Lögberg - 23.06.1955, Qupperneq 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 23. JÚNÍ 1955
Lögberg
Geflð út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SAKGENT AVENUE, WINNIPEG, MANITOBA
J, T. BECK, Manager
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $5.00 um árið — Borgist fyrirfram
The “Lögberg” is printed and published by The Columbia Press Ltd.
695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
PHONE 743 411
Afmælisbörnin tvö
Það er engan veginn víst, að fólk alment geri sér þess
ljósa grein hve mikilvægt það sé, að tvö Sléttufylkin
canadisku skuli eiga fimtugsafmæli á árinu, sem nú er að
líða; þó er þetta staðreynd' sem nær til Saskatchewan og
Alberta fylkjanna; þau öðluðust bæði stjórnskipuleg fylkis-
réttindi árið 1905 og hafa nú í undirbúningi fjölbreytt
hátíðahöld í tilefni af atburðinum; þau eru því óneitanlega
enn á æskuskeiði, þó þróun þeirra hafi orðið örari og risa-
vaxnari, en flestir munu hafa vogað sér að láta sig dreyma
um; fylki þessi, hvort um sig, eru í rauninni orðin að stór-
veldum innan fylkjasambandsins canadiska, en slíkt á rót
sína að rekja til þeirra nálega ótæmandi náttúrufríðinda,
sem þau búa yfir; þegar vel viðrar, „rennur lifandi korn-
stangamóða“ frá einu horni Saskatchewanfylkis til annars,
sem eigi aðeins brauðfæðir sína eigin íbúa, heldur og miljónir
manna, kvenna og barna vítt um heim.
íslenzka landnámið í Saskatchewan er svo að segja
jafngamalt fylkinu. Auk hinnar umfangsmiklu kornræktar,
framleiðir fylkið kynstrin öll af búpeningi, starfrækir námur
og fiskiveiðar í stórum stíl og hefir komið á fót næsta fjöl-
breyttum iðnaði; skólakerfi fylkisins er komið á hátt stig
og slíkt hið sama er um samgöngur að segja. Frá náttúrunnar
hendi er Saskatchewan stórauðugt fylki, þó mikilveráustu
auðæfi þess séu vitaskuld fólkið sjálft, sem lagt hefir hönd
á plóginn, ræktað jörðína og gert sér hana undirgefna; það
er þetta harðsnúna fólk af svo að segja óteljandi þjóðernum,
með eitt og sameiginlegt markmið fyrir augum, sem helgar
krafta sína canadisku þjóðinni í heild, þar sem hvert þjóðar-
brot leggur fram sinn skerf til trausts og halds því menn-
ingarlega tígulsteina musteri, er svipmerkja skal fylkið í
aldir fram.
Virðulegar skrautútgáfur af dagblöðum og vikublöðum
innan vébanda fylkisins, eru þegar teknar að koma fram á
sjónarsviðið og mun von á fleirum eftir því, sem lengra
líður á; eitt vikublað, vandað að frágangi, hefir Lögbergi
borizt, en það er gefið út í bænum Watson, og helgað
bygðarlögunum í því umhverfi; í það blað ritar ágætur
Islendingur, Walter Freemanson, sögu Quill Lake bygðar-
innar, vel samda og stórfróðlega, en hann er eini maðurinn
af íslenzkum stofni, sem búsettur er í bænum Quill Lake.
Þá eru og í uppsiglingu bækur, sem fjalla um landnám
og sögu fylkisins, en eina slíka bók, sem lýtur að íslenzka
landnáminu í Saskatchewan, hefir W. J. Lindal dómari
samið og er hún í prentun hjá The Columbia Press Limited
hér í borginni; ritstjóri þessa blaðs hefir kynt sér handrit
bókarinnar og er ekki í neinum vafa um það, að frá sögu-
legu og bókmentalegu sjónarmiði séð, verði að bókinni hinn
mesti fengur. —
Það, sem hér að ofan hefir sagt verið um Saskatchewan,
gildir að mestu um Albertafylkið líka, olíufylkið mikla, eins
og það nú er alment kallað, þó náttúrufríðindi þess séu síður
en svo einskorðuð við olíuna eina, því að fylkið býr yfir
margháttaðri auðlegð af öðrum tegundum, engu síður en
áminst systurfylki þess, og íhyglisvert er það, að á örfáum
árum hefir höfuðborg fylkisins vaxið örar en nokkur önnur
borg í Vestur-Canada; andlegt líf í Alberta stendur í miklum
blóma.
