Lögberg - 06.05.1954, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 6. MAl 1954
Frétíir frá siarfsemi S. Þ.:
íbúar jarðar 2405-2553 milljónir
íslendingar í röð þjóða, sem hafa bezi malaræði. — Fram-
leiðsluaukningin í heiminum síðan 1937. — Útbreiðsla
sjónvarpsins. — Veðuraihugunarskipin á N.-Ailanishafi.
Samkvæmt hagskýrslum Sam-
einuðu þjóðanna fyrir árið 1953,
sem nýlega eru komnar út, eru
íbúar heimsins nú 2,405 til 2,553
milljónir. Manntal er ekki það
nákvæmt enn, að hægt sé að
hafa þessar tölur nákvæmari.
Síðast þegar hagstofa S. Þ.
gerði áætlun um íbúatölu heims-
ins, eins og hún myndi hafa
verið 1950, voru samsvarandi
tölur 2,310—2,471 milljónir. Árið
1920 var íbúatala heims 1,723—
1,872 milljónir. Ibúatalan skipt-
ist þannig milli heimsálfa
(Sovét-Rússland er hvorki talið
með í íbúatölu Asíu eða Evrópu,
því að engar íbúatölur hafa
fengizt þaðan):
Afríka 196—214 millj. íbúa
Ameríka 340—348 — __
Asía 1,252—1,361 — —
Evrópa 397—401 — __
Ástralía og
N.-Sjáland 13,4—13,8 — —
2600—2799 hilaeiningar: Vest-
ur-Þýzkaland, Frakkland, Kúba,
Tékkóslóvakía, Austurríki, Suð-
ur-Afríka og Pólland.
2400—2599 hilaeiningar: Tyrk-
land, Israel, Cyprus, Grikkland,
Italía og Portúgal.
2200—2399 hilaeiningar: Egypta
land, Chile, Brazilía, Columbia,
Suður-Rothesia, Mauritius og
Venezuela.
2000—2199 hilaeiningar: Cey-
lon, Japan, Indó-Kína, Honduras
og Pakistan.
Minna en 2000 hilaeiningar:
Burma og Indland.
I þeim 16 löndum Evrópu, er
skýrslur ná til, hefir kjötneyzla
minnkað til muna síðan fyrir
heimsstyrjöldina, nema í Frakk
landi, á íslandi og í Svíþjóð.
Sums staðar hefir kjötneýzlan
minnkað furðanlega mikið, en
þar hefir þá mjólkurneyzla auk-
izt að miklum mun.
Ibúafjöldi á hvern ferkíló-
meter í einstökum heimsálfum
er áætlaður sem hér segir:
I öllum heiminum 18 m. á ferkm.
Afríka 7.— - __
Ameríka 8— - __
Asía 48 — -
Evrópa 81 — - —
Ástralía 2— - __
Framleiðslan í heiminum
Um framleiðsluna í heiminum
segir í hagskýrslum Sameinuðu
þjóðanna fyrir árið 1953 (Yfir-
leitt er Rússland ekki talið með).
— Talið er í meter-tonnum—
2,204,6 lbs.—0,9842 löng tonn—
1,1023 stutt tonn):
1937
Hveiti 128,800
Óunnin baðmull 5,970
Ull 1,612
Rayon-efni 527
Kol 1,154,000
Steinola 256,300
Rafmagn 1) 403,700
Stál (óunnið) 117,500
Aluminium 450
Sement 55,900
Prentpappír 5,910
Bifreiðar 2) 6,195
1952
164,600
6,890
1,805
1,626
1,211,000
576,400
1,022,400
155,000
1,800
142,900
9,260
3,845
1) millj. kws. — 2) í þúsundum.
Framleiðslan í Sovétríkjunum
(ekki talin með hér að ofan) var
samkvæmt opinberum skýrslum
árið 1952 (sambærilégar tölur
fyrir 1937 í svigum): kol 300 (128)
millj. tonn, steinolía 47 (36,4),
óunnið stál 35 (17,7) milljónir
tonna, rafmagn 117 (17,7) þús.
millj. kw. stunda.
