Lögberg - 26.02.1953, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUÐAGINN, 26. FEBRÚAR, 1953
Erindi flutt af Hon. Stuart Garson, Q.C.,
dómsmálaráöherra og Sambandsþingmanni
3. FEBRÚAR, 1953
Er kominn tími til þess að
skifta um?
Vinir okkar úr afturhalds-
flokkum eru á ferðinni með það
slagorð, að það sé kominn tími
til að skifta um stjórnarforustu.
Ef ég þekki fólkið í Canada, þá
munu menn spyrja, að skifta um
frá hverju og að hverju? Hvað
munu þau umskifti flytja okkur
hagsmunalega? Hvaða ávinning
mun það tryggja okkur?
Hvað þetta snertir, er reyndar
hægt að segja að leiðtogi aftur-
haldsflokksins hafi að nokkru
svarað þessu. Hann segir, að það
sé áreiðanlega víst, að það sé
ekki unt eða hugsanlegt, að
skifta um nema að afturhalds-
flokkurinn sé látinn koma í stað
inn, því það virðist ekki hugsan-
legt að nokkur annar mótflokk-
ur geti myndað stjórn að kosn-
ingum afstöðum. Umskifti munu
því að nokkru leyti eiga að vera
fólgin í því, að í staðinn fyrir
Forsætisráðherra, St. Laurent,
ætti Mr. George Drew að taka
við völdum? Naumast mun þess
nokkur vafi, að afturhaldsflokk-
urinn byggir skoðun sína á því
að í Bandaríkjunum héldu því
fram Republicanar, að það væri
tími til að skifta um stjórn. Og
það kom að því, að það varð.
Hvort það var nauðsynlegt, um
það skal ekki dæmt, því það er
málefni Bandaríkjanna. Fólkið
í Canada þarf alls ekki að fylgja
öllu eftir í því sem gerist sunan
línunnar. Við verðum að ráð-
stafa eigin málum okkar alger-
lega eftir því, hvernig horfir við
hjá okkur hér. Það er vissulega
stórmikill munur því, að skifta
Truman fyrir Eisenhower í
Bandaríkjunum og að skifta um
St. Laurent fyrir George Drew
hér í Canada. Ritstjóri einn, af
okkar með merkustu blaða-
útgefendum í Canada, Mr.
Charles Woodsworth, lét svo um
mælt í útvarpið fyrir nokkrum
vikum með fimm vel völdum
orðum: „George Drew er enginn
Eisenhower.“ Það ber tíðum við,
að yfir þetta útvarp heyrast mis-
jafnir dómar um núverandi
stjórn og framkvæmdir hennar
eins og almenningi er kunnugt.
Hann átelur stjórnina fyrir að
leyfa CBC að útvarpa því sem
Mr. Drew gefst ekki að. Fyrir
viku síðan stökk Mr. Drew upp
á nef sitt út af því að Mr.
Michael Barkway var leyft að
gera athugasemdir við Currie
skýrsluna. Mr. Barkway, vel lát-
inn blaðamaður, var á áheyr-
anda palinum, þegar skýrslan
var rædd; leyfði hann sér að leið
itltta atriði í skýrslunni yfir út-
varpið. Þetta þótti Drew óþol-
andi, og vildi að Mr. Barkway
yrði fyrir hirtingu; með því að
Drew féll illa leiðrétting Park-
way. Mr. St. Laurent minti Mr.
Drew á það, að við höfum enn
málfrelsi í Canada.
Er virkilega kominn tími til
að skifta um stjórnarfar með
St. Laurent fyrir leiðtoga, og
velja í hans stað leiðtoga, sem
heldur því fram að stjórnin hafi
vald í þessu frjálsborna landi til
þess að beita takmörkunarvaldi
gegn skoðunum manna, og á-
skilja sér rétt til ritskoðunar á
því sem er rætt yfir útvarpið. Er
virkileya tímabært, að dómi al-
mennings, að skifta um á skoð-
unum St. Laurent í staðinn fyrir
stefnu Mr. Drew?
Ég tel það mjög til efa.
