Lögberg - 02.11.1949, Blaðsíða 8

8
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 2. NÓVEMBER, 1949.
Úr borg og bygð
Ágætt herbergi fæst til leigu
nú þegar á góðum stað. Hringið
upp 36 980.
☆
Hr. Grettir L. Jóhannson ræðis
maður Islands og Dahmerkur,
kom heim síðastliðið mánudags-
kvöld ásamt frú sinni, úr þriggja
vikna ferðalagi suður um Banda-
ríki.
☆
Hausl- Bazar kvenfélags Fyrsta
lúterska safnaðar verður hald-
inn í samkomusal kirkjunnar
þann 16. nóvember næstkom-
andi. — Hafið þetta hugfast.
☆
Dr. Haraldur Sigmar prestur
íslenzka safnaðarins í Vancou-
ver, B. C., dvelur um þessar
mundir í borginni ásamt frú
sinni; er hann hér að leita sér
læknisaðgerða hjá tengdabróður
sínum, Dr. P. H. J. Thorlákson.
Dr. Haraldur tók þátt í vígslu
hins nýja og veglega elliheimilis
að Mountain, N. Dak.
☆
FISHERMEN!
Order your net floats now.
There is in stock a limited
quantity of;
No. 1. Sealtight: $50 per 1000.
Sealtight 2nds, good, $30 - 1000.
No. 2 tarred $15, per 1000.
Prompt attention to orders.
J. M. Gislason Float Factory
Lundar, Man.
☆
The Annual meeting of the
Womens’ Association (Junior
Ladies Aid) of First Lutheran
Church Victor St., will be held
in the Church parlors Tuesday
Nov. 8th at 2.30 p.m.
☆
Mrs. Fredrick S. Jóhannsson
frá Buchanan, Sask., var stödd í
borginni í byrjun yfirstandandi
viku.
☆
Hr. Ólafur Hallsson kaupmað-
ur frá Eiríksdale var staddur í
borginni í vikunni, sem leið.
☆
Hjálparnefnd
Sambandssafnaðar efnir til
sölu á heimatilbúnum mat á laug
ardaginn kemur 5. nóv. frá kl.
2 til 5.30 e. h. í samkomusal
kirkjunnar. - Hjálparnefndin er
fyrir löngu orðin fræg fyrir þau
bætiefni, sem slátrið, kæfan og
rúllupylsan, er hún býr til hefur
að geyma.
Ágóðanum af þessari árlegu
sölu er varið til þess að gleðja
sjúka og gamalmenni á jólunum.
Komið í tíma á laugardaginn svo
þið farið ekki varhluta af því
góðgæti sem er á boðstólnum.
☆
Laugardaginn 1. október voru
þau Sigrún Johnson og Soffan-
ías Thorkelsson bæði frá Vic-
toría, B.*C. gefin saman í hjóna-
band af séra H. Sigmar á heimili
The Swan Manufacluring Co.
Oor. ALEXANDER and ELLEN
Phone 22 641
Halldór M. Swan elgandi
HelmlU: 912 Jessie Ave — 40 »58
hans í Vancouver. Svaramenn
brúðhjónanna voru þau Mr. og
Mrs. Frank Frederickson í Van-
couver B. C. Eftir hjónavígsl-
una sátu þau Rev. og Mrs. H.
Sigmar, Mr.og Mrs. Frank Frede
rickson og nokkrir nánir ætt-
ingjar brúðhjónanna ásamt með
brúðhjónunum og í boði þeirra,
veglega veizlu í Hotel Van-
couver, var þar samtal og ræðu-
höld undir borðum. Lögðu brúð
hjónin síðan í stutta ferð til að
heimsækja ættingja, en svo
fljótt aftur til heimilisins í Vic-
toría, þar sem Mr. Thorkelsson
er nú að sjá um byggingu nýs
heimilis á fögrum stað við sjáv-
arsíðuna í Victoría. Þegar því
smíði er lokið hafa brúðhjónin í
hyggju að leggja í skemtiferð,
sem mun vara nokkurn tíma.
H. S.
☆
Hinn 1. árgangur af tímarit-
ínu Árdís óskast til kaups nú
þegar. Skrifið eða símið Mrs. B.
