Kirkjublaðið - 01.03.1897, Page 8

40
fyrir utan allan kirkjufjelagsskap. En í raun rjettri er
það sjálfsagt hollast hverju kirkjufjelagi, að aðrir sjeu
ekki með en þeir, sem eru það af meiri eða minni sann-
færingu, og án efa gæti kirkjan hjer á Islandi þannig
að skaðlausu sjeð á bak allmörgum af meðlimum sín-
um; það sjest einmitt bezt á því, hve margir sýna sig*
í að vera fráhverfir kristindómi og kirkjufjelagsskap,
þegar vestur kemur í frelsið. En það liggur í þjóðkirkju-
fyrirkomulaginu, að allir eða að minnsta kosti flestir láta
telja sig með í henni, og það eins fyrir því, þó þeir hafi enga
trúarsannfæringu eða sjeu hreinir og beinir vantrúar-
menn.
Fyrirkomulagið er sem sje þannig, að allir menn á
landinu eru gjaldskyldir til hinnar evangelísku lútersku
kirkju, sem er þjóðkirkja landsins, svo framarlega sem
þeir eiga eignir þær, sem gjöldin eru miðuð við, og svo er
ástatt fyrir þeim að öðru leyti, að aukatekjureglugjörð
prestanna og kirknanna geti náð til þeirra. Landinu
öllu er svo eptir sveita- og sókna takmörkum skipt í
smáparta, og er einum presti og þeim kirkjum, er liggja
í hverjum partinum fyrir sig, vísað á tekjurnar hjá gjald-
endunum eptir ákveðnum reglum. Þessir smápartar hafa
einkennilegt nafn og heita — brauð.
Frá þessu er að eins ein undantekning, tilkomin
fyrir fáum árum, og enn sem stendur ekki nema ein slík
til á landinu; það er þegar svo margir menn ganga úr
þjóðkirkjunni í einu, að þeir mynda söfnuð, ráða sjer
prest og hljóta konunglega staðfestingu á þessum presti.
Þetta er allt það frelsi, sem utanþjóðkirkjumenn hafa
fengið enn sem komið er, þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir
til að losa alla þá við gjöld til þjóðkirkjunnar, sem ekki
vilja vera í henni. Þjóðkirkjan treystir sjer ekki til að
missa gjaldið frá þeim, sem úr henni kynnu að ganga;
hún treystir því, að vantrú hinna vantrúuðu loði ekki
við peningana. Hvað ætli þeir segðu Vesturislendingarn-
ir, sem ekki vilja vera i kirkjufjelaginu, ef það neyddi
þá til að greiða sjer árlega svo og svo mikið fjegjald ?
Ætli þeim þætti ekki vera skertur eignarrjettur sinn eða
fjárráðarjettur, og ef til vill gengið nærri samvizku-