Þátt Bandaríkjanna í fram-
leiðslu heimsins segja hagskýrsl-
ur S. Þ., má marka af því, að
1952 framleiddu Bandaríkja-
menn 21% af hveitiframleiðslu
heimsins (Rússland ekki talið
með), 48% af baðmullarfram-
leiðslunni, 32% af rayon, 37% af
kolum, 54% af óhreinsaðri stein-
olíu, 45% af rafafli, 48% af stáli,
63% af aluminium, 30% af
sementi og 75% af bifreiðafram-
leiðslu heimsins. Hlutur Banda-
ríkjanna af framleiðslu ullar og
blaðapappírs nam þó aðeins 6%
og 11% af hvoru fyrir sig þetta
árið.
Malaræði þjóðanna
Hagskýrslur Sameinuðu þjóð-
anna birta niðurstöður rann-
sókna í 40 löndum á mataræði
manna. Þar sést t. d., hve margar
hitaeiningar hinar ýmsu þjóðir
fá í daglegri fæðu sinni. I eftir-
farandi töflu er þjóðum raðað
niður eftir hitaeiningarfjölda,
sem íbúarnir hafa aðgang að
daglega:
3000 hilaeiningar eða meira:
írland, Nýja-Sjáland, Finnland,
Ástralía, ísland, Danmörk, Arg-
entína, Svissland, Bandaríkin,
Svíþjóð, Uruguay, Noregur og
Canada.
2,800—2,900 hitaeiningar: Bret
land, Bergía, Luxembourg og
Holland.
Sjónvarpið breiðist ört út um
heiminn
I Sjónvarpið breiðist ört út víða
um heim. I Bandaríkjunum eru
nú um 22 milljónir tækja í notk-
un og farið að útvarpa reglulega
í litum.
Menningar- og vísindastofn-
un Sameinuðu þjóðanna
(UNESCO) hefir látið gera at-
huganir á útbreiðslu sjónvarps í
heiminum þau 33 ár, sem liðin
eru síðan Bandaríkjamanninum
Jenkins tókst að senda hreyfi-
myndir á öldum ljósvakans. Til-
raunir með sjónvarpssendingar
fara nú fram í 45 löndum heims
og þar af er reglulega sjón-
varpað 20 löndum.
I Bandaríkjunum er sjónvarps
tæki í notkun fyrir hverja 7
íbúa þjóðarinnar, 56 íbúar eru
um hvert sjónvarpstæki í Can-
ada, en 24 í Bretlandseyjum. 1
Danmörku eru alls um 1200 sjón
varpstæki í eigu einstaklinga.
Almennt er sjónvarp notað til
fréttaflutnings og skemmtiefnis-
flutnings, en þó er farið að nota
það nokkuð til kennslu í sumum
löndum og í New York er sjón-
varp notað af lögreglunni til að
sjónvarpa lýsingu á glæpamönn-
um milli lögreglustöðva. Frakk-
ar eru farnir að nata sjónvarp
til að kenna bændum nýjar að-
ferðir á sviði landbúnaðarmála.
I Mexikó er farið að nota sjón-
varp í læknisfræðikennslu. Er
t. d. sjónvarpað uppskurðum í
litum, svo að læknastúdentar
geti fylgst með eins og þeir
væru viðstaddir uppskurðinn.
