Lögberg - 13.03.1947, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. MARZ, 1947
(Ensk saga)
HVER VAR
ERFINGINN?
G. E. EYFORD, þýddi
)______ .
“Gefðu mér blóm,” sagði hann í lað-
andi róm. Ef hann hefir meint að biðja
hana að gefa sér koss, þá bældi hann
strax niður þá ósk sína.
Dora sleit upp eina rós og rétti hon-
um. “Hérna,” sagði hún, “nú manstu
að minsta kosti eftir Sylvester skógi,
þangað til þessi rós visnar. En þess
verður ekki langt að bíða,” sagði hún
og stundi við.
Hann tók við rósinni og horfði á
hana, svo bar hann hana að vörum sér.
“Þessar rósir hafa enga ilman,”
sagði hún.
“Nei, eg hefi gleymt því.” sagði hann
og roðnaði. “Nú verð eg að kveðja þig.
Við verðurn að kveðjast með handa-
bandi, Dora*; það er nafn þitt, er ekki
svo? Dora, það er fallegt nafn,” sagði
hann og leit á hana.
“Er það?” spurði hún með dreym-
andi blik í augunum. “Já, eg held það
líka. Segðu það einu sinni aftur,” bað
hún hann.
“Dora”, endurtók hann. “Vertu sæl!
við sjáumst aftur.”
Hún horfði á hann og þrýsti innilega
hendi hans.
“Heldurðu að þú komir hingað aft-
ur.”
“Já,” sagði hann í fullri alvöru. Og
eg kem áður langt líður; við skulum sjást
aftur. Vertu sæl.” Hann gat ekki stað-
ið móti freistingunni, hann greip hendi
hennar og þrýs’ti henni að vörum sér.
Hún roðnaði út að eyrum: þetta var
sá fyrsti koss, sem hún hafði fengið, að
undanteknu frá foreldrum sínum.
“Vertu sæl!” sagði hann aftur, og
slepti nauðugur hendi hennar, en nú var
harðari hendi lögð á herðar honum, svo
hann slepti brátt hendi Doru.
Það var Nathan Nichols, hvítur í
andliti af reiði, eldur brann úr augum
hans, og hann hélt í hendinni á stórum
staf, sem hann hafði reiddan til höggs,
eins og hann ætlaði að slá hann.
Hamilton hafði varla tíma til að víkja
sér undan högginu, en Mr. Nichols hik-
aði við, en eins æstur og hann var, gat
hann varla talað. Hann benti Doru með
annari hendinni, að hún skyldi fara
heim, en með hinni benti hann á Fred
Hamilton.
“Þú ert bófi!” Hrópaði hann í æst-
um róm. “Farðu, Dora, farðu. Og þú
ungi maður, þú ert hreinn og beinn þorp-
ari! Eg lét þig hvílast yfir nóttina í húsi
mínu, þú þinn lymski höggormur, og þú
endurgeldur það með því að stynga mig.
Farðu Dora, farðu undir eins! Viltu ekki
gegna mér?”
Hún dró sig til baka, skjálfandi af
hræðslu.
“Þú ert siðlaus fantur!” æpti Nichols,
þó hann reyndi að stilla sig ofurlítið.
“Nei, veistu hvað; nú verðurðu að
hætta þessu,” sagði Hamilton. “Þú hlýt-
ur að vera brjálaður! Sláðu ekki, eg
vara þig við því, gamli maður!”
Mr. Nichols hélt stafnum reiddum til
höggs.
“Slá þig!” stamaði Mr. Nichols, í hás-
um róm. “Nei, nei, það er þýðingarlaust,
slíkir hundar sem þú, skammast sín ekki
þó þeir séu barðir. E)n það er annar veg-
ur til að skóla fant til, sem endurgeldur
gistingu með svikum! Var það ekki nóg
að þú með ofbeldi braust inn í hús mitt
og átst minn mat? Heldur reynirðu að
tæla unga og saklausa stúlku út á glöt-
unarveg! Þegiðu, þú auðvirðilega eitur-
slanga! Eg þekki þig og alt.þitt hyski
vel. Gjaldþrot og armæða hefir fylgst
að í ætt þinni; en þú hefir ekki tekið mig
með í reikninginn. Þekking mín á ykkur
gefur mér fullan rétt og vald til, að
vernda veika og saklausa stúlku fyrir
öðrum eins óþokka, sem þú ert — al-
gjörðum fanti!” Hamilton horfði á hann
með eld í augum, og var þegar kominn í
æsingu. Hann beitti öllu sínu viljaþreki
til að stilla hugaræsingu sína; svo stakk
hann höndunum í vasa sína og horfði
skarpt í andlit Mr. Nichols.
