Lögberg - 25.10.1951, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 25 OKTÓBER, 1951
3
Fréllabréf frá Ástralíu:
Hinirtíðu skógareldar í Ástralíu
eru verstu óvinir landsmanna
í fimm mánuði rignir aðeins
hálfan dag. Vöruverð hækkar
um 150% á 10 mánuðum.
Vísi hefir borizt bréf frá frú
Edith Guðmundsson, konu
Eggerts Guðmundssonar list
málara, en þau hjónin dvelj-
ast nú í Ástralíu, eins og
blaðið hefir áður greint frá.
Er þetta fróðlegt fréttabréf,
sem skýrir frá ýmsu í hinu
fjarlæga og ævintýralega
umhverfi, er þau hjónin
dveljast nú í.
Queensland (Drottningarland)
heitir nyrzta ríki Ástralíu. Það
er geysi-víðáttumikið land, nær
allt frá um það bil 10 gr. s.br.
til 29. gr. s.br. og frá 138. til
153. gr. aust. lengdar, en hita-
beltis- og nær-hitabeltishéruð
þess hafa jafnan verið sveipuð
einhverjum ævintýraljóma í vit-
und okkar Norðurálfubúa, og sá
ljómi hefir ekki dvínað til þessa
dags. Queensland er um það bil
15 sinnum stærra en ísland, eða
1.7 millj. ferkílómetrar. Höfuð-
borg þess heitir Brisbane og íbú-
ar þar eru um 100.000.
1 nær mánuð hafa geisað ó-
skaplegir „bush“-eldar, en svo
er það nefnt er eldur kviknar
á auðu og óræktuðu landi, en
„bush“ nefnist svæðið utan borg
anna, þar sem mannhöndin hef-
ir' ekki komið af stað neinni
ræktun, heldur vex þar kjarr,
og ýmislegur gróður, eftir því,
sem náttúran sjálf hefir talið
hagkvæmast.
Skógareldar í Mið-Áslralíu.
Stór landssvæði í austanverðu
Queenslandi og Mið-Ástralíu
hafa orðið eldinum, þessum
versta óvini landsins, að bráð.
Og þó minnist ég ekki á fjöl-
marga elda í Vestur-Ástralíu í
þessari grein.
Ofan af hæðinni, þar sem við
búum, er fagurt útsýni yfir
Brisbane og nágrenni. Undir
kvöldið, þegar sólin kveður rauð
glóandi við yztu brún, sjást bezt
reykjarmekkirnir um allan sjón-
deildarhringinn. Þegar sólin er
hnígin til viðar, skellur myrkrið
strax á, og þá sér maður eldana
brenna í fjallinu, sem er í um 9
km. fjarlægð. Rauðleitur bjarm-
inn gefur til kynna, hve um-
fangsmiklir eldarnir eru. Við
höfum dvalið hér í fimm mán-
uði, og á þeim tíma hefir aðeins
rignt í hálfan dag. Allt er skrauf
þurrt.
Gamalt fólk hér um slóðir
fullyrðir, að eldar hafi aldrei
verið meiri undanfarna þrjá ára-
tugi, né heldur svo stormasamt.
Hinn þurri, kaldi vestanvindur,
sem blæs innan frá Mið-Ástralíu,
hefir nú blásið viðstöðulausþ í
hálfan mánuð. Mér finnst, að
þessi undarlegi, þurri og kaldi
vindur orki enn verr á mann en
hinir röku næðingar Atlants-
hafsins, ef til vill er þetta vegna
þess, hve óvanur maður er slíku
Þurrkar og stórrigningar.
Þurrkarnir eru ekki síður
skaðlegir en flóðin, og Queens-
land hefir haft nóg af hvoru-
tveggja að segja. Stundum eru
sum héruðin glóandi víti í tvö
til þrjú ár, og þegar regnið loks-
ins kemur, þá er það svo afskap-
legt, að við Norðurlandabúar
getum ekki gert okkur neina
skynsamlega grein fyrir þessu.
Það er í sannleika líkast því,
sem helt sé úr þúsundum vatns-
fatna samtímis á einn og sama
blett.
Á þurrkatímum er landið
Horft ó uppskurði í sjónvarpi
Hátíö í Svíþjóð, þegar
íslandssíldin fékkst.
Viðtal við dr. Lily Sandström
Það mun óvenjúlegt að er-
lendur ferðamaður verði svo hrif
inn af íslandi við fyrstu kynni,
að hann leggi hingað leið sína
aftur á sama ári.
