Lögberg - 08.11.1951, Page 4

4
LÖGBÉRG, FIMTUDAGINN 8. NÓVEMBER, 1951
lögberg
GeflB Ot hvern flmtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MANITOBA
Utanáskrift ritstjórans:
KDITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MAN.
PHONE 21 804
Rritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $5.00 um árið—Borgist fyrirfram
The "Lögberg” is printed and published by The Columbia Press Ltd.
695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada.
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
Þörf og virðingarverd sfarfsemi
Með hliðsjón af því, hve canadískt þjóðlíf er fjöl-
breytt og slungið mörgum fjarskyldum þjóðernislegum
þáttum, er það í rauninni aðdáunarvert, hve þjóðein-
ingin er komin á hátt stig með eitt og hið sama mark-
mið fraumndan. Þetta á rót sína að rekja til víðsvnnar
forustu, sem aðrar þjóðir, að minsta kosti margar hver;j-
ar, hafe frrið á nr's við og staðið hefir í vegi fyrir heil-
brigðri þróun þeirra.
í þessu landi, sem enn er að byggjast og þarf að
byggjast, skapast mörg og ólík viðhorf svo að segja frá
ári til árs; straumur innflytjenda hlýtur jafnt og þétt
að aukast; kröpp, og jafnvel alveg óviðunandi kjör tug-
þúsundanna í Mið-Evrópulöndunum gera það að verk-
um, að hingað líta margir vonaraugum um bætt lífskjör,
alment mannfrelsi, öryggi og frið; þetta fólk þarf á að-
stoð okkar að halda meðan það er að koma sér fyrir,
og við þurfum á starfskröftum þess að halda, því hér
er fyrir hendi gnægð verkefna.
Á fimtudagskvöldið var efndi sá félagsskapur hér
í borg er gengur undir nafninu, Canada Press Club, til
viðtalsfunciar ásamt borðhaldi í hinum vingjarnlegu
Moores salarkynnum, og voru þátttakendur eitthvað
um fjörutíu, konur og menn. Ritstjóri Lögbergs og frú
sátu mót þetta í boði W. J. Lindals dómara og frúar
hans, og skal slíkt hér með þakkað og að makleikum
metið.
Líndal dómari átti frumkvæði að stofnun áminsts
blaðamannafélags, og hefir frá upphafi verið lífið og
sálin í starfsemi þess óg gegnir þar forsetastarfi; fé-
lagið er mestmegnis skipað ritstjórum þeirra blaða, sem
gefin eru út í þessari borg á öðrum tungum en ensku
og frönsku; safnanlagt njóta blöð þessi geisimikillar,út-
breiðslu, sem sízt er að undra, þar sem fimti hluti cana-
dísku þjóðarinnar er af öðrum en enskum og frönskum
uppruna; allra þessara blaða er brýn þörf, og ekki sízt.
slafnesku blaðanna, því af slafneskum þjóðfíokkum er
langmest um innflytjendur hingað eins og nú hagar til.
Öll eiga blöð þessi eins og að líkum lætur nána sam-
vinnu við innflutningsmálaráðuneytið og hin^, svo til
nýju þegnréttindadeild þess, en í henni á Líndal dóm-
ari sæti og hefir int þar af hendi hið þarfasta verk.
Fyrir tiltölulega skömmu hefir stofnaður verið í
Toronto félagsskapur, sem nefnist Canadian Scene —
vettvangur canadísks þjóðlífs; skrifari félagsins er
Mrs. R. H. L. Massie, og sat hún ásamt manni sínum
áminstan fund, flutti inngangserindi, skýrði frá tilgangi
félagsins og starfstilhögun og svaraði spurningum; á
fundinum var einnig staddur Dr. Kay, sem er starfs-
maður þegnréttindadeildarinnar, svo og ungur maður,
Mr. Thompson, sem skipaður hefir verið varanlegur
milligöngumaður milli áminstrar þegnréttindadeildar
og þeirra stofnana, sem að einkum að því vinna, að
greiða götu innflytjenda á einn og annan hátt.
