Sunnanfari - 01.09.1895, Side 1

í?\S\%5\^S\S\S\S\
I l
i Verí) 2 kr. ffl
| 50 aura árg., sj
| horgist fyrir |
ffl fratu. ?)
i I
\5A\>A\5=i\S\S\SA\S\95
r §
| ingljamgar |
5) 20 a. megin- J)
| niálsliua; 25 jjj
aura smáletnr. B
I I
'SS'SS\SS\S\S
00 > SEPTEMBER 1895
Dr. Hallgrímur Scheving. Sunnanfara þykir rétt, um leið og hann flytur lesendum sínum mynd af nýja rektornum við latínuskólann, að minnast nú skólans nokkru framar, og ætlum vér það verði vel þegið ein- mitt nú, þegar mikil umskipti eru að verða við skólann. Skólameistarinn gatnli, hálærður og góður maður, búinn að leggja niður störf sín. Slíkt hið sama yfirkennarinn, mikill maður og stjórnsamur, og búinn að vera svo leingi við aldrei, og langt verður þangað til Schevfngs verður ekki getið. Til er latínuvísa ein ort í Bessastaðaskóla um kennarana, sem lýsir vel skoðun pilta á þeim. Er hún svo: Schevingum metuo, Egilsson laudibus orno, Gunnlaugsson adamo, de Lectore dicere nolo.1) Svo merkilegir sem menn þessir eru hver um sig, mun þó óhætt að herma það,. að Bessa- staðaskóli hefir dregið mestan dám eða feingið mestan svip af Scheving. Hann var fastlynd- astur þeirra og styrkgeðjaðastur, og varð öllum
skólann, að nú er hann
lærifaðir allra íslenzkra em-
bættismanna og nær allra
þeirra lærðra manna, þar
sem íslenzk tunga geingur,
svo að hann má með fylsta
rétti kallast prœceptor pa-
triæ. þessir menn hverfa nú,
en nýir menn eiga að koma
í þeirra stað. Myndir af
þessum merkismönnum báð-
um hefir Sunnanfari flutt
áður(l. ár), enda förum vér
nú leingra fram í tímann
að þessu sinni.
f»að mæla allir eitt um
það, að aldrei hafi verið
öllu betur skipaður latínu-
skóli á Islandi en meðan
hann var á Bessastöðum,
ekki sízt á árabilinu frá hér
um bi! 1820—1840, meðan
þeir voru allir í fullu fjöri
Jón lektor Jönsson, Svein-
björn Egilsson, Hallgrímur Scheving og Björn
Gunnlaugsson. þ>aö er að minnum haft hver
eining andans í bandi friðarins hafi verið á
Bessastöðum bæði milli kennaranna innbyrðis og
milli kennaranna annars vegar og skólapilta hins
vegar. Af þessum mönnum verður Jón lektor
líklega einna fyrirferðarminstur í sögunni, og
verður hans þó leingi minzt til góðs í sambandi
við skólann, því kennari hafði hann verið fram
úrskarandi, samvizkusamur og einhver mesti
gæðamaður1). Sveinbjörn og Björn gleymast
J) Við Jón lektor var víst öllum vel, en skólapiltar
hentu opt gaman að lionum. Hann var og allra manna
fljótfærastur og fljótmæltastur, mismælti sig opt og kom þá
Hallgrímur Scheving.
þeim minnistæðastur, er
numið höfðu í Bessastaða-
skóla. Menn luku lofi á
Sveinbjörn og dáðust að
Birni, en þeir gátu aldrei
gleymt Scheving; minningin
um hann fylgdi þeim altaf.
Hallgrímur Scheving er
fæddur 13. Júní 1781 á
Grenjaðarstað; var faðir
hans HannespresturLauritz-
son Scheving. þ>að er Jóta-
kyn, og fluttist ætt sú til
Íslandslitlufyrirl700. Móðir
hans var Snjálaug dóttir
séra Hallgríms Eldjárns-
sonar; voru þeir trændur
komnir af Hallgrími Péturs-
syni, og er Hallgrímsnafnið
þaðan komið. Scheving kom
í Hólaskóla 1796 og var
hann þar í 6 ár, og var
hann og félagar hans hinir
síðustu, er útskrifuðust úr
Hólaskóla, en það var 1802. Var hann 15 vetra
stundum fum á hann, og mismælti hann sig svo áfram. Eitt
sinn í skýringu á Nýjatestamentinu kom fyrir orðið geit-
kiðaskinn, en hann mismælti sig og sagði >skeitgiðakinn«.
Fóru menn þá að brosa. Ætlaði lektor þá að flýta sér
að leiðrétta sig, en mismælti sig þá aptur eins æ on’í æ,
og höfðu menn mikið gaman af. Séra Jón Sveinsson á
Mælifelli(d. 1890) gerði einu sinni þessa gamanbögu um lektor:
ÁGrandanumheyrðistgráturograus; vestan undir steini,
getið þið hver þar veini: nokkrir segja náttúrulaus
Lektor situr sálarlaus norðan undir steini,
sunnan undir steini, aðrir segja . . . tnalaus
virðar segja vizkulaus austan undir steini.
*) J>. e. Mér stendur ótti af Scheving, Sveinbjörn
Egilsson gæði eg lofi, að Birni Gunnlaugssyni dáist eg, um
Lektor vil eg ekki tala.