Lögberg - 27.09.1951, Blaðsíða 8

8
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 27. SEPTEMBER, 1951
Sumargestir kveðja
Framhald af hls. 5
um Frakka hjá miðjarðarlínunni
í Afríku, aðeins 1200 enskum
mílum sunnar en heimkynni
hans eru, en rúmlega 2500 míl-
um vestar. Kríurnar, sem halda
til á Labrador á sumrin, fljúga
á haustin austur til Frakklands
og svo þaðan suður til vestur-
strandar Afríku, þar sem þær
hafast við á vetrum. Sennilegt
er talið að margar tegundir far-
fugla sæti byr, og viti hven,ær
sunnanáttin á vorin og norðan-
áttinn á haustin gefa þeim byr
undir vængi.
Eftir að flugvélarnar komu til
sögunnar, hefir mönnum tekist
að ráða þá gátu hve hátt farfugl-
arnir fljúga. Sumir fuglar ferð-
ast í háloftunum, svo hátt uppi
að þar mundi engum manni líft
nema hann hefði súrefni með-
ferðis til að anda að sér. Smá-
fuglar, sem ferðast frá Indlandi
til Síberíu á vorin, fljúga yfir
Himalajafjöll og til þess verða
þeir að ferðast í 20,000 feta hæð.
Gæsir fljúga einnig yfir Himal-
ajafjöll og hafa myndir verið
teknar af þeim á flugi þar í 29,
000 feta hæð. En flestir farfugl-
ar munu fljúga í 1200-2000 feta
hæð.
Einkennilegt er það hvað far-
fuglar eru stundvísir. Þeir eru
altaf á ferðinni á sama tíma, og
virðast lítt skeyta um tíðarfar.
Það er sjaldgæft að hret og ill-
viðri seinki þeim um meira en
viku. Þar kemur það fram, að
þeir eru knúðir til ferða af innri
hvöt þegar daginn lengir. Þetta
er sérstaklega áberandi á eyun-
um hjá Ástralíu. Svartfuglateg-
und nokkur, sem heldur til á
sumrin í Japan, hjá Berings-
sundi og í British Columbía,
kemur þangað altaf á ákveðnum
degi seint í nóvember í tugum
miljóna og er eins og þrumuský
sjái er skriðan kemur. Og þótt
iangt hafi verið milli varpstaða
þeirra hafa þeir allir hitst á suð-
urleiðinni og safnsat saman í
loftinu og koma þannig í einum
hóp.
Ferðir farfuglanna hafa stór-
kostlega þýðingu fyrir mann-
kynið, sérstaklega hér á norður-
hveli jarðar. Ef þeir væri ekki
mundu allskonar skordýr auk-
ast svo og magnast, að þau
eyddu öllum jarðargróða og
löndin yrðu óbyggileg. Menn
eiga því þessum langförulu land
fuglum mikið að þakka og það 1
er gæfa hvers lands að hafa sem
allra flesta slíka sumargesti.
☆
Það er ekki hægt að hæna far-
fuglana að neinum vissum stað,
og þessvegna er ekki um það að
ræða að vér íslendingar getum
hænt þá að okkur. En annað
gætum við gert. Við gætum
trygt þeim friðland hér þann
tíma, sem þeir eru gestir okkar.
En á því hafa orðið miklir mis-
brestir. Hin alkunna ísl. gest-
risni hefir ekki komið fram við
þessa gesti. Þeir eru rændir eggj
um sínum og skotnir miskunn-
arlaust. Á hverjum bæ eru hafð-
ir kettir, serA ekki gera annað á
sumrin en að veiða smáfugla og
ræna hreiður þeirra. Ekkert er
skeytt um það þótt veiðibjöllu
og hröfnum fjölgi stöðugt í
landinu, en þeir eru verstu höfuð
óvinir farfuglanna. Og nú höf-
um við kórónað þessa útrýming-
arviðleitni með því að útbreiða
villimink um alt landið. —
Alt þetta bendir til þess, að
rétt muni vera það, sem sagt var
í upphafi, að farfuglum fari stöð
ugt fækkandi hér á landi. Ofan
á vanhöldin, sem þeir verða fyr-
ir vegna vorharðindanna, bæt-
ast ofsóknir manna, rándýra og
hræfugla.
