Lögberg - 21.11.1957, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 21. NÓVEMBER 1957
Lögberg
Oefl8 út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
303 KENNEDT STKEET, WINNIPEG 2, MANITOBA
Utanáskrlft ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 303 Kennedy Street, Winnipeg 2, Manitoba
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Skrifstofustjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
Verð $5.00 um árið — Borgist fyrirfram
"Lögberg” is published by Columbia Press Llmited,
303 Kennedy Street, Winnipeg 2, Manitoba, Canada
Printed by Columbia Printers
Authorized as Second Class Mail, Poet Office Department, Ottawa
WHitehall 3-0931 _________
Tvennar aukakosningar
Á miðvikudaginn hinn 14. þ. m., fóru fram tvennar auka-
kosningar til fylkisþingsins, er sóttar voru af meira kappi
en alment gerist nú á dögum, er kjósendur láta sér í léttu
rúmi liggja annað eins smáatriði og það, hvernig kosningu til
eins þings reiðir af, en í þessu tilfelli er það einmitt slíkt
ástand sem ríkir, því frá stjórnskipulegu sjónarmiði séð,
verða almennar fylkiskosningar haldnar fyrri part næsta
sumars-
Kjördæmin, sem kosið var í, voru Emerson og Morden-
Manitou, kjörsókn mátti teljast góð, enda umferðin í báðum
tilfellum hin ákjósanlegasta.
I hinu fyrnefnda kjördæminu gekk frambjóðandi
Campbell stjórnarinnar sigrandi af hólmi við þverrandi kjör-
fylgi, en kjördæmið hefir jafan verið talið örugt vígi Liberal-
stefnunnar; það losnaði í fyrra, er þingmaður þess, Solomon
lögfræðingur var skipaður í dómaraembætti; hitt kjördæmið
varð þingmannslaust, er fulltrúi þess, Mr. Morrison, féll frá í
fyrra vor; það kjördæmi fylgdi alla jafna íhaldsflokknum
að málum og gerði það eftirminnilega í þetta sinn með
öflugu atkvæðamagni; einungis tveir frambjóðendur voru í
kjöri í hvoru kjördæmi um sig, liberali og konservatívi.
Við úrslit þessara tveggja kosninga verða engar rúnir
ráðnar varðandi niðurstöður almennu kosninganna næsta ár,
því þá hagar vafalaust alveg öðruvísi til um framboð; þá
ganga C.C.F.-sinnar brynjuklæddir til víga í flestum kjör-
dæmum og slíkt hið sama munu Social Credit berserkirnir
gera; dreifing atkvæða milli flokkanna verður mikil, og þar
af leiðandi mjög undir hælinn lagt hverjir verða sigurvegarar
að loknum leik.
Tvær merkar bækur frá
Bókautgáfu Menningarsjóðs
Komnar eru út á vegum
Bókaútgáfu Menningarsjóðs
tvær merkar bækur.
Önnur er Fiskarnir, bókin
sem Bjarni Sæmundsson, nátt-
úrufræðingur skrifaði um alla
þá fiska, sem hér eru við land.
Þessa bók tileinkaði hann ís-
lenzkum fiskimönnum- Hin
bókin er safn ritgerða eftir
Pálma Hannesson mennta-r
skólarektor, sem Menningar-
sjóður gefur út í virðingar-
skyni við Pálma, en þessi bók
hlaut nafnið: Landið okkar.
Gils Guðmundsson fram-
kvæmdastjóri Bókaútgáfu
Menningarsjóðs og Helgi Sæ-
mundsson formaður mennta-
málaráðs sýndu blaðamönn-
um þessar bækur á fundi
með þeim.
