stigurn á Farinheit, og jörðin okkar er mátulega langt í burtu frá henni til þess að það sí-ibrennandi eldhatf vermi okkur mátulega, en hvorki um of, né heldur um van. Ef hiti sólar- innar væri aðeins hálfur við það sem hann er, þá frysum við, og ef hann væri hálfu meiri en hann er þá brynnum við. Halli jarðarinnar, sem er 23 stig, ræður árstíðunum, ef hall- inn hefði ekki verið þanníg fest- ur, hefði uppgufun sjavarins gengið tfrá norðri til suðurs, og blaðið upp beltum íss og klaka. Ef tunglið hefði verið, segjum 50,000 mílur frá jörðinni, í stað sinnar verulegu fajrlægðar, þá hefði flóðaldan verið svo ægileg, að hún hefði flætt yfir öll lönd, og ekki aðeins yfir láglendið, heldur hefðu fjöllin líka brátt leyzt í sundur og eyðilagst. Ef að ákorpa jarðarinnar hefði ver- ið tíu fetum þykkri en hún er, þá hefði ekkert súrefni verið til en án þess hefði ekkert dýralíf getað átt sér stað. Hefði sjórinn verið nokkrum fetum dýpri en hjartarætur þeirra manna, sem stýra enska stjórnmálaknerrin- um að tjaldabaki. Óttinn við þessa hugsjón heimt- ar — því miður með nokkrum árangri — utanríkispólitíkina rekna á kapitalistiska en ekki sósíalístiska vísu. Ameríka leggur alt sitt fram til að stöðva ef ekki að brjóta á bak aftur hina sigrihrósandi hugsjón, með England og Canada 1 togi, meira eða minna viljuga banda- menn. Aldrei var meiri nauðsyn en einmitt nú í dag fyrir frjálslynd blöð að segja sannleikann um Rússland og halda átfram að segja' hann. E N D I R. hann er, hefði kolefna-blöndun og súrefni verið svelgt upp og ekkert jurtalíf getað þrifist. Eða ef loftið hefði verið miklu þynnra þá hefði sumum af loftsteinum þeim, sem nú brenna í geimn- um, í miljónatali á hverj'um degi, rignt niður á jörðina og kveikt elda um hana víðsvegar. Sökum þessara dæma og fjölda annara, þá er það ekki einn möguleiki á meðal miljóna, að lífið á jörðinni sé tilviljun ein. í öðru lagi: Máttur líjsins til þess að uppjylla tilgang sinn er opinberun á alstaðar nálægu vitsmunaajli. Hvað lífið sjálft er, veit enginn maður. Það hefir hvorki þyngd né heldur verður það mælt, en það hefir mátt. Vaxandi viðarrót sprengir á endanum kaldan klett- inn. Lífsmátturinn hefir tekið vatnið, *löndin og loftið í þjón- ustu sína, lagt frumefnin undir sig, aðskilið þau og breytt blönd- un iþeirra. Hinn skapandi lífs- máttur myndar alt. Hann mynd- ar lautfin á trjánum og klæðir blóm hvert litskrúði. Hann er söngmeistarinn, sem kent hefir fuglunum ástarsöngva sína, og skorkvikindunum að kalla hvert til annars í hinni margbreyttu, en sameiginlegu hljómtign sinni. Lífsmátturinn er undirstaða efnafræðinnar, sem gefur ávöxt- unum bragð og rósunum ilm, breytir vatni og kolsýru í sykur og tré, og með því leysir súrefnið úr læðingi svo dýrin geti andað og lifað. Virðið þið fyrir ykkur “proto- plasm-ann” — örlítinn gagnsæj- an dropa, er líkist soðhlaupi og dregur að sér hreytfimátt frá sálunríi. Sú eina sella, sá gagn- sæji, örsmái dropi, felur í sér frækorn Mfsins og hefir mátt til þess að miðla því lífsafli, sem i honum felst, til alls, sem lifir, hvort heldur það er stórt eða smátt. Lífsafl þessa litla dropa, er máttugra en lífsafl jurtaríkis- ins, dýranna eða mannanna, því frá honum stafar lífsaflið sjálft. Náttúran sjálf getur ekki fram- leitt slíkt líf. Eldbrunnið grjót, eða saltlaus sjór, gátu ekki full- nægt slíkum kröfum. Hver hefir þá gjört það? Þriðja: Vitsmunir dýranna eru talandi vottur um álgóðan skap- ara, sem gejið hejir slíka með- vitund skepnum, sem án hennar voru ósjálfbjarga. Laxinn ungi heldur sig í haf- inu unz hans tími er kominn til þess að hann fari til árinnar þar sem hann átti uppruna sinn. Þeg- ar að hann kemur að fljótsmynn- inu, fer hann upp fljótið eða