Á síðustu árum hafa borist T
hingað nokkrar tegundir skor-
dýra, er eigi voru hér til áður,
og eru orðnar að landplágu. Er
nú svo komið að víða hér um
Suðvesturland er ekki hægt að
rækta rófur og kálmeti vegna
þessa skaðræðisvargs. Ýmis önn
ur skordýr gera og mikil spjöll
og má þar til dæmis nefna skóg-
armaðkinn. Áður kom hann sem
faraldur á margra ára fresti, en
nú veldur hann spjöllum í görð-
um hér í Reýkjavík á hverju
einasta sumri og máske víðar.
Mundi ekki vera eitthvert
samband milli þessarar auknu
skordýraplágu og hins, að far-
fuglunum hefir fækkað. Nátt-
úrufræðingarnir geta eflaust úr
því skorið. %
Margt er nú talað um land-
kynningu og að laða hingað
gesti. Og þar er kepst um að
taka vel á móti hverjum um-
renningi og að sýna öllum sem
mestan sóma og gestrisni. En
enginn talar um móttöku kær-
komnustu gestanna og lang-
bestu gestanna, sem hingað
koma. Enginn talar um það að
þessum gestum reynumst við
illa, þrátt fyrir það að við eigum
þeim meira að þakka en nokkr-
um öðrum. Við eigum þeim
eigi aðeins að þakka gleði og
unað, sem þeir veita okkur, held
ur einnig það, að landið er byggi
legt. Ef þeir hætta að koma hing
að, þá verður öll þessi blessuð
landkynning næsta þýðingar-
lítil.
Vík.
—LESBÓK MBL
MESSUBOÐ
Fyrsta Lúterska Kirkja
Guðmunda Elíasdóf-tir söng íslenzk lög
í danska og norska úfvarpið
En
hefir í hyggju að flytjast
búferlum til Kanada
Frú Guðmunda Elíasdóttir
söngkona kom heim með,
Gullfossi í fyrradag eftir
stutta för til Norðurlanda,
en hún söng inn á plötur og
stálvír fyrir útvarpsstöðvar
í Noregi og Danmörku.
Söng fyrir útvarpsstöðvar.
Þegar fréttamaður Mbl.
4tti
stutt tal við söngkonuna, skýrði
hún svo frá, að hún hefði farið
út með Gullfossi í ágústbyrjun,
Skandinavar!
Ef þér eigið vini á íslandi, í Noregi, Danmörku eða
Svíþjóð, þá skuluð þér kaupa þeim nýjan kæliskáp eða
þvottavél á Maytag sölu. Við höfum tegundir við allra
hæfi.
Sérstök sending fer frá New York
þann 1. október 1951.
Gjöf frá yður ætti að vera innifalin!
Þessir nauðsynjamunir kosta minna, en samanlagt verð
slíkra erlendra tegunda í heimalandinu.
Maytag Sales & Service
Company
16 N. 4TH ST„ GRAND FORKS, NORTH DAKOTA — SÍMI 45377
Ndw Is The Time
. . . to order flags and decorations for Winnipeg’s grand
welcome to their Royal Highnesses The Princess Elizabeth
and the Duke of Edinburgh! EATON’S has a complete
selection of flags, pennants,- streamers and bunting . . .
place your order NOW!
All wool s e w n Bunling
Flags — Union Jack —
Dominion Ensign
Collon Flags on Slicks —
Union Jacks
Bunling and Pennanls
All wool Prinied Flags —
Union Jacks, Canadian En-
signs, Scolch Ensigns
Canadian Ensign
Plasiic Pennants
Drapery Section, Sixth Floor, Centre.
«*T. EATON C?,
LIMITED
svo að hún hefði haft lítinn tíma
til ferðalaga úti. Tilgangurinn
með förinni var líka einkum sá,
að syngja íslenzk lög í norska og
danska útvarpið. Hún söng inn á
stálvír í danska útvarpinu, en
inn á plötur til eignar norska
útvarpinu.
