Lögberg - 11.07.1957, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 11. JÚLÍ 1957
Millj. barna munu fæðast andvana
eða vansköpuð á næstu öldum
segja bandarískir erfðafræðingar. — Ástæðan er
geislaáhrif af þegar gerðum kjarnorkutilraunum.
2 þúsund bandarískir kjornorkusérfræðingar krefjast
alþjóðslegs banns við kjornorkutilraunum.
Hvers vegna gerðist ég friðarsinni?
LUNDÚNUM, 4. júní. — Svo
sem þegar mun kunnugt
hafa 2 þúsund kunnir banda-
rískir vísindamenn undirritað
áskorun þess efnis, að þegar í
stað verði gerður alþjóðlegur
samningur um algert bann við
frekari kjarnorku- og vetnis-
sprengjutilraunum. — 1 dag
herma fregnir, að stöðugt
bætist fleiri vísindamenn á
þessu sviði í hópinn og nýjar
hópgöngur voru farnar fyrir
utan brezka sendiráðið í
Tokíó til að mótmæla sprengju
tilraunum Breta á Jólaeyju.
Þrír kunnir erfðafræðingar
héldu því fram í dag á fundi
með þingnefnd úr öldunga-
deildinni bandarísku, að þær
tilraunir, sem þegar hefðu
verið gerðar, myndu hafa þær
afleiðingar að milljónir ó-
fæddra einstaklinga myndu á
komandi tímum fæðast van-
skapaðir eða sjúkir, andlega
eða líkamlega.
Fremsti kjornorkuvísinda-
maður Ástralíu, Marcus
Oliphant, sagði í viðtali við
blaðamenn, sem leituðu álits
hans á áskorun bandarísku
kjarnorkusérfræðinganna, að
sjálfsagt væri að velja hina
hættuminni leið, er sérfræð-
ingana greindi á eins og til-
fellið væri í þessu máli. Sum-
ir teldu að geislavirknin
væri ekki meiri en svo að
hættulaust mætti telja. Aðrir
héldu því gagnstæða fram óg
þar sem svo mikið væri í húfi,
væri sjálfsagt að fylgja ráði
hinna síðarnefndu. Hann
væri eindregið þeirrar skoð-
unar, að alþjóðlegur samning-
ur um bann við kjarnorkutil-
raunum væri nauðsynlegur til
að vernda öryggi alls mann-
kyns.
Þrír kunnir erfðafræðingar
tjáðu í dag bandarískr; þing-
nefnd álit sitt um áhrif af
geislavirkunum. Þeir voru J.
Crow frá Wisconsin-háskóla;
Glass frá John Hopkins-há-
skóla og H. Muller frá Indiana
háskólanum. Crow kvað það
álit sitt, að milljónir einstakl-
inga myndu fæðast vanskap-
aðir eða sjúkir sökum áhrifa
frá þeim kjarnorkusprengj-
um, þegar hafa verið sprengd-
ar. — Hann kvað mega reikna
með því, að þeir, að þeir sem
hafa orðið fyrir geislaverk-
unum nú þegar muni eignast
um 2 milljarða afkvæma. Af
þessum fjölda muni 80 þús.
hafa meðfædda líkamlega eða
andlega ágalla, svo sem fávita
hátt, geðveiki og blóðsjúk-
dóma. Börn fædd af fyrstu
kynslóð þeirra, er orðið hafa
fyrir geislaáhrifum, sem
þannig verða gölluð, muni
verða um 80 þúsund, en auk
þess munu fæðast af þessari
kynslóð um 20 þúsund and-
vana börn eða mjög skammlíf.
Það mætti reikna með að tala
þessara barna l^æmist upp í
allt að 40 þúsund af afkvæm-
um fyrstu kynslóðar, en þessi
tala myndi þó verða miklu
hærri hjá afkvæmum seinni
kynslóða.
—TÍMINN, 5. júní
Fjölmenn landnóms-
hót-íð í Edinburg,
N. Dakota
Þ. 26.—27. júní var haldin
vegleg hátíð í Edinburg, N.
Dakota, í tilefni af 75 ára af-
mæli þeirra byggðar og bæj-
arins. Fór aðalhátíðin fram
miðvikudaginn 26. júní, með
hátíðarguðsþjónustu og síðan
mikilli skrúðför fyrir hádegið;
er talið, að um eða yfir 3000
manns hafi þá verið saman
komnir í bænum, bæði þaðan,
úr nágrenninu og enn víðar,
því að margir notuðu tæki-
færið til þess að heimsækja
fornar slóðir.
Þessi fyrri dagur hátíða-
haldsins var helgaður frum-
herjunum ,og var þeirra sér-
staklega minnst á útisam-
komu, einnig afar fjölmennri,
sem haldin var eftir hádegið í
skemmtigarði bæjarins. Aðal-
ræðumenn voru þeir Wallace
E. Warner lögfræðingur, fyrr-
um dómsmálaráðherra í N.