S. Benson, The Colubia Press
Ltd., 695 Sargent Ave., Winnipeg
Manitoba.
☆
FUNDUR í Stúkunni Heklu í
kvöld, (fimtudag).
☆
Notið tœkifærið
Frá 1. nóvember til jóla verð-
ur gefinn 25 prósent afsláttur af
öllum sögubókum, fræðibókum,
ljóðmælum og leikritum.
Minsta pöntun $5.00. Peningar
sendist með pöntun. Þeir, sem
hafa bókalista geta farið eftir
þeim. Bækurnar sendar póst-
frítt.
BJÖRNSSON’S BOOK STORE
702 Sargent Ave.
Winnipeg, Manitoba.
Nýár rannsóknir
í þjórsárdalnum
Framh. af bls. 4
irnar verið farnar að falla sam-
an áður en yfir dalinn kom vik-
urhúðin sem lagði Stöng í eyði.
Af þessum ástæðum fundust þar
heldur ekki neinir forngripir —
fólkið hefir flutt alt á burt með
sér þegar það yfir gaf bæinn. Hið
eina, sem fanst voru 2 brýnis-
stubbar og nokkuð af gjalli úr
rauðablæstri. — Hefir hagað
þarna vel til um járnvinnslu,
skógur mikill og nægur mýra-
rauði rétt hjá bænum.
Verður því ekki af þessu séð
hvað bæjarrústirnar muni vera
gamlar.
En jarðvegsrannsóknir Sigurð-
ar Þórðarsonar á þessum stað
bentu nú til þess, að hvíta vikur-
lagið, sem lagði Stöng í eyði,
muni vera eldra en frá Heklu-
gosinu 1300, eins og áður hefir
verið talið. Kom þarna í ljós að
°fan á hvíta vikurlaginu í húsa-
tóftunum var annað vikurlag,
stálgrátt að lit og ofan við það
vikurlögin frá 1693 og 1766. Af
þessu virðist mega draga þá
ályktun, að stálgráa vikurlagið
sé frá árinu 1300, en þá ætti hvíta
vikurlagið að vera úr fyrsta gosi
Heklu eftir landnám, eða frá ár-
inu 1104. Fer þá að fást staðfest-
ing á því sem Ólafur Lárusson
prófessor hefir haldið fram um
það, að byggðin í Þjórsárdal
MESSUBOÐ
Fyrsta Lúterska Kirkja
Séra Valdimar J. Eylands.
Heimili 776 Victor Street. Sími
29017. —
Guðsþjónustur á hverjum
sunnudegi:
Á ensku kl. 11 f. h.
Á íslenzku kl. 7 e. h.
Sunnudagaskóli kl. 12:15 e. h.
☆
Lúterska kirkjan í Selkirk
Sunnudaginn 6. nóv. —
Ensk messa kl. 11 árd.
Sunnudagsskóli kl. 12.
Islenzk messa kl. 7 síðd.
S. ÓLAFSSON
☆
— Argyle Prestakall —
Sunnudaginn 6. nóvember.
21. sunnud. eftir Trínitatis.
Grund kl. 11 f. h.
Baldur kl. 7 e. h.
Séra Eric H. Sigmar
muni aðeins hafa staðið stutt.
Fram að þessu hefir ekki verið
unt að ákveða um aldur bæjar-
rústanna í Þjórsárdal vegna þess,
hve fátt hefir fundist þar fornra
muna, og engir, sem benda til
ákveðins aldurs. En með meiri
rannsóknum, bæði á rústunum
og öskulögunum, er von til þess
að úr þessu verði skorið er stund-
ir líða. — Og þessar nýjustu
rannsóknir benda til þess að bæj-
arrústirnar séu að minsta kosti
200 árum eldri en sumir hafa
talið.
Jafnframt þessum rannsókn-
um voru grafnar út rústir bæj-
arins Sandatungu, sem stendur
fram undir Þjórsá, skamt frá
Fossá. Menn vita með vissu, að
sá bær fór í eyði árið 1693, og að
bóndinn þar, Eiríkur Ingimund-
arson, bjó eftir það í Haga. Þessi
bær fór í eyði vegna vikurfalls
úr Heklu.