Allt íslenzk lög.
— Hvaða lög sunguð þér?
— Öll íslenzk. Má nefna þjóð-
lög eftir Sveinbjörn Sveinbjörns
son, s. s. Stóð ég úti í tunglsljósi
o. fl., Gígjuna og Sofnar lóa eftir
Sigfús Einarsson og Maríuvers
eftir Pál ísólfsson. Einnig söng
ég mörg lög eftir yngri höfunda,
s. s. Unglingurinn í skóginum,
eftir Jórunni Viðar, Fuglinn í
fjörunni eftir Jón Þórarinsson og
lög eftir Jón Leifs. Mér fannst
að íslenzku lögin vektu mikla at-
hygli og virðist vera mikill á-
hugi fyrir íslenzkri tónlist á
Norðurlöndum, sagði Guðmunda.
Skemmtilegt að kynnast
barnakór.
— Það var skemmtilegt, segir
Guðmunda, að meðan ég dvald-
ist í Danmörku, gafst mér kostur
á að fylgjast með kennslu barna-
kórs danska útvarpsins, sem Lis
Jacobsen stjórnar. Þessi kór var
nýlega kominn af barnakóra-
móti í Suður-Wales, sem á voru
mættir barnakórar frá Bret-
landseyjum og Norðurlöndum.
En þetta fannst mér sérstaklega
athyglisvert, þar sem ég hafði
s.l. vetur stjórnað barnakór Frí-
kirkjunnar. Að hinum kórunum
ólöstuðum, þá finnst mér, að hér
á landi höfum við svo góðar
barnaraddir, að ef til kæmi góð
æfing og kennsla, þá myndu
barnakórar frá okkur standa sig
vel á slíkum alþjóðlegum söng-
mótum.
Samgleðjast yfir íslenzku
óperunni.
— Sóttuð þér nokkur söng-
leikahús á Norðurlöndum?
— Nei, þau eru yfirleitt ekki
starfandi yfir sumarmánuðina.
En hvar sem ég kom, varð ég
vör við sama áhugann og sömu
aðdáunina yfir því, að hér heima
á íslandi skyldi takast svo vel !
að uppfæra með nær eingöngu |
Séra Valdimar J. Eylands.
Heimili 686 Banning Street. Sími
30 744.
Guðsþjónustur á hverjum
sunnudegi:
Á ensku kl. 11 f. h.
Á íslenzku kl. 7 e. h.
Sunnudagaskóla kl. 12.15 e. h
☆
I The Rev. Francis A. Shearer,
secretary Inner Missions, Board
of Social Missions, U.L.C.A., will
preach at the morning service in
the First Lutheran Church, next
Sunday, Sept. 30th.
☆
Lúterska kirkjan í Selkirk
Sunnud. 30. sept.
Ensk messa kl. 11 árd.
Sunnudagaskóli kl. 12
Ensk messa kl. 7 síðdegis.
Allir boðnir velkomnir!
S. Ólafsson
☆
Gimli Lutheran Parish
H. S. Sigmar, Pastor
Sunday Sept. 30th 1951
9:00 A.M. Betel
11:00 A.M. Sunday School
Gimli.
12:00 Noon. Young People’s
Bible Class.
2:00 P.M. Víðir.
7:00 P.M. Gimli.
8:30 P.M. Árnes
(Dedication of new lights and
fixtures).
Mr. Oli Kardal, outstanding
tenor soloist will sing at both
the evening services.
Sunday October 7th.
2:00 P.M. Confirmation in
Árborg.
7:00 P.M. English Service in
Gimli.
8:00 P.M. Icelandic Service in
Gimli.
☆
Sameiginleg guðsþjónusta,
fyrir alla meðlimi og vini
Fyrsta lúterska safnaðar, fer
fram í kirkjunni að Victor St.,
kl. 7 á sunnudagskvöldið, 14.
október. Guðsþjónustan fer fram
á ensku, og fellur íslenzka
messugjörðin niður það kvöld.
