Lögberg - 08.02.1951, Blaðsíða 1

PHONE 21374
, A l>'e
,nefs
\Ja.V‘v
A Compleie
Cleaning
Instiiution
PHONE 21374

Ciett1*'
’tít
„ierers
S V A Complelt.
Cleaning
Insiiiutioi
64. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMTUDAGINN. 8. FEBRÚAR, 1951
NÚMER 6
Icelandic Canadian Club Concert
A noted orator, Dr. Steinn
Wilhelm Steinson of Saskatoon
will be the guest speaker at the
annual concert of the Icelandic
Canadian club to be held in the
First Lutheran church, Tuesday
evening, Feb. 27.
Dr. Steinson is the son of Torfi
Steinson and his wife Palina
Hjalmarson. Torfi came to the
Argyle district in the middle
nineties and Palina is the
daughter of Mr. and Mrs. Jon
Hjalmarson early pioneers in
Argyle. Dr. Steinson is a first
cousin of Major John Hjalmar-
son.
The Steinsons moved to Kan-
dahar in 1910, and Bill Stein-
son went to school at Kandahar
and Saskatoon, graduating from.
the University og Saskatche.
wan. Later he taught at Wyn-
yard an Yorkton and is the or-
iginator of the Yorklon Plan a
new method of teaching.
Dr. Steinson has his Ph. D.
degree from a university in
California, and is at present
assistant principal of the Sas-
katchewan Normal School. Dur-
ing his junior years at college
he was champion orator.
It has during the past number
of yeras been the good fortune
of the Icelandic Canadian club
to be able to bring outstanding
speakers to their annual con-
cert, some of whom have been
little known in the Icei. com-
munity here, although fvell
known and admired in the wider
field of Canadian and Ameri-
can citizenship. We know that
Olíufundur í
Manitoba
Skamt frá bænum Virden hér
í fylkinu, hefir verið borað fyr-
ir olíu og hefir þó nokkurrar olíu
þegar orðið vart; er það Cali-
fornia Standard félagið með
bækistöð í Calgary, sem að rann
soknum þessum vinnur og er nú
staðráðið í að halda þeim áfram;
hvort þarna finst í jörðu nægi-
legt olíumagn, þannig, að fram-
leiðsla borgi sig, er eigi vitað,
þó sérfræðingar virðist þeirrar
skoðunar, að flest bendi til, að
a svæði þessu sé um verulegar
olíulindir að ræða.
íslenzk flugvél
ókomin fram
í fyrri viku flutti útvarpið hér
þ^er dapurlegu fréttir, að ís-
lenzk farþegaflugvél á leið frá
Vestmannaeyjum til Reykjavík-
ur, að því er helzt mátti ráða
af hinni óljósu fregn, hefði ver-
!ð ókomin fram, og hætta væri
a, að hún hefði farist; það fylgdi
s°gu, að um þessar mundir
hefði afskaplegt fárviðri geysað
sunnanlands; sagt var, að flug-
vélin hefði haft innan borðs
seytján farþega, auk þriggja
manna áhafnar.
Áfellisdómur
kveðinn upp
Sameinuðu þjóðirnar hafa
með miklu afli atkvæða, kveðið
UPP úfellisdóm yfir kommún-
ístastjórninni í Kína og lýst kín-
versku þjóðina árásarþjóð vegna
framferðis hennar gagnvart
Suður-Kóreu; eins og vænta
mátti greiddu Rússar og skó-
sveinar þeirra atkvæði gegn á-
fellisdómnum, en nokkrar þjóð-
ir sátu hjá og greiddu ekki at-
kvæði.
the general public will have an
enjoyable evening to look for-
ward to on Feb. 27. as. there
will also be an excellent musical
program and some beautiful
coda-chrome pictures of Iceland
will be shown, with a commen-
tray by Rev. V. J. Eylands, who
was recently in Iceland and is
always entertaining. The slides
are by far the most vivid and
beautiful pictures of Icelandic
scenery, is has been my privil-
ege to see, and are far superior
to colored movies of Icelandic
scenery.
Don’t forget Feb. 27. Watch
for further notice in the papers.
H. D.
Kveðja fró biskupi
og frú
Biskupinn yfir íslandi, herra
Sigurgeir Sigurðsson, hringdi x
séra Valdimar J. Eylands frá
New York, og bað hann að koma
á framfæri endurteknum, hjart-
fólgnum árnaðaróskum til allra
íslendinga vesian hafs, með
innilegum þökkum fyrir ó-
gleymanlega góðvild og gest-
risni í garð þeirra hjóna. Bisk-
upshjónin sigldu í gær með
Goðafossi áleiðis til íslands.
