Lögberg - 02.11.1949, Blaðsíða 1

Cleaning
Inslilution
?HONE 21 374
■& V

XjO11 ^ A Complete
Cleaning
Institution
62. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMTUDAGINN, 2. NÓVEMBER, 1949.
NÚMER 44
\
Orslit Alþingiskosnmganna nýafstöðnu
Lögbergi hafa nú borist í hend
ur úrslit Alþingiskosninganna,
sem fram fóru á sunnudag og
mánudag 23. og 24. október síð-
astliðinn; þingstyrkur flokkanna
að kosningunum afstöðnum er á
þessa leið:
Sjálfstæðisflokkurinn 19 þing-
sæti. Framsóknarflokkurinn 17
þingsæti. Kommúnistaflokkur-
inn 9 þingsæti og Alþýðuflokk-
urinn 7 þingsæti; alls eiga sæti
á Alþingi 52 þingmenn. Komm-
únistar töpuðu einu þingsæti og
Alþýðuflokkurinn tveimur og
Sjálfstæðisflokkurinn að því er
virðist einu þingsæti. Framsókn
arflokkurinn er sá eini flokkur,
sem aukið hefir þingstyrk sinn.
KREFST AÐ RÝMT SÉ
TIL UM VIÐSKIPTI
Paul Hoffman yfireftirlits-
maður Marshalláætlunarinnar í
Evrópu, sem staddur var í París
í vikunni, sem leið, lagði á það
stranga áherzlu í viðtali við iðju
hölda og stjórnmálamenn, hve
afar nauðsynlegt það væri fyrir
viðreisn Vestur-Evrópuþjóð-
anna, að þær skipti sín á meðal
á sem allra flestum sviðum;
hann kvað Marshallhjálpina
hafa óneitanlega gefist vel og í
flestum tilfellum fullnægt til-
gangi sínum; á hitt bæri þó að
líta, að hlutaðeigandi þjóðir
mættu eigi ætla að slík aðstoð
entist um aldur og ævi; þær
yrðu að leggja sig í framkróka
um að verða sjálfum sér nógar
eins fljótt og framast mætti
auðið verða; en þegar á allt væri
litið, yrði eigi annað réttilega
sagt, en viðreisn þeirri hefði mið
að áfram vonum fremur.
LAUSN VERKFALLS-
DEILU
Að því er nýjar fregnir herma,
sýnist nú nokkur von um að stál-
verkfallsdeilan í Bandaríkjunum
verði bráðlega leyst; hafa samn-
ingar tekist milli Betlehem stál-
gerðarverksmiðjanna og starfs-
manna þeirra; deilan snerist ein-
göngu um eftirlaun; varð niður-
staðan sú, að starfsmenn á-
minstra verksmiðja, er verið
hefðu 25 ár í þjónustu þeirra og
náð 65 ára aldri, skyldu fá
hundrað dollara á mánuði í eftir-
laun.
ÞÖRF Á AUKNUM
MARAÐSSAMBÖNDUM
Mr. Donald Gordon aðstoðar-
forstjóri þjóðbankans canadíska
og hinn nýskipaði forseti Can-
adian National Railways, flutti
nýverið ræðu í New York, þar
sem hann lagði sérstaka áherzlu
á það, hve afar áríðandi það
væri, að Canada yrði aðnjótandi
sem allra víðtækastra markaðs-
sambanda í Bandaríkjunum.
MERKUR STJÓRNMÁLA-
MAÐUR LÁTINN
Þann 31. október lézt að heim-
ili sínu að Greenwich, Conn.,
Edward R. Stettinus, fyrrum
utanríkismálaráðherra Banda-
ríkjanna x stjórnartíð Franklíns
D. Roosevelts, 49 ára að aldri,
frábærlega mikilhæfur maður;
banamein hans varð hjartabilun;
hann varð fyrst aðstoðarutan-
ríkisráðherra og skömmu seinna
forustumaður þessarar mikil-
vægu stjórnardeildar, og var þá
annar yngsti maður í sögu þjóð-
ar sinnar, er slíkt embætti hafði
með höndum.
Fundur Icelandic
Canadian félagsins
Fundur Icelandic Canadian
félagsins í I. O. G. T.-húsinu á
mánudagskvöldið var með af-
brigðum skemtilegur og bar
þrent til þess: Skemtilegar
myndir, hrífandi söngur og af-
burða mælskusnild.
Myndir þær, er Lárus Sigurd-
son, læknir, sýndi, voru af þrem
síðustu íslendingadögunum á
Gilmi, litfagrar og sögulegar
myndir. Þykir flestum gaman af
að sjá þá, sem þeir þekkja og
sjálfa sig á kvikmyndum.
