Lögberg - 10.11.1949, Blaðsíða 8

8
LÖGBERG, FIMTUDAGLNN, 10. NÓVEMBER, 1949.
Úr borg og bygð
Dánarjregn
Þann 26. september s.l. lézt að
heimili bróður síns, Jóns Bald-
vinssonar á Kirkjubæ, Hnausa,
Man., Eygerður Baldvinsson 58
ára að aldri, eftir margra ára
vanheilsu. Hún var jarðsungin
þann 29. sept af séra Bjarna A.
Bjarnason.
☆
Gjafir til Betel
Halldor Sigurdson, Winnipeg,
í minningu um foreldra sína
Sigurð og Ragnheiði frá Rauða-
mel, $250.00 for a Loud Speaker
system for the Home. It has not
yet been installed, but will be,
it is hoped, very shortly.
Mrs. Signý H. Eaton, Toronto,
$100.00.
Mrs. R. Hinrikson, Selkirk,
Man., 6 quts. Homemade Pickles
Mr. J. B. Johnson, Gimli, 1
Box Fish, 50 lbs. Whitefish, 50
lbs. Pickerel.
Mr. Ólafur Bjarnason, Gimli,
100 lbs. Sunfish.
Kærar þakkir fyrir þessar
höfðinglegu gjafir.
Fyrir hönd nefndarinnar
J. J. SWANSON, féhirðir
308 Avenue Bldg.
Winnipeg.
☆
FISHERMEN!
Order your net floats now.
There is in stock a limited
quantity of;
No. 1. Sealtight: $50 per 1000.
Sealtight 2nds, good, $30 - 1000.
No. 2 tarred $15, per 1000.
Prompt attention to orders.
J. M. Gislason Float Factory
Lundar, Man.
☆
The Women’s Association
(Junior Ladies’ Aid) held their
annual meeting November 8th,
1949.
The following slate of officers
was elected for the coming year:
Honorary president, Mrs. B. B.
Jonsson; past president, Mrs. V.
J. Eylands; president, Mrs. K.
G. Finnsson; vice-pres. Mrs. V.
Jonasson; secretary, Mrs. A. R.
Clarke; corresponding secretary,
Mrs. F. Reynolds; treasurer,
Mrs. L. E. Summers; assistant
treasurer, Mrs. E. J. Helgason;
publicity, Mrs. B. Guttormsson;
membership committee, Mrs. E.
Richardson, Mrs. H. Taylor.
☆
Mrs. Th. Thorsteinsson 140
Garfield Street, er nýkomin
heim úr heimsókn til sonar síns
í Los Angeles, Cal.
The Swan Manufacturing Co.
Cor. AIjEXANDER antl ICTjT.EN
Phone 22 641
Halldór M. Swan eigandi
Heimill: 912 Jessle Ave — 46 958
JOHN J. ARKLIE
Optometrist and Optician
(Eyes Examined)
Phone 95 650
MITCHELL COPP LTD.
PORTAGE AT HARGRAVE
MESSUBOÐ
Fyrsta Lúterska Kirkja
Séra Valdimar J. Eylands.
Heimili 776 Victor Street. Sími
29017. —
Guðsþjónustur á hverjum
sunnudegi:
Á ensku kl. 11 f. h.
Á íslenzku kl. 7 e. h.
Sunnudagaskóli kl. 12:15 e. h.
☆
—Argyle Prestakall —:
Sunnudaginn 13. nóvember .
22. sunnud. eftir Trínitatis.
Brú — kl. 2. e. h.
Glenboro — kl. 7 p.m.
Enskar messur.
Séra Eric Sigmar
☆
Árborg-Riverton Prestakall
13. nóv. — Geysir, messa og
ársfundur kl. 2 e. h. — Riverton,
ensk messa kl. 8 e. h.
20. nóv. — Víðir, ensk messa
kl. 2 e. h. — Árborg, íslenzk
messa kl. 8. e. h.
B. A. Bjarnason
☆
Lúterska kirkjan í Selkirk
Sunnudagur 13. nóv.
22. sd. e. tr.
Ensk messa kl. 11 árd.
Sunnudagaskóli kl. 12.
íslenzk messa kl. 7 síðd.
