Lýður - 21.11.1888, Page 3

Í9 —
Sunnudaginn eptir var fagurt veður og 14 hvortveggji
flotinn í logni við hina frönsku strönd og lítið bil á railli.
Gengu pá hvorratveggju fyrirmenn á ráðstefnu, enda sáu peir
nú, að svobúið mátti eigi duga; bjuggust nú allir við stóror-
ustu. Enn var hinn mikli óvinafloti ógurlegur og enda ó-
sigrandi til að sjá, pótt 3 eða 4 stóiskip og nokkur minni
vœri úr sögunni; sýndust galeiðurnar og nálega óvihnandi
skip á sjó með peim skipum, sem enskir menn pá áttu.
Allt urn pað ásettu peir sér að freista hins itrasta, en gjarná
vildu peir að nokkurt los kæmizt á óvinaflotann áður en at-
lagan tækist. Nóttina eptir vöknuðu Spánverjar við vondan
draum. Urðu varðmenn peirra pess skyndilega varir að skip
nokkur frá enska flotanum komu nær og nær og glórði frá
peim ijósagangur mikill gegnum næturmyrkriðog poku pá, sem
á yar. Varð pá óp og háreysti á öllum flotanum, pví hin
aðkomandi skip stóðu öll i ljósum loga og rákust mannlaus
á miðjan flotann. Hlupu Spánverjar til og hjuggu festar
sinar í ofboði miklu og æpti hver sem betur gat ; „Eldskip-
in* frá Antverpen11! Flýði svo hver sá er fyrstur var búinn
út á rúmsjó, og allur hinn mikli floti var á svipstundu koin-
inn á tvistring, en hinar ensku skútur runnu að ströndum
upp og brunuu par.
4. Orustan við Gravelines.
Áður en Spánverjar höfðu náð að fylkja öllum flotanuin,
lögðu Englendingar að peim morguninn eptir elduanginn.*
Tókst par einhver hin mesta sjóorus a í sögunni. Var barist
allan dag til kvölds, en megin orustan var pó unnin að mestu
eptir 6 kl. stundir. Réðu Engl. atlögunni, lögðu eigi skip
við skip í samfellu, pví pað var ófæra, heldur léku lausu við
sem fyrri, svifu til og frá fyrir seglum og kusu svo skot-
mark hvar peir vildu, eða forðuðu sér. Sumstaðar sóttu peir
eitt og eiit skip eða pá lögðu síbyrt við og greiddu upp-
göngur. Frans dreki og hinir fyrnefndu stórgarpar unnu sér
pann dag meiri frægð en nokkru siuui áður, enda purfti
peirra pá við. Varð par mannfallið ógurlegast, er pessir vík-
ingar komust upp 4 stórskipin. Er par skjótast af að segja,
að pegar orustunni létti, áttu euskir menn hvorki púður né
kúlur eptir, en vart 100 manns höfðu þeir misst og ekkert
skip, en unnið höfðu þeir 16 stórskip og felit nál. 50'00
Spánverja.
Eptir þessar miklu ófarir, sáu Spánverjar að þrotin mundi
öll von sigurs; hafði hin umliðna vika gjörsamlega drepið
allan kjark úr þeim. þorðu peir pó eigi að snúa heimleiðis
sömu leið, heldur stefudu peir flotanutn austar inn i Eng-
landshaf og ætluðu norður fyrir Skotland og síðan suður
fyrir vestan hinar bretsku eyjar. Fáar eru pær frásagnir lið-
inna tíma, sem eins og pessi flóttasaga Spánverja neyðir
menn til að trúa á hefnd og refsidóma eptir illvirki og of-
nietnað inannanna. Óðar en þessi herfloti var sloppinn úr
greipum hinnar harðsnúnu víkiugapjóðar, tóku við nýir óvinir
eun pá voðalegri. |>eir hétu Ægir og Kári. Hinn 4. á-
gústmán. byrjaði hið minnisstæða ofviðri, er lengi var í
manna minni og varaði nær allan mánuðinn út. Ruddu
Spánverjar pegar hinn fyrsta dag hinu mesta af farangri sin-
uin til pessað hægja skipunum. Áliöld peirra, vígvélar, hestar
og múlar, rak allt hrönnum saman upp á næstu strendur.
Og nú hófust skipströndin. Við Orkneyjar, Suðureyjar og
norðurhluta írlands, fórust heilar deildir af flotanum. Sum-
staðar varð nokkur mannbjörg, sumstaðar litil, sumstaðar
komst enginn maður af. Til eru enn ótal sögur, sagnir og
munnmæli frá pessum viðburði. A eyöunum upp óx dökk-
eygt fólk og svarthært, er kallað var ættlið hinna spönku
skipbrotsmanna; eiunig er sagt að eyjarskeggjar hefðu af peim
lært ullarvinnubrögð, er peir æ síðan hafa pótt kunna vel.