íslenzkum söngkröftum óperu á
borð við Rigólettó. — Einkum
fannst mér Norðmenn samgleðj-
ast mjög yfir því, ýegna þess að
sjálfum finnst þeim mjög leitt að
óperur eru sjaldan uppfærðar
á leiksviðinu þar, enda þótt þeir
eigi ýmsa heimsfræga söngvara.
íhugar að flytja til Kanada.
— Og hvað ætlið þér nú að
taka yður fyrir hendur fyrst eft-
ir heimkomuna?
— Fyrsta mánuðinn er ég ráð-
in til að syngja í Rígólettó hlut-
verk Magdalenu, en eins og
kunnugt er, verður sýningum á
þeirri óperu haldið áfram og
byrja sýningar eftir fáa daga. —
Eftir það er allt óráðið, nema
hvað maður minn Henrik Knud-
sen, gullsmiður og ég höfum nú
í hyggju að fara sem innflytjend-
ur til Kanada. Hann hefir von
um að geta starfað sem gullsmið-
ur í Montreal, en við flytjum
vestur mest vegna þess, að mér
finnst ekki vera næg söngverk-
efni fyrir mig hér heima. Hér fá
söngvarar ekkert fast starf, en
vonandi kemst ég að einhverju
starfi, ef ég flyt til Kanada.
—Mbl., 1. sept.
Á HREINDYRASLÓÐUM
Framháld af bls. 4
skytta, kvað hann hafa skotið
hreindýrin í krúnuna og kúlan
hafi komið út við dindilinn á
900 faðma færi. (Allar veiðisög-
ur eru frásagnir annara).
Mér datt í hug saga Kristjáns
Geirlaugssonar, er hann sagði
enskum manni, að allar byssur
á íslandi væru með tvö hlaup,
annað hlaðið höglum, en hitt með
salti, til að salta það, sem skotið
var svo ekki skemmdist, því að
oft hafi vegalengdin verið svo
mikil, að fuglinn eða dýrið var
illt ætt ef það var ekki saltað
um leið og það var deytt.
Ég veit, að mörgum mun þykja
gaman að lesa sumar veiði-
mannasögur, einkum þær er
Jýsa hættulegum veiðum, þegar
dýrin ráðast á veiðimennina og
og hossa þeim á hornum sínum,
en ætíð varð veiðimönnunum
eitthvað atvik til lífs, sluppu ó-
meiddir.
Ég hef heyrt margar sögur af
svipuðu tagi hér á landi, en að-
eins eitt tilfelli, er merkin báru
vitni. Það var að hausti 1894
norður við Dauphin ána. Við
lentum þar um kl. 5 að kveldi
dags, þá var nýafstaðinn sá at-
burður, er hér skal greina:
Veiðimaður nokkur sá stóran
skógarbjörn, tók byssu sína og
skaut. Hann kom tveimur skot-
um á dýrið áður en það féll.
Gengur hann svo að dýrinu,
dregur hníf úr slíðrum og byrjar
að rista fyrir til að flá dýrið, en
það þoldi ekki bangsi að láta
skinna sig lifandi, rís upp og
tekur kjaftfylli á læri veiði-
manns. Sex ára gamall sonur
veiðimannsins sér föður sinn
eins og mús í kjafti kattar og
rekur upp angistaróp. Björninn
varð hræddur, sleppti veiði-
manni og flýgði til skógar, en
veiðimaðurinn staulaðist heim.
Hvorugur þeirra var skinnaður í
það skiptið, en báðir skeinaðir.
Við fórum að sjá veiðimanninn,
tókum með okkur meðul og um-
búðir. Þegar við sáum bitið, sem
var mikið, urðum við undrandi
yfir því, að veiðimaðurinn skyldi
hafa komist heim hjálparlaust.
Öllum dýrum, smáum og stór-
um, er það meðfætt að verja l(f
sitt í síðustu lög; það ætti hver
veiðimaður að vita og skilja.