“Þú brúkar hræðileg orð,” sagði
hann í lágum og hásum róm. “Þú ert
gamall maður — þú ert faðir hennar.
Þú skammar mig sem hund, og kallar
mig öllum illum nöfnum; eg kalla þig
flón, því ef eg væri að hálfu leyti sá
fantur, sem þú segir eg sé, þá komdu
með sannanir fyrir því hvað ilt eg hefi
gert; eg hefi ekki gert neitt ilt, en eg
segi það ekki til að réttlæta mig fyfir
þér, að þú haldir slíkri stúlku, sem hún
er, innilokaðri eins og þú gerir, eða lætur
hana eigra um úti í skóginum án nokk-
urrar verndar. Þú segist þekkja mig;
látum það vera sem það er, en eg segi,
að þegar þú kallar mig fant, þá ert þú
lygari!”
Gamli maðurinn starði á hann og
skalf af reiði.
“Já, eg þekki þig og ættina þína —
allir saman fantar og ómenni! Eg von-
aði að eg mundi verða hér að minsta
kosti laus við slíkt fólk, en forlögin hafa
komið þér hingað — þú mátt þakka
fyrir að eg læt þig fara ómeiddan héðan.
Taktu gamals manns ráð og gerðu ekki
sem aðrir ættingjar þínir; sleptu þessu
fórnarlambi þínu, sem þú ímyndaðir þér
að þú gætir svo auðveldlega eyðilagt.
Farðu nú!”
Hamilton kinkaði kolli.
“Eg skal fara,” svaraði hann í bitr-
um róm; “eg skal fara, því þó eg stæði
hér í allan dag, gæti eg ekki sannfært
þig um, að eg sé ekki sá fantur, sem þú
álítur mig vera. En ef þú heldur að þú
hafir hrætt mig, þá er það hreinn og
beinn misskilningur. Eg hefi sagt, að
eg komi aftur, og eg ætla og skal gera
þ að.” Svo fór hann sína leið.
5. Kafli.
Um kvöldið sama daginn, sem
Hamilton skildi við Nichols og Doru,
kom hann til hins gamla herragarðs,
sem ásamt tuttugu mílna landsvæði,
sem vanalega var nefnt “Kastalinn”. Á
herragarðinum var löng og óregluleg
bygging, því hver eigandi eftir annan
hafði bætt við hana eftir sínum dutlung-
um, ýmist bygt ofan á eldri byggingar,
eða gamli kastalinn var horfinn, eða svo
breyttur frá sinni upphaflegu gerð, að
hans gætti lítið.
En hvernig svo sem kastalinn nú var,
leit hann út sem stórkostleg bygging.
Það hafði verið heimili Lamonte fjöl-
skyldunnar, síðan hinir gömlu forfeður
fjölskyldunnar völdu sér fastan bústað,
og fjölskyldan hafði ávalt, þrátt fyrir
hinn óreglulega byggingarstíl, verið
stolt af þessum gamla “kastala”. Hann
var í miðjum Ashmore dalnum, ekki
langt frá stórri fiskisælli á, sem var hið
eina, sem hafði verulega þýðingu í því
umhverfi, til gagns og prýði. En auk
hinnar fögru fiskisælu ár og fjölda
stórra Sedrus-trjáa, var ekkert sérstak-
lega hrífandi við þetta umhverfi.
