Lögberg - 16.11.1950, Blaðsíða 6

6
NÓTT
OG
MORGUN
Eftir LYTTON LÁVARÐ
J. J. BILDFELL. þýddi
„Ég efast ekki um ágæti Katrínar og virði
tilgang þinn, en samt, þegar þú segir að hún
sómi sér vel í hvaða stöðu sem er, þá mátt þú
ekki, kæri bróðir, gleyma, að hún nýtur ekki
meiri viðurkenningar þótt hún beri Beauforts
nafnið, heldur en hún nýtur nú“.
„En, Robert minn kæri, ég er nú þegar gift-
ur henni, og ég get sagt þér að hún hefði al-
drei að heiman farið, ef að gifting okkar hefði
ekki verið ákveðin. Við giftum okkur sama dag-
inn og við mættumst, eftir að hún fór að
heiman“.
Það lék háðsbros um varir Roberts.
„Kæri bróðir minn, það er rétt af þér að
halda þessu fram — hver maður í þínum spor-
um mundi gjöra það. En ég veit, að föður-
bróðir minn gerði allt sem hann gat til að kom-
ast að sannleikanum um þessa umtöluðu leyni-
giftingu“.
„Og þú aðstoðaðir hann í þeirri tilraun hans
Er ekki svo, Robert?“
Robert roðnaði í framan. Philip hélt áfram:
„Ég átti von á því! Þú gerðir það vissulega.
Þú vissir, að ef sannleikurinn kæmist upp, að
þá væri úti um góðhug gamla mannsins í minn
garð. En ég vilti báðum ykkar sjónar, ha, ha!
Sannleikurinn er sá að við giftum okkur svo
leynilega, að það mundi nú vera erfitt fyrir
Katrínu að sanna að við hefðum gift okkur
nema að ég vildi svo vera láta. Ég skammast
mín fyrir að hugsa um það, að ég hefi aldrei
sagt henni frá því hvar að ég geymi sönnunina
fyrir giftinugu okkar. Ég fékk annað vitnið til
þess að fara burt úr landinu, hitt hlýtur að
vera dautt fyrir löngu, og vinur minn, prestur-
inn sem framkvæmdi hjónavígsluna er líka
genginn grafar veg. Jafnvel kirkjubókin, sem
gifting okkar er skrásett í er eyðilögð, en þrátt
fyrir það, þá ætla ég að sanna að giftingin fór
fram og hreinsa nafn Katrínar af skugga þeim
sem á því hvílir, því að ég hefi staðfesta af-
skrift af giftingarvottorðinu geymda á óhult-
um stað. Að Katrín sé ógift! Þú þarft ekki annað
maður en að líta á hana til að ganga úr skugga
um, að svo er ekki!“
Robert Beaufort leit út um gluggann dá-
litla stund, en það var sami efablandni svipur-
inn á andlitinu á honum.
„Jæja, bróðir sæll“, sagði hann, „það er ekki
mitt að mótmæla. En ég verð að segja, að þetta
er afar einkennileg sagá — presturinn dauður —
vitnin finnast ekki, en það er eins og ég sagði
áðan, ef að þú ert ráðinn í að láta opinbera
giftingu fara fram, þá er það skynsamlegast
fyrir þig að halda fast við þessa fyrri giftingar-
sögu þína. En trúðu mér, Philip“, hélt Robert
áfram, „heimurinn . . . .“
„Fari hann til fjandans! Hvað kæri ég mig
um heiminn! Við kærum okkur ekkert um
veizluhöld og dansleiki og að bjóða fínu fólki
til máltíða. Ég hefi ásett mér að haga lifnaðar-
háttum okkar ein§ og að við höfum gjört, nema,
að ég ætla mér nú að hafa veiðihunda, sem að
ég hefi trassað undanfarið, og jakt, og svo ætla
ég að fá góðan prívat kennara til að kenna
drengjunum. Philip vill fara til Eaton. En ég
veit hvernig að Eaton er: vesalingurinn! til-
finningar hans verða máske meiddar þar, ef
að aðrir eru eins vantrúaðir eins og sjálfur þú.
