Lögberg - 15.03.1951, Side 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 15. MARZ, 1951
3
SKÚLI SKÚLASON:
Án skóganna gæti Finnar ekki
verið sjólfstæð þjóð
FINNAR tala um „grænt gull“.
Það er líking á borð við „hvít
kol“ eða „silfur hafsins" — síld-
ina. En græna gullið í Finnlandi
hefir það fram yfir silfur hafs-
ins að það er jarðfast, rótgróið
við moldina, sem það vex upp
úr, svo að það getur ekki falið
sig, eins og síldin gerir því mið-
ur of oft. Græna gullið er skóg-
urinn, og hann kafnar ekki und-
ir nafni, því að hann er mesta
auðlindin, sem finnsk náttúra
hefir að bjóða. Finnland er lang-
mesta skógland Evrópu, að frá-
skildu Rússlandi norðanverðu,
og engin þjóð í heimi á afkomu
sína undir skóginum í jafn rík-
um mæli og Finnar, enda nem-
ur skóglendið 5,3 hektörum á
hvert mannsbarn í landinu.
Rúmlega 70% alls þurrlendis í
Finnlandi er vaxið skógi, eða
alls 21,7 miljón hektarar. Og
það komast mörg tré fyrir á
landflæmi, sem er tvöfalt stærra
en ísland. Og þetta er góður
skógur, betri en í Noregi og Sví-
þjóð. Bæði vegna þess að út-
flutningsskilyrði fyrir timbur
voru fyrrum lakari í Finnlandi
en í hinum löndunum og skóg-
urinn því ekki höggvinn jafn
miskunnarlaust og svo vegna
hins, að Finnar urðu fyrri til
en hinar þjóðirnar, að finna vís-
indalegan grundvöll undir með-
ferð skóganna og setja reglur
um meðferð þeirra.
Rúmur helmingur af finnsku
skógunum (52.3%) er fura, en
uæst kemur greni, rúmlega
fjórðungur (28.5%). Þriðja aðal
viðartegundin er birki, 16.8%,
eða sjöttungur af öllu skóglendi.
Aðrar viðartegundir, einkum
ösp og erli, eru aðeins 2.5%
samtals.
Ef nokkurs staðar er ástæða
til að segja, að maður „sjái ekki
skóginn fyrir tómum trjám“ þá
er það í Finnlandi. Sannast að
segja hlýtur þeim, sem kemur
frá landi víðáttumikils útsýnis,
að-þykja „þröngt fyrir augum“
er hann ferðast um Finnland,
því að maður sér hvergi nema
rétt rúmlega jafnlangt nefi sínu,
nema þar sem eitthvert hinna
mörgu vatna rýfur þykknið og
f 1 y t u r sjóndeildarhringinn
fjær. Sums staðar gefur að vísu
að líta dali eða lægðir, þar sem
ser til margra býla í einu og
nokkurn veginn samhangandi
rsektað land, en alls staðar er
þó skógurinn nálægur og þekur
allar hæðir. Og þegar kemur inn
i hin eiginlegu skógarhéruð er
hann svo yfirgnæfandi, að ekki
fer meira fyrir ræktuðu blett-
unum kringum bæina í skógar-
hafinu en fyrir íslenzkum tún-
Um í óræktaða landinu, þegar
litið er yfir það úr flugvél.
Skóglendið í Finnlandi er um
1100 kílómetra langt frá norðri
til suðurs og nokkur hluti þess
er fyrir norðan heimskauta-
haug, svo að það ræður að lík-
Um, að gróskan sé mjög mismun-
andi. Nyrzti hluti landsins er
þakinn freðmýrum og skógur-
lnn verður bæði gisnari og rýr-
ari er norðar dregur. Árið 1918
var finnsku skógarrannsóknar-
stofnuninni komið á fót, undir
eiðsögn ágæts vísindamanns,
Ivessalo prófessors, og árið
1922—’23 fóru fram mælingar á
°llu skógarmagni landsins og
arsvextinum, og samskonar mæl
mgar voru gerðar á ný fimtán
arum síðar. Samkvæmt þeim
telst svo til, að ársvöxtur skóg-
anna nemi alls 45.7 miljón rúm-
metrum, eða sem svarar sam-
eldum hlaða 45.7 metra háum
°§ heilum ferkílómetra að
grunnfleti. En í meðalári höggva
Minnist
CCTEL
í erfðaskrám yðar.