Lengi vel bjuggu bæði þessi fylki við Liberalstjórnir,
sem torvelt reyndist að rýma úr sessi; en á kreppuárunum
hófu þau hvort um sig eins konar nýsköpun á vettvacgi
efnahagsmálanna, er stafaði að miklu leyti frá samtökum
bænda og hrundu Liberölum algerlega af stóli; í Alberta tók
við völdum svonefnd Social Credit stjórn, sem enn ræður
þar ríkjum, en Saskatchewan gekk C.C.F.-sinnum á hönd,
er enn ráða þar lofum og lögum; forsætisráðherrarnir tveir,
þeir Manning í Alberta og Douglas í Saskatchewan, eru
ólíkir um flest, bæði í sjón og raun. Manning er hár og
grannur, alvarlegur í daglegri umgengni og tók það í arf frá
læriföður sínum Aberhart, að beita fyrir sig Biblíunni og
prédika sig til valda; hann er íhaldssamur að eðlisfari og
heldur fast um pyngjuna, en slíkt fellur stóriðjuhöldum vel í
geð. Á hina sveifina er Douglas hnellinn eins og Napóleon,
MINNINGARORÐ:
Látnir Vestur-fslendingar
Jón Sveinsson Skagfjörð og Gróa Þorsieinsdóitir
Mér hefir borizt frétt um
lát Gróu Þorsteinsdóttur
frænku minnar og Jóns
Sveinssonar manns hennar, í
bréfi frá Ameríku, og þykir
mér viðeigandi, að skrifa
nokkur minningarorð um þau
til þess að ættingjar og aðrir
hér heima viti það.
Gróa Þorsteinsdóttir, f. 26.
sept. 1887, á Engimýri við
Gimli í Manitoba, var íslenzk
í báðar ættir, Þorsteinn eldri
faðir hennar, f. 24. apríl 1853 í
Tjarnarkoti í Biskupstungum,
var einn af 16 börnum Vigfús-
ar snikkara frá Hiíð, Guð-
mundssonar hreppstjóra í
Hlíð, Þorsteinssonar fræði-
manns í Skarfanesi, Halldórs-
sonar. Kona Vigfúsar, Auð-
björg Þorsteinsdóttir frá Út-
hlíð í Biskupstungum og fyrri
konu hans Steinunnar Jóns-
dóttur frá Drangshlíð. Eitt
barn Vigfúsar og Auðbjargar
er á lífi í Ameríku, Þorsteinn
yngri. Rétt er að geta þess
hér, að flestir niðjar þeirra
ágætu hjóna eru þar úti;
Þorsteinn eldri fór vestvir til
Ameríku eftir að faðir hans
dó 1875 í Víðinesi. Þorsteinn
var kvæntur ágætri konu,
Kristínu Jónsdóttur gull-
smiðs í Reykjavík, Bernharðs-
sonar, og var hún systir
Bjarna Jónssonar, sem byggði
Bjarnaborg í Reykjavík. Þor-
steinn og Krrstín áttu saman
tvö börn, Gróu og Vigfús, sem
dó við háskólanám úti. Gróa
giftist ágætum manni íslenzk-
um, Jóni Sigurði Sveinssyni
frá Hrauni á Skaga í Skaga-
firði og var þeirra hjónaband
farsælt; þau áttu saman tvö
börn: Kristinu Benson í Ár-
borg og Berard Skagfjörð í
San Francisco, Californíu.
Gróa var 7æn kona og vel
gefin eins og hún átti kyn til,
og það hefir mér verið sagt, að
hún væri góðgjörn og trúræk-
in. Hún andaðist úr slagi í
apríl 1952. Jón Skagfjörð,
maður hennar, var vel ættað-
ur, og koma ættir þeirra
hjónanna saman í föðurætt
hennar, þannig: Þorsteinn
eldri, Auðbjörg, Þorsteinn í
Úthlíð, Þorsteinn á Hvoli í
Mýrdal, Þorsteinn Steingríms
Hinn 5. apríl 1953 (páska-
dag) varð sá sorglegi atburð-
ur í New Westminster, B.C.,
að íslenzkur piltur, Kristján
Gestur Steinberg, hvarf frá
sjúkrahúsi þar sem hann
hafði verið til lækninga. Var
leit þegar hafin, bæði af ætt-
ingjum hans og lögreglunni,
en leitin reyndist árangurs-
laus, og hafa foreldrar hans
og systkini orðið að lifa við
þá hugraun að vita ekkert um
afdrif hans, eða hvort hann
var lífs eða liðinn.
