Sunnanfari - 01.12.1891, Blaðsíða 3

47
mölinni niður fyrir hestana til þess að ógna þeim
upp í strauminn. Blanda var ekki mikil þennan
dag og þeir fremstu höfðu eptir nokkrar hest-
leingdir krakað og fótað sig hinum megin við
álinn, svo óðu þeir seint og gætilega upp að bakk-
anum, hnutu á flúðunum, og stóðu kyrrir við og
við, ráku snoppuna niður í jökulvatnið og hnusuðu.
En sólin, sem var að renna upp yfir ásinn i dag-
málastað, gljáði heit og morgunrjóð á blautar síð-
urnar.
þetta var guðdómlega bjartur og fagur sumar-
dagur, sá glaðasti sem við höfðum feingið alla
leiðina og við vorum í góðu skapi. — Allir hestar
óþreyttir, dagurinn tekinn snemma frá Stóradal
og hlemmivegir svo langt sem átti að ríða þann
áfanga.
Við þurftum ekki að óttast, að hestar okkar
rynnu of langt með sundhrollinn, því á eystra land-
inu stóð maður, sem ferjaður var á undan okkur,
og hafði hann gert sér alt til dundurs meðan við
vorum að spretta af og reka út í. það var auð-
séð að hann vildi slást í förina og nú hljóp mað-
urinn út fyrir þann klárinn, sem leingst hafði hrakið,
en við fleygðum beizlum og svipum í fleytuna og
svo var róið yfir með snöggum, stuttum áratökum
og stafninum haldið krapt skáhorn við straum.
J>egar við riðum að ánni gátum við þess að
sá, sem ferjaður var, mundi vera kaupamaður, því
reiðskjótinn var róinn, og leiddi þó hvorki bún-
ingurinn né annað likur að þvi að þar færi skóla-
piltur. En þeir einir langferðamenn eru þektir að
því að ríða svo ótraustu einhesta, að ekki sé rek-
andi i jafnstutt sund og þetta var. þ>að reyndist
og vera. — Hann rak hestana í þvögu að ferju-
staðnum og kvaddi okkur kumpánlega. Sagði að
hestur sinn væri tregur í einreið og mæltist til
samferðar við okkur norður yfir Skarðið. Kvaðst
vera ráðinn til kaupamensku i Skagafirði utarlega,
spurði okkur alla heitis og heimilis, og lét i
óspurðum fréttum dæluna ganga um alla sína hagi.
Hann talaði á greinilegu Suðurnesjamáli, og var
ósvikið lausamannssnið á honum Maðurinn var
mjög þægur og ötull, og bauðst undir eins til að
hjálpa okkur til að leggja á. Hann girti einn
af hestum okkar, en móttakið var stutt, svo hann
varð að bita i endann, en hrossið hröklaðist við.
»Ætlar andskotans, lá mér við að segja, truntan
að slegast undir tómri hnakkpútunni,« sagði hann
þá og skirpti um leið, því leir hafði runnið í
hringjuna.
Við vorum þá 4 alls. Auk okkar kaupa
skólapiltur t norðan úr fúngeyjarsýslu og búfræð-
ingur frá Ólafsdal, sem vistazt hafði fyrir ársmann
norður í landi. Hann var gáfaður maður og hafði
lesið mart og mikið, en mest á eigin spýtur og
var fremur sérvitur, eins og svo margir greindir
Islendingar eru. Hann talaði um alla heima og
geima, og sykraði ræðuna drjúgum með dönskum
og útlendum orðum, sem þó við og við komu á
apturfótunum, svo auðheyrt var, að hann hafði siglt
sjóinn undir eigin seglum. Honum þótti gott i
staupinu, og þurfti ekki mikið til þess að hann
yrði hreifur eða klökkur. |>að kallaði hann að vera
»sentimabel«, en við kölluðum hann ýmist Búa eða
Fræbúðing. Seinna nafnið hafði þ>ingeyingurinn
fundið og þózt góður af.
Nú tókum við okkur upp frá ánni og riðum
greitt upp í Svartárdalinn. Hestarnir voru viljugir
eptir sundið og léku við taumana, jafnvel hestur
kaupa sýndist vera hinn ákafasti að komast sem
fyrst norður í Fjörðinn. Svo mikil brögð voru að
þessu, að kaupi virtist mega hafa sig allan við að
halda dýrinu í skeíjum. Ymist hélt hann hestinum
aptur með hringuðum makka, og svo fjörlegum
fótaburði, að líkast var lestærri ótemju, eða hann
hleypti og rendi sér á harða spretti fram með
okkur, með slaka tauma og bringuna niðri undir
faxi. Við tókum þó innan skams eptir því, að hann
kitlaði hestinn í náranum með þeim fætinum sem
frá sneri, og hélt svo ríkt við, að aumingja skepnan
gat ekki rétt úr hálsinum, og trítlaði eins og á nálum
þangað til hann hleypti, og varð dauðfeginn að
stökkva nokkra faðma til þess að rétta úr sér. Við
báðum hann að hætta þessu og misti jálkurinn þá
fljótt ferðina, svo við urðum að lána honum einn
af hestum okkar til þess að hann gæti orðið sam-
ferða.
f>að varð brátt uppskátt, að nýi samferðamað-
urinn var vel byrgur af brennivíni og tókst eptir
það hinn mesti kumpánaskapur með þeim Búa.
|>eir fóru að dragast aptur úr hvað eptir annað,
því ýmist hafði farið steinn í hóftunguna hjá kaupa-
manninum, eða leingja þurfti reiðann hjá Búa, eða
eitthvað annað var að reiðskapnum og varð þeim
ærið staldursamt norður Skarðið, en héldu þó sam-
reiðinni.
Á eyrunum fyrir neðan Stóra-Vatnsskarð áðum
við stundarkorn, því hitinn var mikill. Klárarnir
geingu i ána, sötruðu drjúgum, veltu sér og hristu
j svo af sér leirinn svo hvein í bökkunum, og fóru
að nasla alt í kringum okkur, en við tókum upp
nestið og breiddum blöð á flötina fast upp við
holtið, þar sem þurrast var.
f>eir félagar, kaupamaðurinn og búfræðingurinn,
voru orðnir mjög ræðnir um þetta leyti og bar mart
á góma, meðan á máltíðinni stóð; meðal annars
gat kaupi þess, að hann væri staðráðinn i því að
fara til Vesturheims á næsta sumri.
»f>ykir þér ekki föðurlandið fullgott til þess að
lifa og deyja þar?« sagði Búi. Hann hafði opt á
leiðinni minzt á Amerikuferðir manna og hve mikið
tjón væri að þeim fyrir landið.
»Til þess að drepast þar er Island vist ekki
verra en önnur lönd,« svaraði kaupi, »en að lifa
þar er svo bezt, að sveitastjórnirnar hafi ekki hendur
i hári manns. Eg hefi verið kvennhollur um dag-