Lögberg - 15.12.1949, Blaðsíða 6

14
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 15. DESEMBER, 1949.
Jólaræða Gregoríusar mikla
Elzta jólaræða, sem þýdd hefur
verið á norræna tungu
In nativitate domini nostri Jesu Christi sermo: Homelia Gregorii.
Guðspjöll segja frá jarteinum burðar drottins vors Jesu Krists,
þess er berast lét á þessi hinni helgustu nótt frá Maru meyju:
Ágústus konungur sendi boðorð um allan heim að láta rita
manntal í hverri borg, að hann vissi, hve mikinn skatt hann skyldi
heimta úr hverju héraði. En sjá ritning hófst fyrst aj Sýrlands-
jarli þeim, er Cyrinus hét. Og fór þá hver til síns héraðs. Þá fór
Jóseph úr Galilea í borg Davíðs, þá, er Betlehem heitir, með festar-
konu sinni Marie, því að þau voru úr kyni Davíðs. En er þau voru
þar, þá fylldust dagar Marie og bar hún son sinn frumgetinn og
vafði hann reifum og lagði hann í jötu, því að eigi var rúm í
gestaskála.
En hirðar voru í því héraði og
héldu náttvöku yfir hjörð sinni.
Engill guðs stóð hjá þeim, og
skein mikið Ijós yfir þá og
um og lagt í jötu. Þá gerðist
fjöldi engla með þessum einum
engli og lofuðu allir guð og
mæltu:
GREGORÍUS MIKLI pítfi var fæddur í Rómaborg um 540 af auðugri og
göfugrl aðalsætt. Hann varð borgarstjóri f Róm árið 573, en afsalaði sér
bví embætti skömmu seinna og gerðist munkur í Benediktsklaustri einu,
er hann hafði stofnað. J>ar dvaldl hann þó eigi nema skamma stund,
þvi að árið 579 gerði Pelagíus II. páfi hann að sendiherra sínum við
keisarahirðina I Konstantinopel og var hann þar I stjö ár. Að þvl loknu
hvarf hann heim aftur í klaustur sitt og tók þar við ábótastörfum. En
þegar Pelagíus andaðist 590, var Gregoríus kosinn f einu hljóði eftir-
maður hans. — Gregoríus mikli hefur löngum verið talinn einn af
atkvæðamestu páfum, sem setið hafa á Pétursstóli. Hann var stjðrn-
vitur, studdi mjög að trúboði og efldi áhrif páfastólsins á kristni
gervallrar Norðurálfu. Telur kaþólska kirkjan hann meðal kennifeðra
sinna og hefur tekið hann I helgra manna tölu. Hann andaðist 11. marz
604. Eftir hann liggja ms rit, sem mjög voru útbreidd og lesin á mið-
öldum, meðai annars Hirðisreglan (Regula pastoralis) og ræðusöfn
(t. d.: Homilarium in Evangelia libri II) og áttu ýms klaustur og
kirkjur hér á landi afrit af þessum ræðusöfnum. paðan er tekin ræða
sú, sem hér er prentuð. Er hún rúmlega 1350 ára gömul. En hún er að
þvi leyti eftirtektarverð fyrir oss, að þetta mun vera elzta jólaræða,
sem til er á norrænu máli og fylgir henni jafnframt elzta þýðing, er vér
þekkjum, á jólaguðspjallinu. Ræðan er f eldgömlu handriti (Norsku
homeliubókinni), sem talið er að vera frá því um miðja 12. öld, en
fræðimönnum kemur eigi saman um, hvort þýðingin muni uppruna-
lega vera gerð af norskum eða fslenzkum manni. Hvort heldur sem
er, gefur hún glögga mynd af þvf, hvernig prédikað var f fslenzkum
kirkjum 4 jólum fyrir 800 árum síðan. Voru prédikanirnar að jafnaði
þýðingar á ræðum einhverra frægra og viðurkenndra kirkjufeðra, þvf
að annað þótti ekki við eiga. En þýðingarnar voru furðugóðar og með
ramnorrænum svip. Orðfæri er ekki breyt en ræðan færð til gíldandi
stafsetningar. — B.K.
hrœddust þeir. En engillinn
mælti við þá: Eigi skulu þér
hrœðast, því að ég boða
yður mikinn fagnað, þann er
vera mun öllum lýð, því að í
dag er borinn grœðari heims,
Kristur drottinn í borg Davíðs.