Það hjálpar ef til vill þessum fyrri kunningjum
mínum, þegar þeir frétta að ég hefi 20.000£
tekjur á ári. En að því er kvennafélagsskap
snertir, þá gef ég ekki túskilding með gati fyrir
kunningsskap neinnar konu, nema Katrínar.
vesalings Katrín!“
„Jæja, þú veist bezt, hvað þér er sjálfum
fyrir beztu. Þú misskilur mig ekki“.
„Kæri Robert, nei. Ég met hversu vingjarn-
legt það var af þér — manni, sem vanist hefir
ósveigjanlegum siðvenjum og fast settum siða-
reglum að koma og heilsa upp á Katrínu (Ro-
bert sneri sér óþolinmóðlega við í stólnum) og
það jafnvel áður en þú vissir um leynigiftingu
okkar, og ég lái þér ekki þó að þú gerðir það
ekki fyrr. Þú gerðir rétt í að reyna lukku þína
við gamla manninn hann föðurbróðir okkar“.
Robert sneri sér aftur við á stólnum órólegri
en áður, ræksti sig eins og hann ætlaði að
segja eitthvað. En Philip drakk vínið úr staupi
sínu og hélt áfram án þess að gefa gaum að
bróður sínum:
„Þó að gamla manninum virðist ekki hafa
fallið neitt betur við þig fyrir að reyna að koma
þér í mjúkinn hjá honum, verðum við að bæta
upp afskipti þau, sem þú hefir orðið fyrir sam-
kvæmt erfðaskránni. Látum okkur sjá — eign-
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 16. NÓVEMBER, 1950
irnar, sem þú fékkst með konunni gefa þér
2.000£ á ári“.
„Aðeins 1500£, Philip, og svo er menntun
Arthurs að verða kostnaðarsöm. Hann fer á
háskólann að ári. Hann er ágætlega gefinn og
ég vonast eftir miklu . . . .“ „Að hann verði
okkur öllum til sóma — Það geri ég líka. Hann
er prúðmenni, og ég held, að Philip geti lært
mikið af honum — Philip er dáðleysis iðjuleys-
ingi, en ákaflega skapmikill og skarpgáfaður.
Ég vildi að þú gætir séð hann á hestbaki. Jæja,
svo við snúum okkur að Arthur aftur. Þú skalt
ekki vera hugsjúkur út af menntun hans —
ég skal sjá um hana — hann skal fara á Krists
kirkjuskólann sem sonur sjálfstæðs fyrir-
manns — og þegar hann hefir náð aldri skulum
við sjá um að hann komist á þing“.
„ Nú skal ég athuga þig, Robert. Ég sel
bæði húsin við Berkeley Squar, og það sem
fæst fyrir þau skalt þú hafa, og þar fyrir utan
skal ég gefa þér 1500£ á ári, auk 1000 pundanna,
sem þú nú hefir. Ég segi! bræður eiga að haga
sér eins og bræðrum sæmir. — Við skulum
koma út og leika við drengina!"
Beaufort-bræðurnir gengu út úr húsinu og
út í garðinn.
„Þú ert fölur, Robert — þið Lundúnamenn
eruð allir fölir. Hvað mig snertir, þá hefi ég
hestaheilsu: Miklu betri heilsu heldur en ég
hafði, þegar að ég lék lausum hala í bænum.
Mér hefir aldrei orðið misdægurt síðan að ég
datt af hestbaki. Ég held, að ég verði eldgam-
all og það er ástæðan fyrir því, að ég hefi ekki
gjört neina erfðaskrá“.
„Hefurðu þá ekki gjört erfðaskrá?“
„Ekki ennþá, ég hefi ekki til þessa átt mikið
til að arfleiða neinn að. En nú þegar allar þess-
ar Beaufort-eignir eru komnar í mínar. hend-
ur, þá verð ég að hugsa um rétt Katrínar. Ég
held, að ég fari á morgun til — og ráðfæri mig
við lögfræðing, bæði um erfðaskrána og gift-
inguna. Þú bíður eftir giftingunni?"
