Lögberg - 06.10.1955, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 6. OKTÓBER 1955
7
KVEÐJU- OG ÞAKKARORÐ:
Þorsteinn J. Gíslason,
„Svo ertu Island í eðli mér fast,
að einungis dauðinn oss skilur."
Hann var fæddur að Flata-
tungu í Skagafjarðarsýslu 12.
uiaí 1875. Foreldrar hans voru
Jón Gíslason Stefánssonar og
Sæunn Þorsteinsdóttir frá
Gilhaga í sömu sýslu. Var
Sæunn dóttir Þorsteins
Magnússonar og konu hans
Oddnýjar Þorsteinsdóttur, er
var afkomandi Ruth Konráðs-
dóttur systur séra Jóns Kon-
ráðssonar prófasts á Mæli-
felli.
Þorsteinn ólst upp með for-
eldrum sínum í Flatatungu,
°g með þeim flutti hann til
Vesturheims 1883. Þau settust
uð í grend við Hallson, N.
Dak., á landi er faðir hans
keypti. Faðir Þorsteins and-
sðist 1893, höfðu dvalarárin í
hinu nýja landi orðið honum
serið örðug; lítil uppskera hin
fyrstu ár, — og hrörnandi
heilsa er leiddi til dauða hans.
Eftir lát hans tók Þorsteinn
við búsforráðum með móður
sinni; kyntist hann snemma af
eigin reynd hörðum kjörum
frumlandnemanna. — Síðar
seldu þau bújörð sína og sett-
ust að í Hallson-þorpi, unz
fjölskyldan flutti til Brown-
bygðar í grend við Morden 1
suðurhluta Manitoba-fylkis.
Voru þau Þorsteinn, móðir
hans og systkini í brjóstfylk-
ingu íslenzku landnemanna
þar. Flestir þeir, er fyrstir
námu þar land, munu hafa
komið úr íslenzku bygðunum
í Norður-Dakota.
Af systkinum Þorsteins er
°ú einn bróðir á lífi, Jón
Magnús, bóndi í hinni fornu
Erown-bygð við Morden, gild-
Ur bóndi og hinn merkasti
^aður, kvæntur Margréti
Pálsdóttur ísakssonar og konu
hans Sigríðar Eyjólfsdóttur,
er bæði voru ættuð úr Árnes-
sýslu. Látin eru:
Anna Ingibjörg, Mrs. J. S.
Gillis, d. 1927; Dr. Gísli Guð-
ttiundur, Grand Forks, N.
Eak., d. 1934; Oddný, d 1949, í
Erown P.O. bygð. —
Á ung-þroska árum sínum,
°g alla ævi, átti Þorsteinn
uiikla fræðslu- og mennta-
iöngun, en kringumstæður
Öftruðu honum frá skóla-
Sóngu, utan þess að í tvo
Þorsíeinn J. Gíslason
vetur stundaði hann verzlun-
arskólanám í Grand Forks.
Fyrstu árin í Brown bygðinni
bjó hann með móður sinni og
systkinum, er heima dvöldu.
Árið 1909 keypti hann verzlun
Jósteins Halldórssonar og
starfrækti hana til ársins 1927.
Samtímis hafði hann póstaf-
greiðslu með höndum í bygð
sinni. Er hann hætti við verzl-
un hóf hann búskap á eignar-
jörð sinni og bjó þar til dauða-
dags.
Árið 1927 kvæntist Þor-
steinn Lovísu hjúkrunarkonu
Jónsdóttur Þorlákssonar frá
Stóru-Tjörnum í Suður-Þing-
eyjarsýslu, bróður séra N. S.
Thorlákssonar og þeirra syst-
kina. Kona Jóns en móðir
Lovísu var Petrína Guðna-
dóttir Jónssonar, fædd að
Arnarvatni í Mývatnssveit.
Móðir Guðna var Sigríður
Sigurðardóttir frá Gautlönd-
um. Petrína móðir Lovísu
andaðist í Grand Forks, N.
Dak., 9. jan. 1912, aðeins 46
ára að aldri. —
Heimili Þorsteins og Lovísu
mun ávalt hafa mátt telja fé-
lagslega miðstöð bygðarinnar.
Þangað var gott að koma,
góðar viðtökur, jafnt heima-
bygðarfólki sem langferða-
mönnum. Ættar- og ástvina-
tryggð hjónanna beggja var
óvenjulega traust og fögur,
svo að fágætt má telja. Bæði
voru þau leiðtogar og megin-
DR. TED GREENBERG
formerly of 814 Sargenf Ave.,
is now associated with doctors’
KATZ, KATZ, KATZ and BERGMAN
for the practice of dentistry at
Kelvin Street and Carman Avenue
Elmwood, Manitoba Phone 50-1177
stoðir í félagslífi bygðar sinn-
ar. Mér virðist vart ofmælt,
að þau væru lífið og sálin í
s t a r f i Guðbrandssafnaðar,
þótt þar séu og hafi jafnan
verið dyggir og trúir starfs-
menn að verki. Sama má segja
um starf þjóðræknisdeildar-
innar í bygðinni, sem ávalt
hefir verið fjörugt og lifandi.