Um liðna viku óttuðust menn
að járnbrautarmanna verkfall
yrði alment. Það virtist nær ó-
hjákvæmlegt þar til St. Laurent
gerði tilraun til miðlunar. Mjög
bráðlega eftir að málsaðiljar
höfðu rætt mál sín og tillögur
St. Laurent og tveggja ráðgjafa
hans, urðu sakirnar jafnaðar, en
svo mikið traust höfðu menn á
réttsýni St. Laurent að, að þeir
báðu hann að vera matsmann á
því eina atriði, sem bar á milli.
Er það þá virkilega kominn
i tími til þess að víkja St. Laurent
sem leiðtoga stjórnarinnar frá,
. og setja Mr. Drew þar í staðinn?
Setjum svo, að menn vilji ekki
skifta um stjórnarformann, er
þá kominn tíma til að breyta um
framkvæmdir stjórnarinnar í
heild sinni?
► Þið vitið að eftir þau ár sem
■ frjálslyndi flokkurinn hefir set-
; ið við völdin, að Canada nýtur í
dag betri hagsmuna og framfara
en landið hefir nokkurntíma átt
við að búa. Jafnvel Mr. Drew
i játar það satt vera, og segir að
i framtíð landsins sé björt. Þann-
: ig lét hann ummælt þegar hann
i var á ferð til New York, en það
- kveður við annan tón fyrir hon-
i unm, þegar hann flytur mál sitt
■ heima fyrir. Við vitum að vel-
megun C a n a d a hefir aukist
. mjög, þrátt fyrir það, að það er
. engin velmegun umhverfis í
veröldinni. Þess vegna virðist á-
• stæða til að leggja fram þá spurn
, ingu, hvort að afturhaldsflokkur
, haldi virkilega, að nú sé tíma-
, bært að skifta um stjórnarfar,
- undir þeim hagstæðu kringum-
[ stæðum, sem nú eru ríkjandi.
Grundvöllurinn undir velmeg-
. un Canada eru auðvitað hinn
miklu náttúri friðindi, sem eru
rækt ár frá ári. Annað kemur
og hér til greina, að menn eru
atorkusamir, framtakssamir og
I hagsýnir. Önnur lönd bera mikla
, tiltrú til þjóðarinnar; sérstak-
lega Brezka veldið og Bandarík-
. in. Þau hafa mikið álit á landi og
. þjóð. Hinn ótalmörgu ummæli
embættismanna og blaðamanna
í öðrum löndum sýna það, að
, stórmikið tilefni til núverandi
velmegunar er það stjórnarfar,
sem við höfum búið við á seinni
árum. Blaðið „Economist," sem
er álitið með færustu dagblöðum
á Englandi, tók svo til orða í
júlí síðasta:
„Canada nýtur ekki að eins
mikilla hlunninda náttúru auð-
æfa.
“Fólk þar hefir til að bera
greindargáfu — eða gæfu til
þess að kjósa sér góða stjórn. Og
sú stjórn hefir gætt hagsmuna
þjóðarinnar með svo mikilli hag-
sýni og list, að slík dæmi er ekki
að finna um víða veröld.“
Þegar Liberal flokkurinn tók
við völdum 1935 var hagur þjóð-
arinnar fremur bágborinn. Ekki
fékk Bennettstjórnin bætt úr því
ástandi. Þrem vikum eftir að Mr.
MacKenzie King tók við völd-
um, hætti hann við aðferð Mr.
Bennetts að brjóta sér leið inn á
heimsmarkaðinn. Hann komst að
samningi um vöruskifti við
Bandaríkin; komst að svipuðum
samningum við tuttugu aðrar
þjóðir; síðan hefir verzlun Can-
ada og inntektir aukist ár frá ári.
Er nú virkilega tími til að
snúa sér aftur að aðferð íhalds-
flokksins, og harðangurslegri að
ferð hans að brjóta sér veg um
viðskifta leiðina? Eða viljum við
halla okkur að viðskifta aðferð
C. D. Howe, sem einmitt nú er
að ferðast í verzlunar erindum
í Suður-Ameríku, með það fyrir
augum, ennfremur að auka við-
skifti þar, jafnvel þó viðskiftin
við þau lönd hafi aukist átján-
faldlega síðan 1939?
