Lögberg - 29.03.1951, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 29. MARZ, 1951
NÓTT
OG
MORGUN
Eftir LYTTON LÁVARÐ
J. J. BILDFELL. þýddi
„Hann er farinn í keyrsluvagni, sem tveir
hestar gengu fyrir. Fjandinn hafi það, ef ég
skil í því“.
„Bróðir rfiinn! Bróðir minn! Þeir hafa þá
slitið þig frá mér“, stundi Philip upp og féll
meðvitundarlaus til jarðar.
9. Kapítuli
Viku eftir að viðburðirnir, sem skýrt er frá
í síðasta kapítula, gerðust, barði ungur maður,
þreytulegur og tötrum klæddur, að dyrum hjá
hr. Robert Beaufort.
Dyravörðurinn kom seint og gætilega til
dyranna og lauk þeim upp.
„Er húsbóndi þinn heima? Ég verð að finna
hann án tafar“, sagði komumaður.
„Það er nú meira en að þú getur gjört,
maður minn; húsbóndi minn tekur ekki á móti
þér, eða þínum líkum um þetta leyti næt-
ur“, svaraði dyravörðurinn og starði á tötrum
klæddu mannsmyndina, sem stóð fyrir utan
dyrnar með ósegjanlegri fyrirlitningu.
„Ég kom til að sjá hann, og hann skal ég
sjá“, svaraði maðurinn og réðist að dyraverð-
inum þar sem að hann stóð í dyrunum, sveifl-
aði honum til síðu, þó mikill væri hann fyrir-
ferðar og strunsaði inn í ganginn í húsinu.
„Stansaðu! Stansaðu James! John“, hrópaði
dyravörðurinn eftir að hann var búinn að ná
sér dálítið. „Komið!“
Beaufort lávarður var búinn að vera nokkra
daga í Lundúnum, en var væntanlegur á hverri
stundu, og lafði Beaufort sat inni í dagstofunni
og beið eftir honum. Þegar að hún heyrði kall-
að í ganginum öpnaði hún hurðina og leit fram
í ganginn og sá þennan ægilega grimma mann,
sem að lýst er að framan, koma og stefna til
hennar. „Hver ert þú?“ spurði hún, „og hvað
er þér á hendi?“
„Ég heiti Philip Morton. Hver ert þú?“
„Maðurinn minn“, sagði lafði Beaufort og
hörfaði aftur á bak inn í stofuna á undan Philip,
sem lét stofuhurðina aftur, „er ekki heima“.
„Þú ert þá lafði Beaufort. Jæja þú getur
skilið mig. Ég vil fá hann bróður minn. Honum
hefir verið stolið frá mér á níðingslegan hátt.
Segðu mér hvar hann er og ég skal fyrirgefa
allt. Láttu mig aftur fá hann, og þá skal ég
blessa þig og þína“, og Philip kraup niður og
greip í klæðafald hennar.
„Ég veit ekkert um bróður þinn, hr. Mor-
ton“, sagði lafði Beaufort, sem var bæði hissa
og hrædd. „Arthur, sem við vonumst eftir á
hverjum degi, skrifaði og sagði að leitin eftir
honum hefði verið árangurslaus".
„Ó! þú viðurkennir að það hafi verið leitað
að honum?“ sagði Philip um leið og að hann
stóð upp með kreppta hnefana. „Og hverjir aðr-
ir en þið, eða útsendarar ykkar, mundu hafa
gjört sér far um að aðskilja okkur? Svaraðu
mér, hvar er hann? Enga undanfærslu, lafði
Beaufort. Mér er bláköld alvara!“
Lafði Beaufort, sem, þó að hún væri ekki
afskekkt þeim veraldarkulda og kæruleysi, sem
undir vanalegum kringumstæðum koma í stað-
inn fyrir hugrekki, var orðinn dauðhrædd við
ákefð og aðstöðu gests síns. Hún reyndi að ná
til húsbjöllunnar, en Philip greip um hendina
á henni, hélt henni fastri og sagði með augna-
ráði, sem neistarnir virtust hrökkva frá: „Ég
fer ekki fet héðan fyr en þú segir mér það.
