Lögberg - 25.04.1957, Síða 7

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 25. APRÍL 1957
7
Handritafundurinn við Dauðahafið
Kaþólskir og evangeliskir vísindamenn segja: — Rii Essena
siaðíesta áreiðanleika hinna krislnu kenninga
Merkur bindindisfrömuður gistir fsland
„Þetta er ekki fimm aura
virði,“ sagði starfsmaður einn
við þjóðminjasafn Palestínu,
er honum voru sýnd fyrstu
handritin, sem fundizt höfðu
nálægt Qumran. Hann grun-
aði ekki, að þrem árum síðar
mundu verða greiddir 250,000
dollarar fyrir nokkurn hluta
handrita þessara. Honum kom
ekki til hugar, að allur heim-
urinn mundi fylgjast af spenn
ingu með þeim rannsóknum,
sem uppgötvun Bedúína-
drengs nökkurs hafði hrundið
af stað.
Drengur þessi var úr litlum
smyglarahópi, sem slegið hafði
upp tjöldum sínum í þessu
hrjóstruga héraði. Dag einn
hafði geit, sem flokkurinn
átti, hætt sér of hátt upp í
klettana.
Drengurinn klifraði upp á
eftir henni og kom á leiðinni
auga á einkennilega sprungu
í i klettabeltinu og kastaði
steini inn í hana. Inni fyrir
heyrði hann brothljóð, eins og
eitthvert stórt ílát hefði orðið
fyrir steinum.
Drengurinn lagði við hlust-
irnar. Skyldi hann hafa rekizt
á fólginn fjársjóð, sem gömlu
mennirnir í flokknum kynnu
ef til vill einhverjar sögur
um? Hann sótti vin sinn einn,
og síðan skriðu þeir báðir inn
í hellinn. En vonbrigði þeirra
urðu mikil. Það, sem steinn-
inn hafði brotið, voru há en
ekki að sama skapi víð leirker,
rúmlega hálfur annar metri á
hæð. En í staðinn fyrir silfur-
sjóðinn, sem þeir höfðu vonazt
eftir, fundu þeir aðeins fúla,
óhreina stranga, sem auk þess
voru þaktir einhverju kvoðu-
kenndu efni, er síðar reyndist
vera skinn, sem farið var að
rotna.
Bedúínadrengirnir unnu þó
bug á viðbjóði sínum og ristu
upp nokkra strangana. í þeim
var ekki annað að finna en
handritavafninga, ritaða með
mjög einkennilegu letri, sem
þeir höfðu aldrei áður séð.
Áttu þeir nú að láta þetta
gagnslausa drasl eiga sig, þar
sem það var komið? Samt
hugsuðu þeir með sér, að þeir
gætu ef til vill fengið fyrir
það nokkra skildinga hjá ein-
hverjum skransalanum í
Jerúsalem, svo að þeir tóku
með sér strangana ellefu og
héldu á brott.
----0----
Eitt ár leið. Árið 1948 hratt
hinn frægi prófessar Albright
í Ameríku frá sér stólnum,
sem hann sat á, svo að hann
féll um koll, er hann virti
fyrir sér tvær myndir, sem
honum höfðu verið sendar frá
Palestínu. Gat þetta verið
rétt? Hann hljóp yfir háskóla-
ganginn á fund eins starfs-
bróður síns. Hann varð að
sýna honum myndirnar. Þetta
var, eins og hann sagði, merk-
asti handritafundur síðari
alda.
Þetta var ein af bókum
Gamla testamentisins, skrifuð
fyrir fæðingu Krists, og því
um það bil þúsund árum eldri
en nokkurt þeirra biblíuhand-
rita, sem þá voru kunn. Og
þetta handrit var eitt þeirra,
sem litli Bedúínadrengurinn
hafði fundið vorið 1947 ná-
lægt Qumran. Hvorki hann né
skransalinn, sem hann seldi
smám saman strangana sína
ellefu, höfðu hinn minnsta
grun um, að nokkrum árum
síðar yrðu gretddir 250,000
dollarar fyrir fimm af ströng-
unum.