Hinn nýi félagsskapur, Canadian Scene, er jafnt og
þétt að víkka út landnám sitt; hann lætur semja ágætar
greinar varðandi Canada og sendir þær ókeypis þeim
blöðum, sem gefin eru út á hinum svonefndu, erlendu
tungum, og er hlutaðeigandi blöðum það vitaskuld í
sjálfsvald sett hvað þau velja og hverju þau hafna;
einkum er hér um að ræða upplýsingar, sem innflytj-
endur varðar miklu, svo sem um stjórnarfar landsins,
atvinnumál og þjóðháttu; félagsskap þessum er það
Ijóst hverjum erfiðleikum það er bundið frá fjárhags-
legu sjónarmiði séð, að halda úti blöðum á erlendum
tungumálum, bæði vegna þess, að áskriftargjöldin eru
hlutfallslega miklu lægri en vera ætti, og svo hins hve
tekjur af auglýsingum eru rýrar; nú hefir komið til tals,
og vonandi að af framkvæmdum verði, að þessi ungi
félagsskapur, Canadian Scene, beiti sér fyrir um það,
að koma á fót auglýsingastofnun er það markmið hafi,
að afla áminstum blöðum með auglýsingum nokkurra
tekna, svo að þeim yrði, að minsta kosti um hríð nokkru
léttara fyrir um andardrátt og þyrftu eigi ávalt að bera
kvíðboga fyrir því, hvað morgundagurinn beri í skauti
sínu. —
Það var hreint enginn smáræðis fróðleikur í því
fólginn að sitja áminstan blaðamannafund; langflestir,
er fundinn sóttu, létu skoðanir sínar í ljós á einn og
annan hátt, og þótt viðhorfin væru ólík, eða þeim væri
með ólíkum orðum lýst, var þó alt af að sama markmiði
stefnt, sem sé því, að auka á gæfu canadísku þjóðar-
ínnar með samstilling hugar og handar.
Áminstri kvöldstund var vel varið, og er þess að
vænta, að fleiri slíkar megi sigla í kjölfar hennar áður
en langt um líður.
Það er ekki ofmælt, að Líndal dómari stýrði þess-
um sérstæða umræðufundi með hinni mestu prýði og
af ágætri háttlægni. • ,
í SÆLUHÚSINU
RœSa, fíutt í Fyrstu lútersku kirkju.
sunnudagskvöldið 4. nóvember 1951
eftir séra Valdimar J. Eylands.
,,Sæll er sá er siiur í skjóli hins
hæsia, sá er gisiir í slcugga hins
almáiika". Sálmur 91:1.
Við sungum: „Kominn er vet-
urinn“, í upphafi þessarar guðs-
þjónustu í kvöld. Það ætti nú
að vera óþarfi að minna á jafn
augljóst mál. Veturinn talar sínu
máli svo ljóst þessa daga að það
er enginn vafi á því að hann er
kominn. Við heyrum þytinn í
honum í gluggum og göngum.
Við finnum bitran andardrátt
hans í hvert sinn sem við kom-
um út; við finnum að hann er
strax orðinn harður undir fæti,
og stinnur í fangið. Okkur verð-
ur þá fýrst fyrir að hugsa um
skjól, hús og hlýindi. Þegar vet-
urinn gengur í garð er búið með
allar útisetur, og ónauðsynleg
ferðalög fyrir okkur flestum.
Ég valdi þennan texta í kvöld
vegna þess að hann fjallar um
það sem við erum öll að hugsa
um, það sem okkur er öllum
nauðsynlegt til að geta lifað, —
húsaskjólið og hlýindin. En er-
um við annars nokkuð verulega
að hugsa um það? Er ekki húsa-
skjól og þægindi eitt af því sem
er orðið svo hversdagslegt að
við tökum það sem sjálfsagðan
hlut án frekari athugunar? Við
erum orðin svo vön að sitja í
hlýjum húsum að við tökum
naumast eftir helkulda vetrar-
ins, og gleymum því einnig að
við höfum ekki ávalt verið þann-
ig stödd. Við höfum sem betur
fer, lítið af því að segja að vera
á ferð í stórhríðum um fjöll og
firnindi. Högum okkar flestra
er nú svo háttað að við þurfum
ekki að ganga um snjóþaktar
eyðisléttur í stormviðri, eða
traðka íshjarnið í grimdarfrosti.
Forfeður okkar kunnu að meta
skjólið betur en við sem nú lif-
um. Margur fjármaðurinn var
guðsfeginn að komast heim í
bæinn sinn úr beitarhúsum að
kvöldi. Margur þreyttur veg-
farandi fagnaði í hjarta sínu er
hann sá rofa fyrir sæluhúsinu
í gegnum bálviðrið á heiðum
uppi. Ég hefi séð nokkur „sælu-
hús“ af þessu tagi, og mig hefir
furðað það stórlega að jafn
ömurlegum hreysum skuli hafa
verið gefið jafn fagurt og skáld-
legt nafn. Það þarf sterkt ímynd-
unarafl til slíkrar nafngiftar
þegar útlit þeirra og innihald er
athugað. En undir vissum kring-
umstæðum gátu þessir kofar
orðið veruleg sæluhús. Ef menn
fundu þau ekki á ferðum sínum
um öræfin var oft ekki um
annað að ræða en að setjast und-
ir stein eða barð og láta fenna
yfir sig, og enda þannig ævi-
skeið sitt. Já, þeir voru sælir
sem fundu sæluhúsin, þeir fengu
oft að halda dýrmætustu eign
sinni, — lífinu. Sæll er sá er í
skjóli situr. Sjómaðurinn kann
að meta skjólið er hann kemur
loks í höfn eftir langa hrakninga
og vosbúð. Við sem í landi dvelj-
um skiljum ekki kjör hans.