Finnar að meðaltali um 36 mil-
jón rúmmetra og ef auk þess er
gert ráð fyrir að um 5 miljón
rúmmetrar fari í súginn þá verð-
ur nýting þó altaf nokkru minni
en vextinum nemur.
í Noregi og Svíþjóð söfnuðust
víðáttumiklir skógar á einstakra
manna hendur. Þeir keyptu
skógana undan jörðunum og
náðu þannig í víðáttumiklar
torfur, en smábændurnir sem
selt höfðu skógana undan jörð-
um sínum urðu síðan að vinna
fyrir sultarkaupi hjá stóreigna-
mönnunum við að höggva sama
skóg, sem þeir höfðu sjálfir átt
áður. í Finnlandi fór þetta í öf-
uga átt. Það sem af er þessari
öld hefir verið unnið að því að
bændur eignuðust býli sín sjálf-
ir. í byrjun aldarinnar var
meira en helmingur allra
finnskra bænda leiguliðar, og
höfðu þeir að vísu leyfi til að
nota skóg jarðarinnar til eigin
þarfa, en ekki að höggva timbur
til sölu. En 1918 voru sett lög,
sem gerðu ábúendum kleift að
eignast jarðirnar með góðum
greiðslukjörum, og þá um leið
skógarítak, sem nægði þeim til
eigin þarfa. Við þetta breyttist
ástandið svo, að í stað fárra og
stórra skógareigenda urðu þeir
margir og smáir. Ríkið hefir
einni gmiðlað bændum af opin-
berum jarðeignum til að stofna
nýbýli og enda keypt stórjarðir
og bútað þær sundur í smábýli,
sem svo voru seld. Þegar um
400.000 manns urðu að flýja úr
þeim héruðum, sem Rússar tóku,
varð hið opinbera að sjá þessu
fólki fyrir jarðnæði og studdi
það vitanlega að fjölgun smá-
býlanna. Af skógareigendum
í Finnlandi eiga 75% minna en
50 hektara skógar, og var þetta
samtals 27% af skógum Finn-
lands. Hins vegar áttu aðeins 6
skógareigendur af hverjum þús-
und meira en 500 hektara skóg-
lendi, sem var samtals 12% af
öllum skógum Finnlands. En
skógareign tæps fjórða hluta
bænda er einhversstaðar milli 5
og 500 hektarar og eru yfir 60%
af skógunum á höndum þessa
fjórða hluta, sem eru hinir eig-
inlegu „skógarbændur“ lands-
ins. Smltbændurnir, sem eiga
innan við 5 hektara, hafa lítið
aflögu umfram smíðavið og elds-
neyti.
Skógarhöggið í Finnlandi hvíl
ir fremur á bændunum sjálfum
en sérstakri stétt „skógar-
manna“. — Það er eitt af störf-
um bóndans og stundað á þeim
tíma árs, sem hann hefir helzt
aflögu þ. e. vetrinum. Þá ann-
ast konur og krakkar gegning-
arnar, en bóndinn „fer í verið“
og heggur skóg.
Skógarhögg hefir jafnan verið
mikilsverður atvinnuvegur í
Finnlandi, en verðmæti þess
fyrir þjóðarbúið hefir farið hrað
vaxandi á síðari áratugum, síð-
an þjóðin fór að hagnýta skóg-
ana til þess að breyta þeim í
trjákvoðu og pappír. En hlut-
fallslega er meira notað af skóg-
um til heimilisins í Finnlandi en
t. d. í Noregi og Svíþjóð. Raf-
magn er miklu minna til heim-
ilisnota í Finnlandi en hinum
löndunum og meira notað af
skógi til eldiviðar. Til sveita
þekkist ekki annar eldiviður en
timbur, og í bæjunum er mjög
lítið af innfluttu eldsneyti, þ. e.
kolum og koksi. Skógurinn er
aðal-hitagjafi þjóðarinnar um
leið og hann veitir henni skjól.