„Ég verð að fara til . . . . annað kveld til
þess að koma Arthur í kennslu, en ég skal koma
aftur og vera við giftinguna, ef þér er ant um
að ég gjöri það: en frú Beaufort er ákaflega
siðavönd . . . .“
„Já, mér er annt um að þú komir“, sagði
Philip Beaufort alvarlega, „sérstaklega vegna
Katrínar, því að þú ert eini náskyldi maður-
inn og það liti illa út, ef þú fengist ekki til að
vera viðstaddur við svo réttláta athöfn.Að því er
konu þína snertir, þá á ég von á, að 1500£ á ári
mundi sætta hana við giftingu mína, þó aðég
gengi að eiga hverja sem væri, ef að ekki væri
að ræða um tukthúslim“.
Robert laut höfði, ræksti sig og sagði:
„Ég met veglyndi þitt, Philip“.
Morguninn eftir, á meðan eldra fólkið sat
enn við morgunmatinn, fóru drengirnir út í
garðinn. Veðrið var yndislega fagurt, einn af
þessum dögum, sem stundum koma seinast í
ágústmánuði. Arthur leit í kringum sig og
fannst að hann hefði aldrei séð fegurra pláss,
og það var í sannleika vel til þess fallið að
hrífa aðdáun ímyndunarríks og smekkvíss
æskumanns.
Fernside-þorpið, þó það væri í einni af sveit-
unum sem liggja að Middlesex, þá var það eins
nærri Lundúnum eins og áhugasamur veiði-
maður vildi vera, en þó fráskilið muggu og
reykjarsvælu borgarinnar, eins og það hefði
verið í hundrað mílna fjarlægð. Þó að húsið,
sem Philip og fjölskylda hans bjó í væri nefnt
„Cottage“ (lítið hús) þá hafði hann aukið upp-
haflega á húsið, svo að það var all-tilkomumik-
ið sveitarsetur. Beggja vega hússins voru súlna-
gangar og í þeim og í gegnum þá blöstu við
rósa- og jurtabeð; hægra meginn voru fallegir
verimireitir og við endann á þeim sást í girð-
ingu úr fínum tréþynnum og ganga sem kall-
aðir eru rósagangar og voru þar sérstaklega til
að byrgja matjurtagarða, sem þar voru rétt
við. Grasflöturinn í kringum húsið var renni-
sléttur og fagurgrænn og mátti sjá á blettin-
um og í kringum hann víðirbúska og blóm,
bæði innlend og útlend. Önnur hliðin á blett-
inum eða túninu lá ofan að litlu vatni og hinu
megin við það stóðu lindi- og sedrusviðartré,
sem vörpuðu skuggum sínum á vatmð. Hinu
megin aðskildi lá girðing húsgarðinn frá gras-
sléttunni, þar sem þrír eða fjórir veiðihestar
voru á beit. Það var eitt af þessum húsum, sem
bar með sér þokka og fegurð, sem að stærri og
meira áberandi hús skortir oft — heimili, sem
að sextán ára gestur verður hrifinn af og lítur
á með augum skáldlegrar hrfningar. — Fjöru-
tíu ára gesti gæti fundist það leiðinlegt og
fjári kostnaðarsamt, og sextíu ára gömlum
gesti kalt á veturna og fullt af köngulóm á
sumrin.
Philip stóð og studdi sig við byssu sína;
Smith var að elta fiðrildi. Arthur stóð þegj-
andi og horfði út á vatnið, blómin og gróður-
inn, sem beygðu sig ofan að vatnsfletinum. Það
var eitthvað í andliti þess unga manns, sem
vakti eftirtekt. Hann var ekki eins tilkomu-
mikill eins og Philip, andlitssvipur hans var
meira aðlaðandi. Ennið bar vottum metnað —
græskulausan metnað, sem þó var ekki laus
við reikult ráð og skort á framtaks atorku.
Hann var ekki eins sterklega byggður eins og
Philip, og andlitssvipur hans gaf til kynna að
hann væri ekki vel heilsusterkur. Hreyfingar
hans voru mjúkar og ákveðnar, og málrómur
hans var viðkunnanlegur eins og föður hans.