Um „Fiskana," eftir Bjarna
Sæmundsson er það að segja,
að hún hefir verið ófáanleg í
bókabúðum síðan í stríðs-
byrjun. Hafi eintak og eintak
slæðzt til fornbóksala hefir
það jafnóðum verið rifið út og
þá fyrir nokkurn pening. Það
er því mikill fengur' að þessari
merku bók, sem „ . . . sem er
tímamót í íslenzkri fiskifræði“
eins og Guðmundur Bárðar-
son náttúrufræðingur sagði í
ritdómi um hana. Þar er að
finna fróðleik um alla þá
fiska, sem veiddir hafa verið
hér við land. Hverjum ætt-
bálki fiskanna fylgir greinar-
lykill til leiðbeiningar fyrir
þá, sem vilja nafngreina fiska
er þeir þekkja ekki.
Þessi útgáfa er aukin og
hefir Jón Jónsson fiskifræð-
ingur annazt útgáfuna og
skrifar hann í viðbótarkafla
við bókina um þorskinn. Árni
Friðriksson fiskifræðingur
skrifar um síldina. Jón skrifar
svo aftur um nýjar fiskteg-
undir, sem veiðzt hafa hér við
landland síðan 1926, er fyrsta
útgáfan kom út. Segir Jón
Jónsson þar frá 17 fisktegund-
um, sem veiðzt hafa síðan, og
eru myndir af þessum fiskum
og loks segir frá aukinni út-
breiðslu sjaldgæfra fiska.
Þessi útgáfa á „Fiskunuxn",
að viðbótarköflunum sleppt-
um er ljósprentuð. 1 eftirmála
að bókinni segir Jón Jónsson
fiskifræðingur m. a.: „Bjarni
Sæmundsson var forvígis-
maður á sviði fiskirannsókna
hér við land. Hann vann á-
kafleg^ merkilegt brautryðj-
endastarf við hin erfiðustu
skilyrði, einangrun, fátækt og
skilningsleysi oft á tíðum.
Bók hans um íslenzka fiska er
þrekvirki á sínu sviði og mega
aðrar þjóðir öfunda okkur af
slíku riti fyrir almenning. —
Þrátt fyrir aukna þekkingu
okkar, er bókin enn í fullu
gildi og á vonandi enn eftir
að veita mörgum fróðleik um
fiskana og líf þeirra.“
Bókin er 583 bls- Káputeikn-
ing eftir Halldór Pétursson. Er
frágangur hennar allur hinn
bezti.
Um hina bókina, sem út
kemur í dag, Landið okkar,
Einn ráðherranna, Mr. Robertson landbúnaðarráðherra,
bar sig illa yfir því hve stjórnarandstæðingar hefðu viðhaft
tvíeggjað orðbragð í Emerson. Einkennilegt hvað sumir menn
geta verið hörundssárir.
Ekki er ólíklegt, að megin stjórnarandstaðan undir for-
ustu Mr. Roblins verði einna samfeldust, er á hólminn kemur.
★ ★ ★
Lokið ekki augum fyrir
staðreyndum
Að því er Dr. E. L. Ross segist frá, sem er heilbrigðis-
ráðunautur Sanatorium Boards of Manitoba, eru nú rétt að
verða liðin fimmtíu ár síðan sala jólainnsigla hófst hér í
fylkinu, en til hennar var stofnað í því augnamiði að
hnekkja framgangi „hvíta dauða“ innan vébanda fylkisins;
árangurinn kom brátt í ljós og hefir farið vaxandi með ári
hverju. Yegna þess fjár, sem inn kom af sölu jólainnsigla í
fyrra, varð kleift nú í ár, að framkvæma yfir 200,000 X-geisla-
rannsóknir í Manitobafylki varðandi brjóstheilbrigði eða
veiklun; þetta er óneitanlega mikið ánægjuefni, þó það á
hinn bóginn megi ekki verða til þess, að slakað sé á klónni
að því er óhjákvæmilegar varúðarráðstafanir áhrærir.
Heilsugæzla kemur öllum jafnt við, og þetta verða menn
að láta sér skiljast, ekki sízt er smitnæmir sjúkdómar eiga
í hlut.