Þó að múrsteinsbrennsla sé mik-
il í Finnlandi eru timburbygg-
ingar yfirgnæfandi til sveita
þar. Nota Finnar um þriðjung
alls skógarviðar til heimilis-
þarfa, þ. e. smíða og eldsneytis.
Um 8% af timbrinu flytja þeir
til útlanda, ýmist sagað eða ó-
unnið, en nær helmingur fer í
sögunarmyllurnar eða trjá-
kvoðu- og pappírsgerðirnar. Síð-
asta áratuginn hefir útflutning-
ur af söguðu timbri numið 200.
000 standördum á ári, en sögun-
armyllurnar eru um 600 alls.
Sérstök ástæða er til að minn-
ast á krossviðarframleiðslu
Finna, sem er tiltölulega ný af
nálinni en hefir aukist mjög
hratt. Fyrsta krossviðargerðin
var stofnuð 1912, en nú eru þær
yfir tuttugu og framleiða um
200.000 smálestir á ári. Aðeins
4% af framleiðslunni er notað í
landinu sjálfu svo að krossvið-
urinn veitir þjóðinni drjúgan
erlendan gjaldeyri. Þessi fram-
leiðsla byggist á birkiskógunum,
sem henta mjög vel í krossvið,
enda er sá finnski viðurkennd-
ur fyrir gæði, og selst um allan
heim. Líka má geta þess, að um
90% af öllum tvinnakeflum í
heiminum eru gerð í Finnlandi.
Um 3—4 þúsund smálestir af
þeim eru fluttar úr landi á
ári hverju. Þessi framleiðsla
byrjaði 1870 og nú eru 7 stórar
tvinnakeflagerðir í Finnlandi.
Þá er og mikið flutt út af smíð-
uðum húsgögnum, einkum úr
birki. Og finnsk timburhús, al-
smíðuð, hafa fengið mikinn
markað bæði í Englandi og
Ameríku.
En allt þetta verður þó létt á
metunum þegar það er borið
saman við útflutning trjákvoðu
og pappírs. í þeirri grein hafa
framfarirnar orðið mestar í
Finnlandi og átt drýgstan þátt í
því að auka verðmæti skóganna.
Finnar hófu pappírsfram-
leiðslu árið 1670, en það var ekki
fyrr en 1860, er aðferð fannst
til að vinna pappír úr trjátægj-
um, að verulegur skriður komst
á framleiðsluna. Hve stórkost-
leg hún er orðin nú, má marka
á því, að árið 1948 nam pappírs-
og trjákvoðu-útflutningurinn
rúmum helmingi alls útflutn-
ings, eða 29 miljarð mörkum,
og timbur og smíði úr timbri
yfir 42% af heildarútflutningn-
um. Skógurinn stóð með öðrum
orðum undir 93.5% af öllum út-
flutningi þjóðarinnar, eða svip-
að því sem sjávarafurðirnar
gera hjá okkur í góðum fiski-
árum.
Það verður því augljóst að
Finnar eiga afkomu sína fyrst
og fremst undir skógunum. Þeir
vita það og reyna að gæta þess
fjársjóðar eins vel og unt er.
Til dæmis munu hvergi á Norð-
urlöndum vera jafn góðar ráð-
stafanir til að varna skógareld-
um og í Finnlandi. Og Finnar
leggja stund á að halda skógun-
um við og bæta þá, t. d. með
því að ræsa fram mýrlend skóg-
arsvæði og rækta innfluttar trjá-
tegnudir, sem þykja gefast bet-
Að lokum ein Skotasaga: —
Sandy gekk í golfklúbb og var
sagt af formanninum, að ef hann
setti nafnið sitt á kúlurnar og
þær týndust, myndi honum
verða skilað þeim, þegar þær
findust.