Vilt þú hafna þakklæti mínu og blessun? Vara
þú þig! Ég spyr aftur: Hvar hafið þið falið
bróður minn?“ í því að hann sagði þetta, var
stofuhurðinni hrundið upp og Beaufort lávarð-
ur stikaði inn í stofuna. Lafði Beaufort hljóðaði
upp yfir sig af fögnuði og sleit sig lausa frá
Philip og hljóp til manns síns.
„Bjargaðu mér frá þessum ribbalda!“ sagði
hún í titrandi geðshræringu.
Beaufort lávarður hafði heyrt frá Black-
well um hina einkennilegu harðíðgis keskni
Philips, illa félagsskap og hið óbætanlega fram-
ferði, varð snortinn af áeggjan konu sinnar.
„Ósvífni þorpari!" sagði lávarðurinn og
gekk í áttina til Philips. „Eftir allar heimsku-
legu velgjörðirnar frá syni mínum og mér, og
eftir að hafa hafnað öllum okkar tilboðum, en
halda áfram þínu andstyggilega illkvitnisfram-
ferði, hvernig dyrfist þú að ryðjast inn í þetta
hús? Burt með þig, eða ég sendi eftir lögregl-
unni til að reka þig út“.
„Maður! Maður!“ hrópaði Philip og átti bágt
með að stilla heift þá, er svall honum í huga.
„Ég hirði ekki um hótanir þínar og heyri ekki
svívirðingarorð þín — þú, eða sonur þinn, hefir
stolið honum bróður mínum; segðu mér aðeins
hvar hann er, lofaðu mér að sjá hann einu sinni
enn. Rekið mig ekki í burtu án þess að segja
eitt meðaumkunar- eða réttlætingarorð. Ég
grátbæni ykkur — á kjánum grátbæni ég big —
já, ég grátbæni þig að sýna bróðursyni þínum
mískunsemi. Hvar er Sidney?“
Eins og allir lítilmótlegir hugleysingjar þá
espaðist Robert Beaufort fremur en mildaðist
við þessa auðmýkt Philips.
„Ég veit ekkert um bróður þinn, og ef þetta
eru ekki allt einhverjir prettir — sem ekki er
ólíklegt — þá er ég innilega glaður yfir því-að
hann, vesalings barnið, skuli vera frelsaður
frá slíkum eiturs-félaga og þú ert“, svaraði
Beaufort lávarður.
„Ég krýp enn við fætur þér, aftur og í síð-
asta sinni og bið þig í auðmýkt minni, að segja
mér sannleikann".
Beaufort lávarður espaðist meir og meir eft-
ir því, sem Philip varð auðmjúkari, rétti upp
hendina eins og að hann ætlaði að slá hann,
þegar að persóna, sem enga eftirtekt hafði vak-
ið, en hafði læðst inn í horn á herberginu,
þaðan sem hún kom nú, þegar að henni ofbauð
það, sem hún hafði heyrt og séð, þó að hún
hefði ekki getað áttað sig á því, og sagði í
blíðum barnarómi:
„Berðu ekki manninn, pabbi! — láttu hann
fá bróður sinn“.
Beaufort lávarður lét hendina síga, og
frammi fyrir honum kraup dóttir hans við hlið-
ina á fyrirlitna manninum. Hún hafði læðst
inn á eftir föður sínum þegar að hann kom.
Við daufa birtu frá eldinum sá hann hana
þarna — sá andlitið upplyft og björt og blíð
augu mæna á sig með tár geðshræringar og
máske aumkvunar í augum, því börn hafa
næma til finningu fyrir sorgum annara, sér-
staklega þeirra, sem aldursmunur er ekki mik-
ill á. Philip leit í kringum sig og vissi ekkert
hverju þetta sætti og sá andlit, sem að honum
virtist, eins og á stóð, að væri engils-andlit.
„Hlustaðu á, hvað hún segir!“ sagði hann
lágt: „Ó, hlustaðu á hana. Gerðu það hennar
vegna, að aðskilja ekki munaðarleysingjana“.