Þó dánartala af völdum „hvíta dauða“ hafi árlega farið
stórlækkandi, verður ekki hlaupið fram hjá þeirri staðreynd,
að árið, sem leið, námu dánartilfellin af völdum þessa sjúk-
dóms hér í landi 1,200 eða freklega það, auk þess sem 9,000
voru til lækninga á berklavarnarstofnunum, hver sjúklingur
að meðaltali árlangt.
Engin persóna án tillits til aldurs eða stéttar, er með
öllu örugg gegn þessum sjúkdómi og þess vegna ætti hvert
og eitt einasta heimili að verða eins konar sjálfstætt öryggis
bandalag.
Látum ekki undir höfuð leggjast að kaupa jóla-
innsiglin.
Vilhjálmur og Rannveig Ólafsson,
BROWN, MANITOBA
(Stutt drápa í tilefni af 25 ára giftingarafmæli þeirra,
1. nóvember, 1957)
Það vildu allir verða hjón
á vorum bernskudögum.
Þó misjafnt gengi biðilsbón,
hún breytti sumra högum-
í kveld þess lítum ljósan vott,
að lánið eltir suma,
þótt aðrir hlytu aðeins spott,
af engu til að guma.
Við fjórðungsaldar eyktamót
hér enn í kveld við stöndum,
og endurskinsins yndishót
því örvar fjör hjá Löndum,
að ryfjaj upp hin runnu spor
með Runku og Villa í náðum,
er jafan sýndu þrek og þor
að þræða fram með dáðum.
Nú minninganna myndafjöld
fær margt úr húmi grafið,
því manndómsverka skyggðan skjöld
æ skreytt þið jafan hafið,
og félagslyndis fjörið glætt
að feykja brottu aman;
því fátt oss getur frekar kætt
en fá hér rabba saman.
Og ennþá margra árafjöjd
að unað fáum saman,
er ósk og von hér allra í kvöld
að auðga stundargaman.
Sitjið heil! Nú mærðin mín
er mjög í þrot að lenda.
Þökk fyrir, minn þróttur dvín,
í þögn skal drápan enda.
Jóhannos H. Húnfjörð
eftir Pálma Hannesson rektor,
sagði Gils Guðmundsson, að
hér væri um að ræða útgáfu
Menningarsjóðs á ýmsum rit-
gerðum Pálma Hannessonar
sem hann skrifaði á árunum
1930—1945. Ritgerðir þessar,
sem eins og nafn bókarinnar
ber með sér, fjalla um landið
okkar nær allar og eru skrif-
aðar í alþjóðlegum stíl, og
fremur frá sögulegu sjónar-
miði en náttúrufræðilegu.
Kemur þar vel fram hve sér-
lega góður frásögumaður
Pólmi rektor var, sagði Gils
Guðmundsson. Hann sagði
ennfremur frá því að á næsta
ári myndi koma út önnur bók
eftir Pálma Hannesson. Þar
myndu verða feíðasögur eftir
hann, dagbókarblöð og sýnis-
horn af skólaræðum hans.
Hvor þessara bóka væri þó
sjálfstætt rit. Hefði Bókaút-
gáfa Menningarsjóðs, skömmu
eftir lát Pálma, ákveðið að
falast eftir því sem eftir hann
lægi af ritgerðum hans, til út-
gáfu. Væri hér um að ræða
útgáfu til minningar um
Pálma Hannesson, en hann
átti sæti í menntamálaráði um
20 ára skeið.
í Landinu okkar er að finna
alls 19 ritgerðir. — Formáli er
eftir Gils Guðmundsson, en
hann ásamt þeim Jóni Eyþórs-
syni og Guðmundi Thorodd-
sen prófessor, sá um útgáfu
bókarinnar, sem er rúmlega
300 blaðsíður, prentuð í Odda.
Hún á það sammerkt með
„Fiskunum“ að frágangur er
mjög góður.
—Mbl., 24. okt.
"Betel"$205,000.00
Building
Campaign Fund
—180
—$167.342.36
—160
—150
—140
-120
-100
—80
-60
-40
-20
Make your donatlona to tha
"Betel" Campalgn Fund.
123 Princeaa Street,
Wlnnlpeg 2.