Auðvitað nefna íhaldsmenn
aldrei viðskifta aðferð Bennetts;
myndu öllu fremur kjósa að hún
væri gleymd. En ef það væri
kominn tími til að skifta um
flokka, hvaða verzlunar aðferð
myndu þeir þá vilja velja aðra
en þá sem nú er viðhöfð? Þeir
hafa ekki, enn sem komið er
látið það í ljós. Áreiðanlega
myndu þeir, ef þeir vilja breyta
til, vera fúsir að segja að hverju
væri að hverfa.
Á síðast liðnu hausti ferðaðist
Mr. Drew til Englands til þess
að sjá með egin augum og kynn-
ast verzlunar skilyrðum og pen-
ingagengi. Hann flutti ræður í
London og víðar, og sló sér í
flokk með mönnum, sem vilja
Photo bv Karsh
Hon. Stuart Garson, Q.C.
gera svo háann tollgarð um-
hverfis Brezka ríkið ,að menn
innbyrðis þess geti átt viðskifti
sín á milli, en láta alla menn
aðra sigla sinn eigin sjó. Mr.
Drew var dulur um það sem
hann lagði til þeirra mála eins
og hann er varfærinn að segja
nokkuð ákveðið hér megin hafs-
ins. Hélt hann því fram, þegar
hann kom heim aftur, að Canada
ætti að ryðja úr vegi öllu því, er
hindrar peninga gengi dollars og
punds? Jæja, ég get fullvissað
ykkur um það, að Liberal stjórn-
in vildi gjarnan sjá alla þrö-
skulda úr veginum. En vanræð-
in eru það — það má heita undar
legt ef Mr. Drew veit það ekki,
að allir staksteinar, sem standa
í veginum fyrir greiðum viðskift
um, eru ekki settir þar af hálfu
Canada stjórnar. Þeir eru settir
þar af hálfu brezku stjórnarinn-
ar, vegna þess að hana skortir
dollara til að verzla með.
Brezku stjórninni er ekki held-
ur um staksteinana, sem eru í
veginum, og við viljum að leit-
ast við með brezku stjórninni,
að finna einhverja leið út úr
þessum ógöngum. Með það í
huga gerðu ferð til Englands
þeir St. Laurent og Mr. Abbott,
en ekki slógu þeir sig í flokka
þeirra manna í London, sem
vilja einskorða alla verzlun inn-
an vébanda umdæmisins brezka,
sem er í samræmi við lögin um
sér-hlunnini þau sem Bennett
vildi koma á 1932. St. Laurent og
Mr. Abbott fullvissaði Breta og
skjólstæðinga, þeirra um það, að
við viljum gera allt sem í okkar
valdi stendur að liðsinna þeim,
og gera aðstöðu þeirra svo þægi-
lega, að þær mættu verzla við
Canada og önnur lönd.
Eftir að St. Laurent og Mr.
Abbott voru í London hefir Eng-
land keypt ost frá Canada og
svínakjöt. Við væntum þéss, að
það sé aðeins áfángi í rétta
stefnu. Mér er spurn: er það tíma
bært að breyta til og hverfa frá
þeim verzlunartilraunum, sem
eru aðafla markaðar fyrir þær
vörur, sem við framleiðum til
aðferða íhaldsflokksins, þeirra,
sem hann er ófáanlegur til að út-
skýra, sem við berum grun um
að sé gamla útilokunar stefnan.
íhaldsstefnan vill halda því
fram, að útsvörin til þess opin-
bera séu allt of há, og að þeir
mundu breyta öllu því. Þeir
byggja þessa fullyrðingu á því,
að það hefir verið nokkuð fé af-
gangs í landssjóði árlega síðan
u mstríðið seinna. En hvernig
stendur á þessum tekjuafgang?
Er það vegna þess að opinber
útgjöld hér séu hærri en gerist
meðal annarra þjóða? Fyrir
nokkru gerði Ottawa þingið sam
anburð á útgjaldsliðum hér og
útgjöldum á sama sviði í öðrum
löndum, eins til dæmis í Banda-
ríkjunum, Bretlandi, Ástralíu
og Nýja Sjálandi.