Þrátt fyrir alla íortryggni
fræðimanna kom það tví-
mælalaust í ljós, er kolefnis-
rannsókn sú, sem nútíma eðlis
fræðingar viðhafa til að ganga
úr skugga um aldur dýra og
jurta, svo að ekki getur skeik-
að nema í mesta lagi þrjú
hundruð árum, að línið, sem
saumað var utan um handrita-
strangana, hafði verið fram-
leitt úr hörþráðum á tímabil-
inu frá 160 f. Kr. til 230. e. Kr.
----0----
Enginn í hinu dauða landi
við Danðahafið hefði getað
látið sig dreyma um öll þau
umsvif, sem nú hófust. í tvö
þúsund ár hafði athygli fræði-
manna aldrei beinzt að auðn-
inni kringum Qumran. Menn
höfðu látið sér nægja það,
sem rómverski rithöfundur-
inn Pliníus hafði skráð, stuttu
áður en hann beið bana í einu
eldgosi Vesúvíusar (79 e. Kr.).
Pliníus skrifaði:
„Vestanvert við Dauðahafið
búa Essenar, þó það fjarri því,
að eitraðar gufur þess ná ekki
til þeirra, —einir út af fyrir
sig, án kvenna, án ástar og án
peninga . . .“
En nú vaknaði skyndilega
áhugi manna fyrir Essenun-
um. Fornleifafræðingar frá
fjölmörgum löndum flykktust
til héraðsins kringum klaust-
urrústirnar í Qumran, til þess
að leita, grafa upp og mæla
út, og það sem þeir fundu, var
stórkostlegt. Svo stórkostlegt,
að nú voru það ekki aðeins
lærðir menn um allan heim,
sem lögðu við hlustirnar,
heldur allur hinn kristni
heimur.
Tungumál Krísts
Áður en handritafund þenn-
an bar að höndum, var ekki
til eitt einasta heilt handrit af
þótt ekki væri nema einni bók
Gamla testamentisins, sem
skrifuð væri fyrir fæðingu
Krists. En við handritafund-
inn í Qumran kom í ljós öll
spádómsbók Jesaja, skrifuð
um það bil 100 árum fyrir
fæðingu Krists, og auk þess
óteljandi slitur úr öllum bók-
um Gamla testamentisins —
að Esterarbók undanskilinni.
Það er einnig mjög þýðing-
armikið, að þarna fundust
fyrstu skrifuðu textarnir á
arameisku, sem fundizt hafa,
en arameiska var það mál,
sem Jesús Kristur talaði. Upp-
götvun þessara handrita er
sérstaklega þýðingarmikil fyr-
ir þá sök, að nú verður fært að
gera sér ljósari grein fyrir
mörgum orðum Krists, sem
aðeins voru kunn af grískum
textum.
Og loks kemur það atriði til
greina, sem mestu ryki hefir
þyrlað upp í sambandi við
uppgötvun þessa, en það er,
að upp úr mölinni og grjótinu
hafa verið grafin fjölmörg
skjöl, er varpa björtu ljósi inn
í það myrkur, sem áður hafði
umlukt Essenana, þetta trúar-
félag guðhræddra Gyðinga.
Hægt var að slá því föstu, að
Qumran hefði verið aðal-
klaustur þeirra. öll þau hand-
rit, sem fundizt hafa kringum
Qumran — gerð hefir verið
skipulagsbundin rannsókn á
miklu meira en þúsund hell-
um, og nýir fjársjóðir eru allt-
af að fynnast — eru skrifuð
upp af hinum guðhræddu
munkum eins og sama klaust-
urs. En hvers vegna hafa þau
verið falin svona vendilega?