„Taktu barnið í burtu, lafði Beaufort“, sagði
lávarðurinn hastur. „ Viltu að hún niðurlægi
sig þannig? — Og þú, herra, hafðu þig í burtu
úr þessu húsi; og þegar þú lærir að sýna mér
tilhlýðilega virðingu, þá skal ég sjá þér fyrir
heiðarlegu lifibrauði, eins og að ég hefi lofað“.
„Philip stóð áfætur. Lafði Beaufort hafði
farið út með dóttur sína, en sent til þeirra þjóna
hússins, sem röðuðu sér í stofudyrnar.
„Ætlarðu að fara?“ spurði Beaufort lávarð-
ur nú öruggari en áður, er hann sá þjónana í
dyrunum, „eða eiga þeir (þjónarnir) að henda
þér út?“
„Þetta nægir, herra“, sagði Philip með al-
vöru og tign, sem kom föðurbróður hans á ó-
vart og næstum ógnaði honum. „Faðir minn,
þó að hann sé dáinn, vakir yfir þeim lifandi
og hann hefir heyrt og séð til þín. Dagur rétt-
lætisins kemur. Farður úr veginum fyrir mér,
peningapúkinn þinn“. Hann veifaði hendinni
og þjónarnir drógu sig til baka, þegar að hann
nálgaðist þá og hann stikaði út ganginn og út
úr húsinu.
Þegar að hann var kominn út á götuna,
sneri hann við og horfði á húsið. Það var eins
og eldur brynni úr augunum á honum og gaf
það honum ásamt hárinu svörtu og flaksandi,
einhvern undursamlegan og næstum ægilegan
andúðarsvip; hin vilta og ófágaða tign hans,
sem að ræflarnir, er hann var í, gátu ekki
varpað neinum skugga á, eins og þeir aldrei
geta á hugprúða og viljasterka menn og sem
hafa næma tilfinningu fyrir réttlætinu: út-
rétt hendin, fölt en göfugt yfirbragð, og hinn
fölnaði æskublómi, gjörði útlit hans næstum
ægilegt, þar sem að hann stóð í þögulli reiði.
Hann stóð þannig dálitla stund, eins og sá, er
sorg og óréttlæti hefir gætt spásagnaranda,
sem stefnir auga örlaganna á hemili kúgarans.
Svo sneri hann sér seint við, brosti raunalega
og gekk hratt eftir götunni unz að hann kom
þangað, sem að hinn óaðgengilegri partur bæj-
arins byrjaði. Þar stansaði hann við prívatdyr
á lítilli veðlánarabúð; eftir litla bið voru dyrn-
ar opnaðar, og Philip gekk upp dimman stiga
upp á annað loft, þar sem að hann fann Kaf-
tein de Burgh Smith í litlu bakherbergi sitj-
andi við lítið borð, þar sem tvö kertaljós log-
uðu á og var hann ,að reikja vindil og leika
sér að spilum.
„Jæja, hvað hefurðu frétt um bróður þinn,
Philip?“
„Ekkert: Þau fást ekki til að segja neitt“.
„Ertu hættur að leita?“
„Nei, ég hætti því aldrei; þu ert nú eina von
mín“.
„Nú, jæja, ég hélt að þú myndir verðá
neyddur til þess að leita til mín og ég skal
gjöra það fyrir þig, sem að ég hefði ekki gjört
fyrir sjálfan mig. Ég sagði þér að ég hefði
þekkt lögreglumanninn, sem var í vagninum.
Ég skal leita hann uppi og hamingjan veit, að
það er ekki erfitt verk; og ef þú vilt borga nógu
vel, þá skalt þú fá þínar fréttir“.
„Þú skalt fá allt, sem að ég á, ef að þú get-
ur fundið bróður minn. Það eru hundrað pund
— það var hans fé. Það er mér einskis virði
án hans. Hérna, ég borga þér fimmtíu pund nú,
og ef . . . .“ Philip þagnaði, af því að hann var
í svo mikilli geðshræringu, að hann gat ekki
haldið áfram. Kafteinn Smith lét peningana í
vasa sinn og sagði:
„Við skulum láta þetta vera sem fullnaðar-
borgun“.
