Lögberg - 08.10.1953, Blaðsíða 8

8
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN, 8. OKTÓBER, 1953

Landnámsmaðurinn
„Kröpp eru kaup, ef hreppi ek
Kaldbak — en ek læt akra.“
Önundur tréfótur
En hann hafði skilið við frændur og fé
og föðurlands byggðina hlýja.
Hann sjóhröktum fótum í fjöruna sté,
um fósturjörð svipaðist nýja.
Að baki hans ólgandi Ishafið brauzt
við útsker og hömrótta skaga,
í horfi reis jökull með éljalegt haust
og jarðbannagadd o’n í haga.
Um óbyggða héraðið hringuðust fell
að helgrindum jöklanna læstum,
og dimmgljúfra fljótið, um dalinn sem féll,
því deildi í útsveitir næstum.
En skógvíðir gægðist út grettur og smár
úr grjóti í fjallshlíðar veggnum,
sem sknður og snjóflóðin ár eftir ár
sér örtraðir rutt höfðu gegnum.
Og landið var útsteypt með urðir og holt,
í árhvömmum gróðui*inn falinn.
En hamraberg gægðu út grámýldum skolt
og glottandi héngu yfir dalinn.
En sléttlendið niðri og eyrargrund öll
af árstraumnum nöguð og slitin —'
og hvert, sem hann leit, vóru frostbólgin fjöll
og fjarðarlönd stórveðurbitin.
En hafþokan rauk inn og raðaði sér
í reimar af ísgrárri móðu.
Hann spurði: „Hvað ætlar þú, ísafold, mér
fyrir akrana mína þá góðu?“
— Hún dró upp frá norðrinu blindrokubyl
og brimgarð á skerjunum reisti
og víkinni sneri í brimsog og hyl
og hafskip frá akkeri leysti.
Hún þrumdi í heljarróm: „Horfðu þar á,
sem hrönnin á skerjunum brýtur!
Þar býð ég þér dauða, ef sekkurðu i sjá,
en sigur og höpp, ef þú flýtur.“
Hún tróð í hvert fjallskarð og flatti í hvert gil
sitt fannkyngið stormhörkuþétta.
Og neðan úr fjörunni fjallgarða til
lá frostheflan gnæfandi slétta.
Þá ákvað hún: „Mannanna bróðerni og björg
ég banna þér árstímann hálfan,
og þræll skaltu lafa við leiðindi mörg
eða læra að treysta á þig sjálfan."
Svo kreisti hún í gaddklóm hvert grænkandi strá,
sem greri í varinu niðri,
og svipúðug vafði hún, visnuð og grá,
þau vorlík í fönninni miðri.
Hún storkaði: „Búðu við örbirgð og önn
í útlegð, sem mannskap þinn hrekja,
ef hræðistu að græða upp fjallskóg við fönn
og frostmörkin grasrótum þekja.“
Þá kvað hann: „Mitt hlutfall og heiður er eitt,
á hólminn þig, Island, að skora!
Og því hef ég heitið að hræðast ei neitt
nema hrópsyrðin: aukvisi að þora!“
Og því skal í nauðsynjum nema hér lönd —
á nepju og óblíðu þinni.
* Ég trúi því, ísland, að hugur og hönd
og hreystin og kjarkurinn vinni.
Úr bréfi til Sveins Björnssonar í Seattle 13. apríl 1891.
Sveinn minn góður.
Þú krympar þig hálfgert við kuldann hér nyrðra
og klökugu fjöllin, sem girða mann af,
en unir þér betur við sólskinið syðra
og sumarið langa og brúnaslétt haf.
En klakann og mjöllina met ég þér betur,
því mjallar og klakans ég fósturbarn er.
Og ég á í ævinni oftast nær vetur
einn fleiri en sumrin mín — hvernig sem fer.
Ég veit það er indælt við sjávarins sanda,
þá sólarlags gullþiljum ládeyðan felst.