Og hvað sýnir sá samanburð-
ur? Hann leiddi í ljós að útgjöld
undir fimm þúsund dölum eru
hlutfallslega lægri í Canada en í
þessum löndum, en á hærri upp-
hæðum voru útgjöldin lítið eitt
hærri en í Bandaríkjunum, en
talsvert lægri en gerist í þeim
löndum, sem voru tilgreind. En
sá útgjaldaliður, sem er lægri
hér á sér stað, vegna þess hve há
útsvör eru lögð á þá sem hafa
miklar inntektir; þess vegna á
sér stað nokkur tekju afgangur.
Sannast sagt, að síðan um stríð-
ið hefir inntekt fólks í Canada
verið umfram áætlun fjármála-
ritara, og verið um fram það,
sem menn dyrfðust að láta sig
dreyma um. Afleiðing þess er
það að inntektir okkar eru svo
miklar, að útsvörin hafa gert
meiri upphæð en búist var við.
Hvað er svo hræðilegt við það
hvernig núverandi stjórn hefir
varið þessum tekju afgangi? Við
höfum árlega borgað tvær og
hálfa milljón af þjóðskuldinni,
sem er sama sem $150.00 ó hvert
höfuð í landinu. Með, þessu móti
sparast árlega sextíu milljónir
í samanburðu við það, að ef við
hefðum ekki getað borgað neitt
niður í skuldinni.
Skýrslur sýna einnig, að marg-
ir eru að borga af auknum inn-
tektum veðskuldir og fleiri
skuldir. Ef það er hagsýni fyrir
almenning að brúka inntektir
sínar til þess að grynka áskuld-
unum, er það þá ekki jafnvitur-
legt fyrir stjórnina að leitast við
að minnka þjóðskuldina sem
svari $150.00 á hvert mannhöfuð
í landinu. Þú mundir áreiðanlega
vilja velja þá stjórn, sem það
gerir 1 staðinn fyrir að kjósa
þann flokk, sem lætur skuldina
vaxa, sem við verðum öll að taka
þátt í að gjalda.
Það sem vinir okkar í íhalds-
flokknum vilja ekki minnast á
er það, að núverandi stjórn
lækkaði kröfur til skattgjalds
frá síðasta stríð þar til styrjöld-
in í Korea byrjaði. Síðan hefir
Canada og önnur lönd orðið að
auka útgjöld sín til þess að stíga
spor í þá átt að koma í veg fyrir
alheims stríð. Það er ekki þar
með sagt að stjórnin sé ekki öll
af vilja gerð til þess að draga úr
opinberum útgjöldum.
Vissuleg er enginn svo blindur
að hugsa að stjórnin sé að krefj-
ast hárra skatta til þess eins að
skaprayna mönnum. Það er það
gagnstæða; við verjum öllu af-
gangsfé til þess að borga niður í
þjóðskuldinni, sem svarar tveim
milljónum árlega, sem er gömul
stríðsskuld, en það er skilyrði
fyrir því að unt er að halda
niðri sköttum.
Við skulum athuga um augna-
blik loforð íhaldsmanna um að
lækka skatta. Minnumst einnig
loforða þeirra, sem þeir hiklaust
gera um hærri kostnað. St. Lau-
rent lagði saman upphæðir, sem
ákvæði íhaldsmanna fara fram
á; þó ekki allar. Þessar upphæð-
ir hlupu upp á $600-700 milljón-
um meiri útgjöld árlega heldur
en fjárhags áætlun okkar er nú.
Það væri fróðlegt að fá að vita
hvað skoðun afturhaldsmenn
hafa á hugsunarhætti alþýðu-
manna.
Það liggur í augum uppi, að
ekki er unt að lækka skatta, en
þó á sama tíma að ákvarða auk-
in útgjöld. Það stríðir gegn
hvort öðru.
Hvoru af þessum loforðum
sétlast þeir til að menn trúi?
Mér er spurn, hvort þeir í
raun og veru trúi þessu sjálfir?
