Lögberg - 29.04.1954, Blaðsíða 1

ANYTIME — ANYWHERE
CALL *
TRANSIT - SARGENT
SILVERLINE TAXI
S Telephone Lines
20-4845
PROMPT - COURTEOUS - DEPENDABLE
ADOLPH'S TAXI
Round The Clock Service
59-4444 52-6611
401 PRITCHARD AVE.
SPECIAL RATES WEDDINGS
ON COUNTRY TRIPS FUNERALS
67. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMMTUDAGINN 29. APRÍL 1954
NÚMER 17
Lúðvík Krisljánsson:
Gullbrúðkaupsstef
til Gullorms skálds og Jensínu Gullormsson
16. apríl 1954
Á stórhátíð, sem jafnast á við jól,
með Jensínu og „Gutta“ í æðsta sæti,
um sérhvert Nýja-íslands aðalból,
fer atómsprengja veizluglaums og kæti.
Það átti við að fara á fyllirí,
svo fögnuðurinn yrði minnisstæður;
og síður hætt við hlustarverk af því
að hlýða á þessi ljóð — og sumar ræður.
Það færu allir hrifnir heim til sín
og hældu í „Kringlu“ þessu skemtimóti,
ef bærist Campagne, romm og rauðavín
til Riverton með íslendingafljóti. —
☆ ☆ ☆
Og nú gaman, eftir hálfa öld,
að endurnýja hugljúf vinakynni
og blessa yfir „Gutta“ gamla í kvöld, —
sem gleðst hér enn, með fyrstu konu sinni.
Þau eru bæði ungleg, hýr og frjáls,
þótt örðug væri stundum lífsins glíma.
Og hjónabandið — lág þeim létt um háls, —
sem lék þó marga grátt á stuttum tíma. —
Já, svona í gegnum syndumspyltan heim,
með sumum fylgist góður verandari,
og mildi að þau eru í hópnum þeim,
sem ekki flækti sig í hjónabandi. —
Guttormur J. Guttormsson skáld og frú Jensína Guttormsson
Hjónin á Víðivöllum við íslendipgafljót hafa verið og eru börn gæfunnar;
þeim hefir auðnast löng og ánægjuleg sambúð og börn þeirra hafa eigi aðeins
orðið þeim sjálfum, heldur og samfélaginu til blessunar og sæmdar, en þau
eru þessi: — Arnheiður (Mrs. Eyjólfsson) Winnipeg; Bergljót (Mrs. J. Sigurðsson)
Winnipeg; Pálína (Mrs. E. Dahlman) Riverton; Hulda (Mrs. A. Clarke) Winnipeg,
og Gilbert í foreldrahúsum; barnabörnin eru níu.
Og hvað „Gutti“ þylur yfir oss
er öllum það hinn mesti hugarléttir;
og frúr, sem hann í glettni gefur koss, —
þær ganga í draumi langa tíð á eftir. —
☆ ☆ ☆
Nú geta hjónin sezt við söng og brag
með sigurgleði úr fimmtíu ára stríði, —
því skáldið á hinn upprennandi dag —
í allri sinni miklu tign og prýði. —
Með þröstum út í Víðivalla-skóg,
— sem verið hefir þeirra Edenlundur —
þau syngi lengi enn í aftanró. —
Hvað er svo (kátt) sem góðra vina fundur. —
Kvittun
Þegar Stefán ritstjóri hóf her-
ferð sína gegn fiskimálanefnd-
lnm, Lögbergi og mér, reyndi ég
rcieð nokkrum hógværum bend-
ingum að sýna honum fram á
villu hans vegar, en það tókst
ekki. Hefir hann nú ritað fjórar
greinar um þetta efni, er svip-
merkst hafa af fáfræði, dylgjum,
niissögnum og þvættingi. Hefi
ég haldið áfram að reyna að
leiðrétta hann og sefa, en alt
kefir komið fyrir ekki. —
Þessi viðureign minnir mig á
spaugilegt atvik frá æskuárum
mínum. — Var það þá siður í
keimabygð minni, svo sem í
°ðrum íslenzkum bygðum, að
setja á svið leikrit á hverjum
vetri. Einu sinni þegar þetta
stóð til, bauðst karl nokkur til
að taka að sér eitt aðalhlutverk
leiksins. Voru leikendur í vafa
Um, hvort þeir ættu að þiggja
^eð þetta, þar sem sá gamli
þótti ekki stíga í vitið, en þó
varð það úr. Gengu æfingar
sæmilega að öðru leyti en því,
að karl reyndist all-tornæmur.