„Gott“, sagði Sandy, „skrif-
aðu líka nafnið mitt á þessa
kúlu“. Það var gert. „Heyrðu,
settu líka læknir, ég er það
nefnilega , og heimilisfangið“.
Þessu var einnig hlýtt. „Svo er
bara eitt til“, hélt Sandy áfram,
„gæturðu komið líka Viðtals-
tími frá 10—3?“.
☆
Balsac lá eitt sinn vakandi um
nótt, þegar hann sá mann læð-
ast varlega inn í herbergið og
reyna að opna skrifborðið hans.
Þjófnum brá heldur en ekki í
brún, þegar hann heyrði íbúa
herbergisins, sem hann hélt að
væri í fasta svefni, skella upp
úr og hlæja hjartanlega.
Hann sneri sér að Balsac og
spurði forviða og ruglaður: „Því
eruð þér að hlæja“.
„Ég hlæ að því, góði minn“,
svaraði rithöfundurinn, „að þér
eruð að reyna í niðamyrkri með
vitlausum lykli að finna eitt-
hvað í þessu skrifborði, þar sem
ég í fullri dagbirtu og með rétt-
an lykil', finn ekki neitt“.
Business and Professional (ards
ur t. d. í Finnmörku en stofninn
sem var þar fyrir, og hefir úr-
kynjast sökum vanhirðu. Skóg-
urinn er sá fjársjóður, sem þjóð-
in má ekki missa.
Og jafnfarmt er ósleitilega
lega unnið að því að gera skóg-
arviðinn sem verðmestan, og
framleiðsluna sem fjölbreytt-
asta, þannig að breyta megi til
með hana, ef verðfall verður á
einni vörutegund, og framleiða
eitthvað annað í staðinn.
Árin eftir stríðið hefir veriðið
á skógarafurðunum verið hag-
stætt og þetta hefir bjargað þjóð
inni yfir erfiðustu árin. Án
skóganna og hins fullkomna
iðnaðar, sem á honum byggist,
hefði þjóðinni alls ekki verið
kleift að byggja upp landið á
ný og afla sér gjaldeyris fyrir
þeim mikla innflutningi, sem
Finnland getur ekki verið án,
sízt á meðan verið er að greiða
hernaðarskaðabæturnar.
Án skóganna gætu Finnar
ekki verið sjálfstæð þjóð.
—Lesb. Mbl.
THE RENAISSANCE OF ANTIQUES
British craftsmen work in the tradition of their
forbears. At a workshop in Richmond, Surrey, the
three Langhorn brothers, Robert, Albert and Stanley,
are carrying on their family tradition for fine crafts-
manship in the restoration and preservation of fine
antiques.
Though the demand for antiques of all kinds for
furnishing and for interior decoration is rapidly in-
creasing, the supply is necessarily limited, and the
Langhorn brothers, serving clients from all over the
world, bring all their craft and skill to the job of pre-
serving and restoring the work of the original crafts-
man. Here Albert Langhorn is at work staining a piece
of wood which has been inserted to replace a part of
this table top which was badly burned.
PHONE 724 944
Dr. S. J. Jóhannesson
SUITE 6—652 HOME ST.
Vi&talstími 3—5 eftir hádegi
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG. WINNIPEG
Fasteignasalax. Leigja hús. Ut.
vega peningalán og eldsábyrgS,
bifreiSaáb>TgS o. s. frv.
Phone 927 538
SARGENT TAXI
PHONE 722 401
FOR QUICK, RELIABLE
SERVICE
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selkirk, Man.
Office Hours 2.30 - 6 p.m.