Þau sorglegu tíðindi lét bisk-
up séra Valdimar í té yfir sím-
ann, að íslenzlca farþegaflugvél-
in, sem sagt er frá í íréttagrein,
hefði farist með allri áhöfn,
myndi hafa steypst í sjóinn,
því eiiíhvað lauslegt úr henni
hefði rekið á land sunnan við
Hafnarfjörð; flugstjórinn var
ungur maður, sonur Jóhannesar
Þ. Jósefssonar þingmanns Vest-
manneyinga.
Lögberg tjáir aðslandendum
og íslenzku þjóðinni í heild
djúpa samúð vegna þessa hörmu
lega atburðar.
Ein kópa á 33 þús.
krónur
Einn af feldskerum Reykja-
víkur lét sauma fyrir jólin pels
úr minkaskinnum, mikinn grip
og dýrmætan, því að útsöluverð
hans var þrjátíu og þrjú þúsund
krónur, hvorki meira né minna.
Höfðu margir hug á gripnum,
og hefir sú, sem hreppti hann
vafalaust verið öfunduð.
Til skýringar má geta þess, að
með verði þessarar loðkápu
hefði mátt borga svartamarkaðs
leigu á góðri íbúð í Reykjavík í
þrjú ár, eða kaupa álitlegan bú-
stofn í sveit, ellefu úrvalskýr
eða um 130 lífær á bezta aldri.
Séra Eric H. Sigmar
Einsöngvari ó
Frónsmóti
Eins og þegar hefir verið frá
skýrt, verður þjóðræknisþingið
sett hér í borg þann 26. yfir-
standandi mánaðar, og heldur
Þjóðræknisdeildin FRÓN þá um
kvöldið hið árlega miðsvetrar-
mót sitt; framkvæmdanefnd
deildarinnar er það mikið á-
nægjuefni, að geta kunngert al-
menningi, að einsöngvari á mót-
inu verður í þetta sinn, séra
Eric K. Sigmar, preStur íslenzku
safnaðanna í Argyle; hann er
sonur hinna mikilsmetnu hjóna,
Dr. Karaldar og frú Margrétar
Sigmar í Seattle. Séra Eric hef-
ir djúpa og hreimfagra bassa-
rödd.
Við hljóðfærið verður Miss
Sigrid Bardal, sem er ágætur og
vaxandi píanóleikari.
Síðastliðið þriðjudagskvöld
lagði Dr. P. V. G. Kolka, rithöf-
undur og skáld, sem dvalið hefir
vestan hafs frá því í september-
mánuði, af stað héðan áleiðis til
Islands; mun hann eiga viðdvöl
í Bandaríkjunum nálægt þriggja
vikna tíma, en sigla frá New
York í byrjun næsta mánaðar.
Dr. Kolka hefir verið okkur
Vestur-íslendingum aufúsugest-
ur; hann hefir heimsótt megin
þorra íslenzkra bygðarlaga í
þessari álfu, flutt ágæta fyrir-
lestra og sýnt fræðandi og
skemtilegar myndir af Fróni;
hann hefir eignast hér fjölda
vina, sem nú árna honum góðs
brautargengis og heillar heim-
komu.
í fyrir viku var Dr. Kolka
haldið, fyrir atbeina Þjóðræknis
félagsins, heiðurssamsæti í sal-
arkynnum Hudson’s Bay verzl-
unarfélagsins hér í borginni, er
forseti félagsins, séra Philip M.
Pétursson stýrði; þakkaði hann
Sextíu bæir fá
Dagana fyrir jólin kom góð-
ur gestur til langdvalar á 36
sveitabæi fyrir austan fjall.
Það var raforkan frá Sogs-
fossunum. Þar með var náð
langþráðu takmarki fólks-
ins á þeim bæjum í Hraun-
gerðis- og Sandvíkurhrepp-
um, sem rafmagnið fengu
að þessu sinni.
Unnið hefir verið að lagningu
raflínunnar nú um nokkurt
skeið að undanförnu og 19. des-
ember var straumi hleypt á lín-
una._
Áður var búið að ganga að
mestu frá raflögnum heima á
bæjunum og koma upp spenni-
stöðvunum, sem eru heima við
hvern bæ.
Með því að vinna svo til dag
og nótt síðustu dagana fyrir jól-
in, tókst að koma rafljósinu inn
á öll þessi sveitaheimili, sem
rafmagnið fá að þessu sinni, svo
hægt var að njóta jólahátíðar-
innar við hið nýja rafljós.
Víða á þeim bæjum, sem
fengu rafmagnið, er það aðeins
til ljósa ennþá. Rafmagnstæki
eru torfengin, en þó hafa feng-
ist eldavélar á nokkra bæi og
þær væntanlegar innan skamms
þangað, sem þær eru ókomnar
enn. — Fátt er hins vegar um
önnur raftæki til þæginda fyrir
húsmæðurnar á bæjunum aust-
an fjalls, eins og víðast er í sveit
um landsins, þar sem rafmagn
er þó komið.