Þannig er það þó um sænskan
taugalækni, dr. Lilly Sandström,
er kom hingað í skyndiheimsókn
með Gullfoss í morgun. Hún kom
hingað í fyrsta skipti í sumar og
varð þá svo hrifin af landi og
þjóð og ekki sízt aðbúnaði öllum
á Gullfossi, að hún kaus að eyða
mestum hluta haustleyfis síns
um borð á því skipi.
Tíðindamaður Vísis hitti frúna
að máli um borð í Gullfoss í
morgun og spurði hana frétta
frá Svíþjóð.
„Ég kem svo að segja beint
af alheimsráðstefnu lækna, sem
haldin var í Stokkhólmi 15.—20.
september. Alheimssamband
lækna og heilbrigðisnefnd Sam-
einuðu þjóðanna skipulögðu ráð-
stefnu þessa, sem haldin var í
salarkynnum «ænska Ríkisdags-
ins undir stjórn formanns
sænska læknafélagsins, dr. Dag
Knutsson. —
Markmið þessara móta er að
efla samband lækna um heim all
an, vinna að undirbúningi sam-
hæfrar læknamenntunar í öll-
um heimsálfum og reyna að sam
einast um eitthvert mál, sem
allir læknar læri svo vel, að þeir
geti gert sig skiljanlega hverjir
við aðra. Á þessari ráðstefnu
voru fulltrúar frá flestum lönd-
um heimsins, frá íslandi dr. Val-
týr Albertsson og frú Ragnheið-
ur Guðmundsdóttir.
Þetta var í fyrsta skicti, sem
sjónvarp var notað á svona ráð-
stefnu, og var úr fundursölunum
hægt að horfa á læknaaðgerðir á
öllum sjúkrahúsum í Stokk-
hólmi og meðal annara gafst okk
ur kostur á að sjá hinn heims-
fræga skurðlækni prófessor
Crafford gera hjartaskurði.
Fyrirlestrarnir voru flestir
fluttir á ensku, en aðeins tveim
sekúndum eftir að ræðumaður
hafði sleppt orðinu á því máli
gátum við hlustað á þýðingar
túlkanna í heyrnartækjum og þá
annaðhvort á frönsku eða
spönsku.
Sem kvenlæknir má ég til að
benda kynsystrum mínum í ís-
lenzku læknastéttinni á ársmót
sænska læknanna. Á það eru all-
ir norrænir læknar velkomnir.
Þann 15. september var mikil
hátíð í Svíþjóð, því að þá leyfði
ríkjsstjórnin sölu á íslandssíld.
Margt gott má um Norðursjávar-
síldina segja en feita íslandssíld-
in er númer eitt á hverju sænsku
matborði.“
„Þér rómuðuð mjög Gullfoss,
þegar þér komuð hingað í sumar.
Var ferðin með honum ánægju-
leg í þetta skipti?“
„Veðrið var skínandi og marg-
ir ágætir ferðafélagar. Mér fell-
ur undantekningarlítið prýðilega
við íslendinga, annars hefði ég
ekki komið hingað svo fljótlega
sem raun er á. Ég hlakka til að
vera þessa tvo daga í Reykjavík.
— VÍSIR, 27. sept.
Hann: — Fyrir mörgum árum
ásetti ég mér að kyssa hverja þá
stúlku, se msegði einhverntíma
heimskulegustu setningu, sem
ég hef heyrt og það er: en gam-
an“.
Hún: — „En gaman“.
☆
Dóra: — Mundirðu verða
móðguðt ef ókunnugur maður
mundi bjóða þér að drekka
kampavín?
Þóra: — Já, það mundi ég
verða, en ég mundi líklega
gleypa móðgunina.
raunalegt og þunglyndissvipur
á því. Jörðin hefir langtímum
saman verið þurr og í henni eru
djúpar skorur, grasið er löngu
sviðið. Trén eru nær blaðlaus,
og virðast rauð, en þau fáu lauf,
sem enn má sjá á þeim, glitra
sem stál í oíbirtu sólarinnar, sem
dag hvern rís eins og glóandi
koparfínöttur. Akrarnir eru ó-
frjóir og rykmekkir hvíla yfir
þeim, vatnsból nautgripanna
löngu. þorrin, og sums staðar
getur að líta hræ í þeim, þar
sem dýrin hafa fallið af þorsta.