Viða voru heilar skipshafnir myrtár til fjár, eða höggnir nið-
nr sem lirævargar, og fengu írar einkum illt orð af peirri
sök. Stundum voru- pessir flóttainenn seudir Elisabetu drottu-
*) Eins og auðvitað er höfðu Engleudingar farið að dæmi
Hollendinga og sent óviiium sínum skip pessi til pess að
tvístra peim.
ingu, tjóðraðir saman tveir ög tveir. Lét hún senda pá
heim. Medina Sidonia komst sjálfur heim til að segja frá
tíðindum. Fáein skipfylgdu honnm, en sum komu á stangli
smásaman. Allur Spánn bergmálaði af óprotlegu hryggðar-
veini, enda hefir sú pjóð eldrei síðan borið sitt bar.
Hjá fáséðu blómi á fjallatindi 1888.
Á fjöllunum er svo ljúft og létt
að lofa vorn Ghið og yrkja ;
á fjallatindunum finnst mér rett
sem 'fögur væri kirkja,
’ svo indæl og pó svo ægileg
og æðst Guðs jarðarvirkja.
í öðrum heimi vér erum pá,
sem opt er Guði nærri,
pví fágæt blómin vér fáum sjá,
oss íinnst og jörðin stærri,
pað bendir oss fágæta fegurð á
og framfarir andans liærri
Hver veit hvað í blömum kann að bua?
í Bægisárgili í júlí 1888.
Já, hver veit livað í blómuin kann að búa
og blóinin gjöra svona yndisleg ?
par eru má ske — eg vil gjarnan trúa —
Guðs engil börn af leik að livila sig.
I blómum er pví einbver belgidómur,
með ást og lotning nálgast vil eg hann.
pið blóina englar! andi minn og rórnur
með ylckur lofar góða skaparann.
G. Hjaltason.
Stjórnarafmæli konungs vors.
15. p. m. voru liðin 25 ár frá peim degi. er vor ástsæli,
nú sjötugi, konungur settist í hásæti Aldinborgarættarinnnr í
Danmörku. Hann var áður, eins og kunnugt er, ‘hertogason
frá Suðurborg- Lukkuborg, og byrjar pví nýja konungsætt,
kjörinn ert ekki arfborinn. Margir Danakonuugar hafa á sín-
um tíma haldið eða mátt h’áfa haldið samskonar afmæli, en
aidrei mun sá viðburéur liafa vakið jafnmikla og víðtæka
eptirtekt sem nú, og pví síður jafnmikla gleði eða vonir. |>ví
fyrst er pað, að haiin hefir verið einhver hinn bezti konung-
ur, og stjóru hans heima fyrir mjög viðburðarík, og svo koma
til kinar miklu og stóru mægðir eðá tengdir hans við stór-
veldin og fleiri ríki Evrópu. Hefir allsenginn Danakönungur
orðið jafnkynsæll sem þessi, eða frægur og vinsæll utanríkis
fyrir pá sök. það er pví eigi kyn pótt mikið liafi verið um
dýrðir áðurnefndan dag, ekki einungis um allt Danaveldi,
heldur út um víða veröld. Og pá væri sízt að undra, pótt og
pvíliks konungs væri einnig miunst hér á voru landi. Kristi-
án níundi, sá er gaf oss stjórnarskrá vora, og einn allra Dana-
könunga heimsótti oss með fullri konunglegri rausn og
mildi, — hans mun minnst, eigi einungis á pessu
stjórnarafmæli hans, lieldur meðan ísland er byggt
Eptir undangenginni áskorun frá helzlu mönnum bæjarins,
héldu Akureyrar búar sér samsæli áður nefndun dag paun 15.
Fyrir miuni konungsins var fyrst sungið kvæðið, sein stendur
fremst i blaðinu eptir séra Matth. Jocbumsson.
I ræðu sinni fyrir koiiungs minninu tók amtmaður
Jú 1 í us Ha vs tee n fram hin merkilegustn atriði úr stjórnar- og
æfisögu konungsins. Hdnn minntist á hversú vísindum, al-
pýðumenntun, iþróttum og verknaði hefir stórum miðað á-
fratn síðan hann kom til ríkis, svo sem bezt sannar bin heims-
fræga sýning í Kuupmh. á síðastliðnu suinri og vitnisburður
annara þjóða uin hana.