Kafteinn Smith efndi loforð sitt. Hann fann
„Bow Street“-embættismanninn. Herra Sharp
hafði verið borgað höfðinglega af hinum aðilan-
um til þess að láta það skiljast, að Sidney væri
undir vernd Beauforts lávarðar, og fékk Kaf-
teinninn þar engu um þokað, en fyrir áhrif tíu
punda lofaðist Sharp til að sjá um að Sidney
skrifaði Philip bréf. Meiru fékkst hann ekki
til að lofa.
Philip lét sér þetta lynda. Eftir vikutíma af-
henti Sharp Kafteininum bréf, sem Kafteinn-
inn aftur afhenti Philip. Það hljóðaði þannig:
„Kæri bróðir minn, Philip: — Mér er sagt,
að þér sé ant um að vita hvernig að mér líði,
ég tek því pennan og fullvissa þig um, að það
sem ég segi, er frá sjálfum mér. Mér líður vel
og ég er ánægður — ánægðari en ég hefi verið
síðan vesalings mamma dó; svo ég ætla að biðja
þig að vera ekki órólegur út af mér, og bið
þig líka að reyna ekki til ■ þess að leita mig
uppi, því að ég fengist ekki til að fara með þér
undir neinum kringumstæðum. Mér líður svo
miklu betur hérna. Ég vildi, að þú reyndir að
vera góður drengur og létir af hinni ljótu hegð-
un þinni, því að ég er viss um, eins og að allir
segja, að ég veit ekki hvað úr mér hefði orðið,
ef að ég hefði verið lengur með þér Mr. —
(Mr. var að mestu strykað út). Herramaðurinn,
sem að ég er hjá, segir: að ef að þú sjáir veru-
lega að þér, að þá vilji hann taka þig að sér
líka; en hann ráðleggur þér, eins og að góðum
dreng sæmir, að fara til Arthur Beaufort og
biðja hann fyrir gefningar á því sem liðið er,
og að þá myndi Arthur láta sér mjög annt um
þig. Ég sendi þér stóra upphæð af peningum,
heil 20£, og herramaðurinn segir, að hann skyldi
senda þér meira, ef að hann héldi ekki að það
mundi spilla þér. Ég fer til kirkju á hverjum
sunnudegi, og les góðar bækur og bið alltaf
guð, að hann opni á þér augun. Ég á ljómandi
fallegan hest með langt tagl. Svo ekki meira
núna, frá þínum elskandi bróður,
Sidney Morton".
8. október , 18
„Ég bið þig að leita ekki meira að mér. Þú
veist að ég var nærri dauður og hefði líklega
dáið, ef það hefði ekki verið fyrir þennan góða
herramann, sem að ég er hjá“.
Svo þetta var þá kórónan á öllum harm-
kvælunum, sem að hann hafði orðið að líða, og
allri umönnuninni ,sem að hann hafði sýnt!
Þarna var bréfið auðsjáanlega skrifað af Sid-
ney sjálfum, án áhrifa frá öðrum, með ritvill-
unum eins og að hann sjálfur hafði sett þær
niður. Eitur-naðran stakk Philip og skildi þar
eftir varanlega spillingu.
„Ég skipti mér ekki meira af honum“, sagði
hann og þurrkaði tárin af augum sér. „Ég skal
ekki ónáða hann framar; og ég kæri mig ekki
um að hnýsast meira inn í þetta leyndarmál.
Það er betra eins og er — hann er ánægður!
Jæja, jæja, og ég — ég skal aldrei unna neinni
persónu hér eftir“. Hann laut höfði og tók hönd
unum um andlit sér, og þegar að hann stóð
upp fannst honum að hann bæri stein í brjóst-
inu í stað hjarta, og að sálarfjör hans væri
farið — flúið, og þar með slitið kærleikssam-
bandið á milli hans og bróður hans.