Veðuralhugunarskipin á
Atlantshafi hafa geri
mikið gagn
Um tíma var það í nokkurri
óvissu, hvort takast myndi í
framtíðinni að halda úti veður-
athugunarskipum á Norður-
Atlantshafi. Bandaríkjamenn,
sem staðið hafa straum af kostn-
aði 15 af 25 skipum, tilkynntu,
að frá júnímánuði þessa árs
myndu þeir draga mjög úr fjár-
veitingum til skipa þessara og
kalla sinn flota heim „vegna
þess, að hagur sá, er Bandaríkj-
unum væri af veðurathugunum
stæði ekki lengur í réttu hlut-
falli við kostnaðinn". — Á fundi
12 þjóða, sem hafa hagsmuna
að gæta á Norður-Atlantshafi og
sem haldinn var í París í mán-
uðinum, sem leið á vegum Al-
þjóðaflugmálastofunarinnar, var
samþykkt að halda þessari veð-
urþjónustu áfram, að minnsta
kosti næstu tvö árin.'Á fundin-
um náðist samkomulag um fram
lag þessara 12 ríkja til að stand-
ast kostnað af úthaldi skipanna.
Um það hefir aldrei verið
neinn ágreiningur, að veður-
athuganaskipin á Norður-At-
lantshafi hafi unnið mikið gagn.
Það voru Bretar og Canada-
menn, sem reyndust ákafastir
talsmenn veðurskipanna á
Parísarfundinum. Fulltrúar þess
ara þjóða fullyrtu, að skipin
stuðlað að auknu öryggi á Norð-
ur-Atlantshafi, reglubundnum
flugferðum yfir hafið og bein-
línis orðið til sparnaðar. Ein af-
leiðingin af því, að hætt yrði
að halda veðurskipunum úti,
sögðu þessir sömu fulltrúar,
yrði sú, að flugvélar, sem fljúga
yfir Atlantshaf neyddust til að
taka með sér meira eldsneyti en
nú gerist þörf þar sem ábyggi-
legar veðurfregnir úr háloftun-
um yfir hafinu gera flugmönn-
um kleift að reikna út eldsneyis-
þörf sína með mikilli nákvæmni.
Fækkað um eina stöð
Það var ákveðið, að fækka
veðurathugunarstöðvunum á
Norður-Atlantshafi um eina eða
frá 10 í 9. Það þýðir að ekki
þarf nema 21 skip í stað 25 til
að annast veðurþjónustuna og
gert er ráð fyrir, að hægt sé
að spara árlega sem svarar 3,8
millj. dollara (um 60 millj. ísl.
kr.) með þessu nýja fyrirkomu-
lagi.
Samkomulag var um það á
Parísarfundinum, að Bandarík-
in og Canadamenn tækju að sér
fjórar stöðvar, en Evrópuþjóð-
irnar fimm. Fjárframlag ríkja
til úthalds skipanna verður í
samræmi við flugumferð hverr-
ar þjóðar um Norður-Atlants-
hafið og í samræmi við það,
hvaða hag telja má, að þjóðir er
búi við Atlantshafið hafi af veð-
urþjónustu skipanna, án tillits
til flugmála þeirra.
Gengið var út frá því, að þar
sem veður hreyfist venjulega frá
vestri til austurs yfir Norður-
Atlantshaf myndu skipin koma
Evrópuþjóðum að meira gagni
en Ameríku og þess vegna var
það, að Evrópuþjóðirnar tóku
að sér bróðurpartinn af kostn-
aðinum.
Tvö til þrjú skip annast hverja
stöð eftir því, hve langt hún er
frá landi. Venjulega er hvert
skip 21 dag á stöð sinni á hafinu,
en með ferðum til og frá höfn
má reikna með að mánuður fari
í hverja ferð.
Björgunarstarf
veðurskipanna
En áhafnir veðurskipanna á
Atlantshafi gera meira gagn en
að gá til veðurs og hafa samband
við flugvélar, sem kunna að
fljúga yfir höfðum þeirra við og
við. Veðurskipin eru mjög þýð-
ingarmikili þáttur í björgunar-
kerfi á Norður-Atlantshafi, Loft-
skeytamenn skipanna halda
stöðugt vörð til að hlusta eftir
hættumerkjum eða hjálpar-
beiðnum. Frá skipunum eru og
oft veitt læknisráð og oft kem-
ur það fyrir, að hægt er að
miðla sjófarendum nauðsynleg-
um lyfjum.