Dakota, sem fæddur er og upp
alinn í Edinburg; og dr.
Richard Beck prófessor, er
mælti bæði á norsku og ís-
lenzku jafnframt því og hann
hélt ræðu sína að meginmáli
á ensku. En Edinburg-byggðin
er aðallega norsk, þó að ís-
lendingar hafi bæði í byggð
og bæ komið þar mjög við
sögu, enda áttu ýmsir þeirra
sæti í hátíðarnefndinni. Margt
Islendinga úr nágranna-
byggðunum sótti einnig há-
tíðina.
Auk ræðuhalda var ágætur
söngur og hljóðfærasláttur á
samkomunni, og margt fleira
til skemmtunar. í sambandi
við hátíðina var haldin fjöl-
þætt og athyglisverð söguleg
sýning, þar sem meðal annars
gat að líta ýmsa gripi frá Is-
landi.
Var landnámshátíð þessi um
allt hin prýðilegasta, byggðar-
og bæjarbúum til sæmdar.
R. Beck
Á ýmsum stöðum í suður-
hluta Manitobafylkis hafa þrá
látar stórrigningar gert það að
verkum, að uppskera mun
víða að miklu fara forgörðum
vegna þess að akrar eru á
kafi; gætir þessa einkum í
Arnoid og Rosenfeldbygð-
unum.
Þegar ég var ungur, fyrir
aálfri öld síðan, var það móðg-
un að vera kallaður „friðar-
sinni.“ Þýzka keisarardæmið
aafði verið reist úr rústum á
vígvöllunum í Bæheimi og
Frakklandi, og vér vorum
synir þeirra manna, sem það
gerðu, menn, sem stærðu sig
af afrekum forfeðranna og
brunnu af áhuga á að feta í
þeirra frægu fótspor. Eftir að
Austurríki gerðist máttlaust
og mergsogið, tók Þýzkaland
forystuna í einingu Germana,
og það var sannarlega ekki
sakir auðs og stjórnkænsku,
heldur sjálfsaga og fórnar, að
það skipaði svo háan sess. Upp
eldi vort var hugsjónalegt og
í samræmi við "þetta. Það var
ekki talin nein smán að vera
fátækur og heldur ekki nein
forréttindi að vera ríkur.
Þvert á móti var það litið
’hornauga, ef menn sóttust eft-
ir auðæfum, en afarheiðarlegt
að þjóna landi sínu með því að
inna herþjónustu af hendi
fyrir ekki neitt. Daglaun her-
mannsins voru þá fáeinir
aurar; sem liðsforingi í sjó-
hernum fékk ég um 120 kr. í
mánaðarlaun. En ég var að
vinna fyrir land mitt og hefði
fúslega afsalað mér öllum
launum, ef það hefði verið
leyfilegt. Á þeim árum fyrir-
litum við ekki aðeins alla
gróðamenn, heldur alla efnis-
hyggjumenn, og vissum vér,
og vér einir vorum hinir
sönnu aðalsmenn þjóðarinnar,
sem unnu Þýzkalandi ókeypis
og án nokkurrar vonar um
endurgjald. Og á þeim tíma
kom oss ekki neitt stríð til
hugar: Því var opinberlega
yfir lýst, að herinn væri til
varnar öryggi og friði, og í
þeim tilgangi yrðu menn að
fórna lífi sínu, ef nauðsyn
krefði. En vér vorum engir
„friðarsinnar.“ Vér höfnuðum
ekki hugmyndinni um stríð
sem úrslitakosti landinu til
verndar. Þegar svo fyrri
heimsstyr j öldin brauzt út
1914, tókum vér henni henni
fagnandi sem prófi helgunar
vorrar og hollustu.
Stríðið stóð lengur en vér
höfðum gert ráð fyrir, vér
urðum fyrir vonbrigðum, og
augu margra vor opnuðust
fyrir því, að manndráp eru
mesta óþrifaverk þrátt fyrir
alla titla og heiðursmerki.
Sjálfum fannst mér ég vera
meiri og minni áhorfandi alla
þessa styrjöld. Ég gerði mér
alls ekki grein fyrir því, að ég
stæði fyrir drápunum, þegar
vér skutum niður óvinaskip.
Mér féll það ekki vel í geð, en
ég fann ekki til þess, að ég
bæri neina persónulega á-
byrgð á því. Styrjöldin sat í
öndveginu, hún ákvað lög og
reglur fyrir hegðun vorri í
einu og öllu, og það, sem
mestu varðaði, hún gaf oss
færi á því að þjóna landi og
þjóð. Ég hafði ekki snúið baki
við kristindóminum, en það
eina, sem ég lærði á þessum
árum var, að sem kristinn
maður yrði ég að treysta á
miskunn Guðs og fyrirgefn-
ingu, þar sem ég gæti ekki
gjört skyldu mína án syndar,
og yrði að þola þrengingar, að
lifa tvenns konar lífi, og samt
að leitast við að halda áfram
að vera ég sjálfur. Það krafta-
verk gerðist, að ég þraukaði
af fyrra stríðið án þess að
glata sjálfum mér, og án þess
að verða beiskjufullur, né
tapa allri ábyrgðartilfinningu
eða þeim möguleikum að
breytast og þroskast hið innra
í trú og skoðunum.