En þar kysi ég landnám, sem langflestir stranda,
ef liðsinnt ég gæti — ég byggði þar helzt.
Ég veit það er lánsæld að lifa og njóta,
að leika og hvíla, sem hugurinn kýs.
En mér finnst það stærra að stríða og brjóta
í stórhríðum ævinnar mannrauna ís.
Þann ferðamann lúinn ég lofa og virði,
sem lífsreynsluskaflana brýtur á hlið,
en lyftir samt ævinnar armæðubyrði,
á axlirnar margþreyttu og kiknar ei við.
Og oft fannst mér vorbata viðreisnin blíðust,
sem veturinn langstæði nærseildist til,
og kveldskinið indælast, hvíldin sú þýðust,
sem kom, þegar slotaði myrkviðris byl.
Þegar hér var komið bréf-sögunni, þurfti ég að hlaupa frá
henni til að slökkva sléttueld með sveitungum mínum. Vakti við
það í nótt eð var, svaf svo ögn í morgun, en vaknaði samt nógu
snemma til að brjóta einn plóg. Svona er mitt bóndalíf, svona
upp og niður, æði mislitt, en ég kann samt tiltölulega betur við
það en flestar aðrar „stöður“ lífsins, sem ég gæti hugsað mér, að
ég væri fær til, barasta af því mér finnst þar ögn rýmra um mig.
Úr borg og bygð
The Icelandic Canadian Club
The Icelandic Canadian Club
Will hold its first meeting of the
season, in the lower auditorium
of the First Federated Church,
é
Banning Street, October 19,
commencing at 8:15. p.m.
The business part of the meet-
ing will include the report of the
committee on special activities.
The entertainment program
will feature a talk by Ronald du
Boi’s, “My Impressions of
Europe”; vocal selections, by
Miss Lilja Eylands, and piano
selections, by Master Neil
Bardal.
There will be a social hour,
with old time dancing and re-
freshments. W. K.
☆
The Poetry Society of Winni-
peg opens its season with a
lécture on- “Old Icelandic
Poetry” given by Prof. Finnbogi
Guðmundsson, Wed. Oct. 14 at
3 Evergreen Place. Everyone is
welcome.
☆
The Jon Sigurdson Chapter
I.O.D.E. will hold a meeting on
October 9 (Friday Eve.) at the
home of Mrs. E. Isfeld, 575
Montrose St., River Hights,
Winnipeg, Man., at 8 O’clock.
☆
Mr. og Mrs. J. W. Dewar,
Mildne, Sask., komu til borgar-
innar í lok fyrri viku, ásamt
tveimur sonum sínum. Mrs.
Dewar er Þórunn, dóttir Mr. og
Mrs. P. N. Johnson, er lengi
voru búsett að Mozart, Sask.;
ferðafólk þetta brá sér til Gimli,
en síðan suður í Bandaríki til
nokkurra daga heimsóknar.
☆
Fiskimálanefndarfundur
Nefnd sú, er skipuð var til að
rannsaka fiskimálin í Manitoba-
fylki, tók til starfa í byrjun
ágúst og hefir ferðast víða til
fiskimannabæja og fiskistöðva
og haldið fundi. Hélt hún síðast
fund í Winnipeg 5. okt: Vegna
þess hve Lögberg á marga les^
endur meðal fiskimanna vill
blaðið fylgjast sem nánast með
þessum málum og sendi því
fréttaritara á fundinn. Birtist
ýtarleg frásögn í næsta blaði.
☆
District 7. Zonta kvenfélags-
samtakanna, sem á deildir víða
um heim hélt ársþing sitt
Fargo, N.D. 2., 3. og 4. október.
Var Mrs. H. F. Daníelsson boðið
að flytja erindi á fundinum
Frederick Martin Hotel, Moor-
head. Kom hún fram í íslenzka
jjóðbúningnum og flutti erindi
um ísland.
☆
Hinn 30. september síðastlið-
inn lézt á elliheimilinu Betel á
Gimli, Mrs. Jóhanna Thordarson
fædd á Auðnum í Meðallandi í
Skaftafellssýslu 26. ágúst 1862.