Byggingin sjálf var svo stór, með
fjölda herbergja, en svo slitin og skemd
af tönn tímans, eins og flestir þessara
fornu herramanna bústaðir eru. Það
var svo rakasamt þar, að margir La-
montanna höfðu látið sér nægja með
að eiga herragarðinn án þess að vera
þar; í mörg ár hrörnaði byggingin melr
og meir, og glaumur og samkvæmislíf
dó þar út, undir hússtjórn gamallar,
gigtveikrar ráðskonu eða ráðsmanns.
Þannig hafði það verið, þar til nú-
verandi eigandi settist þar að. Hann hét
Arthur Lamonte, eða eins og hann var
vanalega kallaður Squire Lamonte; eins
og Fred Hamilton kallaði hann. Það er
ekki nauðsynlegt að segja mikið um
Lamontana, það er nóg lýsing á þeim,
það sem Fred Hamilton gaf með því að
segja, að það væri ekki sem bezt fólk í
ætt sinni. í fám orðum sagt, var þessi
Lamonte fjölskylda alt annað en upp-
byggileg í mannfélaginu. Þeir, sem trúa
á bölbænir, héldu því fram, að. snemma
í sögu ættarinnar, hefði verið iagðar
bölbænir á ættina og, að andvaraleysi
og glæpahneigð skyldi verða arfgeng í
ættinni því miður átti þetta við, að
mörgu leyti um Arthur Lamonte. Hann
var nú 80 ára gamall; helmingnum af
æfi sinni hafði hann eytt í svall-líferni,
hinum helmingnum hafði hann varið
mest til að áreita nágranna sína.
Þetta var sem fólk hélt og trúði um
hann. Ef helmingurinn af öllu því, sem
sagt var um gamla Squire Lamonte,
hefði verið satt, þá hefði hann verið ó-
vanalega vondur maður. Hann hafði
verið, eftir því sem orðrómurinn gekk,
fjárhættuspilamaður, svallari og taum-
laus um kvennafar, fyrri helming æfi
sinnar, en hinn, eða seinni helminginn;
knýjari, hundingi og mannhatari.
Nú lá hann deyjandi í sínum stóra
og skrautlega svefnsal, þar sem málað-
ar myndir af forfeðrum hans héngu, í
logagyltum römmum. — Allir þessir
menn höfðu verið samslags menn, sem
hann. Enginn gat getið þess til hvaða
hugsanir brutust nú fram í huga hans,
eða hvort hann iðraðist nú sinna mörgu
yfirsjóna. Hann lá hreyfingarlaus — svo
hreyfingarlaus, að læknirinn, sem hafði
verið sóttur til London, var oft í vafa
um hvort hann væri lifandi eða dauður.
Dauf tunglsbirta skein inn í herberg-
ið milli hinna þykku silki-gluggatjalda,
og blandaðist lampaljósinu; bæði þar
inni og annarsstaðar í hinni stóru bygg-
ingu ríkti ónáttúrleg þögn.
Meðan Frank Hamilton hafði eytt
tímanum hjá Doru, og ekki flýtt sér hið
minsta, var dauðinn að færast nær og
nær gamla manninum. sem beið eftir
komu Hamiltons með óþreyju.
Auk veika mannsins og læknisins,
var þriðji mðaurinn í herberginu — hár
grannvaxinn, ungur maður. hann stóð
hreyfingarlaus fyrir framan rúmið og
horfði á hinn deyjandi mann með hálf-
lokuðum augum, og samanþrýstum vör-
um.
Það var George Lamonte, bróður-
sonur og, sem fólk alment hélt, erfingi
gamla mannsins.