Þegar hafa veðurskipin bjarg-
að lífi nokkur hundruð manna,
þar á meðal farþegum og áhöfn-
um flugvéla (af flugbáti í leigu-
flugi og þremur herflugvélum)
og sex skipum.
1 fyrra kom það t. d. fyrir, að
flugvél úr flota Bandaríkja-
manna neyddist til að lenda á
sjónum á Norður-Atlantshafi
vegna vélbilunar. Veðurstöðv-
arnar fengu vitneskju um slysið
undir eins og eitt veðurskipanna, I
„Coos Bay“, sem er amerískt,
fór á slysstaðinn og tókst að
bjarga 10 manns, sex voru á
fleka, en fjórir í sjónum, er
skipið kom að.
Samkvæmt skýrslum Alþjóða
flugmálastofunarinnar, sem ná
yfir tímabilið frá 1. júlí 1949 til
31. des. 1952, höfðu veðurskipin
siglt 30,000 sjómílur í leitar- og
björgunarskyni; gert 125,000 at-
huganir á veðri við sjávarborð
og 52,000 háloftsathuganir, gert
29,00 athuganir með sjálfvirkum
útvarpstækjum, sent 64,000 rad-
sjárathuganir til flugvéla og
haft samband samtals 92,000
sinnum við flugvélar.
Auk þessa voru gerðar regn-
og sjómælingar frá skipunum,
vísindalegar athuganir í líffræði,
eins og t. d. þýðingarmiklar at-
huganir á átu í sjónum.
—TIMINN, 13. marz
Leit oð horfnum fjórsjóði
Sagnir um fólgna fjársjóði
hafa freistað margra manna
að leita sér fjár og frægðar.
Hér er um að ræða fjársjóði,
er ræningjar hafa fólgið á
eyðieyjum, eða þá fjársjóði,
er horfið hafa með skipum.
Oft hefir hver leiðangurinn
á fætur öðrum leitað á sömu
slóðum. Þeir eru t. d. orðnir
margir leiðangrarnir, sem
gerðir hafa verið út til
Galopagos eyja og ekkert
fundið, og þó er nú leiðangur
þar að leita með nýjustu
tækjum; svo sem Geiger-
mælum. Hér skal sagt frá
einum fjársjóði, sem mikið
hefir verið leitað að, og enn
er verið að leita að.
HOLLENDINGAR voru þjóða
fyrstir til þess að reka verzlun
við Kryddeyjar, sem svo voru
kallaðar, en nefnast nú Indo-
nesia. Á öndverðri 17. öld höfðu
þeir komið sér upp bækistöð í
Batavia á eynni Java, en til þess
að komast þangað varð að sigla
suður fyrir Afríku. Fyrstu
skipin, sem fóru þessa leið, snéru
norðaustur á bóginn hjá Góðrar-
vonarhöfða og sigldu norður
með Afríku og síðan austur fyrir
Indlandshaf. En svo komust
menn að því, að betri og fljót-
farnari siglingaleið var að sigla
beint í austur frá Góðrarvonar-
höfða til vesturstrandar Ástralíu
(sem fyrst var kölluð Suðurland
og síðan Nýja Holland) og þaðan
norður til Java.
Fyrir tæpum 300 árum, eða
hinn 5. október 1655 lagði skipið
„Vergulde Draeck“ (Gulldrek-
inn) á stað frá Hollandi og var
förinni heitið til Batavia. Skip-
stjórinn hét Pieter Aberts og á
skipinu með honum voru 193
menn, skipshöfn og farþegar.
Skipið hafði meðferðis átta
kistur fullar af gullpeningum,
eða samtals 78.600 gyllini.
Ferðin gekk vel suður fyrir
Góðrarvonarhöfða og þar lagði
svo skipið á haf út í austurátt.