Margur bóndinn hefir komizt
á vornarvöl af langvinnum
þurrkum, og margar nautgripa-
hjarðir, sem með harmkvælum
hafa lifað af þurrkana, hafa svo
farizt í flóðum, og hafa gífurleg
verðmæti farið forgörðum á
þennan hátt.
Venjulega eru eldsupptökin á
þessum þurrkatímum með þeim
hætti, að fólk brennir alls staðár
sorp og rusl, sem til fellur. Mið-
stöðvar eru hvergi í húsum hér.
Neisti berst með vindinum, nær-
ist fljótt í þurru laufinu eða í
visnum trjám, og áður en varir,
æðir eldurinn áfram, óstöðvandi.
40 þúsund ekrur eyðast.
Dagana 7.—9. ágúst æstist eld-
urinn fyrir alvöru, og það er ekki
fyrr en í dag, 22. ágúst, að mönn
um hefir tekizt að hefta eldana
að mestu, en þó eru smærri eld-
ar enn hér og þar. Hinn 9. ágúst
var talið, að um 40.000 ekrur
beitarlands hefðu orðið eldinum
að bráð, en í Mið-Ástralíu fóru
eldar um 340.000 ekrur beitar-
lands. Á þessum slóðum eru hin
risavöxnu sauðfjár- og nautgripa
bú, húsgagnaverksmiðjur, sög-
unarmyllur, íbúðarhús og þar
fram eftir götunum, hafa brunn-
ið til grunna. Fyrir utan Bris-
bane eru víða innflytjendaskál-
ar. í einum innflytjendabúðum,
þar sem Þjóðverjar, ítalir og
Frakkar hafast við, misstu 120
manns aleigu sína. Þetta er ó-
skaplegt tjón fyrir þetta fólk,
sem hafði þegar misst svo mik-
ið í heimalandi sínu. Elliheimili
brann til ösku og allt gamla
fólkið er heimilislaust.
Hinn 13. ágúst voru eldarnir
umhverfis Brisbane orðnir um
100, en 300 alls í Queenslandi.
Það er erfitt að ímynda sér,
hvílíkri eyðileggingu og skelf-
ingu eldurinn veldur.
Dýrin flýja gagntekin af
hræðslu, fuglar yfirgefa hreiður
sín skilja eftir unga sína og egg-
in. Lækir eru allir uppþornaðir,
og þegar eldurinn 'loks er kuln-
aður er loftið og staðurinn sjálf-
ur dautt, kalt ófrjótt. Ekki heyr-
ist nokkurt hljóð, ekki einu sinni
skordýrasuð.
Hækkandi vöruverð.
Nú bíða allir regnsins hér í
Queenslandi og eldar hafa geis-
að, en í Nýja Suður-Wales og
Victoria hefir vetur verið harð-
ari en um árabil. Snjóalög hafa
þakið alla vegi og valdið miklu
tjóni, en jafnframt hafa stormar
geisað um landið og orsakað
miklar skemmdir.
En það eru ekki aðeins nátt-
úruöflin sjálf, sem berjast og
geisa. Það er einnig óróasamt á
öðrum sviðum í Camberra, höf-
uðborg Ástralíu. Gleiðar fyrir-
sagnir blaðanna hafa undanfarn-
ar vikur boðað hættu á verð-
bólgu. Smjör hefir hækkað um
3 sh. IV2 dal. Brauðverð hækk-
aði í vikunni sem leið, og nú
hækkar mjólkin. Fatnaður er
ekki lengur ódýr. Sæmilegur
kjóll kostar 18—24 guineur,
karlmannsföt 25—40 guineur.
Léreftssumárkjólar kost frá 2—7
pund, nylonsokkar 18—20 sh.
Góðir skór kosta 7—8 guineur.
Eplið kostar 4—5 pence, appel-
sínan 4—6 pence.
Nú er ekki lengur ódýrt að
lifa í Ástralíu. Á 10 mánuðum
hefir vöruverð hækkað um
150%.