Við uppgröftinn í Qumran-
klausturrústunum f u n d u s t
peningar og ýmsir aðrir hlutir,
sem benda eindregið á sama
ártal. Af því sést, að klaustrið
hefir ekki lengur verið til sem
slíkt eftir árið 68 e. Kr. Þetta
ár hélt tíunda rómverska her-
sveitin inn í landið. Essen-
arnir höfðu grun um, að skjótt
tæki að líða að lokum fyrir
þeim, svo að þeir komu dýr-
mætustu fjársjóðum sínum-,
og þá fyrst og fremst hinu ó-
metanlega bókasafni \ sínu,
fyrir á öruggum stað. Nú er
jafnvel leitað að gull- og silf-
ursjóði, sem leyndardómsfull-
ar sagnir hafa geyzt um í tvö
þúsund ár, allt til okkar tíma.
En hverjir voru þessir
Essenar? Þeir voru þriðji trú-
arlegi sérflokkurinn í síð-
gyðingdómi Palestínu (hinir
fornu Farísear og Saddúkear)
og voru við líði í þrjár aldir,
eða um það bil frá 200 f. Kr. til
70 e. Kr., en þá var Jerúsalem
eyðilögð.
Kristinn siður 100 árum fyrir
fæðingu Krists
Hvaða fræðslu er að fá af
hinum nýfundnu handritum
um trúarsamfélag þetta, sem
lifði að verulegu leyti sam-
kvæmt kristnum sið, hundrað
árum fyrir fæðingu Krists?
Var ekki Jóhannes skírari
einn þeirra? Lá ekki nærri að
gera ráð fyrir — eins og
skýjaglópar síðustu 150 ár-
anna hafa oft haldið fram —
að Kristur hafi einnig verið
áhangandi Essenanna, og að
það 'hafi verið kenning þeirra,
sem hann hafi boðað sem
sína?
„Við megum vera Guði
þakklátir . . ."
Enginn fræðimanna þeirra,
1 gær var staddur hér í bæn-
um merkur bindindisfrömuð-
ur frá Ameríku, William E;
Scharffenberg prófessor frá
Washington. Kom hann hér
yið á ferð sinni vestur um
haf, en að undanförnu hefir
hann ferðazt um meginland
Evrópu og Norðurlöndin og
hitt þar að máli leiðtoga þjóð-
anna, bæði konunga, forseta,
yáðherra og þingmenn. Jafn-
framt hélt hann bindindis-
námskeið fyrir ameríska her-
inn í Þýzkalandi á vegum
bandarísku stjórnarinnar. í
gær heimsótti hann forseta
Islands, forsætisráðherra og
forustumenn bindindishreyf-
ingarinnar, en hélt áfram
vestur í gærkvöldi.
Prófessor Scharffenberg var
forstöðumaður fyrir skóla
nokkrum í Kína í 18 ár og
talar kínversku eins og inn-
fæddur, en hin síðari ár hefir
hann einkum beitt sér fyrir
bindindismálum á alþjóða-
vettvangi og hefir í því skyni
ferðazt um gervallan heim.
Fyrir nokkrum árum gekkst
hann fyrir stofnun Alþjóða-
ráðs gegn áfengisbölinu (Inter
national Commission for the
Prevention of Alcöholism), en
í því munu er stundir líða eiga
sæti 250 menn frá öllum lönd-
um heims, og fer tala fulltrúa
sem um þessi nýfundnu hand-
rit hafa fjallað, hvort heldur
hann er prestur kirkjunnar
eða ekki, ber á móti því, að
mjög náið samband sé á milli
kenninga Krists og kenninga
Essenanna. Menn þurfa ekki
annað en beina athyglinni að
skírn Jóhannesar skírara eða
sameignarfyrirkomulaginu í
frumsöfnuði Jerúsalemborgar.
En hvergi í þessum nýju
handritum er vikið að kross-
dauða eða upprisu nokkurs af
reglumeisturum trúarsamfé-
lags þessa. Staðhæfingar af
því tagi eru tilbúningur einn.