Var svo haldið áfram viku eftir
viku og veittist skipstjórnar-
mönnum auðvelt að halda sömu
breiddargráðu, en þeir höfðu'
engin tæki til þess að mæla hve
mikið þeim miðaði í austurátt.
Vissu þeir því ekki hvenær þeir
mundu sjá land í Ástralíu. Og
svo var það eina nótt, er skipið
sigldi hagstæðan bjrr og þeir
héldu að enn væri langt til
lands, að það tók niðri.
Morguninn eftir komust þeir
að því, að skipið hafði strandað
á sandrifi nokkuð undan landi
og sat þar blýfast. Þetta skeði
hinn 28. apríl 1656.
Björgun hefir reynzt allerfið,
því að af 193 mönnum komust
ekki nema 75 á land, og var
skipstjórinn á meðal þeirra.
Hann ákvað þegar að senda bát
með sjö úrvalsmönnum til
Batavia eftir hjálp. Var hann
lengi að bræða með sér hvort
hann ætti að fara sjálfur, eða
fela einhverjum öðrum forustu
fararinnar. — Að lokum afréð
hann að fyrsti stýrimaður skyldi
vera formaður á bátnum. Þetta
hik skipstjórans og ákvörðun
hans að lokum að verða eftir,
hafa menn skýrt svo, að honum
hafi tekizt að bjarga gullinu á
land og ekki þorað að skiljast
við það.
Báturinn komst til Batavia,
en hvernig svo sem á því stóð,
þá var enginn hjálparleiðangur
gerður út, og það var ekki fyrr
en hálfu öðru ári seinna að
skipin „Witte Valck“ og „Goede
Hoop“ voru send til að sækja
skipbrotsmennina.
Átján mánuðir er langur tími
fyrir skipbrotsmenn á eyði-
strönd. Að vísu er veðrátta á
þessum slóðum mild og hægt var
að ná í vatn með því að grafa
ofan í sandinn. En þarna mátti
heita eyðimörk og ekki vænlegt
fyrir nær 70 manns að afla sér
matar. Þeir hafa einnig verið
umkringdir villimönnum, sem
hafa verið þeim fjandsamlegir.
Það fór líka svo, að þegar skipin
komu, sem áttu að bjarga, þá
fundu þau ekki einn einasta
mann á lífi. En þau þóttust hafa
fundið hvar skipbrotsmenn
höfðu haft bækistöð sína, en nú
veit enginn með vissu hvar það
hefir verið.
Löngu seinna var skip á sigl-
ingu norður með Ástralíuströnd
og leitaði landvars undir ey
nokkurri, ekki langt undan
landi. Skipverjar gengu upp á
eyna og fundu þar alls konar
rekald og gengu úr skugga um,
að það væri úr „Vergulde
Draeck“. Ekki er nú vitað hvaða
ey þetta hefir verið. Þeir sögðu
að hún væri á 31. gr. 19 mín.
s. br., en samkvæmt útreikningi
Aberts skipstjóra strandaði skip-
ið á 30 gr. 33 mín. s. br. og
skakkar þetta sextíu mílum.
Árið 1697 var hollenzkur sæ-
fari, De Vlamingh, með skip
sitt á þessum slóðum. Hann
kvaðst hafa sent menn í land á
báti á 30 gr. 46 mín. s. br. og
þeir hefði komið með þær fréttir,
að þeir hefði séð kastala til-
sýndar, sem mest líktist kastal-
anum hjá Dover. Það er senni-
legt að þetta hafi verið kletta-
borgir, sem nú nefnast Bauta-
steinar.
Árið 1875 hafði brezka flota-
málaráðuneytið skip að mæling-
um á þessum slóðum. Var flokk-
ur manna í landi undir forustu
Mr. A. Burt. Skýrði hann svo
frá, að þeir hefði fundið hring-
myndaða grjóthleðslu í nánd
við Woodada Well, og taldi hann
mestar líkur til þess að á þessum
stað hefði Abert skipstjóri grafið
niður gullkisturnar, eða þá þar
í nánd og þetta mannvirki hefði
átt að vísa á felustað þeirra.