Foreldrar hennar voru Jón Jóns-
son og .Ólöf ólafsdóttir ættuð
undan Eyjafjöllum. Jóhanna
kom hingað til lands árið 1902,
ásamt tveimur kornungum
dætrum; fyrri mann sinn, Guð-
jón Pétursson, föður litlu stúlkn-
anna, er hún flutti með sér að
heiman, misti Jóhanna á íslandi
aldamótaárið, en seínni maður
hennar, Jón Thordarson, er hún
giftist í þessu landi dó 1916. —
Dæturnar, báðar af fyrra hjóna-
bandi, Mrs. Geo. Frazier og Mrs.
Olive Yestad, lifa móður sína og
eiga heima í Winnipeg; báru
þær jafnan velferð móður sinnar
mjög fyrir brjósti og veittu
henni ósegjanlegt yndi.
Mrs. Thordarson kom til Betel
árið 1948. Útför hennar fór fram
á Gimli 2. október. Séra H. S.
Sigmar jarðsöng.
Síðastliðinn laugardag varð
bráðkvaddur að heimili sínu, 308
Kingston Crecent, St. Vital,
Thomas T. Johnson umboðs-
maður 62 ára að aldri, kunnur
íþróttamaður, er einkum hafði
forustu um Curling; hann var
úrvalsmaður og naut almennra
vinsælda hvar, sem leið hans lá.
Mr. Johnson var fæddur að
Baldur og voru foreldrar hans
hin kunnu landnámshjón Krist-
ján Johnson frá Héðinshöfða og
kona hans Arnbjörg systir Sigur-
jóns Snædals, sem 'mörgum var
kunnur hér í borg og í Argyle-
bygð.
Mr. Johnson lætur eftir sig
konu sína, Dóru, einn son,
Thomas, og eina dóttur Mrs. J.
C. Fuller. Kveðjuathöfn fór
fram frá Bardals á mánudaginn,
en síðar var líkið flutt til Baldur,
og voru kveðjumál flutt þar í
kirkjunni, en jarðsett var í
Grundarkirkj ugarði.
☆
Á fimtudaginn var lézt á Betel
Mrs. Helga Bjarnason 91 árs að
aldri, ekkja Helga Bjarnasonar
bróður séra Jóhanns heitins
Bjarnasonar; hún kom til Mani-
toba af Islandi árið 1888. Hún
lætur eftir sig fjóra sonu, Roger
Johnson, Oscar, Bertel og Victor;
einnig lifa hana þrjár dætur,
frú Elsabet Brand og frú Þor-
björg Halldórs í höfuðborg ís-
lands og Mrs. Olavia Cutlett bú-
sett hér; barnabörnin eru sjö og
barnabarnabörin einnig sjö. —
Útför þessarar háöldruðu og
mætu konu fór fram á laugar-
daginn. Séra H. S. Sigmar jarð-
söng.
☆
Á laugardaginn var lézt á Al-
menna sjúkrahúsinu hér í borg-
inni Mrs. Steinlaug Sesselja Is-
feld, 54 ára að aldri, hin mesta
úrvalskona, er mikinn og góðan
þátt tók í íslenzkum mannfélags-
málum. Mrs. ísfeld var fædd að
Baldur, Man. Auk manns síns,
Hrings Isfelds, lætur hún eftir
sig son, Steingrím að að nafni,
og tvær dætur, Mrs. J. Sigurðs-
son og Mrs. H. Thomasson; einn-
ig lifa hana tvær systur, Mrs. M.
Gunnlaugssop og Mrs. F. Bárð-
arson, og þrír bræður, William,
Jakob og Sigurður. Hin látna
hafði átt við langvaarndi heilsu-
brest að stríða. Útförin fór fram
frá Fyrstu lútersku kirkju á
þriðjudaginn. Dr. Valdimar J.
Eylands jarðsöng.