Allir boðnir og velkomnir.
S. ÓLAFSSON
Heimilisiðnaðarfélagið heldur
næsta fund á þriðjudagskvöldið
15. nóvember að heimili Mrs. K.
Oliwer, Whittier St. Kirkfield
Park. — Fundurinn byrjar kl. 8.
☆
Hr. Jóhannes H. Húnfjörð
skáld kom norðan frá Hnausum
á þriðjudgainn.
☆
Hr. Jóhann Johnson skipstjóri
frá Mikley, var staddur í borg-
inni fyrri part vikunnar.
☆
Veitið athygli!
HAUST-BAZAR Kvenfélags
Fyrsta lúterska safnaðar verður
haldinn í samkomusal kirkjunn-
ar á miðvikudaginn 16. nóvem-
ber. Salan hefst kl. 2.30 og held-
ur áfram seinnihluta dagsins og
að kveldinu.
Mrs. A. S. Bardal General
Convener og Mrs. O. Stephen-
sen forseti taka á móti gestum
ásamt Mrs. V. J. Eylands og Mrs.
Albert Wathne.
Forstöðukonur deilda, Mrs.
Fred Stephenson, Mrs. Gunnl.
Jóhannson, Mrs. S. Sigurdson og
Mrs. Jóna Sigurdson hafa um-
sjón yfir söluborðunum. Ýmis-
legir fallegir og nytsamir munir
Business College Education
In these modern times Business College
Education is not only desirable but almost
imperative.
The demand for Business College Educa-
tion in industry and commerce is steadily
increasing from year to year.
Commence Your Business Traininglmmediately!
For Scholarships Consult
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
PHONE 21 804 695 SARGENT AVE., WINNIPEG
Þverbrestir í atvinnulífi Sovét-Rússlands eftir stríðið
Höfundur þessarar greinar heitir John Baker VV'hite og hefir verið fulltrúi Breta
á mörgum alþjóðaráðstefnum eftir stríðið. Hann hefir um langt skeið fylgzt vel
með þróun Sovét-Rússlands og skrifað þrjár bækur um það. — Grein þessi er
þýdd úr mánaðarritnu „The Reader’s Digest“.
SÁ, SEM VILL komast að
raun um hvernig ástatt er í iðn-
aði Sovét-Rússlands, verður að
moða úr f-jölda upplýsinga, at-
huga þær nákvæmlega og með
ýtrustu gagnrýni, raða þeim
saman eihs og gestaþraut og
hafa um leið hugfast, að ekki
er um neinar óskeikular heim-
ildir og óvéfengjanlegar að
ræða. Ráðningin á þessari gesta
þraut verður sú, að enda þótt
iðnaðarframleiðsla Sovétríkj-
anna hafi aukizt á sumum svið-
um eftir styrjöldina, og vel hafi
tekizt að ýmsu leyti að ráða bót
á skemmdum af völdum styrjald
arinnar, hafa komið í ljós alvar-
legir þverbrestir í skipulagi hins
rússneska iðnframleiðslukerfis.
Forustumenn iðnaðarfram-
leiðslunnar í Sovétríkjunum
beina athygli sinni nú sem stend
ur einkum að þróun léttari iðn-
aðargreina. Þegar verðgildi rúbl
unnar var breytt síðastliðið ár
og sömuleiðis öllu verðlagi á
innanlandsmarkaði og kaup-
gjaldi, sáu valdhafarnir fram á,
að nauðsynlegt mundi að auka
framleiðslu notkunarvara til
eggjunar verkamönnunum. Sam
kvæmt rússneskum fregnum fór
framleiðsla notkunarvara sex
hundraðshluta fram úr áætlun.
Það má vel vera, en þess ber að
gæta, að allverulegur hluti fram
leiðslunnar reyndist ónothæfur.