Sá, sem leggur sið við veiði-
mennsku verður fyrst af öllu að
hafa skarpa og góða sjón, góða
dómgreind og sterkar taugar,
hafa ætíð hugfast að taka ekki
tækifærisskot, sem særi dýrið en
felli það ekki. Dýr falla oft við
fyrsta og annað skot, án þess að
vera dauð; hér ríður á glöggri
dómgreind, að fara ekki í neina
hættu. Aldrel skjóta eða deyða
hrædd dýr — betra er að vera
án veiðinnar. Kiöt af hræddum
skepnum, efa ég stórlega að sé
heilsusamleg fæða. Menn hafa
skotið hrædd dýr og þeir hafa
ekki getað borðað kjötið af þeim.
Sá, sem fylgir þessum reglum,
mun aldrei komast í það ævin-
týri að vera bitinn eða hossað á
hornum dýra, eða skjóta félaga
sinn eða aðra, er í skóginum
kunna að vera um sama leyti.
Ef hreindýr á íslandi eru lík
Cariboos hér á landi þá þarf ekki
að bera kvíboga fyrir því, að
þau eyðileggi skógarlíf landsins,
eins og sauðfé og geitur gera.
Ég hef tekið eftir því, að Car-
iboos lifa mikið á mosa og lyngi.
í flóum vex mikið af lágu Tam-
roki, á því myndast mosi, er
gamlir íslendingar hér nefna
Hreindýramosa, eru trén þakin
þessum mosa á vetrum þegar
snjóar eru miklir. Sjást dýrin
tíðum á beit í flóum við að tína
mosann af trjánum, án þess að
skemma grein eða hindra vöxt
trjánna. í þessum flóum er jörð
á floti, þess vegna verða trén al-
drei há eða að nokkru gagni
öðru en því að byggja upp jarð-
veginn.
Ég veit, að margur Islending-
ur, sem alinn er upp hér á landi,
mundi þykja gaman að því að
að lesa þessa bók.
Svo óska ég hreindýrarækt ís-
lands allra heilla, og flyt höfundi
kærar þakkir fyrir útgáfu bók-
arinnar Á hreindýra slóðum.
Björn Magnússon,
Keewatin, Ont.
Mr. og Mrs. B. J. Lifman frá
Árborg voru stödd í borginni
seinnipart vikunnar, sem leið.
|J>OC^>OC
doctzdoczzþoc

INKÖLUNAR-MENN LÖGBERGS
Anderson, Mr. O........... Baldur, Manitoba
Cypress River, Manitoba
Glenboro, Manitoba
Bardal, Miss Pauline Minneota, Minnesota
Ivanhhoe, Minnesota
Einarson, Mr. M............Arnes, Manitoba
Fridfinnson, Mr. K. N. S..Arborg, Manitoba
Hnausa, Manitoba
Riverton, Manitoba
Víðir, Manitoba
Goodmundson, Mrs. Elfros, Saskatchewan
Gislason, T. J.......................Morden, Manitoba
Gislason, G. F. Churchbridge, Saskatchewan
Bredenbury, Sask.
Grimson, Mr. H. B. Akra, North Dakota
Crystal, N. D.
Edinburg, N. D.
Gardar, N. D.
Hallson, N. D.
Hensel, N. D.
Johnson, Mrs. Vala Selkirk, Manitoba
Kardal, Mr. O. N......................Gimli, Manitoba
Husavik, Manitoba
“Betel,” Gimli, Manitoba
Winnipeg Beach, Manitoba
Lindal, Mr. D. J.....................Lundar, Manitoba
Lyngdal, Mr. F. 0..... 5973 Sherbrook Street,
Vancouver, B. C.
Middall, J. J.......... 6522 Dibble, N. W.
Seattle, Washington
Olafson, Mr. J.........Leslie, Saskatchewan
Simonarson, Mr. A. R. F. D. No. 1
Blaine, Washington
Bellingham, Wash.
Sigurdson, Mr. J.....Backoo, North Dakota
Cavalier, North Dakota*
Valdimarson, Mr. J. Langruth, Manitoba
° '
---->o
oczLc
o J)