☆
The first meeting of the Leif
Eiríksson Club will be held at
the First Federated Church on
Tuesday, Oct. 13th at 8:15 p.m.^
All those who are interested
please attend.
☆
Elene (Eylands) Smith, er ný-
komin heim eftir fimm mánaða
ferðalag um Evrópu. I samfylgd
með henni var Jóhanna Nielsen,
en hún varð eftit í Ottawa, og
dvelur þar um skeið. Fóru þær
stallsystur um Svíþjóð, Dan-
mörku, Skotland og England.
Einnig heimsóttu þær Parísar-
borg, og fóru svo til íslands, þar
sem þær dvöldu um mánaðar-
tíma. Dáðust þær mjög að veður-
blíðu og náttúrufegurð íslands,
og þá ekki síður að gestrisni og
góðvild fólksins, sem þær
kynntust.
☆
Síðastliðinn sunnudag, 4. okt.,
vígði biskupinn yfir Islandi, dr.
Sigurgeir Sigurðsson, cand.
theol. Braga Friðriksson til
prests í Dómkirkju Reykjavíkur.
Séra Eric Sigmar var vígslu-
vottur. Séra Bragi er ráðinn
prestur safnaðanna á Lundar og
Langruth, og vígðist hann til
þeirra. Mun hann bráðlega
koma vestur ásamt konu sinni,
og setjast þau að á Lundar.
Mr. Jóel Sigurðsson og tengda
systir hans, Miss Laxdal frá
Mozart, Sask., voru stödd í borg-
inni í fyrri viku.
*
Á miðvikudagskvöldið í fyrri
viku flutti séra Einar Sturlaugs-
son erindi í íslenzku bygðinni
við Morden við ágæta aðsókn og
mikla hrifningu; sýndi hann þar
einnig hina tilkomumiklu björg-
unarkvikmynd, er vakti aðdáun
samkomugesta; þaðan var för-
inni heitið til Mountain, N. Dak.
☆
Ari K. Eyjólfsson látinn
Samkvæmt símskeyti til Jóns
Sigurðssonar í Las Vegas, Ne-
vada, þá andaðist í London á
Englandi 27. sept. Ari K. Eyj-
ólfsson kaupsýslumaður frá
Reykjavík; hann var hinn mæt-
asti maður og kunnur og mikils
metinn austan hafs og vestan;
kvæntur var hann Ingunni
Sveinsdóttur frá Fossi; hún er
systurdóttir Jóns Sigurðssonar í
Las Vegas.
☆
A Thanksgiving Supper will
be held in the Riverton Com-
munity Hall on Sunday, October
11, at 5.30 p.m. Price, $1.00 per
person. Sponsored by the River-
ton Lutheran Church.
. - ☆
Mrs. Tómasson frá Morden
hefir dvalið í borginni nokkra
undanfarna daga.
Byrjendanámskeið í íslenzku
hefst á kvöldskólanum við
Broadway (U. of Manitoba
Evening Institute) þriðjudags-
kvöldið 27. október, kl. 8. —
Heldur síðan áfram á þriðju-
dagskvöldum í a. m. k. 12 vikur.
Innritun fer fram á skrifstofu
kvöldskólans, herbergi 203,
Broadway buildings. Nánar aug-
lýst síðar. F. G.
☆
Mr. John Thorsteinsson frá
Steep Rock, var staddur í borg-
inni í lok fyrri viku.
☆
The Women’s Association of
the First Lutheran Church will
hold their regular meeting on
Tuesday Oct 13th in the lower
auditorium of the church.
Frá horni
M ESSUBOÐ
Fyrsta lúterska kirkja
Sera Valdimar J. Eyland*
Heimili 686 Banning Stree^
Sími 30 744.
Guðsþjónustur á hverjum
sunnudegi:
Á ensku kl. 11 f. h.
Á íslenzku kl. 7 e. h.
☆
Lúterska kirkjan í Selkirk
Sunnud. 11. okt.
(Thanksgiving)
Ensk messa kl. 11 árd.