„Enginn kristinn maður,“
sagði einn fræðimannanna,
prófessor Fr. Cross, „þarf að
óttast texta þessa. Við megum
þvert á móti vera Guði þakk-
látir fyrir það, hversu mjög
þessi nýfengni söguskilningur
auðveldar okkur að verða
samtíðarmenn Krists“.“
Þetta er einnig afstaða
kirkjunnar, hvort sem um
kaþólska eða evangeliska
kirkju er að ræða. Hún stuðl-
ar að rannsóknum eftir
fremsta megni, því að hún
veit, að sannleikanum þarf al-
drei að leyna.
En torræðustu leyndardóm-
arnir munu ekki skýrast fyrr
en síðar . . .
„Fullkomna • þekkingu á
þessu,“ segir einn þeirra, sem
að rannsóknunum starfa,
„munum við ekki öðlast fyrr
en á efsta degi. Þá munu líka
hinir torræðustu leyndardóm-
ar ekki lengur verða leyndar-
dómar . . .“
—Heimilisblaðið
eftir íbúafjölda hvers lands.
Eins og stendur eiga 40 ríki
aðild að þessu ráði, og er
Brynleifur Tobíasson fulltrúi
Islands í því. Forseti ráðsins
er A. Ivy prófessor í Chicago,
en prófessor Scharffenberg er
framkvæmdastjóri þess. Heið-
ursforsetar eru þeir William
Prees forsætisráðherra Hol-
lands og Ibn Saud konungur í
Saudi-Arabíu, en í ráði er að
heiðursforsetar verði einnig
tilnefndir frá Indlandi, Austur
Asíu og Suður-Ameríku.
Alþjóðleg námskeið
Umrætt Alþjóðaráð er fyrst
og fremst upplýsinga- og vís-
indastofnun. Það hefir þegar
gengizt fyrir alþjóðanám-
skeiðum í Bandaríkjunum,
Svisslandi og Indlandi. Á
sumri komanda verður slíkt
námskeið haldið í annað sinn
í Genf. Koma þangað fræði-
og vísindamenn og halda
fyrirlestra um bindindismál
.og baráttuna gegn áfengisböl-
inu í heiminum. Það hefir
,komið sér upp sérstökum
fræðslumiðstöðvum í Genf,
,Bombay og tveimur í Banda-
ríkjunum, en aðrar verða sett-
ar upp í Afríku og Suður-
Ameríku.
Áfengisveitingar
afnumdar
Á ferðum sínum um heim-
inn hefur prófessor Scharffen-
þerg meðferðis sérstakt plagg
til undirskriftar, sem hann
.leggur fyrir þá ráðamenn, er
hann á tal við. Þeir sem undir-
.skrifa plaggið heita því að
hafa ekki áfenga drykki um
hönd í veizlum sínum eða
opinberum boðum. Forseti
,Burma varð fyrstur til að
skrifa undir þetta plagg, en
,síðar hefir það verið undir-
^krifað af ríkisstjórnum Ind-
lands, Ceylons, Egyptalands
og Saudi-Arabíu. Um 25 ráð-
þerrar í ýmsum löndum hafa
sömuleiðis undirritað plaggið,
svo og fjöldinn allur af þing-
mönnum, fylkisstjórum, dóm-
,urum o. s. frv. Prófessor
.Scharffenberg gat þess, að
Eisenhower hefði þegar bann-
að áfengisveitingar í Hvíta
húsinu og í opinberum veizl-
um, sem hann heldur. Var
hann vongóður um árangur
viðleitni sinnar, enda væri
,það sannað mál, sagði hann,
að 90% af þeim, sem neyta
áfengis, hefði þótt það bragð-
vont í fyrstu, og 57% þætti
það alla tíð vont á bragðið, en
neyttu þess aðeins vegna þess
að til þess væri ætlazt í boð-
,um og veizlum. „Við þurfum
,að útrýma þeirri firru að það
sé fínt að drekka,“ sagði hann,
,„og í því efni er bezt að leið-
togarnir ríði á vaðið, því að
,það eru þeir sem skapa
tízkuna.“
I
—Mbl„. 21. marz
KAUPIÐ og LESIÐ
. — LÖGBERGI