Á þingi iðnaðarnefnda í
Moskvu í desember síðastliðn-
um var alvarlega kvartað um
hversu lélegar notkunarvörur
væru framleiddar. Prosorov, iðn
ráðsformaður, kvað margar teg-
undir framleiðslunnar lítt not-
hæfar. Cheprahof iðnaðarmála-
ráðherra var á sama máli. Blað-
ið Pravda segir þann 10. desem-
ber 1948 að það sé ,,hin mesta
hneisa og vandræði, að vörur,
sem nema mörgum milljónum
rúbla að verðgildi, liggi óhreyfð
ar í verzlunum, vegna þess að
enginn vilji kaupa þær“. Blaðið
birtir einnig þá aðvörun til for-
stjóra verksmiðjanna, að ef þeir
bregðist svo hrapallega skyldu
sinni, kunni þeir að sannfærast
um, að til séu lagagreinar, í
hinni rússnesku löggjöf, sem á-
kveða refsingar fyrir fram-
leiðslusvik. Svo fór að þeir
fengu áminningu.
Viðkomandi yfirvöld, öryggis
ráðuneytið, brá skjótt við og
ráðstafanir þess voru eins og bú-
ast mátti við frá þeim aðilum.
Hér eru nokkur dæmi um þær
ráðstafanir.
Málmiðnaðartœkjaverksmiðja
Leningrad: Ákærð fyrir kerfis-
bundna framleiðslu lélegra
tækja. Meitlar, sem þar höfðu
verið framleiddir fyrir aðrar
verksmiðjur, reyndust ónothæf-
ir. Um mælitæki frá þeirri verk-
smiðju var sama að segja. For-
stjórinn, Garibyan, og Glinsikov
yfirvélfræðingur hlutu báðir
heppilegir til jólagjafa fást þar
með mjög sanngjörnu verði.
Mrs. S. O. Bjerring og Mrs. C.
Ólafson annast sölu á heimatil-
búnum mat; en „Silver Tea“ er
undir umsjón Mrs. M. W. Dal-
man, aðstoðarkonur eru þær
Mrs. J. Blöndal og Mrs. Frank
Dalman.
Dálítið safn af íslenzkum mun
um verður sýnt af Mrs. O. Step-
hensen, er nýlega ferðaðist um
Island, meðal annars verður þar
sýnishorn af vefnaði ungfrú
Júlíönu Sveinsdóttur, sem nú er
orðin þekkt listakona.
Kvenfélagskonurnar óska að
sem flestir heimsæki þær á mið-
vikudaginn þann 16. — Allir
boðnir og velkomnir.
☆
Þeir Kristján Guðmundsson,
Haraldur Ólafsson og Valdi Hill-
man frá Mountain, N. Dak., voru
staddir í borginni á þriðjudag-
inn.
fimm ára „frelsisskerðingu“ 1
refsingu.
Klæðaverksmiðja Moskvu:
Framleiðsla á karlmannafötum,
sem reyndust með öllu ónothæf.
Forstjórinn, Taranchov, dæmd-
ur í fimm ára fangelsi.
Kolanámurnar í Stalínhéraði:
Framleiðsla kola, sem reyndust
að verulegu leyti leirblönduð.
Anisimov yfirverkstjóri dæmd-
ur í fimm ára fangelsi.
Vélaverksmiðjurnar í Stalín-
héraði: Af 7770 dráttarvélahjól-
um, sem framleidd voru fyrir
Mariupol vélsmiðjurnar reynd-
ust aðeins 217 nothæf. Yfirvél-
fræðingur verksmiðjunnar,
Chodakov, og hinn tæknilegi
ráðunautur, Radshenko, hlutu
báðir fimm ára fangelsisdóm.
Þetta eru aðeins nokkur dæmi
af fjöldamörgum, og enn standa
yfir rannsóknir, varðandi þessa
þverbresti í rússneskum iðnaðar
málum: ónothæfa framleiðslu
fjöldá verksmiðja og iðjuvera
víðs vegar í Sovétríkjunum.
Þetta á ekki aðeins við fram-
leiðslu notkunarvara. 1 forustu-
grein í Pravda er rætt um „óvið-
unandi ástand“ í timburiðnaðin-
um, einkum þó varðandi timb-
urflutninga.
Þá var heldur ekki allt í sóm-
anum með baðmullaruppsker-
una síðastliðið ár. I skýrslu dag-
settri 18. nóvember 1948 er sagt,
„að alvarleg hætta sé á því, að
mikið af framleiðslunni eyði-
leggist, vegna ólags á uppskeru-
vinnunni. Forustumenn flokks-
ins í Uzbak, Kazak og Kirgisk
lýðveldunum eru ásakaðir fyrir
skort á árvekni á þessu sviði.