En það er yður að marki, að þér
munuð finna barn vafið í reif-
„Dýrð sé guði á himnum
og á jörðu friður með þeim
mönnum er gott vilja.'
En englar hurfu frá þeim. Þá
mæltu hirðar með sér: Förum
vér allt í Betlehem og sjáum orð
það, er gerzt hefir, og drottinn
sýndi oss. Þá fóru þeir skyndi-
lega og fundu Jóseph og Maria
og barn í jötu lagt. En er þeir
sáu, þá kenndu þeir orð það, er
þeim var sagt, og undruðust all-
ir, er þessi tíðindi heyrðu, er
hirðarnir sögðu. En María varð-
veitti öll orð þessi í hjarta sinu.
En hirðar hurfu aftur og lofuðu
guð í öllum hlutum þeim, er þeir
höfðu séð eða heyrt.
Eigi Megum vér langt mæla
um skýring þessa guðspjalls,
bræður góðir, því að vér skulum
þrisvar messu syngja á þessum
degi. En þó skyldir oss sjálf
burðartíð lausnara vors að mæla
nokkuð. Hví gegnir það, að all-
ur heimur var ritaður að mann-
tali, þá er Kristur var borinn,
nema því, að þá vitraðist sá í
líkam, er ritað hefir tal allra
valdra manna sinna á lífsbók.
þar á mót er svo mælt um vonda
menn: Mást þeir af lífsbók og
ritast eigi með réttlátum.
Maklega var Kristur borinn í
Betlehem, því að Betlehem þýð-
ist brauðs hús. En sjálfur drott-
inn mælti. Eg em brauð lifanda,
er niður sté af himni. Staður sá,
er drottinn var borinn í, kallað-
ist áður brauðs hús, því að það
var fyrir ætlað, að sá mundi þar
vitrast í líkam, er fæða mundi
himneskri fæðslu hjörtu sinna
manna. Eigi var hann að frænda
sinna heimili borinn heldur að
förnum vegi, því að hann var
svo sem á annars óðali heldur en
sínu, þá er ósýnilegur guð tók
sýnilegan manndóm. Annars óð-
al kallaði ég eigi að veldi hans,
heldur að eðli. Því að svo er rit-
að um veldi hans, að hann kom
til síns eigins. í sínu eðli er hann
getinn fyrir tíðir af föður, en í
voru eðli kom hann í tíð. En er
eilífur guð gerðist stundlegur
maður, þá var annað óðal þar,
er hann kom. En svo mælti
Jesaja spámaður: Hvert hold er
sem gras. En er guð gerðist mað-
ur, þá sneri hann graflegu eðli
voru í hveiti svo sem hann
mælti um sjálfan sig: Eitt sam-
an er hveitikorn, nema það falli
í jörð og deyi.
Af því var hann lagður í jötu,
þá er hann var borinn, að hann
fæðir heilög kvikindi. Það eru
trúaðir menn, að eigi missi andir
þeirra hinnar innri fæðslu, þá er
þeir bergja holdi hans.
Uxi og asni stóðu yfir jötunni,
því að nokkurir af Gyðingum og
heiðnum þjóðum kenndu burð
Með hlýjum huga hugsum við til allra
meðborgara vorra og óskum þeim
gleðilegra jóla og farsæls komandi
árs. Með þökk fyrir góða
viðkynningu í liðinni tíð.
Hooker's Lumber Yard
Phone 74-The Lumber Number
SELKIRK
MANITOBA
Krists. Uxi merkir Gyðinga en
asni heiðna menn.