Phones: Office 26 — Res. 230
Andrews, Andrews,
Thorvaldson and
Eggertson
LögfrœGimgar
209 BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Phone 928 29Í
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. II. PAGE, Managing Director
Wholesale Distributors of Fresh and
Frozen Fish.
311 CHAMBERS STREET
Office Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917
HAGB0R6 FUEI
PHONE 2I3SI
Office Phone
Res. Phone
924 762 726 115
Dr. L. A. Sigurdson
528 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m. - 6 p.m.
and by appointment.
A. S. BARDAL
843 SHERBROOK STREBT
Selur líkkistur og annast um flt-
farir. Allur útbúnaður sá bezU.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsimi 27 324
Heimilis talsimi 26 444
Phone 23 996 761 Notre Dame Ave.
Just West of New Maternity Hospital
Nell’s Flower Shop
Wedding Bouquets, Cut Flowers,
Funeral Designs, Corsages,
Bedding Plants
Nell Johnson
27 482
Ruth Rowland
88 790
Office 933 587 Res. 444 389
THORARINSON &
APPLEBY
BARRISTERS and SOLICITORS
4th Floor — Crown Trust Bldg.
364 Main Street
WINNIPEG CANADA
SELKIRK METAL PRODUCTS
Reykháfar, öruggasta eldsvörn,
og ávalt hreinir. Hitaeiningar-
rör, ný uppfynding. Sparar eldi-
við, heldur hita frá að rjúka út
meS reyknum.—SkrifiS, simiS til
KELLY SVEINSSON
625 Wall Street Winnipeg
Just North of Portage Ave.
Símar: 33 744 — 34 431
DR. H. W. TWEED
Tannlœknir
508 TORONTO GENERAL TRUSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
Phone 926 952 WINNIPEG
S. O. BJERRING
Canadian Stamp Co.
RUBBER & METAL STAMPS
NOTARY & CORPORATE SEALS
CELLULOID BUTTONS
324 Smilh St. Winnipeg
PHONE 924 624
Phone 21101
ESTIMATES
FREE
J. M. INGIMUNDS0N
Asphalt Roofs and Insulated
Siding — Repalrs
Country Orders Attended To
632 Simcoe St.
Wlnnlpeg, Man.
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
506 SOMERSET BUILDING
Telephone 97 932
Home Telephonpe 202 398
Talsimi 925 826 Heimilis 404 630
DR. K. J. AUSTMANN
Sérfrœðinffur i augna, eyma, nef
off kverka sjúkdómum
209 Medical Arts Bldg.
Stofutími: 2.00 til 5.00 e. h.
DR. ROBERT BLACK
Sérfrœöingur í augna, eyma, nef
og hálssjúkdómum.
401 MEDICAL ARTS BLDG.
Graham and Kennedy St.
Skrifstofusími 923 815
Heimasími 403 794
GUNDRY PYMORE
Limited
British Quality Fish Nettino
58 VICTORIA ST. ‘ WINNIPEG
Phone 928 211
Manager T. R. THORVALDSON
Your patronage will be appreciated
Gunnar Erlendsson
Pianist and Teacher
Studio — 636 Home Street
Telephone 725 448
Dr. P. H. T. Thorlakson
WINNIPEG CLINIC
St. Mary’s and Vaughan, Winnipeg
PHONE 926 441
PHONE 927 025
H. J. H. Palmason, C.A.
H. J. PALMASON & CO.
Chartered Acconntants
505 Confederation Life Bldg.
WINNIPEG MANITOBA
PARKER, PARKER &
KRISTJANSSON
Barristers - Solicitors
Ben C. Parker, K.C.
B. Stuart Parker, A. F. Kristjansson
500 Canadian Bank of Commerce
Chambers
VVinnipeg, Man. Phone 923 5fii
JOHN A. HILLSMAN,
M.D., Ch. M-
332 MEDICAL ARTS BLDG.
Office 929 349 Res. 403 288
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
Keystone Fisheries
Limited
Wholesale DistriX>utors of
FRESH AND FROZEN FISH
404 SCOTT BLK, Sími 925 227