„Hér er í sannleika fagurt! Ég öfunda þig,
Philip frændi“.
„Á faðir þinn ekki sveitaheimili?"
„Nei, við búum annað hvort í Lundúnum
eða þá út við eitthvert vatnið þar sem ekki
verður þverfótað fyrir fólki“.
„Já, það er gaman að vera hér á meðan að
skot- og veiðitíminn stendur yfir. En gamla
hjúkrunarkonan segir að plássið sem við fáum
nú, sé miklu fallegra en þetta. Ég var vel á-
nægður með þetta, þangað til að ég sá plássið
hans Belvillies lávarðar. Það er leiðinlegt að
hafa ekki fallegasta plássið í sveitinni Aui
Cæsar aut nllus (mestur eins og Cæsar eða
ekkert) — það er mitt takmark. Ó, sérðu svöl-
una þarna? Ég skal veðja $5.00 að ég skal hitta
hana“.
„Nei, vesalings fuglinn! Meiddu hann ekki‘“.
En áður en Arthur sleppti orðinu lá svalan í
dauðateygjunum skammt frá þeim.
„September er bráðum kominn og maður
verður að halda sjálfum sér viðbúnum“, sagði
Philip um leið og hann hlóð byssuna aftur.
Arthur fannst þetta óforsvaranleg grimd,
það var frekar kæruleysi, sem oft er að finna
hjá ofsafengnum drengjum, sem vanir eru að
fullnægja augnabliks duttlungum sínum. —
Kæruleysi sem grimdarvottur hjá drengjum, en
sem velgengnin getur breytt í grimd hjá þeim
fullorðna. Philip hafði naumast lokið við að
hlaða byssu sína, þegar að hann heyrði fol-
ald hneggja í bithaga á vellinum, og hann hljóp
undir eins út að girðingunni. „Hann er að kalla
á mig, vesalingurinn; þið skuluð sjá hann éta
úr lófa mér. Hlauptu inn Sidney og sæktu
vænan brauðmloa“. Það var sjáanlegt, að
drengurinn og folinn skildu hvor annan. „Ég
sé að þér líkar ekki hestar“, sagði hann við
Arthur. „Hvað mig snertir þá þykir mér vænt
um alla málleysingja“.
„Nema svölur!“ sagði Arthur og brosti og
furðaði sig á þessu ósamræmisraupi.
„Ó! það er skotfimi — og því réttmæt. Ég
skaut ekki til að særa svöluna — heldur til að
æfa mig“, sagði Philip og roðnaði; og svo, þó
að hann væri ekki allskostar ánægður með þá
skýringu sneri hann sér frá girðingunni.
„Þetta er leiðinlegt — eigum við ekki að
fara að fiska? Nei, hann hefir þá sett upp
tjaldið röngu megin við vatnið, asninn sá arni.
Heyrðu þarna þú!“ Vesalings garðyrkjumaður-
inn leit upp þar sem hann var að hlúa að blóma
beðunum sínum. „Hvað gengur að þér? Það
væri réttast, að ég segði honum föður mínum
eftir þér. — Þú verður heimskari með hverj-
um deginum sem líður. Ég sagði þér að setja
tjaldið upp við linditréð“.
„Við gátum ekki gjört það, herra. Limið
hékk of langt niður og var fyrir“.
„Því hjóst þú ekki limið af, þöngulhausinn
þinn?“
„Ég þorði það ekki, nema með leyfi hús-
bóndans“.
„Enga ósvífni. Það nægir, að ég skipi þér
það“, sagði f’hilip og roðnaði, reiddi upp hlað-
stafinn og hélt honum ógnandi yfir höfði garð-
yrkjumannsins. — „Ég er góður með að . . . .“
„Hvað gengur að, Philip?“ spurði faðir hans
góðlátlega. „Þetta er þokkalegt, eða hitt þó
heldur!“
„Garðyrkjumaðurinn gegnir mér ekki,
herra“.
„Ég vildi ekki höggva limið af linditrjánum,
nema að þú skipaðir mér að gjöra það, herra“
sagði garðyrkjumaðurinn.