í vikunni sem leið var hér
haldin hin árlega sýning, en
Minningarorð
Frú María Borgfjörð
Þessi mæta og vinsæla kona
var fædd á Seyðisfirði þann 17.
maí árið 1868. Foreldrar hennar
voru Hans Friðrik Ágúst Thom-
sen verzlunarmaður og Guðrún
Ólafsdóttir, sem komu til Can-
ada 1890 og fluttust til Winni-
peg ári síðar; það sama ár giftist
María Magnúsi Borgfjörð, en
1905 hófu þau búskap í grend
við Elfros í Saskatchewan og
voru með fyrstu landnemum
þeirrar bygðar; þau eignuðust
fimm börn: Mrs. Helgi Eyjólfs-
son, Leslie, Sask., Mrs. Joe Finn-
bogason, Elfros, Sask., Mrs.
Lottie Jensen, Elfros, Sask.,
Miss Octavia, búsett á Gimli, og
Friðrik, sem á heima í Clover-
dale, B.C. Barnabörnin eru 23
að tölu og 6 barnabarnabörn.
Tvö systkini frú Maríu eru á
lífi, þau Mrs. Sam Oddson á elli-
heimilinu Stafholt í Blaine,
Wash., og Lorenz Thompsen,
sem býr með dætrum sínum í
Winnipeg.
Frú María tók jafnan giftu-
drjúgan þátt í safnaðarstarfsemi
og öðrum mannfélagsmálum
hvar, sem hún var í sveit sett,
hvort heldur var í Saskat-
chewan, Winnipeg eða á Gimli,
en þangað kom hún ásamt manni
sínum 1937. Hún misti mann
sinn 1942 og hvílir nú við hlið
hans í grafreit Gimlibæjar; hún
lézt þann 7. þ. m. og var jarð-
sungin frá heimilinu og lútersku
kirkjunni á Gimli þann 10. þ. m.
Séra H. S. Sigmar flutti hin
hinztu kveðjumál.
Með frú Maríu er til moldar
gengin háttprúð kona og merk.
sambærileg sýning sést óvíða í
heiminum. Þar er allt milli him-
ins og jarðar til sýnis, iðnaðar-
vörur, ávextir, blóm, grænmeti,
bifreiðar 0. s. frv. Mesta athygli
vekur gripasýningin. Frá öllum
héruðum Queenslands senda
bændur hross, svín, sauðfé, naut
gripi og hunda. Daglega leika
kúrekar listir sínar, ríða hálf-
tömdum hestum, þá eru hunda-
sýningar og kappreiðar, sem eru
uppáhaldsíþrótt Ástralíumanna.
Ungir galgopar aka mótorhjól-
um gegnum logandi gjarðir. —
Ungar konur sýna listir sínar á
hestbaki.
En í ár hefir sýningin verið
rekin með geysilegum halla.
Menn hafa verið hræddir við
lömunarveikina, sem mikil brögð
hafa verið að í Ástralíu í haust
og vetur. í júlí voru 462 tilfelli
í Brisbane, og nokkrir dóu úr
veikinni, meðal þeirra kornung
stúlka, sem flutt var til Bris-
bane í stál-lunga frá nyrztu
byggð Queenslands um erfiða
vegi. Flestir hafa sjúklingarnir
þó fengið bata, en óttinn er alls
staðar nálægur. Sýningargestir
voru 100.000 færri en í fyrra, en
Brisbane hefir alltaf haft drjúg-
ar tekjur af sýningum þessum.
Thomas E. Dewy, fylkisstjóri
frá New York, hefir verið hér
á ferð og var hann mjög um-
talaður gestur, ennfremur feg-
urðardísin „Miss Festival of
Britain“.
í gær gengu regnskúrir um
mörg héruð, en engan veginn
nóg. Þó mörkuðu þær spor. Eins
og snortin töfrasprota sprungu
blómin út í görðunum. Vindur-
inn æðir enn, og eldar brenna
enn víða. Nú bíðum við öll regns
ins og góðviðrisins.
Edith Guðmundsson
—VÍSIR, 5. sept
Business and Professional Cards
PHONE 724 944
Dr. S. J. Jóhannesson
SUITE 6—652 HOME ST.
ViStalstími 3—5 eftir hádegi
S. O. BJERHING
Canadian Stamp Co.
RUBBER & METAL STAMPS
NOTAHY & CORPORATE SEALS
CELLULOID BUTTONS
324 Smith St. Winnipeg
PHONE 924 624
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG. WINNIPEG
• Fasteignasalar. Leigja hús. Ct.
vega peningalán og eldsábyrgð,
bifreiðaábyrgð o s. frv.
Phone 927 538
SARGENT TAXI
PHONE 204 845
PHONE 722 401
FOR QUICK, RELIABLE
SERVICE
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selkirk, Man.
