Sunnanfari - 01.12.1891, Blaðsíða 9

53
er annar Grímur amtmaður sonur séra Jóns og
hinn er Dr. Grímur Thomsen sonur Ingibjargar
dóttur séra Jóns og jporgrims gullsmiðs og
skólaráðsmanns Tómassonar. Tvær voru systur
Davíðs. Hét önnur þeirra Málfríður og var
maður hennar Asmundur Jörginsson. Hin hét
Margrét og átti Pétur Jónsson í Hvítanesi í
Kjós. Plkki veit eg með vissu hvaða ár Davíð
er fæddur, en það mun hafa verið nálægt 1770,
og víst ekki síðar en 1773, því að í kvæði sínu
um Brattland 1823 segist hann vera á sjötugs
aldri. Um æsku hans vita menn ekkert með
vissu. J>ess er fyrst um hann getið í sögnum,
þá er hann var enn »mjög ungur« og móðir
hans var »fyrir norðan«, að hann hafi gert þessa
alkunnu vísu, sem annars er eignuð ýmsum fleir-
um, eitt sinn þegar ranglega var tekinn skattur
af henni:
l>að er dauði og djöfuls nauð, safna auð með augun rauð,
þá dygða snauðir fantar en aðra brauðið vantar.
Snemma mun Davíð hafa verið nokkuð
mikill fyrir sér og þær sagnir hafa geingið í
Skaptárþingi, að hann hafi í foreldra húsutn átt
að rata í vandræði nokkurt, og hafi því farið
frá ættstöðvum sinum og sezt að í Skaptárþingi
af því þar var nokkuð afskekt. þ>að er og
dagsanna að í Skaptárþing kom Davíð á ung-
um aldri og þar lesti hann ráð sitt og dvaldi
þar síðan alla æfi. Hafa þar geingið ýmsar
sagnir um, að ógjörla þóttust menn vita deili á
honum, og trúðu ýmsir að hann mundi hafa
heitið nokkuð annað, en hefði síðar kallazt
Davíð, svo að hann þektist síður og að minni
væri hætta á að hin fyrri vandræði hans yrðu
lionutn að fótakefii, þó að líklega trúi einginn
þeirri hégilju nú. Til er ljóðabréf eptir Davíð,
er hann ritar 1796 systur sinni, að öllum líkind-
um Margrétu konu Péturs í Hvítanesi í Kjós,
og kallar hann sig í því Davíð »á Heiði« þ. e.
á Heiði á Síðu eða í Mýrdal og virðist hann
þá vera alveg nýkominn austur og svo er að
sjá á orðum hans sem einhver galli hafi verið á
ráði hans fyrri og brottför hans hafi gerzt
nokkuð skjótlega og talar hann þar um fagurt
systurbragð við sig og nefnir Akranes öndverð-
lega; er bréfið merkilegt. J>ar segir hann
meðal annars:
Með heilbrigði hér kominn systur dygða þeinkt á þinn
hefi ýmsar tíðir þels um bygðir gjörninginn.
Eg þess geld af feigð ófrí
fjarri skyldum kallar
marga seldur ánauð í,
óslétt veldur lukkan því.
Og enn:
Svo með ljúfu þeli það
þakka systur blóði
Teingda vini vona á,
varnar staung, efgætuð,
húsi og kyni föður frá
föllnumsyni, munduð ljá.
til jiess hrjúfur böls við bað
banaþúfu fell eg að.
þ>ar með fylgir kveðja til manns Margrétar
og barna, en síðan biður hann að heilsa séra
Jóni í Görðum:
Kveðju dýra, blíð er bón, sæmdum hýrum séra Jón
berðu frænda mínum siðugum, skýrum orðsins þjón.
Næst niðurlagi ljóðar hann ártalið (1796)
og getur þar bæjarnafns:
Er svo, leiðin orma fróns, ])ig að deyð og dægri tjóns
elskandi af hjarta Davíð á Heiði sonur Jóns.
Eptir að Davíð var kominn austur mun ekki
hafa liðið á laungu áður en hann festi ráði sitt
og gekk að eiga Olufu þmrvarðsdóttur. Hún
var ekkja eptir Steingrím Haldórsson bónda á
Hofi í Oræfum; var sonur hennar og Stein-
gríms séra Jón í Hruna og fieiri börn áttu þau.
Settist Davíð í bú Olufar og var það gott og
hún merkileg kona; voru tveir synir þeirra:
Haldór og Símon mállausi. Haldór átti J»óru
dóttur séra Bergs gamla Jónssonar á Hörgs-
landi, gáfaða konu; var þeirra son séra Bergur
aðstoðarprestur á Piyri í Skutilsfirði (d. 1854).
Haldór var mesta nettmenni og gáfumaður og
ágætur skrifari. Hann bjó framan af í Skál á
Síðu en síðast í Hvassahraunskoti á Vatnsleysu-
strönd og þar mun hann hafa dáið 1865. Símon
mállausi var og vel viti borinn. Dóttir hans
er Kristín í Gröf í Skaptártungu, er átti þá
Hlíðarbræður hvorn eptir annann, Gísla í Gröf
(d. 1848) og |>orlák í Gröf, er úti varð á fjalla-
baki 1868; sonur hennar og Gísla, er Gísli, sem
nú býr í Gröf og á J>uríði Eiríksdóttur frá
Hlíð.
I Oræfunum mun Davíð hafa búið þangað
til 1821, þegar Olöf kona hans dó; stóð bú
hans og vegur með blóma og var hann mikils
metinn í héraði og hafði mart til þess að bera.
Hann var bæði vitur og málfylginn og bar
langt af flestum almenningi að mentun. Atti
hann mikið bóka- og handritasafn og sér þess
enn menjar, því maður hittir opt á handrit, sem
bera þess merki, að þau eru komin úr safni
Mála-Davíðs. Að Hofi heimsótti Rask Davíð