Lögberg - 19.01.1950, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 19. JANÚAR, 1950
FORRÉTTINDI
Eftir GILBERT PARKER
J. J. Bildfell þýddi. — Lájóöin í þessari sögu eru
þýdd af Dr. Sip. Júl. Jóhannessyni.
XXXVII. KAPÍTULI
Áskorun Paulette Dubois
Charley fór inn til friödómarans, og
þegar að hann kom inn í herbergið til
lians sagði friðdómarinn, sem var í
æstu skapi: „Hún er komin — Paulette
er komin hingað. Konan mín er sofandi,
Guði sé lof; en hún Soffía kom til mín
og sagði að hún vildi finna mig.
„Hamingjan hjálpi mér, hvað á ég
að gjöra?“
„Viltu að ég taki á móti henni?“
„Já, í hamingjubænum, já, mon-
sieur“.
„Þú verður þá að gjöra eins og ég
segi þér“.
„Já, það skal é gvissulega gjöra“.
„Jæja. Þú skalt hafa þig hægan. Eg
skal tala við hana fyrst. Þér er óhætt
að reiða þig á mig“, sagði Charley og
fór út úr herberginu. Skrifstofa frið-
dómarans var í herbergi, sem byggt var
út úr húsinu og var notað bæði fyrir skrif
stofu og setustofu. Þegar Charley kom
þangað inn, var Paulette Dubois þar
fyrir. Það logaði þar á tveimur kerta-
ljósum, svo að það var ekki vel bjart
í herberginu. Charley sá að Paulette
hafði blæju fyrir andlitinu og að hún
var niðurbeygð og óupplitsdjörf. Hann
hafði séð hana nokkrum sinnum áður,
og hann hafði veitt því eftirtekt, að
framkoma hennar bar með sér tvenns-
konar eiginleika, taugaveiklun og
svarrahátt, sem virtust vera að berjast
um yfirráðin í lífi hennar. Hún var svart
klædd, en hafði glossarauðan borða um
hálsinn.
Henni brá þegar að hún sá Charley,
því hún hafði átt von á Soffíu gömlu,
með boð frá friðdómaranum, því orð-
sending hennar til hans hafði verið á-
kveðin.
„Ég vil finna friðdómarann“, sagði
hún þrjóskulega.
„Hann getur ekki tekið á móti þér“.
„Hvers vegna?“
„Ætlarðu þér að finna hann í svefn-
herberginu hans?“
„Og því ekki það?“ hún var bæði
stutt í spuna og ókurteis.
„Þú ert hvorki læknir né ættingi“.
„Ég hefi áríðandi ■ erindi við hann“.
„Ég gegni störfum hans fyrir hann,
frú“.
„Þú ert skraddari“.
„Ég lærði það; ég er nú að læra frið-
lómarastörf“.
„Mitt erindi er prívat“.
„Ég gegni hans prívatstörfum líka
— þeim sem að konan hans getur ekki
gegnt. Vildurðu heldur tala við konuna
hans heldur en mig? Þú verður að eiga
við annaðhvort okkar um erindi þitt“.
„Ég vil þá finna konuna hans —“
„Það yrði aðeins til að gjöra illt
verra. Konan hans mundi ekki hlusta á
mál þitt. Hún er örgeðja, og hún heldur
að hún hafi góða ástæðu til þess, að
vera ekki hrifin af þér“.
„Hún er asni. Ég hefi ekki ávalt ver-
ið varkár, en að því er Narcasse Daup-
hin —“
„Hann hefir verið þér vinveittur og
heimurinn segir, sér ekki að kostnaðar-
lausu“.
Konan átti í harðri baráttu við sjálfa
sig: „Heimurinn lýgur“, sagði hún að síð
ustu.
„Nei, hann gjörir það ekki. Þorpsbú-
arnir allir, voru þér andstæðir einu
sinni. Það var þá, að friðdómarinn og
signorinn tóku málstað þinn. Hann hef-
ir liðið fyrir það ávalt síðan, er mér
sagt. Þú hefir ekki einu sinni þakkað
honum fyrir það“.