Frú Lilja Thorvaldson hefir
undurfagra rödd að guðs gjöf, og
eplið fellur ekki langt frá eik-
inni þar sem Evelyn er. í söng
þeirra mæðgna var aðdáanlegt
samræmi, er threif áheyrendur.
Hinn kunni píanóleikari, Mar-
garet Toohey, var við hljóðfær-
ið. — Eitt íslenzkt lag að minsta
kosti, hefði verið vel þegið af
mörgum, sem þarna voru.
Á þessum tímum útvarps og
kvikmynda, hefir mælskulistinni
hrakað; það er því fágætt að
eiga kost á að hlýða á annan eins
ræðusnilling eins og Louis St.
George Stubbs, lögmann og fyr-
verandi fylkisþingmann. Ræða
hans var pólitísk og mætti segja
að hún hefði ekki átt við á fundi
sem þessum, en um slíkt er ekki
að fást, þegar listin er annars
vegar. Hann hefir djúpstæða
mentun, ótæmandi orðaval, sterk
an sannfæringarkraft og áhrifa-
mikinn flutning, í einu orði sagt
flest það, er mikinn ræðuskör-
ung má prýða.
Hann tók til meðferðar þing-
ræðið og benti á og r«yndi að
sanna með tilvitnunum í prófes-
sor Laski og aðra stjórnmála-
fræðinga hve nauðsynleg sterk
stjórnarandstaða væri til þess að
þingræðið nyti sín og héldi velli;
að samsteypustjórnir leiddu til
spillingar og upplausnar innan
Endurkosnir í bœjar-
stjórn fyrir 2. kjördeild
Jack St, John
Victor B. Anderson
Finnska
verkalýðssambandið rekur
6 verkalýðsfélög
Finnska verkalýðssambandið
hefir ákveðið að víkja 6 verka-
lýðsfélögum úr sambandinu
vegna þess að þau stofnuðu til
ólöglegra verkfalla í Finnlandi.
Þó verður þessum félögum gef-
inn kostur á að verða áfram í
verkalýðssambandinu, ef þau
samþykkja að hlýðnast í fram-
tíðinni lögum þess og taka ekki
slíkar ákvarðanir um verk-
föll aftur án samþykktar mið-
stjórnar sambandsins. Ennfrem-
ur hefir stjórn verkalýðssam-
bandsins vikið varaformanni mið
stjórnarinnar úr embætti, en
hann er kömmúnisti. ■— VÍSIR.
ÚTGÁFA Á PRENTARA-
TALI í UNDIRBÚNINGI
Hið íslenzka prentarafélag
hefir í undirbúningi útgáfu á
prentaratali frá upphafi prent-
listarinnar á Islandi.
Til rits þessa, sem verður
vandað svo sem nokkur kostur
er og verður Ari Gíslason kenn-
ari ritstjóri þess. í Prentaratal-
inu verða myndir og æviágrip
allra þeirra manna, sem prent-
iðn hafa stundað á íslandi frá
því er prentlistin barst hingað
til lands. Vísir.
HÁMARKSVERÐ KJÖTS
Verðlagsnefnd landbúnaðar-
afurða, hefir ákveðið nýtt há-
marksverð á nýju kjöti, og er þar
nokkur lækkun frá því sem var í
sumarsláturtíðinni.
Verð á dilkakjöti í heildsölu
er nú kr. 15.30 pr. kg., en í smá-
sölu kr. 17.45. Verð á nautakjöti
er ákveðið kr. 11 kg. og hesta-
kjöti kr. 5 pr. kg. Albþ. sept.
minni flokkanna, og að lokum til
einræðis. Tók hann samsteypu-
stjórn Manitobafylkis til dæmis
og benti á hve C C F.-flokknum
— hann kvaðst fylgjandi stefnu
hans — hefði stórhrakað eftir
samsteypuna 1941; sundrung,
vanmáttarkend og uppgjöf kom-
in á svo hátt stig að flokksfor-
inginn hefði þegar lýst opinber-
lega yfir uppgjöf tveim vikum
fyrir kosningar.
Fátt hafði Mr. Stubbs gott að
segja um John Bracken, er leitt
hafði þennan „ófögnuð“, sam-
steypuna, yfir fylkisbúa. Kvað
hann Bracken lítið vita um þing-
ræði, hann hefði ekki einu sinni
greitt atkvæði áður en hann gerð
ist formaður bændaflokksins, og
það sem verra væri, hann hefði
ekki lagt það á sig að læra neitt
um þingræði, Bændaflokkurinn
hefði skjótlega fengið aldurtila
í höndum hans; hann hefði leitast
við og heppnast að gera fylkis-
þingið að nokkurskonar meiri-
háttar hreppsnefnd. Afskipti hans
af pólitík hefði haft lík áhrif á
hann og afskipti Indíána við
hvíta menn; þeir hefðu lært alla
lesti hvítra manna en engar
dygðir þeirra. —
Viðkunnanlegra hefði verið, ef
þessi harða ádeiia hefði verið
flutt í viðurvist Mr. Brackens.