^Frumbyggendurnir- hér í Mani-
toba og víðar hér á þessum
norðlægu sléttum kunnu að
meta skjólið. Hlýindin í logga-
kofanum lága, ylurinn í eldhús-
stónni í horninu var þeim dýr-
mætur er þeir komu kaldir og
kvaldir frá fiskiveiðum á ísn-
um, — sem líklega er einhver sú
karlmannlegasta atvinna sem
hægt er að hugsa sér, — eða
þegar þeir óku uxum sínum fet
fyrir fet um óravegu á leið úr
kaupstað með björg í sín fátæk-
legu bú.
Nei, ég er hræddur um að flest
okkar kunnum naumast að þakka
þau lífsþægindi sem við nú njót-
um, það skjól sem við sitjum í
hina köldu vetrardaga. Ekki
hugsum við heldur að jafnaði út
í það að húsaskjólið og hlýindin
eigum við öðrum mönnum fyrir
að þakka. Einhver hefir farið út
á fjarlægar merkur og felt tré;
aðrir hafa kafað eftir kolum nið-
ur í iður jarðar, eða borað eftir
olíu. Verkamönnunum, þörfustu
þjónum mannfélagsins er sjald-
an þakkað sem vera ber, þeir eru
okkur oftast gleymdir, þar sem
við sitjum inni 1 hlýindum ör-
ugg gegn stormum og vetrar-
grimd.
En hver lagði svo til í raun
og veru orkuna og efnið í hús, og
það sem hlýindin veitir? Það
gerði góður Guð. Hvert hús
minnir því á forsjón hans sem
frumefnin gaf; hann sem þannig
blandaði efnum lofts og lagar
að til varð rafmagn, efniviður,
eldur og kol. 1 hvert sinn sem
við komum inn í hús, má því
segja að við komum í Guðs hús.
Þegar við því sitjum í hlýjum
húsum, eða göngum í hlýjum
fötum þá sitjum við, lifum og
hrærumst í skjóli hins hæsta.
Það er Drottinn sjálfur sem hýs-
ir okkur og skýlir. Einhver sagði
við kunningja sinn: „Þú átt ekki
húsið þitt, þó þú eigir það“. Mál-
fræðingar myndu kalla þetta
klaufalega setningu, en í henni
felst þó sá mijrilvægi sannleikur
að menn eiga ekki húsin sín
sjálfir jafnvel þótt þeir hafi
eignarbréf fyrir þeim. Guð á
húsin, og alt sem í þeim er, einn-
ig fólkið sem í þeim býr. Þegar
þú því situr inni við arineldinn
og baðar í rósum þegar bylurinn
hvín, þá situr þú bókstaflega í
skjóli hins hæsta.
En allar samlíkingar okkar og
dæmi úr daglegu lífi verða ó-
sköp ófullkomnar er til þess
kemur að túlka föðurkærleik
Guðs sem býr okkur skjól og
háborg við hjarta sitt í öllum
stormum og stríði lífsins. Eða
mundi ekki sá himneski faðir,
sem gefið hefir okkur húsaskjól
og klæði til verndar gegn hörku
vetrarins vera okkur skjól í öll-
um lífsstormum og hríðum? Ó,
vér heimskir menn, og í hjarta
tregir til að trúa á föðurgæzku
og forsjón Guðs! Eins og nokk-
urntíma geti fent í skjól Guðs
miskunnar! Mundi hann nokkru
sinni hrekja barnið sitt út á
gaddinn, eða láta það frjósa í
hel úti á eyðihjarni, ef það á
annað borð vill koma inn í hlý-
indin! Nei, fjarri fer því. Komi
því vetur, komi sorg, komi sjálf-
ur dauðinn, samt er-það satt að:
„sæll er sá sem situr í skjóli hins.
hæsta“.