Sagt er frá því, „að í Tashkent-
héraðinu hafi til dæmis fjöldi
bænda ekki sinnt neitt uppskeru
starfinu, en þeir, sem hafi þó að
því unnið, hafi aðeins skilað
hálfum dagsafköstum. Sama má
segja um bændur í Ferganahér-
uðunum“. Það öngþveiti, sem ó-
virk mótstaða bænda virðist
hafa skapað á þessu sviði, var að
nokkru leyti leyst, með því að
senda sérstakar vinnusveitir á
vettvang, sem notaðar eru til
þess að herða á starfinu, þar sem
þess er álitin þörf.
Slík sóun verðmæta vegna
skipulagsgalla í framleiðslunni
mundi ekki líðast stundinni leng
ur, hvorki á Englandi né í Banda
ríkjunum. Er ástandi þessu bezt
lýst með því, að nú hefir verið
frá því sagt, að með sérstökum
ráðstöfunum hafi tekizt að forða
iðnaðarefni frá eyðileggingu í
iðjuverinu í Sverdlovsk, og nemi
magn þess, sem sparazt hafi,
392 000 pörum af stígvélum,
168 000 plöggum af prjónavöru
og frökkum og klæðnaði svo tug
um þúsunda skipti.
Sé athugað ástandið í járn- og
stáliðnaði Sovétríkjanna, sýna
opinberar skýrslur, að fram-
leiðsluskipulaginu er þar mjög
ábótavant. Væru teknir þar upp
brezkir framleiðsluhættir,
mundi aðeins þurfa við einn
þriðja hluta starfsmannafjöld-
ans til þess að skila sömu af-
köstum.
Það sýnir sig bezt, að fram-
leiðsluhættir í ýmsum iðngrein-
um í Sovétríkjunum eru langt á
eftir tímanum, að stundum út-
básúna forstöðumenn þar með
miklu stolti, að þetta eða hitt
hafi nú verið þar upp tekið, —
sem um margra ára skeið hefir
verið álitið sjálfsagt í mörgum
öðrum iðnaðarlöndum.
Ekki er heldur til að dreifa
neinu kommúnistísku jafnrétti
hvað launakjör í Sovétríkjunum
snertir. Það, sem hér fer á eftir,
er tekið upp úr nýjúm opinber-
um skýrslum þaðan:
Mánaðarlaun: Doktor í sagn-
fræði við háskóla 8000 rúblur;
aðalfífl við fjölleikahús í
Moskvu 6000 rúblur; námuyfir-
verkfræðingur 4000 rúblur;
skólakennari 120(k iðnlærður
smiður 900; raffræðingur 800
rúblur; óiðnlærð aðstoðarstúlka
í sögunarmyllu 500 rúblur; kynd
ari 260 rúblur.
Þessi launakjör verða þó enn
skýrari, ef aðgætt er vöruverð í
rússneskum verzlunum. Lélegir
skór kosta 300 rúblur, tilbúinn
karlmannafatnaður 600 til 700
rúblur, kvenfatnaður 400 rúbl-
ur. Kjötið kostar 100 rúblur
pundið á „frjálsum markaði“,
vindlingar tvær rúblur stykkið,
eldspýtnastokkurinn 20 rúblur
og hárnálabréfið 15 rúblur.
Margir þeir þverbrestir, sem
um er að ræða í framleiðslu
Sovétríkjanna, orsakast fyrst og
fremst af andlegri og líkamlegri
þreytu verkamannanna. Átökin
við örðugleikana á eftirstyrjald-
arárunum hafa haft það í för
með sér, frekar en nokkru sinni
fyrr, síðan sovétstjórnin tók við
völdum. Aðferð valdhafanna við
að þvinga menn til að skila sem
mestum hugsanlegum afköstum,
er ákaflega frumstæð og ómann
úðleg. Hverjum einstaklingi í
verkamannastétt er sett ákveðið
afkastalágmark, sem hann verð-
ur að ná, til þess að dagkaupið
nái lágmarki, en vöruverð og
annar neyzlukostnaður er ákveð
inn með tilliti til þess, að verka-
maðurinn geti ekki dregið fram
lífið, nema hann skili tilteknum
afköstum dag hvern. Telji vald-
hafarnir svo þörf bera til fram-
leiðsluaukningar, er afkastalág-
markið eða vöruverðið hækkað
að því skapi.