„Hann hefir kvalið mig, svo árum
skiptir, sá fjandans hræsnis-snígilslyg
ari“.
„Hann hefir verið þér sá bezti vinur,
sem þú hefir átt“, sagði Charley. „Sestu
niður og hlustaðu á mig í mínútu“.
„Hún hikaði, og settist svo niður eins
og að hann sagði henni.
„Hann segir mér að hann hafi verið
ástfanginn af þér fyrir nokkrum árum
síðan. Hefir framkoma hans við þig,
ekki verið drengilegri, en sumra annara,
sem segjast hafa elskað þig?“
Paulette reis upp til hálfs og það var
eins og eldur brynni úr augum hennar,
en hann benti henni að hún skyldi sitja
kyrr, svo hún settist aftur niður.
„Hann hélt, að ef þú vissir að barnið
þitt væri á lífi, að þá myndir þú líta heil-
brigðari augum á lífið — og á sjálfa þig.
Friðdómarinn hefir sínar góðu hliðar“.
„Því hefir hann ekki sagt mér hvar
barnið mitt er?“
„Friðdómarinn er í rúminu — þú
skaust hann. Finnst þér ekki að hann
sýni þér miskunsemi, að láta ekki taka
þig fasta?“
„Það var óviljaverk — slys“.
„Ó, nei það var ekkert slys. Þú gæt-
ir ekki talið nokkrum kviðdómi trú um
það. Og ef þú sætir í fangelsi, hvernig
heldurðu þá, að þú gætir fundið barnið
þitt? Þú hefir verið mjög ósanngjörn í
garð friðdómarans“.
Hún þagði, og eftir litla bið bætti
liann við: „Hann hafði góða ástæðu til
að segja þér það ekki. Það er ekki hans
eigið leyndarmál, heldur komst hann
að því að tilviljun, og máske ekki sam-
kvæmt ströngustu viðskiptareglum.
Barninu þínu líður vel og það er vel lit-
ið eftir því. Hann sagði þér aðeins, að
það væri á lífi — af því að hann bar vel-
ferð þína fyrir brjósti. En hann hefir nú
skipt um skoðun, og —“
Paulette Dubois spratt á fætur:
„Hann ætlar að segja mér það — segja
mér til barnsins míns?“
„Eg ætla að segja þér, hvar barnið
þitt er.“
,,Monsieur — monsieur! — Ó, Guð
minn, þú er miskunsamur! En hvernig
átt þú að vita það — hvað veistu?“
„Eg skal segja þér annað kvöld,
hvar barnið þitt er“.
Hún varð eins og utan við sig í bili,
svo færðist vonar- og gleðisvipur á and-
lit henni, sem mýkti hörkudrættina í
því, og hún kraup niður við borðið í her-
berginu, faldi andlitið í höndum sér og
grét sáran.
„Lambið mitt litla! litla, litla lambið
mitt — elskan mín!“ stundi hún upp á
milli grátkviðanna. Ég fæ að hafa þig
aftur! Ég fæ að hafa þig aftur — ein!“
Hann stóð og horfði á hana alvar-
lega. Hann var að hugsa um hvernig á
því stæði, að slík sorg hefði aldrei fyr
gengið honum svo til hjarta. Tárin stóðu
í augunum á honum og þó að hann hefði
margt þurft að reyna í lífinu, þá hafði
hann aldrei verið haldinn eins einkenni-
legri viðkvæmni, eins og hann var nú.
Hann beygði sig og snerti öxlina á
henni með óhönduglegri viðkvæmni.
„Berðu þig ekki svona illa!“ „Þú skalt
fá barnið þitt, ef Dauphin getur hjálpað
þér til þess“.,
„Ef að hann reynir nokkurn tíma til
að taka hann í burtu frá mér“, sagði
hún og spratt á fætur í jötunmóð, „þá
skal ég —“
í augnablik náði geðofsi hennar valdi
á henni, og hún stóð ægileg og áköf;
á henni; svo rann henni reiðin undir
augnaráði Charleys sem var hvast og
skipandi.
„Ég fæ að vita þetta annað kveld,
monsieur? Hvar?“ spurði hún í veikum
og fjarlægum málrómi.