En eins og dyr eru á öllum
húsum, og ekki verður inn í þau
komist úr kuldanum nema um
þær sé gengið, svo eru og dyr
að náðarskjóli Guðs. Það kostaði
hann mikið að láta gera þær dyr
að allir menn mættu þar inn um
ganga. „Svo elskaði Guð heim-
inn, að hann gaf sinn eingetinn
son“. „Ég er dyrnar segir“, segir
Kristur sjálfur, „enginn kemur
til föðursins nema fyrir mig“.
Þetta er eins einfalt og Ijóst og
bezt verður á kosið. Kristur er
bæði vegurinn og dyrnar, hann
er syndugum mönnum, eins og
mér og þér, skjól og skuggi. Sá
er sæll sem situr í skjóli hins
hæsta. Þegar við göngum hon-
um á hönd, komum við í sælu-
húsið á eyðimörkinni og fáum
að halda lífi.
Látið ekki glepjast af gern-
ingaveðrum og glundroða. Okk-
ur er stundum sagt að til séu
aðrar dyr, já óteljandi dyr að
sæluhúsi Drottins, og að á sama
standi um hverjar þeirra sé
gengið. Þetta lætur vel í eyrum,
en eins og margt sem hljómar
þannig, hefir þessi kenning þann
megin ókost að vera mjög vafa-
söm. Við vitum að minsta kosti
ekki um neinar aðrar dyr. Hvers
vegna ættum við að vera að leita
á baka til og á allar hliðar húss-
ins, þegar framdyrnar standa
opnar og öllum er boðið inn sem
í hlýindin vilja koma og njóta
skjólsins? „Komið til mín allir“,
segir dyravörðurinn, Drottinn
Jesús.
Nú er kominn vetur. Líf sumra
manna er líkast vetrinum árið
um kring. Þar er sífeldur kuldi
og vonleysi. Þannig fer ávalt
fyrir okkur þegar við verðum
úti á hjarni veraldarhyggju og
vantrúar. Tveir bræður gengu
á fjall, þeir áttu langa leið fyrir
höndum. Annar þeirra fann til
vanmáttar síns og sneri við til
þeirrar sveitar sem frá var horf-
ið. Hinn hélt áfram ferð sinni,
en lenti í aftaka hríðarbyl á
heiðinni. En hann fann sæluhús-
ið og lagðist til hvíldar. Um nótt-
ina heyrði hann traðk í kring
um kofann og högg og slög á
þekjunni og við dyrnar. En mað-
urinn var alinn upp við drauga-
trú, taldi þetta vera óvætt, og
þorði ekki að hreyfa sig eða gefa
frá sér hljóð. Um morguninn
er hann braust út úr kofanum
var fent fyrir dyrnar, og í fönn-
inni lá bróðir hans — örendur.
Nokkrar tilfærslur gerðar milli
sókna og lagt til að preslar annist
jafnframt kennslu í fámennuslu
prestaköllunum.
Prestakallsskipunarnefnd, sem
skipuð var til þess að endur-
skoða prestakallaskipun lands-
ins, hefir nú birt helztu tillögur
sínar í Kirkjublaðiu. Leggur
nefndin til að starfandi prestar'
landsins verði 116 í stað 115,
eins og nú er. Af þessum prest-
um verði 114 sóknarprestar, en
að auki verði 2 prestar, er
biskup landsins ráði til þess að
gegna störfum í forföllum sókn-
arprestanna. Þá vill nefndin að
í Reykjavík verði jafnan starf-
andi prestur fyrir hverja 5000
íbúa, en samkvæmt því ættu að
vera hér að minnsta kosti 9 þjóð-
kirkjuprestar, ,
Þá er það nýmæli í tillögum
nefndarinnar, að í 10 hínum fá-
mennustu prestaköllum skuli
prestarnir jafnframt gegna
kennarastörfum, og myndi það
hafa í för með sér verulegan
sparnað ríkissjóðs, segir í áliti
nefndarinnar.
Ennfremur leggur nefndin til
nokkrar tilfærslur milli sókna,
það er að prestaköll verði sam-
einuð, þannig:
Berunessókn leggst frá Djúpa-
vogi til Heydala.
Kálfatjarnarsókn leggst frá
Hafnarfirði til Grindavíkur.
Kirkjuvógssókn leggst frá
Grindavík til Útskála.
Innra-Hólmssókn leggst frá
Akranesi til Saurbæjar á Hval-
fjarðarströnd.
Fáskrúðsbakkasókn leggst frá
Söðulhplti til Staðarstaðar.
Hjarðarholtssókn leggst frá
Kvennabrekku til Hvamms.
Dagverðarsókn 1 e g g s t frá
Hvammi til Staðarhólsþinga.
Garpdalssókn leggst frá Stað-
arhólsþingum til Reykhóla.