Hann var sagður að vera álitlegur
maður, og við fyrstu sýn virtist hann
vera það. Eftir að maður hafði virt hann
nánara fyrir sér, fór maður að efast um
það, og fór að sjá fleiri galla á útliti
hans. Hann vard þeldökkur ásýndum;
hárið svart og gljáandi., lá eins og það
væri pressað, að höfðinu, og jók það
mjög á hans föla andlitslit. Varirnar
höfðu ekki hinn eðlilega rauða lit, og
vöktu enga aðdáun. Alt útlit hans virt-
ist svo litlaust; jafnvel er hann brosti,
og það gerði hann oft og lét skína í sín-
ar skjallhvítu tennur, sem var ekki held-
ur nein fegurðar sjón; svo var annað,
sem kom ókunnugum kynlega fyrir. Það
var, að hann var stöðugt að kreista
hvora hendina með annari, og það svo
fast, að þegar hann slepti takinu, sáust
blá mörk eftir hans löngu og grönnu
fingur. Það’var ekki hægt að sjá hvers-
vegna hann gerði þetta, nema til að sýna
sínar hvítu og nettu hendur. Hann var í
svörtum búningi úr dýru efni, sem fór
honum mjög vel. Þó ekki væri hægt að
segja að hann væri reglulega laglegur,
þá samt sem áður við fyrstu sýn gat
hann virst svo. Þegar hann flutti fyrir-
lestra, eða ræður við eitt eða annað
tækifæri, þá leit hann sérstaklega vel
út. Svo var annað, og það helsta: hann
lézt vilja sýna að það væru ekki allir
af Lamonte fjölskyldunni vondir menn.
George Lamonte var ekki álitinn vondur
maður. Feðurnir í nágrenninu álitu
hann sem gott fordæmi fyrir syni sína,
að líkja eftir. Mæðurnar hrósuðu hon-
um, og ungu stúlkurnar nærri því til-
báðu hann.
Mínúturnar liðu og klukkan sló; sjúki
maðurinn hreyfði sig ofurlítið og opnaði
augun.. Hann leit í kringum sig og sá
tvo menn, sem stóðu í herberginu.
Dökk augu höfðu ekki ennþá tapað
skarpleik sínum, störðu út frá hinum
skörpu augnatóftum.
George laut ofan að honum og sagði
í mildúm og lágum róm: “Föður bróðir
minn, þekkirðu mig?” Bros, ógeðslegt
bros, kom yfir varir gamla mansins.
“Þú ert þá hér, George?” sagði sjúk-
lingurinn hægt og í hljómlausum róm,
“þú gætir vel leikið hlutverk mállausrar
persónu.”
George roðnaði ofurlítið í andliti við
þessi orð, en hann brosti, og hneigði
auðmjúklega höfuðið.
“Hver er þarna?” spurði veikimaður-
inn, í því hann kom auga á læknirin.
“Sir Atkins, föður bróðir minn —
læknirinn,” svaraði George, og læknir-
inn færði sig nær sjúklingnum og tók á
slagæðinni, sem nú sló bæði hægt og
óreglulega.
“Því er hann hér ennþá?” sagði
sjúklingurinn; “hvað getur hann gert —
og — því fer hann ekki í burtu héðan?”
Aftur brosti George, eins og afsök-
unar brosi. Daufum glampa brá fyrir í
augum gamla mannsins.
“Það er lýgi, og þú veist það. Þú
hefir altaf verið,” — svo var eins og
deyfð félli yfir hann, en hann stríddi
móti því, og komst yfir það.
“Er — er — Fred hérna?” spurði
hann.
George hristi bara höfuðið.
“Mér þykir leiðinlegt að þurfa að
segja, að hann er hér ekki. Eg get ekki
skilið því hann er ekki kominn. Eg skil
ekki í því hann kom ekki strax. Eg vona
af heilum hug, að hann hafi ekki gert
það af ásetningi —”
“Sagðir þú að eg væri að deyja?”
spurði gamli maðurinn og veitti honum
núna eftirtekt.
“Geturðu efast *um það?” sagði
George í lágum og auðmjúkum róm, “og
eg sagði líka þeim, sem fór með skila
boðin til hans, að hann skyldi koma
strax.”
Gamli maðurinn leit á hann með
fyrirlitlegu brosi.
“Eg skal bíða,” sagði hann og lét
aftur augun. Það liðu nokkrar mínút-
ur, svo var bankað á hurðina; þjónn
kom inn og veik sér að George. “Mr.
Hamilton er niðri, herra minn.”
George leit á sjúklinginn, þar sem
hann lá í hálfgerðu móki, og læddist svo
á tánum út úr herberginu. gekk hægt
ofan hinn gamla stiga og inn í lestrar-
salinn. Þar stóð Fred Hamilton.
Með svo léttu fótataki sem vart
heyrðist og niðurbældu brosi á andlit-
inu gekk George með útréttar hendur á
móti honum.