ána þeim megin sem kvíslin, sem hann er upprunninn í er. Hvað er það, sem knýr hann til þeirrar ferðar á tilsettum tíma? Ef hann er tekinn og settur í annað fljót, eða í aðra kvísl en þá, sem hann er upprunninn í, þá veit hann það tafarlaust og ibeitir öllu afli til þess að komast á hinn rétta stað. Leyndaidómamir í sambandi við álana, eru jafnvel undraverð- ari. Þær undursamlegu skepnur, þegar þær hafa náð þroskaskeiði, hverfa burt úr ám, lækjum, vötn- um, pyttum og pollum hvar í heimi sem þeir eru yfir tugi þús- unda mílna og til djúpsins mikla í nánd við Bermuda, þar sem þeir gjóta á ákveðnum stað og deyja. Ungamir, sem ekki virð- ast hafa nein skilyrði til þess að vita neitt annað en það, að þeir eru að sveima í víðáttumiklu og óþektu úthafi, leggja á stað heim- leiðis, til átthaga foreldra sinna, eins og sjóleiðirnar væru þeim alkunnar, og þegar til beima- vatna foreldranna er komið, setj- ast þeir iþar að. Enginn áll írá fiskistöðvum Ameríku hefir nokkurntíma veiðst í vötnum Evrópu. Náttúran hefir meira að segja frestað fullnaðar þroska- takmarki Evrópu-álanna um eitt ár, eða rúmlega það, til þess að þeir geti náð til hrygningar- stöðva sinna á réttum tíma og aldri. Hvar á slík stefnuvissa upptök sín? Broddflugan ytfirbugar engi- sprettuna, grefur iholu í jörð- ina, styngur svo engisprettuna svefnlþorni á þeim eina stað sem það er hægt, án þess að engi- sprettan deyji, fellir hana oían i holuna og geymir hana sem ferskan forða. Svo verpir brodd- flugan eg'gjum sínum á svo hag- kvæmum stað, að ungarnir geti þægilega nærst á og nartað í engisprettuna, sem enn er lifandi, þegar þeir skríða úr skurninni, dautt engisprettukjöt væri þeim banvænt. Móðirin flýgur í burtu og deyr, og sér aldrei afkvæmi sín. Broddflugan hefir vissulega kunað þessa aðferð í fyrsta sinni sem hún framkvæmdi hana, og ávalt síðan, annars væru engar broddflugur til. Slík leyndar- dómsfull listtækni verður ek'ki skýrð með því að gefa henni þró- unamafn. Hún er sérstök gjöf. Fjórða: Maðurinn hejir meira til að bera en hugboð dýranna. Hann á yjir að ráða hugsana ajli. Ekkert dýr, að manninum undanskildum, svo menn viti, hefir sýnt þann hætfileika að geta talið upp að tölunni tíu, né heldur sýnt að það, eða þau, skildu hvað talan tíu meinar. Hjá þeim er hugboðið eins og eitt flautuhljóðstig, fagurt en tak- markað, þar sem vitsmunir mannanna ná yfir allan hljóm- stigann. Það er óþarft að fjöl- yrða um þetta fjórða atriði og eigum við það að þakka rök- hæfileikum mannanna, sem geta komist að, eða gjört sér grein fyrir lífsstöðu vorri, eins og hún er, og að hún veitist oss, fyrir það, að oss hetfir verið gefinn allsherjar vitsmunaneisti. Fimta: Fyrirhyggja fyrir öllu, sem lifir er oss opinberuð í jyrir- burði, er við sem lifum í dag þekkjum, en sem Darwin þekti ekki, svo s£m hin undursamlegu “genes” (jrumur) . Svo óumræðilega smáar eru þessar genes, að ef allar þær, sem liífsefni geyma, fyrir alt fólk ver- aldarinnar, væru feomnar á einn stað, þá tfyltu þær ekki eina fing- urbjörg. En þessar ósegjanlega smáu genes, sem sýnilegar eru aðeins í beztu sjónaukum, og fylgilið þeirra “chromosomes” (þróunar máttur) búa í hverjum einasta lífsneista, og eru lykill- inn að öllum karakter einkenn- um manna, dýra og jurta. Fing- urbjörg er ekki stórt ílát til þess, að geyma karakter séreinkenni hverrar einustu persónu af tveim- uríbiljónum manna, sem heiminn byggja. En hvað um það, þá er það svo án nokkurs vafa. Jæja þá — hvernig geta genes inni- lukt öll erfðaeinkenni frá ara- grúa af forfeðrum og varðveitt andleg einkenni hvers eins í svo óumræðilega litlu plássi? Hér á þróunin sín ra'imverulegu upp- tök — með fóstrinum — persón- unni sem ber fóstrið undir brjósti