XII. Kapíiuli
Það var satt, að Sidney leið vel á sínu nýja
heimili og þangað verðum við að fylgja honum:
Þegar að ferðamennirnir í keyrsluvagnin-
um komu til bæjarins, sem þeir voru beðnir
að skilja Sidney eftir í „The Kings Arm“. Herra
Spencer var lítið um þann bæ gefið. Á meðan
að skipt var um hesta, sendi Spencer eftir
lækni til að skoða Sidney, sem hafði þegar
hressts allvel við að hafa fataskipti og taka
inn hressandi meðul, svo að hann var álitinn
fær um að halda ferðinni áfram þá um nótt-
ina, og þannig hélt hr. Spencer áfram í þrjá
daga, en þá náði hann til staðar þar sem að
tvær ógiftar systur hans bjuggu, hundrað og
fimmtíu -mílur frá stað þeim, sem að hann fann
Sidney á. Hann þorði ekki að taka Sidney heim
til sín enn sem komið var. Hann var hræddur
um að Beaufort mundi taka hann af sér, ef
hann frétti til hans, svo að hann skrifaði hon-
um kænlegt bréf og sagðist vera búinn að gefa
upp alla von með að finna Sidney og spurði
hvort að hann hefði frétt nokkuð til hans —
en Sharp borgaði hann 300£ til þess að hann
þegði, og sagði honum hreinskilnislega ástæð-
una fyrir því, að hann vildi halda Sidney leynd-
um, sem að þjónn laganna lofaðist til að aðstoða
hann í. Þó að Spencer, sökum varúðar, ekki
tæki Sidney heim til sín, þá gat hann ekki
neitað sér um að vera með honum, svo að
hann gisti um tíma í gistivináttu hjá systrum
sínum. Eftir nokkurn tíma frétti hann, að lækn-
ir Arthurs Beauforts hefði skipað honum að
fara úr landi sér til heilsubótar, og áleit hann
sér þá óhætt að taka Sidney heim til sín, í hið
svonefnda Vatna-hérað.
Á þessum tíma hafði lífið leikið við Sidney.
Á hans aldri var konu-handleiðsla nálega ó-
missandi, ekki síður en lífsþægindin, og syst-
urnar létu sér eins annt um hann eins og að
hann væri sonur þeirra. Þessar systur voru á-
gætar manneskjur, sem höfðu miklar mætur
á bróður sínum, og kölluðu hann „skáldið", og
sérlega barngóðar. Hreinlætið, kyrrðin og við-
mótið á þessu smekklega heimili, gjörði allt
sitt til þess að hressa og endurnæra æskugleð-
ina hjá hinum unga gesti þeirra, og þau öll mát-
ust um að sýna honum sem mesta góðvild.
En Sidney hélt sig mest að Spencer, því hann
fór aldrei svo burt af heimilinu að hann færði
honum ekki eitthvað þegar að hann kom til
baka, sætmeti, leikföng og svo gaf Spencer
honum hestinn og fór með honum þegar að
hann reið út. Spencer stóð sem sé í sambandi
við öll hans áhugamál og alla hans keipa.. Sid-
ney sagði þeim sögu sína, sem ekki var löng;
en þegar að hann sagði þeim frá hvernig að
Philip hefði lokað sig inni tímunum saman og
hvernig að hann hefði neytt sig út í síðustu
ferðina, sem að næstum hefði riðið sér að fullu,
þá stundu systurnar þungan, og Spencer varp
þungt öndinni, og voru þau öll sammála um,
að Philip væri stakur óþokki. Það var enginn
uppgerðar-ásetningur fyrir þeim að stígja
bræðrunum í sundur, heldur var það rótgróin
sannfæring þeirra að þess væri þörf. Sidney
tók málstað bróður síns fyrst í stað, en hugur
hans var reikandi, og það fór enn hrollur um
hann, þegar að hann hugsaði um það, sem að
hann hafði orðið að ganga í gegnum. Svo smátt
og smátt lærðist honum að gleyma allri um-
hyggjunni fyrir því, að hann var frelsaður
frá samverunni með honum, og hann vonaði
að þeir hittust aldrei framar. Satt að segja, að
þegar hr. Spencer frétti frá Sharp, að það
hefði verið fyrir milligöngu Kafteins Smith —
svikarans — að Philip fékk fréttir af bróður
sínum, og þegar að hann ennfremur frétti frá
sama manni, að Philip hefði verið riðinn við
á51u á hrossi, sem hefði annað hvort verið
svindlað út eða stolið — sá hann enn meiri á-
stæðu til að breikka bilið á milli bræðranna.