“Minn kæri Fred, hvað þú kemur
seint!”
Fred leit ekki vingjarnlega á hann;
hann tók ekki í hans útréttu hendi, en
stakk báðum höndum í vasa sína og
horfði biturlega á þetta hvíta, brosandi
andlit.
“Seint?” endurtók hann með kafa.
“Því léztu mig ekki vita að hann liggur
fyrir dauðanum?”
“Þei, þei,” hvíslaði George, eins og
hann væri hræddur um, að það sem
Fred sagði, heyrðist upp í herbergi
sjúklingsins.
“Vertu rólegur, kæri Fred Sagt þér !
Sagði sendimaðurinn minn þér ekki frá
því? Eg lagði þó ríkt á við hann að segja
þér, að fööurbróðir minn væri dauðveik-
ur. Maðurinn, sem eg sendi, er ekki
vanur að gleyma því, sem hann á að
skila!”
“Kanske ekki!” sagði Fred; hann
trúði engu orði af því sem George sagði;
“eg fékk engin boö beint frá sendimanni
þínum; eg var ekki heima, og hann hafði
bara sagt að Squire Arthur Lamont-e
vildi fá að sjá mig,” sagði hann æstur í
skapi.
“Ó, hvað mér þykir það leiðinlegt,”
sagði George angurvært. “Eg get ekki
skilið þetta. Heldurðu að sá, sem tók
móti boðinu, hafi skilað því til þín, eins
og honum vár sagt það? Sá sem eg
sendi með boðið er svo áreiðanlegur.”
“Einmitt það,” sagði Fred fyrirlit-
lega, “heldurðu að nokkur hefði gleymt
að segja mér það, ef sendimaður þínn
hefði sagt, að föðurbróðir minn lægi
fyrir dauðanum? Ekki held eg það, en
þú heldur það. Þú ert enginn bjám,
bjána,” og hann gekk rakleitt fram að
George, þó þú hafir reynt að gera mig að
dyrunum.
“Stansaðu,” sagði George og lagði
hendina á handlegg hans. “Viltu bíða i
fáeinar mínútur? Sökum eins eða ann-
ars óskiljanlegs tilfellis hefirðu ekki
fengið að vita um( hve veikur föður-
bróðir minn ef; eg er hræddur um að
hann sé rétt að gefa upp andann, svo
það er betra að ónáða hann ekki.”
“Þú þarft ekki að hafa svo mörg orð
um það, eg veit hvað þú meinar, sagði
Fred snúðugt. “Vertu alveg rólegur, eg
hefi ekki hugsað til að standa í vegi fyr-
ir þér. Heldurðu að eg skilji ekki, að mað-
urinn, sem þú sendir með boðin til mín,
hafi fengið skipun um að halda þvi
leyndu fyrir mér, að föðurbróðir minn
lægi fyrir dauðanum. Það sem þú varst
hræddur um var, að eg yrði keppinaut-
ur þinn á síðustu stundu hans. Þú dæm-
ir mig eftir þínum eigin karaktér, en í þvi
ferð þú algjörlega vilt. Það er ekki vegna
peninga — þú getur haft þá mótmæla-
laust af mér — og þú verðskuldar þá,
eins ákaft og þú hefir sóttst eftir þeim.
Nei, það er ekki þeirra vegna, það er —
en þú skilur það ekki, þó eg segði þér
það. Nú fer eg upp til hans, og á sama
augnabliki hljóp hann upp stigann.
George fylgdi strax á eftir honum og
kom jafn fljótt inn í lierbergið, sem
hann.
Gamli maðurinn leit upp og gaf Fred
merki með hendinni, leit á hina tvo
mennina, sem voru þar inni, og benti
þeim á dymar. George stóð kyr fáein
augnablik með lokuð augu og munn;
svo sneri hann við og gekk út með lækn-
inum.
“Eg held,” sagði Sir Atkins stillilega
og leit á úrið sitt, “að eg fari héðan, Mr.
Hamilton; eg get ekki gert hér neitt
meira, og nærvera mín hér virðist hafa
mótstríðandi áhrif á föðurbróður þinn.”