Engill vitraðist vaköndum
hirðum og skein ljós guðs yfir
þeim, því að þeir mega helzt öðl-
as himneska hluti, er mildlega
kunnu stýra guðs hjörð. Og skín
því gnóglegar ljós guðs mis-
kunnar yfir þeim, sem þeir vaka
trúlegar yfir hjörð guðs. Mak-
lega vitraðist engill með ljósi þá
er Kristur var borinn, því að
hann er sjálfur ljós réttlátra það
er lýsir hvern menn, er kemur
í heim. Maklega vöktu hirðar
yfir hjörð, því að sá var borinn,
er þetta mælti: Eg em góður
hirðir. Hirðar merkja kenni-
menn, en nótt sú, er þeir héldu
vöku yfir hjörð sinni, merkir
háska freistunar. Við þeirri
freistni skulu varðveita sig og
sína menn allir þeir, er alger-
lega reka frá sér óræktarsvefn.
En er engill hafði boðað burð
himnakonungs, þá sönnuðu
margir englaflokkar mál hans
og mæltu: Dýrð sé guði á himn-
um og á jörðu friður mönnum
þeim, er gott vilja. Fyrr en
lausnari vor léti berast vorum
vér sundurþykkir við engla, því
» 1
Með hlýjum huga hugsum við til allra
meðborgara vorra og óskum þeim
gleðilegra ]óla og farsæls komandi
árs. Með þökk fyrir góða
viðkynningu í liðinni tíð.

BOOTH
FISHERIES
Canadian Co., Ltd.
804 Trust and Loan Bldg.
PHONE 92 101 WINNIPEG, MAN.
»atB}3!»3l3>3iðl3)»9l3l9t9)Si9ia)»3i}»l>l»3)9l3l%»!3)3)3)3l9iai»9!3l9)a)3>3l9ia)3>»a)3)S)3lS)3l3<
BŒNDUR FARA I KAUPRTAD
I I I I
Nú er mjög breytt um frá þeim tímum, er bændur héldu kyrru fyrir á býlum sínum, greiddu um-
yrðalaust fyrir nauðsynjar sínar það verð, er umboðssalinn úr bænum krafðist, og sættu sig einnig
við það verð, er hann bauð fyrir framleiðslu þeirra.
Nú fara bændur í kaupstað og selja korn sitt canadíska hveitiráðinu, er stofnað var samkvæmt
*
þeirra eigin kröfum. Alþjóðahveitisamningum hefir nú verið hrundið af stokkum, er bændur höfðu lengi
barist fyrir, en með þeim hætti, er bæði framleiðanda og neytanda tryggt réttlátt verð.
Nálega helmingur alls þess kors, sem framleitt er í Sléttufylkjunum, fer í gegnum hendur korn-
hlöðufélaga, er bændur sjálfir eiga og starfrækja, og njóta arðs af. Á þeim aldarfjórðungi, sem sveita-
kornhlöður hafa verið starfræktar, hafa yfir fjörutíu og fjórar miljónir dollara verið greiddar í gróða-
hlutdeild.
Samlagskornhlöður til sveita eru átján hundruð áttatíu og þrjár að tölu í tveim þriðju kauptúna í
Sléttufylkjunum. Hinar miklu hafnarstöðvar þeirra eru við stórvötnin eystra og við Kyrrahafsströnd,
og er þetta hið umfangsmesta og hagkvæmilegasta kornsölukerfi í heimi. Enn sitja bændur býli sín við
fljóttækari og margfalt meiri framleiðslu en áður var, og nú fara þeir að vild sinni í kaupstað og hafa
eftirlit með sinni eigin kornsölu, sem er aðeins nokkur hluti hinnar margþættu bændaframleiðslu.
CANADIAN COOPERATIVE WHEAT PRODUCERS LTD.
Wl NNIPEG
CAN ADA
Manitoba Pool Elvators Saskatchewan Cooperative Poducers Ltd. Alberta Wheat Pool
WINNIPEG MANITOBA REGINA SASKATCHEWAN CALGARY ALBERTA