Office Hours 2.30 - 6 p.m.
Phones: Office 26 — Res. 230
Phone 21 101 ESTIMA TES
FREE
J. M. INGIMUNDS0N
Asphalt Roofs and Insulated
Siding — Repairs
Country Orders Atteuded To
632 Simcoe St. Winnipeg, Man.
GIMLI FUNERAL HOME
51 Firsi Avenue
Ný útfararstofa nieð þeim full-
komnasta útbúnaði, sem völ er
á, annast virðulega um útfarir,
selur iíkkistur, minnisvarða og
legsteina.
Alan Couch. Funeral Director
j’hone—Business 32
Residence 59
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
506 SOMERSET BUILDING
Telephone 97 932
Höme Telephonpe 202 398
DR. ROBERT BLACK
Sérfrœðingur í augna, eyrna, nef
og hAlssjúkdómum.
401 MEDICAL ARTS BLDG.
Graham and Kennedy St.
Skrifstofusími 923 815
Haimasími 403 794
CANADiAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. PAGE, Managing Director
Wholesale Distrlbutors of Fresh and
, Frozen Fish.
311 CHAMBERS STREET
Offlce Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917
Andrews, Andrews,
Thorvaldson and
Eggertson
Lögfrœðimgar
209 BANK OF NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Phone 928 291
w\
HAGB0R6 FUEL
PHOHE 21551
GUNDRY PYMORE
Limited
British Quality Fish Nettino
58 VICTORIA ST. WINNIPEG
Phone 928 211
Manager T. R. THORVALDS&N
Your patronage wlll be appredated
Offlce Phone Rea. Phone
924 762 726 115
Dr. L. A. Sigurdson
528 MEDICAL ARTS BLDG.
Offlce Hours: 4 p.m. - 6 pjn.
and by appolntment.
Minnist
BETEL
í erfðaskrám yðar.
A. S. BARDAL
843 SHERBROOK STRBET
Selur likkistur og annast um Ot-
farir. Allur útbúnaður sá bezU.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsimi 27 324
Heimilis talsfmi 26 444
Dr. P. H. T. Thorlakson
WINNIPEG CLINIC
St. Mary’s and Vaughan, Wlnnlpe*
PHONE 926 441
PHONE 927 025
H. J. H. Palmason, C.A.
H. JT. PALMASÓN & CO.
Chartered Accountanta
505 Confederatlon Life Bldg.
WINNIPEG MANITOBA
PARKER, PARKER &
KRISTJANSSON
Barrislers • Soliciíors
Ben C. Parker, K.C.
B. Stuart Parker, A. F. Krlstj anxson
500 Canadian Bank of Commeree
Ch&mbers
Winnipcg, Man. Phone KJ H<
SELKIRK METAt PR0DUCTS
Reykh&far, öruggasta eldsvörn,
og ávalt hreinir. Hitaeiningar-
rör, ný uppfynding. Sparar eldi-
við, heldur hita frá að rjúka út
með reyknum.—Skrlfið, simið til
KELLY SVEINSSON
625 WaU Street Winnipeg
Just North of Portage Ave.
Símar: 33 744 — 34 431
DR, H. W. TWEED G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
Tannlœknir Keystone Fisheries
508 TORONTO GENERAL TRUSTS Limited
BUELDING Wholesale Distributors of
Cor. Portage Ave. og Smlth St. FRESH AND FROZEN FISH
Phone 928 952 WINNTPEG 404 SCOTT BLK. Sftnl 925 227
Rovalzos Flower Shop
253 Notre Dame Ave.
WINNIPEG MANTTOBA
Bus. Phone 27 989—Res. Phone 36 151
Our Speclaltles:
WEDDTNG CORSAGES
COLONIAL BOUQUETS
FUNERAL DESIGNS
Mlss (. Chrlstte, Proprletress
Formerly with Robinson & Co.
Phone 23 996 761 Notre D&me Ave.
Just West of New Matemlty Hoapltal
Nell’s Flower Shop
Wedding Bouquets, Cut Flowers,
Funeral Designs, Corsages,
Beddlng Plants
NeU Johnson
27 482
Ruth Rowland
88 790
Office 933 587 Res. 444 389
THORARINSON &
APPLEBY
BARRISTERS and SOLICITORS
4th Floor — Crown Trust Bldg.
364 Matn Street
WINNIPEG CANADA