Mr. Stubbs deildi mjög á kjör
dæmaskiptinguna í Manittoba;
kvað lýðræðinu vera harla ábóta
vant meðan Winnipeg með einn
þriðja kjósenda, hefði aðeins 12
þingmenn af 57.
Paul Bardal, fyrverandi þing-
maður, þakkaði ræðumanni fyrir
hönd fundarmanna. Kvað Mr.
Stubbs hafa verið mikilsvirtan á
þingi, sökum hreinskilni hans og
mælsku, og myndi margur sakna
þessa sérstæða manns í þingsal
Manitobafylkis.
W. Kristjánsson, forseti félags
ins, stýrði fundinum. Á eftir var
stiginn dans.
Or borg og bygð
Gefið í Blómsveigasjóð kven-
félagsins Björk, Lundar. The Th.
Backman, Chapter; $8.00 í minn-
ingu um eiginmann, Guðmund
ísberg, frá Ólafíu jsberg, Lund-
ar. $5.00 í minningu um Kristínu
Eleanor Foster, Kristín Back-
man og Daníel Backman, frá Mr.
og Mrs. W. Foster Lundar. $2.00
frá Mrs. Sveinrún Einarson,
Lundar.
Með innilegu þakklæti
Mrs. Helga Ólafsson
☆
Hr. Skúli Sigfússon fyrrum
þingmaður St. George kjördæm-
is var staddur í borginni nokkra
daga í fyrri viku ásamt frú sinni.
☆
Hr. Björn Jónasson frá Silver
Bay, hinn nýkosni oddviti Siglu
nessveitar, kom til borgarinnar
snögga ferð um miðja fyrri viku.
☆
Látið eigi undir höfuð leggjast
að koma í fundarsal Fyrstu lút-
ersku kirkju á þriðjudagskvöldið
þann 8. þ. m., kl. 8:15. Þar verður
sýnd mynd í Technicolor og kaffi
selt. — Aðgangur ókeypis.
☆
Séra Sveinbjörn Ólafsson frá
Minneapolis, Minn., kom til
borgarinnar á fimtudaginn var
í heimsókn til systkina sinna; í
för með honum var Páll sonur
han; þeir feðgar héldu heimleið-
is kvöldið eftir.
☆ '
Dr. S. O. Thompson þingmað-
ur Gimli kjördæmis var staddur
í borginni á fimtudaginn í fyrri
viku.
☆
Hr. Carl J. Vopni bygginga-
meistari, sem starfað hefir að
smíðum í Riverton síðastliðið
sumar, kom til borgarinnar á
fimtudaginn í vikunni, sem leið.
☆
Hr. Elías E. Vatnsdal frá Van-
couver, B- C., er dvaldi að
Hensel, N. Dak., nokkra mánuði
í sumar og fram að þessum tíma,
lagði af stað heimleiðis á föstu-
daginn var.
☆
Hr. Jón Sigurðsson bóndi í
grend við Eiríksdale, hefir verið
kosinn oddviti héraðs síns;
hann er dugnaðarmaður hinn
mesti og áhugamaður um opin-
ber mál. Jón er sonur hinna
gagnmerku hjóna Sigurðar frá
Rauðamel og Ragnheiðar konu
hans, sem látin eru fyrir all-
mörgum árum.
☆
Kvenfélag Sambandssafnaðar
efnir til sölu á heimatilbúnum
mat í fundarsal kirkjunnar á
laugardaginn kemur frá kl. hálf
þrjú til sex. Verða þar á boð-
stólum margir úrvalsréttir.
☆
Mrs. Vilhjálmur Pétursson og
dóttir hennar Mrs. Jónasson
frá Langruth, voru staddar í
borginni um síðustu helgi
Stundar framhalds-
nám í Bretlandi
Ólafur Sigurðsson læknir hér
í bæ er nýlega lagður af stað til
Bretlands, þar sem hann mun
stunda framhaldsnám um eins og
hálf sárs skeið við British Post
Graduate School of Medicine. —
Læknissörfum hans hér gegna til
næstkomandi áramóta læknarnir
Árni Guðmundsson, Jón Geirs-
son, Pétur Jónsson og Stefán
Guðnason.
DAGUR, Akureyri, 14. oktt.