„Nei, það væri leiðinlegt að þurfa að gjöra
það. Þú ættir að spyrja mig að þessu Philip,
áður en þú gefur skipanir að gjöra það“, og
faðir Philips tók í treyjukraga Philips og hristi
hann góðlátlega, en þó nokkuð alvarlega.
„Hafðu þig hægan, faðir minn!“ sagði dreng-
urinn ósvífnislega og drambsamlega; „eða“,
bætti hann við í lægri róm fullum viðkvæmni,
„að frændi minn heldur máske að þú sért ekki
eins mildur og að þú ert vanur að vera“.
Faðir hans komst við af þessu svari og sagði:
„Farðu, Jón, og höggðu limið af linditrénu
og gjörðu allt, sem Philip segir þér“.
Móðir Philips, sem var rétt hjá þeim, stundi
við og sagði:
„Ó, minn kæri, ég held að þú eyðileggir
Philip“.
„Er hann ekki sonur þinn? Og verðskuldai
hann ekki meiri virðingu fyrir að hafa látið
aðra hlýða hingað til . . . .“
Hann þagnaði, og móðirin gat ekki neitt sagt.
Og þannig var það, að drengurinn, sem var
lundríkur og allt var látið eftir, breyttist úr
viðkunnanlegasta unglingi í harðstjóra.
„Katrín, nú ætla ég að fara til . . . . eins og
að ég talaði um við þig í gærkveldi til þess
að ráðstafa opinberri giftingu okkar sem allra
fyrst, ég ætla að biðja lögfræðinginn að koma
hingað og borða máltíð með okkur svo að við
getum talað við hann í næði um það, sem nauð-
synlegt er að gjöra til þess að löghelga fyrri
giftinguna".
„Eru nokkrir erfiðleikar á því?“ spurði Kat-
rín með eðlilegri áhyggju.
„Nei — því ef þú manst, þá varð ég mér úti
um staðfesta afskrif af giftingarvottorðinu, en
ef ég hefði ekki gjört það þá veit ég ekki hvern-
ig að farið hefði. Ég veit ekkert hvað orðið er
af Smith. Faðir hans sagði mér fyrir nokkru
síðan, að hann væri farinn burt úr nýlend-
unni (ég sagði þér þetta ekki áður, því ég hélt
að það mundi gjöra þig órólega). Einu sinni
fyrir nokkrum árum, þegar að föðurbróðir minn
fékk þá flugu í höfuðið að við værum máske
gift, þá varð ég hræddur um, að eftirmaður
séra Calebs mundi ef til vill geta komið þessu
upp, svo að ég fór til „A“, þegar ég var gestur
hjá C. lávarði til þess að ganga úr skugga um
hvað hægt væri að gjöra til að tryggja þag-
mælsku prestsins. Þegar að ég kom þangað
frétti ég að slys hafði komið fyrir kirkjubókina,
svo að ekkert væri að óttast frá prestsins hálfu,
ég lét mér það nægja. Það var heppni, að ég
skyldi ná í vottorðið! Ég er ekki í neinum efa
um, að lögfræðingurinn lagar þetta allt sam-
an, og þegar ég er að gjöra þessar ráðstafanir
á annað borð, þá má eins vel gjöra erfðaskrá
líka. Ég hefi nóg handa báðum drengjunum,
þó sá dökkhærði verði að vera aðaleifinginn.
Lítur hann ekki út fyrir að vera fæddur til þess
að vera elzti sonurinn?“
„Ó, Philip!“
„Látum svo vera! Menn deyja ekki fyrr, þó
að þeir gjöri erfðaskrá sína. Lít ég út eins og
að ég væri tæringarveikur? — og hann leit
niður á hinn vel vaxna og hraustlega líkama
sinn með ánægju. Komdu, Philip, við skulum
fara út í hesthúsin, og ég skal sýna þér, Robert
það sem meira virði er að sjá, en þessi blóma-
beð“. Svo gekk hann á undan þeim á bak við
húsið. En Katrín og Sydney urðu eftir. Allir
hinif fóru með húsbóndanum. Þegar þeir komu
til hesthúsanna, tók hestamaður Philips ó móti
þeim og fór að sýna húsbónda sínum, sem að
hann tilbað, hve vel að hestarnir hefðu þrifist
á meðan að hann hefði verið í burtu.