k'eið svo að sýningunni. Gestir
voru komnir í sæti sín; hvíslar-
inn á sinn stað og tjaldið dregið
UPP- — Með þeim fyrstu fram á
sviðið var karlinn. Þá fór að
regða undarlega við. Leikend-
ur bak við tjöldin fóru að heyra
atursköll frá áhorfendum þar
sem Þau áttu ekki við í leiknum,
SVo komu óeðlilegar þagnir, þá
eyrðist hvíslarinn minna á,
°venjulega hátt, og eftir nokkra
stund kom hann hrópandi til
inna leikendanna: „Nei, þetta
er ekki haegt, þetta er alveg
0mögulegt! Fyrst mundi hann
e kert; svo þegar ég minnti hann
a> þá heyrði hann ekki neitt,
sVo þegar hann heyrði, þá
f ildi bann ekkert, og nú bullar
5Un bara um eitthvað, sem
J^ert kemur leiknum við!“ I. J.
Hjartans þakkir
Sambygðarfólki okkar ásamt
öðrum vinum og skyldmennum
fjær og nær, sem gerðu okkur
50 ára giftingarafmæli okkar
eftirminnilega ánægjulegt, heiðr-
uðu okkur með ræðum og
kvæðum, sönglist, heillaóskum
°g gjöfum, þökkum við af heil-
um hug og biðjum þeim allrar
blessunar.
Jensína og Gutiormur
Fréttir fró ríkisútvarpi íslands
18. APRÍL
Alþingi var slitið síðastliðinn
miðvikudag. Við þinglausnir
flutti Jörundur Brynjólfsson,
forseti Sameinaðs Alþingis yfir-
lit yfir þingstörfin. Stóð þingið
í 148 daga og voru haldnir 239
fundir og borin fram 154 laga-
frumvörp. Þingið afgreiddi 78
frumvörp sem lög og 19 þings-
ályktunartillögur voru sam-
þykktar. Alls voru 210 mál til
meðferðar í þinginu og prentuð
þingskjöl urðu 881. Forseti
þingsins ræddi nokkur mál, sem
afgreidd voru og kvað mörg
þeirra þýðingarmikil og merki-
leg. Nefndi hann til meðal ann-
ars lög um réttindi og skyldur
starfsmanna ríkisins, nýju
skattalögin, er gerðu ráð fyrir
að tekjuskattur á einstaklingum
lækkaði að jafnaði um 29% og
um 20% á félögum og eins hífðu
tollar verið lækkaðir. Einnig
drap forseti á lög um heimild
Heillaósk
til gullbrúðkaupshjónanna
MR. OG MRS. GUTTORMS J. GUTTORMSSONAR
Riverton, Man.
Flutt í gullbrúðkaupi þeirra, 18. apríl 1954
Löndum hér er ljúft að finnast,
létt er ýfir byggð,
ýmislegs hér er að minnast,
er það gömul tryggð.
Heiðurshjónum hér að fagna,
helgum þessa stund,
alt sem blessun góð má gagna,
gleðji þeirra lund. —
Fimmtíu ára samleið sjáum
sóma fögrum með;
samfögnuð vér sýnt hér fáum
með sólbjart vina geð.
Þar framkvæmd með frjálsum anda,
frægð og sigur manns;
nafnið skýrt mun stöðugt standa,
skáldið Nýja-íslands! —
Heiðurshjón! Þið hafið unnið
heimsins ævistarf;
hvergi af hólmi hafið runnið,
hér þann sýnduð arf.
Er til heilla alla tíma
auðnan sigurs braut;
hörð þó stundum heims sé glíma,
hetjum sæmd er þraut. —
Elliárin ykkur færi
ævibjartan dag.
Ekkert mótdrægt ykkur særi,
alt þeim sé í hag.
Ósk er allra vina valin
vonarhjörtum frá,
aldrei sæla sé þeim falin,
sorg ei birtist þá! —
B. J. HORNFJÖRÐ
handa ríkisstjórninni til að taka
allt að 20 milljón króna lán til
smáíbúðabygginga og lög um
viðauka við raforkulögin, en
samkvæmt þeim ætti að verja
250 milljónum króna til raforku-
framkvæmda á næstu tíu árum,
ennfremur voru samþykkt lög
um að heimila ríkisstjórninni að
ábyrgjast allt að 60 milljón
króna lán til orkuvers á Vest-
! fjörðum og lög um heimild til
! að virkja Lagarfoss á Fljótsdals
héraði fyrir nálægar sveitir og
kauptún austanlands, og lög um
fleiri raforkuframkvæmdir. For-
j seti þingsins sagði að lokum:
i Mér sýnist starf háttvirts Al-
j þingis hafa mótazt af stórhug
jog bjartsýni á þjóðinni og fram-
tíð hennar. Ég vil vona og óska,
að allir þegnar íslenzku þjóðar-
innar leggi sig fram um það, að
vinna sem ötullegast að frama
og heiðri þjóðarinnar á komandi
tímum. Við þinglausnir tók til
máls Ólafur Thors forsætisráð-
herra og skýrði frá því að Skúli
Guðmundsson alþingismaður
hefði verið skipaður fjármála-
ráðherra í stað Eysteins Jóns-
sonar, sem yrði fjarverandi um
nokkurra mánaða skeið sakir
sjúkleika.