Charley hugsaði sig um dálitla stund
en sagði svo: „Heima hjá mér klukkan
níu“.
„Monsieur, ég verð þér þakklát eins
lengi og ég lifi“, sagði hún klökk. „Ef
að ég fæ barniðmitt aftur, skal ég blessa
þig til daganna enda“.
„Nei, nei, þú verður að blessa hann
Dauphin“, sagði Charley og opnaði úti-
dyrahurðina fyrir hana. Þegar að hún
hvarf út úr dyrunum út í næturkyrrðina,
hagræddi Charley augnagleri sínu og
horfði hugsandi á eftir henni, þó að ekk-
ert væri að sjá annað en skugga sum-
arnæturinnar, ekkert að heyra nema
froskaskvaldrið í pollum og keldum
þorpsins. Hann var að hugsa um mál
Josep Nadeau, og um konu, sem sat þar
á áhorfendapallinum og hló.
„Monsieur, mansieur“, kallaði frið-
dómarinn úr herbergi sínu.
XXXVIII. PAPÍTULI
Presturinn og signorinn heimsækja
skraddarann
/
Það var dásamlega fagur septem-
berdagur. Skraddarinn í Chaudiere
hafði verið í meiri önnum en vanalega,
því veturinn var fyrir dyrum og margir
af bygðarbúum voru að fá sér vetrar-
föt. Presturinn og signorinn komu sam-
an, báðir til þess, að fá skraddarann til
að sauma sér vetraryfirhafnir úr írsku
efni, sem signorinn hafði upplag af
heima hjá sér. Signorinn var í bezta
skapi, og það var heldur ekki að ástæðu-
lausu, því að það var Mikilmessudagur.
Hann var vongóður um að vonirnar,
sem við þann dag voru bundnar, mundu
rætast, enda leit hann allmikið á sig og
hafði alltaf haft sitt fram, eins og allir
vissu. Slagorð hans var, að sækja með
gætni, og hann hafði oft fullvissað prest
inn um, að það væru ekki önnur einkunn
arorð til, sem sæmdu nútíðar aðstöðu
manna.
Erindi prestsins til skraddarans
þennan dag var honum sérstakt áhuga-
mál, því það var bundið við aðaláhuga-
mál lífs hans: Það, að leiða vantrúar-
manninn frá villu síns vegar. í þá daga
gátu þeir ekki annað, en kallað mann
villutrúarmann, sem var andstæður
kenningum kirkjunnar — því orðið
agnostic var þá ekki komið í almenna
notkun) — leysa hann úr viðjum voð-
ans, og vísa honum á sannleiksveg
kirkjunnar. Presturinn hafði verið stað-
fastur í þessari von sinni, sem hafði
þau áhrif, að margt af safnaðarfólki
hans hafði borið skraddarann á bænar-
örmum fram fyrir Guð sinn og dýrð-
linga. Kona Filions Lacasse bað daglega
fyrir honum. Þúsund dollararnir, sem
Filion fékk að ráðum skraddarans höfðu
gjört henni lífið léttara, og svo hafði
Filion sjálfur gjörst sparsamur og gæt-
inn og hafði meira að segja skaffað
henni vinnukonu. Það voru að minsta
kosti sex aðrar konur, sem gjörðu það
sama, og á meðal þeirra var frú Daup-
hin.
Signorinn vissi, þegar þeir fóru á
stað, að prestinum var þetta hið mesta
áhugamál, en var vantrúaður á, að
missíonar áhrif hans á skraddarann,
hvað andheitur sem hann yrði mundu
verða varanleg eða mikil.
„Kæri prestur minn“, sagði signor-
inn, „það er satt, sem að skraddarinn
mintist á við bróður minn. — Ég skil
ekki hót í hvernig á því stendur, að á-
bótinn skyldi slá undan, því þrályndari
mann hefi ég ekki þekkt! Að maðurinn
sé fæddur með vantrúarhneigð, eða
trúarþrá, eða hvað svo sem það er kall-
að. Mér sýnist að þú mundir líklegri til
að hafa meiri áhrif á Gyðing, Grikkja,
eða villutrúarmann, heldur en á þennan
trúleysingja okkar. Hann hugsar of mik
ið — til þess að vera skraddari, eða til
þess að vera níu skraddarar, eða fyrir
einn mann.