Það er fróðlegt að bera saman
hver hefir verið húsakostur á
gömlu bæjunum, og svo húsa-
kostur hér. Á gömlu bæjunum
hefir verið reisuleg bygging og
glæsileg salarkynni, en í Sanda
tungu hefir verið frámunalega
lélegur og kotungslegur bær,
með löngum göngum og 5 kof-
um þar með talin baðstofan.
Þarna hafa verið geysiþykkir
veggir, hlaðnir hraunngrýti, en
kofarnir hornskakkir og óreglu-
legir. Stærsta húsið er baðstofan,
en hún hefir verið rúmlega 3x2
metrar. Bæjardyr eru aðeins ein-
ar, en inn úr baðstofu eru göng
eða rangali inn í einhvern kofa,
sem líklega hefir verið búr. Eng-
ir hlóðarsteinar fundust, né sót-
ugir steinar, og verður því ekki
með vissu sagt, hvar eldhúsið
hefir verið. En í minni kofanum
fanst aska og gæti hún bent til
þess að þar hefði verið eldað.
í baðstofunni hafa verið bjálk-
,ar og þrjú rúm. Eru hellur á
gólfi þar í milli og benda til þess
að þar hafi verið moldargólf.
Líkur eru til þess að ekki hafi
verið annað timbur í bænum en
mæniásar og reft á þá með skóg-
viði. Eru húsin ekki breiðari en
svo, að nægilega langa rafta hef-
ir verið hægt að fá þar í skógi.
í baðstofunni fanst hrúga af alla-
vega litum steinum, sem börn
hafa safnað til að leika sér að.
Samanburður á húsinu á Stöng
og í Sandatungu sýnir átakan-
lega þá afturför, sem orðið hefir
í Sandatungu.
í baðstofutóftinni var grafið
niður og í 80 cm. dýpi var komið
niður á eldra gólf, og sýnir það
að byggð hefir verið þar á 14.
öld. Mbl.
Business College Education
In these modern times Business College
Education is not only desirable but almost
imperative.
The demand for Business College Educa-
tion in industry and commerce is steadily
increasing from year to year.
Commence YourBusiness Traininglmmediately!
For Scholarships Consult
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
PHONE 21 804 695 SARGENT AVE., WINNIPEG
Búnaðarþing markar stefnu sína
í framfaramálum landbúnaðarins
(Frh. af bls. 5)
kröfur hennar um stuðning ríkis-
valdsins við landbúnaðinn og
því að efla stórhug og félags-
kenndir bændastéttarinnar til
vaxandi framkvæmda og þroska.
Á þessu 50 ára afmæli Búnað-
arþingsins vilja þeir fulltrúar,
sem þar eiga nú sæti, leggja ríka
áherslu á það, að landbúnaður
hefir frá upphafi íslandsbyggðar
verið meginatvinnuvegur þjóðar
innar, að hann hefir varðveitt
tungu vora og þjóðerni. Búnaðar-
þingið telur því, að einhver
brýnasta þjóðarnauðsyn sé að
efla landbúnað vorn þannig, að
hann geti framvegis verið megin-
stoð atvinnulífs þjóðarinnar, og
mótað menningu vora og veitt
þjóðlífi voru þá festu og það
öryggi, sem þróttmikill landbún-
aður ávalt og alls staðar gerir.
Til þess að grundvöllur þessa
þjóðfélagslega öryggis verði sem
best tryggður, leggur Búnaðar-
þing áherslu á að fjárframlög af
hálfu þess opinbera til landbún-
aðar verði aukin svo að þar sé
ávalt fyrir hendi sú vinnu tækni
að það fólk, sem þar starfar, geti
haft sambærileg kjör um kaup-
gjald og aðra aðstöðu við aðrar
stéttir þjóðfélagsins.
Aðkallandi ráðslfanir
næstu sex ár
Sem sérstaklega aðkallandi
ráðstafanir í þessu skyni á næstu
6 árum vill Búnaðarþing benda á
eftirfarandi atriði:
1. Að ríkissjóður leggi fram
þann fjárstuðning til ræktunar-
framkvæmda, að allur heyfeng-
ur fáist af véltæku og ræktuðu
landi (tún, áveitur).