Sunnudagaskóli kl. 12
Islenzk messa kl. 7 síðd.
Fólk boðið velkomið.
S. Ólafsson
Framhald af bls. 4
Er miðsvetrar snjóþögn að sveit
hafði sett
með svefnfjötra úr langnætti
undna,
en fjölkvæður lækur og flaumur
við klett
lá frosinn með tungúna bundna,
og lagztur var hugur í harðinda
kör,
en hendingar kólnaðar gödduðu’
á vör.
Þá kom beitlyngsklóin o. s.
frv.
Þetta lyng hefur Stephan eða
líklega Helga, kona hans, sett
undir gler og búið svo vel um
það, að lyngið hefur geymzt
óskemmt í 50 ár. Gissur Elíasson
hefur nú búið um það á ný og
skrautritað kvæðið í þokkabót.
Sést það hvort tveggja á mynd-
inni vinstra megin á veggnum.
Get ég nú ekki betur lokið
greinargerð minni en með tveim-
ur síðustu erindum þessa kvæðis,
því að þau lýsa einum fegursta
kosti í fari Stephans, bjartsýni
hans og trú á framtíðina:
Við rjúfum ei eyðingar
álagadóm,
sem uppi erum nú til að vinna.
Vor hugur og elja er tugabrot
tóm
í tvískildings ársvöxtu að finna.
En fram líður að því, við
aldanna þörf
— ei ársgróðann — metur hver
líf sitt og störf.
Þá byggir upp einyrkinn
eyðilönd sín,
og erfðaféð berst svo frá honum.
Og það verður: framtíðar
fegurðarsýn
og farsæla hreppt og í vonum —
því ættjarðar framför er eilífðin
hans
og ódauðleiksvonin í dáðgróðri
lands.
Okkar a SMilli Sdgt
Eftir GUÐNÝJU GÖMLU
í
Uppskeruhátíðin í Canada hefst snemma hausts og í október-
mánuði eru haldnar þakkarhátíðir vítt um landið. Eru fjölskyldur
þá jafnaðarlegast heima hjá sér og neyta sameiginlega kalkúna-
máltíðar. Og þetta er sú árstíð, og nýju Canadaþegnarnir fagna
yfir þeim allsnægtum, sem þeir búa við. Sumarið líður fljótar en
flesta varir, en hinir svölu haustdagar eru hressandi og styrkja
viðnámsþróttinn: Þeir eru líka oft og tíðum undurfagrir.
------------------------------☆----------
Það barst í tal á dögunum hve erfitt það væri í rauninni að
spara peninga og lét ég þá skoðun mína i ljós um það, hvort ekki
væri hyggilegt að ráðfæra sig við IMPERIAL
BANKANN CANADISKA, því nú væri verið að
gefa út ný veðlánsbréf; banjiinn hlutast til um að
tekinn verði af inneign minni aðeins fáir dalir á
viku til greiðslu á veðlánsbréfum; þau gefa af sér ' *)
3% í vöxtu og eru útleysanleg nær, sem vera vill á
innkaupsverði. Leitið upplýsinga hjá IMPERIAL BANKANUM
CANADISKA um kaup veðlánsbréfa, bankanum, sem grund-
vallaður er $ þjónustusemi.
-----------☆----------
Við aðkomu hausts eykst matarlystin venjulegast að mun,
einkum þó meðal barnanna, og þá er gott að hafa við hendi
DEMPSTER’S brauðin frægu. Þegar börnin koma heim af skól-
anum, þykir þeim fátt betra en smurt brauð, og ekki hvað sízt sé
um DEMPSTER’S brauð að ræða.
Gerið það að fastri reglu, að kaupa DEMPSTER’S brauð
daglega í matvörubúðinni, því þau eru bæði ljúffeng og heilnæm.
DEMPSTER’S brauðin líkjast mjög brauðinu í ættlandi yðar, og
sé um smurt brauð að ræða, kjósa ungir sem aldnir fyrst og
fremst DEMPSTER’S.