Hugsjónirnar lifðu af, ég
þráði að þjóna landi mínu og
þjóð. Og þetta breyttist ekk-
ert, þótt ég gerðist prestur.
Ég lagði mig allan fram um
að verða góður prestur safnað-
arins, boða Guðs ríki og drott-
invald Krists, og flytja mönn-
um fagnaðarerindið. Loks var
mér ljóst, að mitt í öllum
þrengingum og þjáningum var
þar að finna traust öryggi og
sannan frið, og stóðst sú trú
prófið, þegar Hitler brauzt til
valda og færðist hið ógjörlega
í fang. Er hann hóf baráttu
sína gegn Kristi, sýndi Krist-
ur yfirburði sína og styrk-
leika, gaf hinum veiku mátt
og hinum hógværu festu. Á
þeim árum, laust eftir 1930,
kom ^engum manni önnur
heimsstyrjöld til hugar. Menn
litu á Hitler sem sjálfan frið-
ar höfðingjann, sem berðist
gegn skorti og atvinnuleysi,
og mundi leiða þjóð sína til
heilla og hamingju. Hefði
hann ekki barizt gegn Kristi
og kirkju, myndum vér kristn-
menn einnig hafa hyllt hann.
Vér hefðum þá líka eflaust
fylgt honum hikl/aust út í
seinna stríðið. Sem andstæð-
ingur Krists, þekkti Hitler
hann betur en vér gerðum.
Það skarst fyrst í odda með
oss og Hitler, þegar það rann
upp fyrir oss, að hann stefndi
beint að nýrri styrjöld. —
Reyndin varð sú, að eins og
Hitler var verkfæri í hendi
Guðs til að gera oss betur
kristna, lét Guð hann verða til
þess að auka skilning vorn á
hinu sanna eðli fagnaðar-
erindisins.
1938 urðum vér að gera oss
ljósa afstöðu vora til árásar-
styrjaldar. Var oss sem kristn-
um mönnum leyfilegt að rétt-
læta hana, svo fremi að ljóst
væri, að styrjöldin væri hent-
ugasta lausnin á þjóðfélags-
legum vandamálum, og tæki
til að ná markmiðum, sem
ekki yrði náð á annan veg?
Ég hafði þegar verið heilt ár
í fangabúðum, þegar þessar
spurningar urðu knýjandi
sakir áforma Hitlers viðvíkj-
andi Bæheimi. En ég féllst á
að Játningar kirkjunni bæri
að halda sáttaguðsþjónustur,
þar sem beðið væri um frið,
og að frekari stríðsógnir liðu
THIS YEAR ...
make YOUR province *
your PLAYGROUND
Jíyjwi&i
MANIT0BA
bsdtwi
Allur gleSskapur frldaga fjölskyld-
unnar blöur yCar einmitt hér I yöar
eigin fylki. Heimsækið einhverja hinna
mörgu sumarskemtistaða, eem allir
hafa upp á margvlslegan unaiS atS
bjóða, svo sem:
RIDING MOUXTATN' N'ATION’AIj
PARK
Allar yðar uppáhalds hvlldardaga
skemtanir—böS, siglingar, teinareiöar,
fiskiveiöar, auk yndislegs útsýnis.
WHITESHEUU FOREST RESERVE
FagurmyndaÖir klettar, vötn og skóg-
arbelti — fjölbreytt dýralif, ágætis
aöbúnaöur.
DUfcK MOUNTAIN FOREST
RESERVE
Dásamlegt aÖ taka llfið rólega við
vötn svo eem Singoosh og Wellman.
MANITOBA’S NORTHUAND
Kynnið yður hina ótömdu hrikafegurð
noröurlandsins . . . svo sem við Flip
Flon, Cranberry Portage og The Pas.
FRÆG VÖTN
Mllur af sólböðuöum ströndum viö
Winnipegvatn, Manitobavatn, Kill-
arney, Rock og Dauphin-vötnin.
Vegna ókeypis pésa um hvtldardaga-
stöðvar I Manitoba, skrifiö eöa lítið
inn hjá:
Skrifið eða líiið
inn vegna ókeypis
pésa um helzlu
hvíldardags-
siöðvar
í Maniioba og
aðdráliarafl
þeirra.
l!IIBI!!H!!!IH!l!Ui!!Mí!!!HI!l!HI!ll
■
Bureau of Travel and Publicity
DEPARTMENT OF INDUSTRY AND COMMERCE
LegúUUv* BuildiBg—Wianipe*
KON. T. L. JOBIN. Mioúter B. E. GBOSE, Depaiy MinUUí
81-57