Víðihólssóká leggst frá Skinna
stað til Skútustaða.
Glæsibæjarsókn leggst frá
Akureyri til Möðruvalla.
Brettingsstaðasókn leggst frá
Hálsi til Húsavíkur.
Svalbarðssókn 1 e g g s t frá
Raufarhöfn til Sauðaness.
Nefndin telur tillögur sínar
miða að verulegri jöfnun presta-
kallanna, að því er fólkstölu
snertir, og að starfskraftar prest
anna eigi að geta notið sín betur
með hinni nýju skipan. Að því
er Reykjavík snertir er bent á
ákvæði laga frá 1940 um skipt-
ingu Reykjavíkur í prestaköll,
en þar er svo fyrirmælt að fyrir
hverja 5000 íbúa skuli vera einn
prestur, og ættu þjóðkirkju-
prestarnir því að vera 9 í stað 6
eins og nú er.
Tillögur nefndarinnar munu
verða sendar öllum próföstum
landsins til athugunar og um-
sagnar svo og kirkjuráði, en að
fengnum tillögum þessara aðila
mun nefndin endanlega ganga
frá frumvarpi á grundvelli til-
lagnanna og senda það kirkju-
málaráðherra, sem væntanlega
mun leggja frumvarpið fyrir
alþingi í vetur.
Hann hafði snúið við aftur og
haldið 1 humátt á eftir bróður
sínum, og eins og hann, fundið
sæluhúsið, en komst ekki inn, og
lá dáinn við dyrnar.
Er bróðir þinn úti í hríðinni?
Lokaðu þá ekki sæluhúsinu fyr-
ir honum. Leyfðu honum að
koma inn svo að hann megi þýða
kuldann og klakann úr sál sinni.
Ef þú ert sjálfur kominn inn um
dyrnar, bentu honum þá að
korrua inn á eftir þér. Þetta gerir
þú í hvert sinn sem þú hjálpar
einhverjum sem á bágt, í hvert
sinn sem þú leitast við að græða
sár annara manna, í hvert sinn
sem þú leynt og ljóst sýnir í
framkomu þinni að það að silja
ískjóli hins hæsta er þér meira
en orðin tóm.
í prestakallsskipunarnefnd-
inni eiga sæti: Séra Sveinbjörn
Högnason, Ásmundur Guð-
mundsson prófessor, Ingimar
Jónsson skólastjóri, Páll Zóp-
hóníasson búnaðarmálastjóri,
Pálmi Einarsson landnámsstjóri,
Sigurður Bjarnason alþingis-
maður og Sveinn Víkingur
biskupsritari. —Alþbl. 28. sept.
By DR. F. J. GREANEY
Dlrector
Line Elevators Farm Service,
Winnipeg, Manitoba
THE BACKBONE OF CROP
IMPROVEMENT
The Crop Improvement Asso-
ciations of Manitoba, Saskat-
chewan and Alberta are making
a major contribution to the wel-
fare of agriculture in Western
Canada.
Provincial Crop Improvement
Associations are voluntary or-
ganizations. In each province
they are sponsored and directed
by representatives of the Can-
adian Seed Growers’ Associ-
ation, Canada and Provincial De-
partments of Agriculture, Uni-
versities, Grain Companies, and
others. These agencies work to-
gether to assist the grower of
Registered and Certified seed to
market his product. Their aim is
to provide a beneficial service to
seed grower and*purchaser alike
—all farmers.
The major purpose of these
Associations is to facilitate the
wider use of Registered and Cer-
tified seea of farm crops. This is
accomplished by: (1) Establish-
ing fair and reasonable seed
prices. (2) Maintaining the high-
est possible standards in the pro-
duction of seed. (3) Enlisting the
support of country elevator
agents as salesmen of Registered
and Certified seed. (4) Creating
a wider farmer demand for good
seed.
Any farmer can place an order
for Registered or Certified seed
with his local elevator agent.
The agent forwards the order to
his head office, or to the Secre-
tary of the Provincial Associa-
tion, who directs it to a seed
grower with stocks for sale. The
grower ships the seed directly to
the farmer at his country point.
The procedure is both simple
and satisfactory.
All Line Elevator agents of the
companies listed above are au-
thorized distributors of Régis-
tered and Certified seed. They
are at your service. Again this
year Line Elevator agents are
urged to promote the wider use
of Registered and Certified seed
among their farmer customers.
After all, no factor, is more im-
portant in successful grain crop
production than is the use of
good seed.
Álit prestakallsskipunarnefndar:
Prestar landsins verði 116 í stað
115, þar af 9 í Reykjavík