Hjónin bæði áttu yfir svo
miklum hæfileikum að ráða:
Lovísa, frábæra sönghæfni og
túlkun í music, sem knýr fólk
til að vera þátttakendur hvort
heldur í því að syngja hina
dýrðlegu íslenzku sálma eða
ættjarðarljóð; samfara áhuga
hennar og elsku til félagslegra
mála. —
Fóstursonur Gíslason’s hjón-
anna er Lárus Sigurðsson, er
þau tóku til fósturs 5 ára
gamlan; mannvænlegur mað-
ur, kvæntur Elfrida Barke, er
býr á næsta landi við fóstur-
móður sína. Ungu hjónin eiga
tvo sonu. —
Þorsteinn Gíslason var í
hópi ágætustu leikmanna-
leiðtoga kirkjufélags vors, af
hinni eldri kynslóð. Hann átti
yfir fjölhæfum gáfum að
ráða, samfara glöggum skiln-
ingi, er jafnan reyndist af-
farasæll er til framkvæmda
kom og leiðsögn í velferðar-
málum um'hverfisins — og
þjóðarbrotsins hér vestra.
Yfirlætislaus og sönn trú
mótaði framkomu hans alla,
samfara drenglyndi, jafnt í
prívat-lífi sem félagslegri af-
stöðu. Hann átti glöggan
skilning á réttri meðhöndlun
mála á mannfundum. Þess
vegna var hann svo affarasæll
samverkamaður á' kirkju- og
þjóðræknisþingum og öðrum
mannfundum. — Kýmnis-
gáfu átti hann í ríkulegum
mæli, en beitti henni jafnan
með stillingu og varúð. —
Hann var hugljúfur félagi
og samverkamaður, sem gott
var að kynnast og ljúft að
eiga samleið með; skapfestan
mild og máttug. Ást hans á
íslenzkum erfðum og íslenzku
máli og órofa fastheldni við
hvorttveggja var byggð á
djúpri aðdáun og næmum
skilningi, er gekk tilbeiðslu
næst. Hann var maður víð-
lesinn, átti ágætt bókasafn;
átti mörg hugðarefni og var
víða heima; minnið var stað-
gott og tryggt. Hann var
einkar ljóðelskur og kunni
ógrynni ljóða, jafnt enskra
sem íslenzkra. Oft naut fólk
þess, að hann las upp ljóð á
mannfundum utanbókar. í
daglegu tali kryddaði hann oft
ræðu sína með gullkornum úr
fornmálinu — jafnt og úr
ljóðum nútíðarskálda. Hann
átti djúp ítök í sálum sam-
ferðamanna sinna sökum
skilnings og innsýnis á duld-
um rökum í reynslu og lífi
manna — lærisveins lunderni
hans gerði honum ókleyft að
ganga á hag annara manna
eða nota hin beittu brögð —
sem of mjög tíðkast í við-
skiptum og samlífi manna.
Þorsteinn hafði verið heilsu
veill í meira en tvö ár; naut
hann þá sem ávalt frábærrar
umönnunar Lovísu konu
sinnar. Hann varð alvarlega
veikur þremur vikum áður en
hann dó. Hann andaðist á
sjúkrahúsi í Morden þann 19.
júlí. Útförin fór fram þann
22. s. m. Við útförina var lesið
ávarp frá vini hins látna — og
um langa hríð sóknarpresti og
samverkamanni hans, dr.
Haraldi Sigmar, er var hindr-
aður frá að vera við útförina
lasleika vegna. Einnig mælti
sóknarprestur umhverfisins
og nágranni hins látna kveðju
orð. Undirritaður stjórnaði
athöfninni og flutti kveðju-
mál. Hartnær 300 manns
mun hafa verið viðstatt út-
förina. — Ástvinir Þorsteins
J. Gíslasonar, ásamt fjöl-
mennum hópi frændaliðs,
samherja og vina, tileinka
honum og helga minningu
hans orð skáldsins:
„Vertu sæll. við söknum þín."
—S. ÓLAFSSON
m
BLOOD BANK
T H I S
SPACE
CONTRIBUTED
B Y
Drewrys
MANITOBA
D I V I $ I 0 N
WESTERN
CANADA
BREWERIES
L I M I T E D
MD-366
B. E. M.
Television Service
• Factory Trained
Technicians.
• All Work Guaranteed.
• Swift Efficient Service.
Phone 75-2875
1786 Logan Ave.
WINNIPEG 3
☆ ☆ ☆
Þorsteinn J. Gíslason
Fæddur 12. maí 1875 — Dáinn 19. júlí 1955
(Stutt kveðja tileinkuð ástvinum hins látna og samtíðarsveit hans)
Látni vinur! Þrautin þunga
þín er sigruð, hlotin grið.
Dauðinn bæði aldna og unga
yfirstígur heims um svið.
Hvíld er þreyttum kvala stillir
kærleiksrík, af mörgum þráð.
Ekkert framar vegu villir,
vald er allt í Drottins náð.
Kæri vinur! Löng var leiðin,
lúin hönd af framtaks plóg.
Brautryðjandans göfgis greiðinn
goldinn samtíð; rótað skóg
landnemans um lendur víðar
lítt var slórt um morgun stund,
unz að lokum æfitíðar
endurminning kætir lund.
Góði vinur! Þér við þökkum
þreytt til dáða gæðasafn.
Hnýpir byggðin huga klökkum,
hylur gleymskan sízt þitt nafn
meðan íslenzk öld hér dvelur.
Engum fyrnist leiðsögn þín,
þeim er nutu; þögnin elur
þrotalöm, samt minning skín.
Hjartans vinur! Hljótt er yfir
heimaranni þennan dag.
Þú í æðra ljósi lifir
á landi sólar; skipt um hag,
mitt í húmi söknuð sefar
sigurvon um fagnaðs gnótt.
Þar við mætumst, enginn efar.
Ástarkveðjur! Góða nótt!
Samúðarfylzt,
Jóhannes H. Húnfjörð