Dr. P. V. G. Kolka
heiðursgestinum ánægjulega
viðkynningu og vel unnin
störf. Séra Valdimar J. Ey-
lands flutti borðbæn; aðrir,
sem til máls tóku, voru J.
J. Bíldfell, er afhenti heiðurs-
gesti fyrir hönd Þjóðræknisfé-
lagsins að gjöf, Tímarit Þjóð-
ræknisfélagsins frá upphafi,
Jónbjörn Gíslason, Einar P.
Jónsson og A. S. Bardal, en Páll
Guðmundsson stakk í lófa heið-
ursgesti frumsömdu kvæði til
minningar um komuna. Dr.
Kolka þakkaði fagurlega bóka-
gjöfina og þann hlýhug, er sam-
sætið bæri svo glögg merki um,
og árnaði Þjóðræknisfélaginu og
Vestur-íslendingum í heild, guðs
blessunar í framtíð allri; sam-
kvæmið var um allt hið virðu-
legasta.
Geisileg fjúrhæð
Hermálaráðherra sambands-
stjórnar, Mr. Claxton, hefir lýst
yfir því í þingræðu, að Canada
muni á næstu þremur árum
verja fimm biljónum dollara til
hervarna bæði heima fyrir og
eins vegna skuldbindingar lands
ins við aðrar lýðræðisþjóðir
varðandi öryggi þeirra.
Björn Andrésson
Landnámsmaður í Argyle, Manitoba. F. nóv. 1853 — D. des. 1950
Á nyrztu hrjóstrum
hins norðlæga íslands,
fæddist útþrá hans
og ævidraumur:
frjótt land að eignast
og flæmi akra,
hús og heimili
með höfðingsbrag.
Æskudraumur hans
efldist og rættist.
— Lýsti upp landnámsbæ
ljúflynd kona.
— Óx þar kynslóð ung
til iðju og mennta.
Stóðu í stormum vörð
stilling og þrek.
Andi landnámsins
og útþrár hugans,
svífur yfir sveit
við síðustu kveðjur.
— Heiðruð sé og helg
í héraði minning
höfðingjans horfna
með hógværð um brár.
Jakobína Johnson
Lagður af stað heim til íslands
rafmagn
Unnið að fleiri línum
á Suðurlandi.
Verið er nú að vinna að upp-
sétningu raflínunnar í Fljóts-
hlíðinni og farið að strengja lín-
una á staurana þar og í vetur
er einnig búist við að um 20
bæir í Ása- og Holtahreppi fái
rafmagn.
—TÍMINN, 9. jan.
íslendingur á
númskeiði
15. janúar hófst þriöja nóm-
skeiðið, sem alþjóðabankinn í
Washington efnir til til kynn-
ingar starfsemi sinni.
Um níutíu sóttu um að komast
á námskeiðið, en átta komast á
það. Meðal þessara átta er einn
Islendingur, Guðmundur Ólafs-
son, bókari í útibúi Landsbank-
ans á Akureyri.
Meðal annarra, er námskeiðið
sækja, eru menn frá Danmörku,
Finnlandi og Júgóslavíu. —
Barn fætt í hest-
vagni á jólanótt
Hjón í Lunner í Noregi lifðu
að þessu sinni jólakvöld, sem
þau munu varla gleyma. Sjötta
barn þeirra fæddist í hestvagni
úti á víðavangi.
Hjónin búa í húsi, sem er inni
í skógi, fjarri öðrum byggðum
bólum, og er ekki bílfært þang-
að. Konan var að því komin að
ala barn sitt, og maður hennar
varð að hlaupa til næsta bæjar
eftir hestvagni. Síðan var sím-
að eftir bíl, sem átti að koma
á móti hestvagninum, eins langt
og fært þótti.
En barnið fæddist áður en
bíllinn kom, og kona frá bónda-
bænum, sem lánaði hestvagn-
inn hjálpaði „sængur“ konunni.
Það var hart frost þetta kvöld,
og var það ráð tekið, eftir að
barnið var fætt, að hraða för-
inni heim á bóndabæinn. Þang-
að var komið klukkan eitt á
jólanóttina. Læknir og ljósmóðir
komu á vettvang. En raunar var
það mesti óþarfi. Barni og móð-
ur leið báðum vel.
Þingsetning
Þann 1. þ. m. var fylkisþingið
í Manitoba sett með mikilli við-
höfn að viðstöddu miklu fjöl-
menni; fylkisstjórinn, Hon. R.