Endurkosinn gagnsóknarlaust
á fylkisþing í St, George kjör-
dæmi
Dr. S. O. Thompson
Endurkosinn gagnsóknarlaust
á fylkisþing í Gimli kjördæmi
FLUGVÉLAR FLUGFÉ-
LAGS ÍSLANDS FLYTJA
BRÁÐUM 100000.
FARÞEGANN
Frá því að Flugfélag íslands
hóf starfsemi sína árið 1938 hafa
samtals 97 807 farþegar ferðast
með flugvélum þess, bæði á
innanlands og utanlandsflugleið-
um. Nálgast því óðum, að félagið
flytji 100.000 farþegann, en það
mun að öllum líkindum verða í
þessum mánuði.
Það sem af er þessu ári, hafa
flugvélar F. í. flutt 24 557 far-
þega, en á fyrstu átta mánuðum
ársins 1948 voru fluttir alls
19 260 manns. Hefir því aukning-
in í ár numið um 27% miðað við
sama tíma í fyrra.
í ágúst ferðaðist 5851 farþegi
með flugvélum F. í., þar af 4949
innanlands og 902 á milli landa.
í sama mánuði í fyrra var far-
þegafjöldinn 5242, þar af 693 á
milli landa. Flutt voru 4706 kg.
af pósti á innanlandsflugleiðum
og 9935 kg. af öðrum flutningi.
Gullfaxi hefir farið alls 25
ferðir á milli landa og flutt 902
farþega. Þá hefir hann flutt 299
kg. af pósti og 681 kg. af öðrum
flutningi. Alþb. 22. sept.
Séra Philip M. Pélursson
Endurkosinn í skólaráð
HERLIÐ KVATT HEIM
Aðstoðar utanríkismálaráð-
herra Breta, Christopher May-
hew, lýsti yfir því í brezka þing-
inu á mánudaginn var, að stjórn
in hefði ákveðið að kveðja heim
setulið sitt úr Grikklandi, sem
verið hefir þar í undanfarin ár;
mælt er að sá mannafli næmi
freklega þrernur þúsundum. Mr.
Mayhew lét þess jafnframt get-
ið, að Bretar myndu enn um
hríð hafa nokkur herskip í ná-
munda við Grikkland og skilja
eftir nokkurn lögreglustyrk í
landinu; hefir gríski stjórnar-
herinn unnið það mikið á upp á
síðkastið, að utanaðkomandi
hjálp er ekki talin nauðsynleg
nema þá að litlu leyti.
DANIR KAUPA ÞÚSUND
BÍLA AF BRETUM
Kaupm.höfn (UP). — Um það
hefir samizt við Breta, að Danir
fái hjá þeim 1000 bíla á þessu
ári.
Upphaflega var ætlunin að
Danir keyptu aðeins 600 bíla hjá
Bretum, en 400 bættust við síð-
ar. Verð bílanna er alls 647.000
sterlingspund. Bretar ætla að
kaupa af Dönum, fyrir utan það,
sem áður hafði samizt um, gler-
varning, sagarblöð, húsgögn og
íþróttatæki fyrir 35.000 pund.
VÍSIR
KORNBANKAR í
HYDERBAD
1 ríkinu Hyderbad í Indlandi er
sérstætt bankakerfi, þar sem
allar greiðslur eru í korni í stað
peninga.
Þessu kornbankakerfi var kom
ið á fyrir um 10 árum til þess
að koma í veg fyrir að bændur
yrðu eignalausir í viðskiptum
sínum við okrara, sem lánuðu
þeim fé til þess að kaupa sáð-
korn fyrir, en kröfðust allt að
fjórðung uppskerunnar í vexti.
1 bönkum þessum geta bænd-
ur fengið allt það korn, sem þeir
þurfa gegn litlu gjaldi og einn-
ig lagt kornuppskeruna í þá og
fengið af henni vexti.
Grein um slysavarna-
starfsemi íslendinga í
brezku blaði
Fishing News í Aberdeen birti
nú nýlega ýtarlega grein um
slysavarnastarfsemi Islendinga
við strendur landsins. Er þar far-
ið mjög lofssamlegum orðum um
starf Slysavarnafélags Islands og
fræknleika slysavarnadeildarinn
ar á Rauðasandi, sem bjargaði
skipshöfninni af brezka togaran-
um Dhoon undir Látrabjargi.—
Greinin er byggð á erindi, sem
Mr. Longworth, einn þeirra
Breta, sem komu hingað til lands
í sumar með heiðursmerki handa
björgunarmönnnunum, flutti í
Rotaryklúbbnum í Fleetwood
eftir heimkomuna.
Dagur, 14. okt.
Mrs. Howard Murphy
Kosin í skólaráð