Rússneska iðnaðarhagkerfið
byggist nú að verulegu leyti á
fangavinnu. Aðeins öryggismála
ráðuneytið veit, hversu margar
milljónir manna eru hnepptar í
þrældóm í Sovétríkjunum. Þeim
er ekki goldið neitt kaup, og
nauðsynjaskammtur þeirra er
svo naumur að furðu gegnir.
Þess utan hefir sovétstjórnin
skipulagt starfsflokka, sem í
einu og öllu svipar mjög til
vinnufylkinganna í Þýzkalandi
nazismans. Ungir menn og kon-
>ur eru send í þegnskylduvinnu,
en eru um leið látin nema undir-
stöðuatriði hermennsku. Þessir
vinnuflokkar eru svo látnir
leysa af hendi aðkallandi störf,
og einnig eru þeir sendir hingað
og þangað til þess að „herða á“,
þar sem vinnuafköst dæmast
léleg.
Framleiðslukerfi, sem byggist
á slíkum vinnuþrældómi og auk
þess 4 beinni þrælavinnu, getur
staðist nokkra hríð, en hlýtur að
hrynja um sjálft sig, þegar af-
kastakröfurnar eru komnar yfir
hámark. í flestum iðngreinum í
Sovétríkjunum hafa kröfurnar
þegar náð hámarki, og þegar
þverbrestirnir eru teknir að
veikja undirstöðurnar til muna,
má búast þar við skjótum og
óvæntum breytingum.
Alþýðublaðið
GERANIUMS
18 for 15c
Everyone interested in
houseplants should plant
a packet or two or our
Geranium Seed. We offer
a gorgeous collection
containing Dazzling Scar-
let, Flame Red, Brick
Red. Crimson. Maroon,
Vermilion. Scarlet, Sal-
mon, Cerise Orange-Red.
Salmon - Pink, B r i g h t
Pink, Peach, Blush Rose,
White, Blotched, Varie-
gated, Margined. Easy to grow from seed
and often bloom 90 days after planting.
(Pkt. 15c) (2 for 25c) postpaid. Plant now.
SPECIAL OFFER: 1 pkt. as above and 5
pkts of other Choice Houseplant Seeds, all
different and easily grown in house.
Value $1.25, all for 60c postpaid.
Follow “GOLDEN MODEL
FAT REDUCING DIET-
ARYPLAN”. Loseuglyfat
(not glandular). Slenderize.
Have a “GOLDEN MODEL”
figure. Look and feel years
younger. You may take
“GOLDEN MODEL” as a
dietary supplement if you
feel the need of it. Men
want wives, sweethearts
who keep t h e i r youth,
loveliness, wear flattering
clothes. If you are over-
weight, ashamed of your
figure, don’t delay — start
the “GOLDEN MODEL
FAT REDUCING DIET-
ARY PLAN” today. Five
weeks’ supply, $5.00.
MANITOBA BIRDS
AMERICAN ROBIN
Planesticus migratorius
Dark-greyis-brown above, blackening on tail and head,
extending over face to throat, where it is broken into
short white dashes. All breast and abdomen pure brick
red. Young birds have breast spotted with black and
flecked with dull white.
Distinclions— Size and full red breast distinguish the
Robin too well for mistake.
Nesting—Frequently in fruit or shade trees or about build-
ings. Nests of coarse grasses, leaves, rootlets, etc., with
an inner cup of mud, lined with fine grasses.
Distribution—North America. In Canada across the
Dominion, north to the limit of trees.
There is no bird in North America that comes into such
close and intimate relationship with man as the Robin. Its
cheery voice is looked for as the harbinger of spring. When
it disappears in the fall we know that winter is almost
upon us.
Economic status—Forty-two percent of its food is animal,
mostly insects, the remainder is mostly berries and smedl
fruits.
This space contributed by
SHEA'S WINNIPEG BREWERY LTD.
MD-242