F. McWilliams, flutti þingheimi
boðskap stjórnarinnar, þar sem
vikið var að þeim helztu málum,
sem ætlast var til að þingið tæki
til meðferðar og væntanlegra
úrslita; lang-mikilvægasta mál-
ið lýtur að orkubirgðum og
orkuvirkjun innan vébanda
fylkisins; virðist alment litið svo
á, að núverandi orkuver séu
ekki þess megnug, að fullnægja
þörfum hins sívaxandi iðnaðar,
né til afnota út um sveitirnar;
og þótt nú sé virkjunin við Pine
Falls að vísu allvel á veg komin,
er nokkurn veginn auðsætt, að
betur megi af duga skal.
Fylkisstjórn tjáist þess albúin,
að hrinda í framkvæmd löggjöf,
þar sem fallist sé á tilboð sam-
bandsstjórnar varðandi greiðslu
almenns ellistyrks; þá kveðst
fylkisstjórn ennfremur fús til
þess, að endurnýja núgildandi
skattamálasamning við sam-
bandsstjórn, en hann gengur úr
gildi 1952 nema öðru vísi sé á-
kveðið.
Því aðeins kveðst fylkisstjórn
fær um að auka framlag sitt til
sveitahéraðanna, að sambands-
stjórn veiti fylkinu ríflegri fjár-
hagslega aðstoð, en nú er raun á.
Ágæt* gufugos úr
borholu í Krýsuvík
Kitaorkan úr þessari nýju holu
er 2 milj. kr. virði á ári.
Að undanförnu hefir verið
unnið að borun holu í Hvera-
dölum í Krýsuvík, þar sem
gróðrarstöðin er. í des. kom úr
þessari holu þriggja lesta gufu-
gos, en ákveðið var að reyna að
kæfa gosið og bora lengra og
tókst það. í fyrradag var komið
niður í 176 m. dýpt og kom þá
allmikið gufugos eða um 6 lest-
ir. — Hola þessi er fóðruð niður
í 76 metra dýpi. Þessi aukning
er vegna stækkunar gróðurhúsa
og fæst nú þarna hitaorka en
nota þarf þar eftir stækkunina.
Valgarð Thoroddsen, sem lét
Tímanum þessa frétt í té í gær,
kvaðst hafa reiknað lauslega
hitagildi þessarar nýju holu mið
að við núverandi kolaverð og
nemur það um 2 millj. króna
á ári.
Nú verður borinn fluttur nið-
ureftir í nánd við stóru goshol-
una frá í haust og byrjað á nýrri
holu með tilliti til rafvirkjunar.
Stóra gosholan hefir nú allt að
átta sinnum meira hitamagn en
nýja gosholan, og auk gufugoss-
ins, gefur hún um 40 sek.lítra
af 160 stiga heitu vatni.
—TÍMINN, 11. jan.
Danir kenna Ind-
verjum fiskveiðar
Tveir danskir vélbátar eru
fyrir skemmstu komnir til Ind-
lands og er áhöfnum þeirra
ætlað að kenna Indverjum fisk-
veiðar með nýjustu tækjum.
Bátarnir eru búnir litlum
frystivélum og nýtízku veiðar-
færum. Áhafnirnar eru samtals
10 menn, undir forustu verk-
fræðings, sem heitir Fibiger.
Munu bátarnir ekki hafa fasta
bækistöð heldur fara í sýniför
meðfram strönd Indlands, til að
sýna fiskimönnum tækin og
kenna þeim að nota þau. Tekur
sýniförin ár eða meira — eftir
ástæðum.
—TÍMINN
Frá Kóreu
Veturinn Kóreu hefir verið ó-
venjulega harður, fannkyngi
mikið og grimdarfrost; en innan
skamms kemur að því, að vetur
þar um slóðir víki frá völdum
og vor taki við; verða vegir þá
um hríð erfiðir umferðar vegna
afstreymis og leðju; þetta er her-
sveitum sameinuðu þjóðanna
þar í landi fyllilega ljóst, og
þessvegna leggja þær nú kapp
á stríðssóknina, og er nú svo
komið, að árásarsveitir komm-
únista eru á látlausu undan-
haldi svo að segja á öllum víg-
stöðvum; eru nú sameinuðu
herjirnir aðeins spölkorn frá
höfuðborg Suður-Kóreu, Seoul.
Bencdikt Gröndal tekur
við ritstjórn
Samvinnunnar
Sú breyting varð á útgáfu
Samvinnunnar, tímarits Sam-
bands ísl. samvinnufélaga, nú
um áramótin, að ritið flytur nú
aftur til Reykjavíkur, svo sem
ráðgert hafði verið, eftir að hafa
komið út hér á Akureyri um
fjögurra ára skeið. Lætur Hauk-
ur Snorrason jafnframt af rit-
stjórn tímaritsins, en við tekur
Benedikt Gröndal, er áður var
fréttaritstjóri Alþýðublaðsins.
Samvinnan verður áfram mán-
aðarrit í svipuðu formi og verið
hefir.
Benedikt á marga vini í Win-
nipeg og víðar vestra frá náms-
árum sínum hér í álfu.