sér. Hvemig að nokrar miljónir agna, sem lokaðar eru inni í ó- segjanlega smáu “gene” fá ráðið öllu lífi jarðarinnar er sýnishorn af djúptækri framsýni og fyrir- hyggju, sem aðeins getur átt upp- tök sín hjá skapandi vitsmuna- valdi. Engin önnur skýring 'getur átt sér stað. Sjötta: Niðurröðunin í náttúr- unni knýr menn til þess að skilja að aðeins máttur, sem er alvitur gat séð jyrirjram og reglubundið svo meistaralega ráðstöjun. Fyrir mörgum árum síðan var sérstök tegund af kaktus plöntu grúðursett í Ástralíu, til skjóls og varnar. En sökum þess að sú plöntutegund átti enga óvini GAMAN 0G ALVARA Maður nokkur kom til smá- þorps úti á landi og spurði gaml- an mann, sem hann hitti,, ýmissa spurninga um staðinn. —Fólk verður ákaflega gamalt hér, geri eg ráð fyrir. —Já, svaraði gamli maðurinn, sumt okkar nær háum aldri. —Hvers vegna ætli það sé, spurði sá ókunnugi, þú ert orðinn ansi gamall sjáLfur, er það ekki? —Já, eg er orðinn áttræður, en ef systir mín hefði lifað, hetfði hún orðið níræð í ár. —Þér segið ekki, sagði sá ó- kunnugi, hvenær dó hún? —Við fæðingu, svaraði gamli maðurinn. ♦ Á Bali binda menn örsmáar bjöllur við fætur bréfdúfna, þannig að fallegur bjölluhljóm- ur heyrist, þar sem þær fljúga ytfir. ♦ í verslun nokkurri í Boise, Bandaríkjunum, bað Don Will- iaims um að fá að lita á marg- bleypur. Er hann háfði Skoðað eina lum stund, bað hann um nokkur Skot, hlóð byssuna, beindi henni að afgreiðslumanni- num og stakk af með 585 dollara. á meðal skoríkvikindanna þar í landi, þá óx hún og útbneiddist með hraða miklum, þar til kaktusinn þakti landflæmi eins langt og breitt og England er. Fólkið á því svæði varð að flýja eignir sínar og óðul og bæir og bújarðir lögðust í eyði Sikor- kvikindafræðingar tóku ráð sín saman um hvað gjöra skyldi og leituðu vítt og lant etftir bót við meini iþessu. Að síðustu fundu þeir sfcorkvilkindi, sem lifði ein- göngu á kaktus. Sú tegund tímg- aðist fljótt og átti enga óvini í Ástralíu, svo það var ekki langt þess að bíða, að skorkvikindi þessi næðu yfirhöndinni yfir vexti kaktus-plöntunnar, en með kaktusunum fæfckaði líka og dóu þessir óvinir þeirra, svo í dag er efcki meira af þeim í Ástralíu en þörf er til að halda vexti kaktus- anna í skefjum. Slík vörn og jafnvægi hefir öllu i heiminum verið skapað. Hvernig stendur á því, að skor- kvikindi sem tímgast og marg- falc(ast á stuttum tíma skuli ekki hafa lagt jörðina undir sig? Það er vegna þess að þau hafa ekki lungu, en í stað þeirra anda þau í gegnum pípur, og þegar skor- kvikindin vaxa, þá vex líkami þeirra örara en pípurnar, og það varnar þeim tfrá að ná miklum þroska. Þessi takmörkun á and- pípum þeirra, hefir sett vexti þeirra takmörk.Ef að vöxtur skoitovikindanna hefði ekki verið þannig takmarkaður, þá hefði mannfólki ekki verið lífvænt. Hugsið ykikur, að þurtfa að mæta hornflugu, sem væri j. stærð við ljón! Sjöunda: Sú staðreynd, að maðurinn hejir getað skapað sér hugmynd um Guð, er í sjálju sér einstæð sönnun. Hugmyndin um Guð á upp- tök sín í guðseðli mannsins, sem er fráskilið öllu jarðnesku og sem við nefnum ímyndunarafl. Með því atfli geta mennirnir einir fengið vitneskju um hið ósýni- lega. Útsýn sú, er afl það opnar er takmarkalaust, og eftir þvi sem ímyndunaraílið fullkomnast, þroskast hin andlega fullvissa, svo maðurinn geti séð í öLlu þann miikla sannleika, að hiimnaríki er í öllu og alstaðar nálægt, en hvergi er þó Guð eins niálægur eins og í hjarta mannsins sjálfs. Það er bæði vísindalega og hugsanafræðilega satt það sem sálmaskáldið' sagði: “Himnarnir segja frá Guðs dýrð og festingin kunngjörir verkin hans handa.” —(Lauslega þýtt aj J. J. B. samkvæmt ósk).

x

Lögberg

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.