Hann tók með þumalfingri um nef-
ið á sér ánægjulega eins og honum
fyndist, að hann hefði sagt eitthvað
verulega smellið. Á meðan á þessu sam-
tali þeirra stóð, gengu þeir í hægðum
sínum inn í þorpið. Nú stansaði prest-
urinn sló með göngustafnum nokkrum
sinnum á lófa sér og sagði:
„Ó, þú vilt hvorki sjá né skilja, að
Guði er ekkert ómögulegt. Þó það væri
fjandinn sjálfur í mannslíki, þá skyldi
ég vinna, biðja og vona, eins og skyld-
an býður mér, þó að hann léti sér ekk-
ert skipast við tilraunir mínar. Hvað er
ég? Ekkert. En það sem kirkjan hefir
gjört, það getur enn gjörst. Hugsaðu
um Pál, Ágústínus og Konstantínus!“
„Þeir voru gullaldar villutrúarmenn,
sem trúin var sprottin af tilfinning hjá.
Þessi maður hefir heila, sem krefst úr-
lausnar“. „Ég verð að líta á hann, sem
sál, er frelsast verður með aðstoð þess-
ara vistmuna hans ásamt lífsframferði
hans og góðverkum, sem við allir meg-
um bera kinnroða fyrir. Hann gefur í
burtu allar tekjur sínar til sjúkra og fá-
tækra. Hann býr sjálfur við kost svo
rýran, að þeir, sem allra fátækastir eru
eiga ekki við betri að búa. Hann eyðir
svefnstundum sínum við beð sjúkra.
Dauphin hefði máske ekki lifað, nema
fyrir hann. Ef að hjartalag hans væri
ekki gott, þá væri þetta óhugsanlegt.
Hann gæti ekki gert sér þetta upp“.
„Það er nú spursmálið, prestur
minn. Er þetta ekki allt leikaraskapur?
Eru það ekki dutlungar? Hvað er lík-
legra, en að svo sé, og að hann hafi
þreyst á kjötpottunum egypsku og kom
ið hingað til að leika lausum hala. Við
getum ekkert um það sagt, eða vitað“.
„Við vitum um það. Maðurinn hefir
bæði mætt sorg og synd. Trúðu mér, að
enginn okkar hefir liðið neitt líkt því,
sem þessi maður hefir liðið. Ég hefi
oft talað við hann, og trúðu mér, Maur-
ice, að ég segi satt, þegar ég segi að
hjarta mínu blæðir hans vegna. Eg held.
að ég viti hvers vegna hann flúði hing-
að til okkar. Það er vegna sínagandi á-
stríðu, sem lætur hann aldrei í friði, og
fylgdi honum hingað — já, hingað, þar
sem framkoma hans öll hefir verið svo
virðingarverð. Ég hefi séð hann stríða
á móti henni. Ég hefi séð hann kvelj-
ast og láta undan, en berjast svo með
sívaxandi þreki til þess að ná haldi á
sjálfum sér“.
„ Það er—“ sagði signorinn og þaðn-
aði.
„Nei, nei! spurðu mig ekki að því.
Hann hefir ekki skriftað fyrir mér,
Maurice, sem ekki er heldur að búast
við — ekkert þess háttar. En ég veit
og vorkenni. — Ó, Maurice, ég nærri
því elska hann. Þú rökræðir, en ég veit,
vinur, að það var einhverju haldið til
baka frá þessum manni, þegar að hann
fæddist, og það er það, sem við verðum
að finna, eða að hann tortýmist á með-
al okkar, og minnisvarðinn hans verð-
ur okkur til háðungar til daganna enda.
Ef hann einu sinni gæti sannfærst um
boðskap kirkjunnar. — Ef hann einu
sinni gæti sagt: „Faðir, í þínar hendur
fel ég minn anda“. Þá myndi ástrýðu-
frystingin hverfa, og ég skyldi leiða
hann inn — leiða hann heim.