Virðist ykkur vissulega að nú
sé kominn tími til þess að hverfa
frá stjórnar fyrirkomulagi og
framkvæmdum núverandi
stjórnar, sem hefir gert það
mögulegt að auka margskonar
félagslega líknar starfsemi og
bjargráð, eins og bezt gerist með-
al annara þjóða; borga stóra upp
hæð af þjóðskuldinn; koma á
gang stærri framkvæmdum í því
að opna auðsuppsprettulindir
Canada, en nokkurntíma hefir
átt sér stað áður, og að eiga
stóran þátt í hinni stórkostlegu
baráttu, sem hinar frjálsu þjóð-
ir eiga í því að koma í veg fyrir
að hræðileg styrjöld skelli á
eitt sinn enn.
En að koma þessu öllu í verk
með þeim skatt intektum, sem
Jon Sigurdson Chapter Sends
Donation to Flood Relief Fund
At the annual meeting of Jon
Sigurdson Chapter, I. O. D. E.
held Friday evening at the home
of Mrs. P. J. Sivertson, a reso-
lution was unanimously passed
to send $100 at once to the Nation
al Flood Relief Fund for the aid
of flood victims in England, Hol-
land and Belgium. Mrs. B. S.
Benson was re-elected regent.
Mrs. J. B. Skaptason, edu-
cational secretary, reported that
$120.50 was expended for edu-
cational purposes, the $50 Jon
Sigurdson music scholarship be-
ing awarded to a Grade VIII mu-
sic student, Miss Evelyn Thor-
valdson. A flag staff had been,
donated to the Federated
Church Fresh Air Camp at
Hnausa, Man. Scholarships of
the Provincial and Municipal
Chapters had been supported.
Mrs. E. W. Perry, Empire and
world affairs convener, reported
that eight articles had been giv-
en at meetings, on historical
subjects, current events and not-
able personalities. Shorter items
of current importance and past
history of Manitoba had also
been brought to meetings and
discussed by members.
Mrs. W. S. Jonasson gave the
report of the standard bearer.
Mrs. H. G. Nicholson, services at
home and abroad convener, re-
ported food parcels had been
sent to England, and two Christ-
mas parcels to service men in
Korea: Clothing, food and fi-
nancial aid were given to an ex-
service man’s family; Easter and
hospitals, and nursing homes,
Christmas cheer dispensed to 12
persons. Visits were made to
St. Boniface Sanatorium, King
George and Princess Elizabeth
eru, þá er það vissulega rétt, að
þegar maður lítur sannsýnilega
á öll þessi mál, að við stöndum
ekki að baki annara frjálsra
þjóða, sem hafa verið nafn-
greindar.
Mun það talið hyggilegt og
hagsýnt, að hverfa frá viðskifta
fyrirkomulagi, sem hefir aukið
meir viðskifti síðan núverandi
stjórn kom til valda, og sérstak-
lega síðan um síðasta stríð.
Hafandi það í huga, að við
höfum verzlað við þjóðir, sem
enn eru í sárum?
Hvað því er snertir viðskifta
fyrirkomulag undir stjórn St.
Laurent, myndu menn heldur
vilja vera undir leiðsögn Mr.
Drew?
Þegar vinir okkar í íhalds-
flokkum eru að eggja menn á að
skifta um stjórn, er þetta þó
þungamiðjan og mergur málsins.
Að endingu er vert að taka
það fram, að einmitt þetta verð-
ur aðalatriðið, sem kemur til að
greina 1953. Svar hvers einstakl-
ing hefir afar miklu þýðingu fyr-
ir hverja fjölskyldu og fyrir
hvern einstakan mann og konu
meðal þjóðarinnar. Spurning
þessi útheimtir mikla hugsun;
það yrði kostnaðarsöm og dýr-
keypt reynsla ef hér væri hlaup-
ið á sig.
with special treats at Christmas
for the patients. Thirty-seven ar-
ticles were knitted and sewn,
and ten nursery bags made and
filled.
Mrs. P. J. Sivertson, unorgan-
ized territories, reported 14 ar-
ticles knitted, including two
large afaghans.
The financial statement given
by Mrs. H. G. Henrickson
showed a balance of $58.80, dis-
bursements having been $578.86.