2. Að innflutningur verði
leyfður á nægilega miklu af
nauðsynlegum vélum og verk-
færum, svo sem til þurkunar á
landi, jarðvinnslu, heyskapar-
starfa og heyverkunar, svo og til
annara þarfa landbúnaðarins.
3. Að lánsstofnanir landbúnað-
arins, byggingarsjóður og rækt-
unarsjóður, verði efldir, svo þess-
ar stofnanir hafi nægilegt láns-
fé með þeim kjörum, er nú gilda,
til þess að húsabætur, ræktunar-
framkvæmdir og aðrar aðkall-
andi umbætur varðandi landbún
að geti orðið framkvæmdar sam-
kvæmt þörfum bændastéttarinn-
ar. Jafnframt verði veðdeild
Búnaðarbankans gerð starfhæf
og efld til þess að sinna verkefni
sínu.
4. Að vega- og símalagningu
um sveitahéruð verði hraðað svo,
að hvert býli komist í vegasam-
band við þjóðvegakerfi lands-
ins og sími verði lagður á hvern
bæ.
5. Hraðað verði rafvirkjun og
dreifingu raforku, svo að öll
byggðarlög landsins geti fengið
raforku til sinna þarfa annað-
hvort frá stórum orkuverum eða
á annan hátt, þar sem ekki er
annars úrkosta.
6. Að landnámi ríkisins og
stofnun nýbýla verði haldið
áfram og hraðað. Unnið verði að
því að stofna til einstakra nýbýla
og nýbýlahverfa, þar sem nátt-
úruskilyrði og önnur aðstaða er
sem best. Þess skal þó ávallt
gætt, að slíku landnámi sé dreift
um öll helstu 'héruð landsins.
7. Að kostað verði kapps um
verndun gróðurlendis á allan
hátt.
8. Að landbúnaðarfræðsla,
leiðbeiningarstarfsemi og til-
raunastarfsemi hverskonar í
þágu landbúnaðarins, verði efld
með meiri fjárframlögum, svo
að sem öruggust innlend reynslu-
vísindi fáist, sem grundvöllur að
ræktunar- og framleiðslustarf-
semi bændastéttarinnar.
Áskoranir Búnaðarþings til
bændasíéílarinnar
Jafnhliða og Búnaðarþing ger-
ir þessar kröfur á hendur Alþing-
is og ríkisstjórnar um réttmætan
og sjálfsagðan stuðning til efling-
ar landbúnaðinum vill þingið
jafnframt og sérstaklega bera
fram áskoranir til bændastétttar-
innar um eftirfarandi atriði:
1. Að bændur efli sem mest
hin félagslegu samtök sín, á öll-
um sviðum, geri þau sterk og
áhrifamikil tæki, bæði til þess
að mennta bændastéttina sem
mest og best, svo og til þess að
krefjast réttar síns gagnvart öðr-
um stéttum. Félagssamtök
bænda þurfa ávallt að vera vak-
andi til sóknar og varnar fyrir
þeim sjálfsögðu kröfum bænda-
stéttarinnar að það fólk, sem við
landbúnað starfar.
2. Að glæða og þroska ræktun-
armenningu bændastéttarinnar
sem allra mest, svo að ræktun
jarða og ræktunarstörf verði
talin ein virðulegasta og nauð-
synlegasta starfsgrein þjóðarinn-
ar.
3. Að vinna af alefli að rækt-
un og kynbótum búpenings með
enn meiri festu og áhuga en gert
hefir verið og þroska á þann hátt
hina mörgu ágætu afurðaeigin-
leika, sem búfé okkar býr yfir
og auka hreysti þess og þrif.
4. Að bæta fóðrun og hirðingu
búfjárins í sambandi við auknar
kynbætur búfjártegundanna, svo
að bændur nálgist sem allra mest
það takmark, að fóðra hverja
skepnu svo vel að hún gefi af
sér það afurðamagn, sem erfða-
eðli hennar leyfir.
5. Að gæta þess vel að hafa
ávallt nægilegan fóðurforða á
haustnóttum fyrir allan fóður-
pening, svo að ekki verði fóður-
skortur, hversu harður sem vet-
urinn verður.