☆
Dr. Kristinn Guðmundsson !
utanríkisráðherra skýrði frá því j
á fundi Alþingis síðastliðinn
þriðjudag, að ekki væri búið að
staðfesta samkomulag í sam-
bandi við endurskoðun á her-
verndarsáttmálanum, en að
þessu samkomulagi hefir verið
unnið síðan í byrjun febrúar.
Sagði ráðherrann, að samkomu-
lagið væri að vísu tilbúið frá
hendi hinna íslenzku og banda-
rísku fulltrúa, sem að því hefðu
unnið, en staðfestingu vantaði á
nokkrum atriðum af hálfu utan-
ríkisráðuneytis Bandaríkjanna.
Ráðherrann kvaðst hafa fulla
ástæðu til að vona, og teldi sig
raunar geta treyst því, að kröfur
þær, sem gerðar hafa verið af
hálfu Islendinga, næðu í aðal-
atriðum fram að ganga og við-
unandi samningar næðust. —
Kvaðst ráðherrann skýra lands-
mönnum frá niðurstöðum sam-
komulagsins jafnskjótt og það
hefði verið endanlega staðfest.
☆
Síðastliðinn þriðjudag var
undirritaður í Reykjavík við-
skiptasamningur milli íslands og
Rúmeníu og var um leið gengið
frá greiðslusamningi. Gildir
hvort tveggja til ársloka 1955.
Dr. Kristinn Guðmundsson utan-
ríkisráðherra undirritaði samn-
inginn af Islands hálfu, en af
hálfu Rúmeníu frú Milea
Wulich.
☆
Kauplagsnefnd hefir reiknað
út vísitölu framfærslukostnaðar
í Reykjavík 1. apríl síðastliðinn
og reyndist hún vera 158 stig.
Fulltrúaráð verkalýðsfélag-
anna boðaði til ráðstefnu full-
trúa verkalýðsfélaganna í höfuð
staðnum 13. þ. m. og var sam-
þykkt með samhljóða atkvæð-
um ályktun þess efnis, að verka-
lýðsfélögin leiti eftir því við at-
vinnurekendur að fá samning-
um verkalýðsfélaganna breytt
þannig, að þeir verði uppsegjan-
legir með eins mánaðar fyrir-
vara. Byggir ráðstefnan þessa
ályktun sína á því, að hún telur
allt efnahagsástand ótryggt og
á nauðsyn þess, að verkalýðs-
félögin séu vel á verði gegn
hættunni á nýrri gengislækkun
og kjaraskerðingu í hvaða mynd,
sem er.
☆
Síðastliðinn mánudag sá gæzlu
flugvél frá Landhelgisgæzlunni
belgískan togara að veiðum
rúma sjómílu innan fiskiveiði-
takmarkanna við Ingólfshöfða.
Flugvélin gerði varðskipi þegar
aðvart, en togarinn, sem heitir
Belgian Skipper og er frá
Ostende, dró upp vörpuna í
skyndi og stefndi til hafs á fullri
ferð. Náði varðksipið honum
ekki fyrr en eftir fimm klukku-
stunda siglingu, 65 sjómílur
suður af Ingólfshöfða. Skip-
stjóri togarans sinnti engu að-
vörunarskotum varðskipsins og
varð að skjóta kúluskoti á togar-
ann og fór kúlan í gegnum yfir-
byggingu togarans aftan við
stýrishúsið. Stöðvaði þá togar-
inn ferð sína og var skipstjórinn
fluttur um borð í varðskipið. —
Skipstjórinn var dæmdur í 74
þúsund króna sekt og afli og
veiðarfæri gerð upptæk. — Að-
faranótt föstudags voru þrír ís-
lenzkir togarar teknir að ólög-
legum veiðum innan fiskveiði-
takmarkanna vestan Þrídranga.