Eftir því sem Sidney óx og vitkaðist, því
betur skildi hann og mat það, sem fyrir vel-
gjörðarmanni hans vakti — því hann óx upp
við aga og siðferðisfágun, og hugur hans sner-
ist eðlilega frá því sem ljótt var, óheilt eða
grimmt. Herra Spencer skipti um nafn hans,
bæði fornafn og ættarnafn, svo að leit að hon-
um yrði torsóttari, hvort heldur að leitarmenn-
irnir væru Philip, Morton eða Beaufort, og
gaf honum nafn bróðursonar síns, • sem dáið
hafði á Indlandi. Svo þarna, á bökkum spegil
fagurs vatns, mitt í dýrðlegasta útsýni Bret-
lands, óx Sidney upp í ró og næði. Einveran í
þessum afskekkta stað, skapaði honum hvorki
óeirð né leiðindi, því hann fann nautn í lestri
góðra bóka, hljómlist, skáldskap og fegurðar-
smekk þeirra þroskuðu, þar fékk hann að þróast
í friði og fegurð lífsins. Hann leit á hið liðna líf
sitt eins og ljótan draum, þar sem að hann sá
Philip ögrandi og ógnandi. Það var sjaldan sem
að hann nefndi nafn hans og ef að hann minntist
á það við hr. Spencer fölnaði hann í framan.
Geðprýði hans, andlitsfegurð og brosið á vör-
um hans, tryggði honum hylli allra og huldi
frá augum almennings það, sem máske leynd-
ist af síngirni í fari hans. En á þeim lesti, með
framkomu hans eins og að hún var og vina-
hópnum eins einlægum og hann var, bar sjald-
an. Svo hann var þannig skilinn frá báðum
verndurunum, sem að vesalings Katrín hafði
falið hann.
Af leyndardómsfullri andstæðu var þeim,
sem ábyrgðin var falin, varnað að uppfylla
hana. Á beð dauðans þegar að við höldum að
við höfum tryggt framtíð þeirra, sem við skilj-
um eftir. — Skyldi þá síðasta brosið frjósa á
vörum okkar, ef við gætum séð eitt eða tvö
ár fram í tímann?
Arthur Beaufort eftir árangurlausa leit að
Sidney kom heim og frétti um andúð þá, sem
Philip hafði vakið með heimsókn sinni, sérstak-
lega þegar að hann hlustaði á orðbragð það,
sem hann hafði viðhaft við móður sína, sem
ekki dró úr því þegar að hún sagði honum
sögu sína. Það var ekki að furða sig á, að hann,
með allt sitt rómantíska veglyndi skyldi finn-
ast slíkt framferði og orðbragð andstyggilegt
og óforsvaranlegt. Þó að hann væri ekki hefni-
gjarn, þá var honum ekki lánuð sú auðmýkt,
sem aldrei hrindir frá sér. Hann leit á Philip
sem mann, er geðofsi og illur félagsskapur
hefði gjört óviðráðanlegan. Samt kom beiðni
Katrínar og línurnar sem Philip skrifaði hon-
um — velgjörðamanninum óþekta, oft í huga,
og hann hefði glaður gert Philip greiða, ef að
hann hefði átt kost á því. En, eins og hlutirnir
stóðu þegar að hann leit í kringum sig og sá
sýnishorn af kærleiksverkunum, sem eiga upp-
tök sín heima fyrir, sem svo víðtæk eru, þá
fannst honum að hann hefði gjört skyldu sína;
vellíðanin, þó að hún yki ekki tilfinnaleysi
hans, dró samt úr staðfestu hans svo að mynd-
in af Katrínu deyjandi og syni hennar fyrntist
smátt og smátt í huga hans, og svo hjálpaði
það til líka, að rétt um þetta leyti fékk hann
nafnlaust bréf, sem rak alla hugsun um þetta
úr huga hans. Bréfið var stutt og höfundur
þess, hver sem hann var — sagði aðeins að
Sidney Morton hefði fundið vin, sem ætlaði
sér að annast hann eins lengi og hann lifði,
en sem mundi ekki veigra fyrir sér að leita
til Arthur Beaufort, ef að hann þyrfti á hans
aðstoð að haída.