En nú í vor, hinn 15. maí
(á sunnudag og eftir rúm tvö
ár) fundust líkamsleifar hans
af tilviljun í þéttum skógar-
runni um hálfa mílu frá
sjúkrahúsinu, sem hann hvarf
frá. Alt virtist benda til þess,
að hann hefði gengið út sér
til hressingar, en orðið snögg-
lega veikur, leitað sér skjóls í
skógarrunnanum og dáið þar,
að líkindum af hjartabilun,
enda var það niðurstaða dóm-
nefndar þeirrar (Coroners
Jury) er rannsakaði málið.
Kristján var fæddur 3.
marz 1920 í Foam Lake bygð-
inni í Saskatchewan. Foreldr-
ar hans eru, Helgi Steinberg
og kona hans, Kristín, og eru
þau ættuð úr Eyjafirði og
Suður-Þingeyjarssýslu. Eftir-
lifandi systkini eru: Ingimar,
ógiftur og til heimilis hjá for-
eldrum sínum rétt norðan við
Blaine,. Washington, Canada-
megin við landamærin; Þór-
unn, Mrs. Borgfjörð, er býr í
son í Kerlingardal, bróðir
Jóns prófasts í Kirkjubæjar-
klaustri. Gróa var sjötti liður
frá Þorsteini í Kerlingardal.
Jón Skagfjörð Sveinsson f. 9.
sept. 1883 á Hrauni á Skaga;
þar bjuggu foreldrar hans
Sveinn Jónatansson bóndúf.
4. febrúar 1853 og Guðbjörg
Jónsdóttir kona hans f. 9. sept.
1849. Þess má geta, að þau búa
á Hrauni 1890. Hjá þeim eru
þrjú börn þeirra: María Jó-
hanna 14 ára, Jón Sigurður
7 ára og Steinn Leó 4 ára.
Ætt Jóns Skagfjörð er rakin í
ættum Skagfirðinga af Pétri
Zophoníassyni. Nefnast þær
Hrauns- og Skefilstaðaættir.
Jón Skagfjörð lézt á Betel 30.
janúar 1955.
Þessi minningargrein, þó
fátækleg sé,yá að vera kveðja
til ættingja og vina hér heima
og úti í Ameríku.
Guð blessi minningu þeirra
mætu hjóna.
Reykjavík, 28. febrúar 1955
Vigfús Krisíjánsson.
Laugateig 28
—VISIR, 5. marz
nágrenni við foreldra sína;
Sigríður, Mrs. Ólafsson, í
Saskatoon, Sask.; Jónas, gift-
ur, býr í Wenatche, Wash.;
María, Mrs. Dury, í Clover-
dale, B.C.; Helgi, giftur, í
Vancouver, B.C.; og Kristín,
Mrs. La Pierre, býr í nágrenni
við foreldrana.
Kristján sál. var jarðaður í
Hazelmere grafreit, sem er
fáar mílur frá heimili foreldr-
anna, hinn 21. maí síðastlið-
inn, að viðstöddum hóp
vandamanna, vina og ná-
granna, sem höfðu kynzt hon-
um að góðu, því hann var
hinn bezti drengur. Hann
hafði unnið ýmsa vinnu og þó
mest við vélar og smíðar því
hann var hagur og vel verki
farinn að hverju sem hann
gekk, og öll sín verk í þjón-
ustu annara vann hann með
trúmensku og dygð.
Nú er hinni nístandi kvöl
óvissunnar létt af hjörtum
hinna öldnu foreldra og þau
geta fundið frið og huggun í
minningunni um góðan son.
—A. E. K.
C0PINHAGEN
Heimsins bezta
munntóbak
afburðamælskur og rabbar við hvern, sfem er eins og jafningja
sinn; hann virðist vera farinn nokkuð að hægja á sér, að því
er hin pólitísku trúarbrögð áhrærir og er nú hættur að
amast við nýju „Capitali" inn 1 fylkið. Tímarnir breytast og
mennirnir með.
Douglas hatast við Social Credit og C.C.F.-sinnar eiga
heldur ekki upp á pallborðið hjá Manning; 'en um það eru
þeir sammála, að gera áminst hátíðahöld svo végleg sem
framast megi verða.
Krisf-ján Gestur Steinberg