Signorinn horfði hissa á hann um
stund, því þetta var sú hlið á sálarlífi
prestsins, sem hann hafði aldrei áður
þekt.
„Kæri prestur minn, þú ert öðruvísi,
en að þú átt að þér að vera“, sagði hann
þýðlega.
„Ég er ekki, eins og ég hefi átt að
mér að vera — það er nú einmitt það
sem er, Maurice. Ég er ekki lengur
þumbaralegi presturinn, sem þú hefir
þekt. Ileimurinn allur er verksvið mitt
nú. Ég hefi hryggst út af syndum, sem
framdar hafa verið innan takmarka
Chaudiere. Nú hryggist ég út af trú-
leysi þessa manns. í sambandi við hann
og umhugsunina um hann, hefi ég fund-
ið til út af óhamingju allra manna. Mér
hefir fundist ég vera í návist við frels-
arann. Vinur minn, þetta er ekki ímynd-
un, og ekki heldur trú, það er virkileiki.
Ég á honum mikið að þakka, Maurice.
Með því, að leiða hann heim, skil ég
hvað allt þetta meinar — trúin, sem
við játum veit ég að þá er sönn. Þú skil-
ur í hvað mikilli þakklætisskuld að ég
máske verð í við hann — þennan trú-
lausa skraddara. Ég vona aðeins, að ég
hafi ekki brugðist honum“, bætti hann
við áhyggjufullur. „Ég vil reynast hon-
um trúr — já, sannarlega!“
„Ég mann bara eftir að þú segðir,
að maðurinn liði, það er ekki að bregð-
ast“.
Þeir gengu þegjandi inn í þorpið, en
bráðlega heyrðru þeir Maximilian vera
að leika á fiðlu sína, sem aftur leysti
um tungubönd signorsins og hann hélt
áfram að tala unz þeir komu að skradd-
arabúðinni.
„Góðan daginn, monsieur“, sagði
signorinn um leið og þeir gengu inn í
búðina.
„Hefurðu heita gæs handa mér?“
„Já, það hefi ég, en ég ætla ekki að
þrengja henni upp á þig“, svaraði
skraddarinn.
„Þurftir þú að taka spurningu mína
þannig — virkilega?“
„Þurftir þú að taka svar mitt þann-
ig?“
Orðaleikur var signornum nýtt fyr-
irbrigði, hann sneri sér að prestinum og
brosti. „Heyrðirðu þetta, prestur minn!
Hann er heima í klassiskum fræðum“.
Og hann hló þar til honum vöknaði um
augu.
í nokkrar mínútur var Charley.önn-
um kafinn við að taka mál af þessum
herramönnum og sökum þess, að þetta
var í fyrsta sinni, sem að Charley hafði
saumað frakka fyrir þá, þurfti prestur-
inn að skrifa niður málið á signornum,
jafnóðum og skraddarinn mældi hann.
Signorinn gjörði það sama í sambandi
við prestinn og þeir voru allir svo upp-
teknir við þetta starf sitt, að maður
hefði mátt halda, að þeir væru að ráða
fram úr einhverju stórvandamáli. Sign-
orinn brosti drýgindalega þegar mittis-
mál hans var tveimur þumlungum og
brjóstmálið einum þumlungi meira en
prestsins, þó þeir væru jafngamlir.
Signorinn var upp með sér af líkams-
byggingu sinni, en skeytingarlaus með
nýmóðins snið á fatnaði, því hann var
enn -í stuttbuxum, og í uppháum silki-
sokkum þó sá búningur hefði fyrir löngu
verið lagður niður í fylkinu. Hann hafði
oft haft orð á því við prestinn, að í eina
sinnið, sem að honum fyndist að hann
væri trúvillingur, væri þegar að hann
mætti prótistantabiskup í leggbjörg-
um. Ermarnar á treyju hans voru þröng
ar, en bolurinn stuttur, eins og títt var
á Englandi í tíð Vilhjálms konungs sjó-
ara, og svo var stafurinn gullbúni, sem
ekki dró úr vegsamd hans.