„Sérðu, herra, hve vel Brown Bess hefir þrif
ist; en Philip sér um að hún stirni ekki upp-
Já, herra, hann kemur til með að sitja hest
eins vel og þú, herra minn, áður en langt um
líður“.
„Hann ætti að gjöra það betur, Tom, því
ég held að hann verði ekki eins þungur á hest-
baki og að ég er. Jæja, legðu á Brown Bess
handa Philip. Hvaða hest á ég að taka? O,
þarna er gamli vinur minn, Puppet!“
„Ég veit ekki hvað komið hefir fyrir Puppet,
herra“, sagði hestamaðurinn, „hann vill ekki
standa upp og hlífir sér. Ég reyndi til að láta
hann hlaupa yfir girðinguna í gær en hann
var bæði staður og þrár“.
„Þú segir nokkuð!“ Philip gekk að Puppet
kjassaði hann og sagði: „Þú skalt hlaupa yfir
sex plánka girðinguna í dag, eða ef að þú ger-
ir það ekki, þá vil ég fá að vita ástæðuna fyrir
því. Legðu á hann, Tom“.
„Já, herra. Stundum finnst mér eins og að
eitthvað sé að lendunum á honum, hann er
tregur til að hlaupa og hann vill alltaf bíta
þegar að hann er beizlaður. Vertu nú góður!“
„Það er aðeins fjörið“, sagði Philip. „Ég
vissi þetta ekki annars hefði ég hleypt honum
á grindurnar. Því sagðir þú mér það ekki,
Tom?“
„Drottinn varveiti þig, herra! vegna þess að
sporarnir þínir eru svo hvassir og ef eitthvað
hefði komið fyrir þig . . . .“
„Það var rétt af þér: Þú ert ekki nógu þung-
ur fyrir Puppet, drengur minn, og svo feldi hann
sig ekki við neinn á baki sér nema mig. Hvað
segirðu, bróðir, vilt þú ríða með okkur?“
„Nei, ég verða að fara til . . . . í dag með
Arthur. Ég hefi leigt mér og Arthur sæti í
póstvagninum klukkan tvö, en ég skal vera með
þér á morgun og fimtudaginn. Kennarinn von-
ast eftir okkur í dag, og Arthur er á eftir í
reikningi og má engan tíma missa“.
„Jæja, vertu þá sæll, frændi“, og Beaufort
rétti Arthur veski með peningum í, „og segðu
mér þegar þú þarft á peningum að halda, en
vertu ekki að ónáða föður þinn í þeim sökum-
Vertu ávalt velkominn hingað, og þú verður
að kenna Philip að leggja meiri rækt við bæk-
urnar, er ekki svo Philip?“
„Nei, faðir minn; ég skal verða nógu ríkur
til þess að þurfa ekki bókanna með“, sagði
Philip yngri nokkuð hastur, en tók svo eftir
roðanum, sem færðist í kinnar Arthurs, fór til
hans með vinarhug og sagði: „Arthur, þér þyk-
ir þessi byssa girnileg, gjörðu það fyrir mig>
að þyggja hana af mér að gjöf. Nei, vertu nu
ekki feiminn — ég get fengið allar þær byssur,
sem ég vil ef ég aðeins bið um þær: Þú ert
ekki eins vel efnum búinn og ég“.
Philip meinti vel, en framkoma hans var
svo yfirlætisfull að Arthur móðgaðist. Hann
rétti Philip byssuna, sem hann hafði tekið við,
og sagði styttingslega: „Ég hefi ekkert við byss-
una að gjöra“.
Ef að Arthur varð móðgaður, þegar honum
var boðin byssan, þá varð Philip ennþá móðg-
aðri þegar að hann þáði hana ekki. Sem þer
sýnist. „Ég hata stolt“, sagði Philip og
hestamanninum byssuna um leið og hann vatt
sér á bak hesti sínum léttilega og sagðn
„Komdu, faðir minn!“