Um 120 enskum mílum sunnar
fellur árin Moore til sjávar og
þar býr fjölskylda, sem heitir
Edwards. Fyrir eitthvað tuttugu
árum fann sonur hjónanna 42
silfurmuni þar í sandinum. Voru
það hollenzkir og spanskir pen-
ingar og nokkrar litlar töflur
með asíatisku letri, mjög óvand-
virknislega gerðar. En ártölin á
silfurpeningunum jfátu vel bent
til þess að þeir hefði borizt þang-
að með „Vergulde Draeck“.
Skammt frá borginni Perth
hafa einnig fundizt gamlar silfur
myntir og norður hjá Dongara
hefir fundizt gömul fallbyssa á
sandrifi. Én á milli þessara staða
eru um 200 enskar mílur (rúm-
lega 300 km.) og víðast hvar á
þessari strandlengju er ekki
nema ægisandur, sem vindur
þyrlar upp í skafla og háa hóla.
En einhvers staðar á þessum
slóðum eiga að vera fólgnar gull-
kisturnar fimm, sem Abert skip-
stjóri á að hafa grafið þar fyrir
300 árum. Og eins og fyrr er
getið eiga að vera í þeim 78.600
gyllini, en verðmæti þeirra mun
vera með núverandi gengi eitt-
hvað um hálf milljón sterlings-
punda. — Það virðist því vera til
mikils að vinna, ef einhverjum
tækist að finna þennan fjársjóð
og nú eru tveir menn að leita að
honum. Þeir heita James H.
Turner og J. Glasson, báðir
Ástralíumenn. — Leggja þeir
mest kapp á að ganga úr skugga
um hvar „Vergulde Draeck“ hef-
ir strandað og leita síðan á þeim
slóðum. Ekki gera þeir sér samt
von um að verða ríkir á því þótt
svo heppilega tækist til að þeir
fyndi fjársjóðinn. Það eru lög
þar í landi að ríkissjóður á öll
þau verðmæti, sem finnast í
jörð. Að vísu mundi stjórnin
greiða einhver fundarlaun,
máske 10 af hundraði, en svo
mundi hún aftur taka tekju-
skatt af því, er nema mundi allt
að þremur fjórðu hlutum upp-
hæðarinnar.
Það er því í rauninni ekki
eftir miklu að sækjast fjárhags-
lega, en leit að gulli er alltaf
ævintýraleg, og leitendur mundu
láta sér nægja ánægjuna af því
að finna gullið, þótt þeir fengi
ekkert í aðra hönd.
SAVE
Best for Less
Davenport and Chalr,
$82.50
Chesterfleld and Chalr,
$149.50
Hostess Chalr $16.50
T.V. Chairs .....$24.50
Chesterfield and Chair.
recovered, from $89.50
up.
HI-GRAOE UPHOLSTERING AND DRAPERY SERVICE
625 Sargent Ave.
Phone 3-0365

CAR MART
211 Main St. South
WINNIPEG
The Big Red & White Service Station
Two Blocks North of the C.N.R. Station
WHERE the best used cars are sold at the lowest prices in the city!
WHERE cars of any make are bought for cashl
WHERE Esso gasoline is sold for 5c less per gallon!
WHERE you can buy a case of Marvelube oil for 37l/2C per quart!
WHERE U-Drive cars, .all of them 1954 models equipped with radios,
are available by the day, week or month!
When In Winnipeg See Us For Gas, Oil, Used Cars and U-Drives.
Phone 92-3156 For Further Information
CAR MART
211 Main St. South — Winnipeg
WINNlPEG’S LARGEST EXCLUSIVE USED CAR DEALER