6. Að hin faglegu félagssamtök
bænda hafi nægilega marga sér-
menntaða menn til þess að leið-
beina bændum í hinum ýmsu
greinum landbúnaðarins. Jafn-
framt er skorað á bændur að afla
sér sem mestrar sérmenntunar
varðandi landbúnaðinn og vera
vel vakandi fyrir allri leiðbein-
ingarstarfsemi og hagnýta sér
allra best, svo sem mest afköst
hana við hin daglegu störf sem
fáist eftir hvern einstakling, sem
að landbúnaði vinnur.
Mbl.
TOMBOLU OG DANS
heldur Stúkan SKULD
á mánudagskvöldið þann 7. nóv., 1949
í GÓÐTEMPLARAHÚSINU.
öllum arði verður varið til líknar sjúkum og bágstöddum.
Þar sem þetta er eina samkoman slíkrar tegundar, sem
stúkan heldur á árinu, er þess vænst að hún verði fjölsótt
og njóti hins sama góðvilja og undanfarin ár. — Ágæt hljóm-
sveit spilar fyrir dansinum. — Hefst kl. 7.30 e. h.
Forstöðunefndin
Manitoba þarfnast góðrar stjórnar
„,ÓW» sógUnl!tðrnaí °*
xY\ títíVð'^ ^
| Álpessu ndi Va^'
I íveW'W e» óo0
% hftea6, s „ ifioaS —" ...
1 nít)"1 °®vov« é.*or . s cat"Pbe",„„„(#**
V en Oouí'ae
1 ,„vS^“ðhe
Ktjórnarstarfrœkslan um þessar mund-
ir er margþœtt og umsvifamikil, og
henni er samfara mikil ábyrgö varð_
andi löggjöf og aðra þjánustu d vett-
vangi þess opinbera. Nú er vaskra
manna þörf, sem fúsir eru til að takast
slika ábyrgð á hendur.
Starfsferill núverandi stjórnar
Eins og nú hagar til eru lífskjör fólks I Manitoba í góðu ásigkomulagi.
Eftirfarandi samanburðartölur leiða í ijós þær ráðstafanir, sem stjórn
yðar, er nú að leita endurkosninga, hefir gert til að viðhalda velmegun
I fylkinu:
1. LÆÍGSTA FYLKISSKULD A MANN 1 CANADA:
Sask., $187,53; N.B., $181,00; P.E.I., $168,00; Ont., $145,87; N,S., $123,37;
Alta„ $144,87; B.C., $115.54; Que., $93.59; MANITOBA, $62.84.
2. LAGIR SKATTAR: Manitobabúar greiða lægsta fylkisskatt I Canada
kð undanskildu P.E.I. Benzln^kattar 9 cents á gallónu, hinn lægsti I
Canada; enginn fylkissöluskattur eða álög til mentunar.
3. STARFRÆKSLA OPINBERRAR RJÓNUSTU HIN FULLKOMNASTA
Vegna hins mikla landflæmis, dreifbýiis, hafa lagningar og viðhald vega,
slmasambönd, rafveitur, starfræksla heilbrlgðismála, menta og ilknar-
mála, haft I för með sér ærlnn vanda og krafist mikils framtaks; 1
öllum þessum greinum hafa þó stórvægilegar framfarir átt sér stað,
er aukið hafa á velmegun almennings.
Samstarf skapar heilbrigða stjórn
Núverandi stjórn, sem samsett er af einhuga mönnum er
vinna saman sem ein sál að velferðarmálum Manitobabúa,
og beitir sér fyrir um allar þær framkvæmdir, er gjaldþol
fylkisins framast leyfir, verðskuldar alment fylgi af hálfu
kjósenda; í stjórninni eiga sæti reyndir og ráðnir menn, er
kunna fylztu skil á hinni fullkomnusdtu stjórnarstarf-
rækslu. Atkvæði með frambjóðendum samvinnustjórnarinn-
ar tryggja framhaldsforustu.
VOTE FOR YOUR
COALITION
CANDIDATE
Published by the Authonty of The Provinclal Coðlition Election Commlttee