Mrs. H. F. Danielson, secre-
tary, reporting on the year’s ac-
tivities, said that in addition to
fulfilling all its obligations to
I. O. D. E. projects, the chapter
had donated $100 to two homesi
for the aged and supported cul-
tural efforts in the community,
the Winnipeg Symphony Or-
chestra and Royal Winnipeg
Ballet. A contribution was made
to the Lady Alexander gift fund.
Other reports were given by:
Mrs. T. E. Thorsteinson, Echoes;
Mrs. F. G. Finnson ,membership;
Mrs. H. G. Henrickson, films.
Members assisted at the tea
for the blind, I. O. D. E. tag day„
the cooking school, sponsored
by the Municipal Chapter, the
music festival, and were tele-
phone conveners on civic elect-
ion day. Funds were raised
through the annual birthday
party, fall tea, and generous con-
tributions by members and hon-
orary officers of the chapter.
Other officers and conveners
elected for 1953 are: Mrs. B. J.
Brandson, Mrs. R. Petursson,
Mrs. J. B. Skaptason, honorary;
regents; Mrs. V. J. Eylands, Mrs.
P. M. Petursson, Mrs. F. Stephen
son, Mrs. D. C. Curry, honorary
vice-regents; Mrs. E. A. Isfeld,
Mrs. O. Stephenson, vice-re-
gents; Mrs. H. F. Danielson, sec-
retary; Mrs. H. G. Henrickson
tresurer; Mrs. E. W. Perry, edu-
cational secretary; Mrs. W. S.
Jonasson, standard-bearer; Mrs.
G. Gottfred, Empire and world
affairs; Mrs. T. E. Thorsteinson,
Echoes; Mrs. K. G. Finnson,
membership; Mrs. H. G. Hen-
rickson, films; Mrs. P. J. Sivert-
son, unorganized territories;
Mrs. H. G. Nicholson, services
at home and abroad. Other mem-
bers of this committee are Mrs.
V. Baldwinson, Miss V. Jonas-
son, Mrs. J. S. Gillies, Mrs. S.
Gillies, and Mrs. P. J. Sivertson.
Guests at the meeting were
Mrs. J. A. Argue, provincial
president; Mrs. W. A. Trott,
municipal regent, Mrs. A. J.
Hughes, provincial past presi-
dent; Mrs. V. J. Eylands, honor-
ary vice-regent, and Mrs. C.
Freeman, member of the Red
River Chapter. Mrs. Argue pre-
sided during the election of
officers.
Verkir um allan líkamann
HafiS þér kvalir um allan líkamann?
ESa reynist yður erfitt aS lúta eSa
beygja ySur? FAié þegar þann bata, er
þér æskiS meS Templeton’s T-R-C’s.
T-R-C’s eru sérstaklega til þess gerSar
aS nema á brott óhægan hjartslátt,
ógleSi, vöSvasárindi og bakverk af
öllum tegundum. G5 c., $1.35 I lyfja-
búSum. T-834.
TILKYNNING
frá H.f. Eimskipafélagi íslands um endurmat
á hlutabréfum félagsins.
Stjórn H.f. Eimskipafélags íslands hefir samþykkt að
leggja fyrir næsta aðalfund félagsins tillögu um, að öll
hlutabréf í félaginu verði innkölluð og í stað núgildandi
hlutabréfa fái hluthafar ný hlutabréf sem verði að fjárhæð .
tífalt núverandi nafnverð hlutabréfanna.
Stjórn félagsins hefir orðið þess áskynja, að einhver
brögð séu að því að leitað sé eftir kaupum á hlutabréfum
félagsins. Álítur stjórnin það illa farið, ef hlutabréfin safnast
á fáar hendur, því að það hefir frá stofnun félagsins verið
talið mikilvægt fyrir þróun þess og vinsældir, að sem allra
flestir landsmenn væru hluthafar.
Það er álit stjórnarinnar, að endurmat á verðmæti hluta-
bréfanna, geti átt þátt í því að aftra sölu þeirra.
Reykjavík, 28. janúar 1953.
Stjórn H.f. Eimskipafélags íslands