Varðskipið var statt á neta-
svæði Vestmannaeyjabáta til
gæzlu og eftirlits og tók togar-
ana, en þessir þrír togarar eru
Skúli Magnússon, Sólborg og
Hafliði. Sakadómarinn í Reykja-
vík hélt réttarhöld í málum
skipstjóranna í gær og er búizt
við að dómur verði upp kveðinn
á morgun.
☆
Fulltrúar sjómannafélaganna í
Reykjavík, Hafnarfirði, Kefla-
vík, Siglufirði og á Akureyri
Framhald á bls. 8
Góðir gestir
Á sumardaginn fyrsta kom
hingað til borgar hr. Þór Guð-
jónsson veiðimálastjóri Islands
ásamt frú sinni Elsu Halldórs-
dóttur; höfðu þau dvalið að
Ann Arbor, Mich., frá því í
marz, en þar var Þór að kynna
sér meðal annars nýjustu veiði-
aðferðir og silungs- og laxaklök.
Þór veiðimálajtjóri hafði með
sér fagra litkvikmynd af Is-
landi, er ferðaskrifstofa ríkisins
hafði lánað honum til sýninga
vestra, og kom hann því til leið-
ar, þótt undirbúningur væri
naumur, að sýna myndina í báð-
um íslenzku kirkjunum þá um
kvöldið samkomugestum til ó-
segjanlegrar ánægju.
Þessi ágætu og skemtilegu
hjón lögðu af stað vestur til
Seattle á laugardagsmorguninn,
en þar eru þau vinmörg frá þeim
árum, er þau stunduðu þar
framhaldsnám við háskóla
Washingtonríkis, og í þeirri
borg voru þau gefin saman í
hjónaband á heimili þeirra
Isaks Johnsonar byggingameist-
ara og frú Jakobínu Johnson
skáldkonu; einnig á frú Elsa
gifta systur í Seattle.
Þór mun hafa í hyggju að
bregða sér til Alaska, en heim
til Islands munu þau hjónin
hverfa í öndverðum júnímánuði.
Úr borg og bygð
Gefin saman í hjónaband 24.
apríl í Fyrstu lútersku kirkju,
Doris Elsie Brandson og Robert
E. Robson. Dr. Valdimar J. Ey-
lands gifti. Alvin Blöndal söng
einsöng, en Mrs. E. Isfeld var
við hljóðfærið.
Brúðurin er dóttir Mr. og Mrs.
Thorkell Brandson. — Vegleg
veizla var setin í Assiniboine
hótelinu. Heimili ungu hjónanna
verður í Winnipeg.
☆
Mr. og Mrs. N. K. Stevens,
Gimli, Man., fóru nýlega til
Edmonton ásamt börnum sínum
Ted og Normu. Fóru þau þang-
að í heimsókn til dætra sinna,
Mrs. John Grant og Guðrún
Stevens; eru þau væntanleg um
mánaðarmótin.
☆
Hinn 17. þ. m., lézt í Chicago,
111., Björn Brynjólfsson, sonur
Sveins Brynjólfssonar og Thor-
dísar Brynjólfsson, er síðast
bjuggu að Crescent, B.C., og
mikið komu við sögu Islendinga
vestan hafs; hann lætur eftir sig
konu sína, Thelmu, og dóttur,
sem Barbara nefnist; einnig
þrjá bræður, Inga og Berg í
Chicago og Sigfús í San
Francisco. Útförin fór fram
þann 23. þ. m., að viðstöddum
mörgum ættingjum og vinum;
kistan var fagurlega blómum
skreytt.
☆
Sautjándi júní
Þann 17. júní næstkomandi
minnist íslenzka þjóðin 10 ára
afmælis hins endurreista lýð-
veldis. Lætur að líkum að Is-
lendingar, hvar í heimi sem
þeir kunna að vera staddir, sam-
fagni með heimaþjóðinni endur-
heimting forns frelsis eftir sjö
alda stríð og strit. I þeirri vissu
I að Winnipeg-íslendingar vilji
ekki láta þennan merkisdag
fram hjá sér fara, efnir Þjóð-
ræknisdeildin Frón til kveid-
skemtunar, sem haldin verður
þann 17. júní. Verður kveld
þetta helgað sjálfstæðisbaráttu
íslendinga og helztu atvika
þeirrar langdrægu viðureignar
minst í ljóði og ræðu. Að sjálf-
sögðu verður síðar gerð nánari
grein fyrir tilhögun þessarar
skemtunar, en á meðan er fólk
beðið að hafa þetta kvöld í
minni.
FRÓNS-nefndin