Sunnanfari - 01.11.1900, Blaðsíða 6

70
fór alt vel 1 En i?ú vona eg lika, að þið séuð
allir komnir að raun um það, hve hættulegt það
er, að hlusta á þessa óþroskuðu æsingaseggi,
sem aldrei hafa eirð í sínum beinum og aldrei
vilja láta framfarirnar — eins og stýrimaðurinn
kemst að orði — verða á eðlilegan hátt. í þetta
skifti lét eg að óskum ykkar — og var það þó
sannarlega ekki af því, að eg féllist á vitleysu-
flanið í ykkur; en eg gerði það til þess að — til
þess að sannfæra ykkur af reynslunni. Og þarna
sjáið þið nú — hvernig komið er. — Vitaskuld
urðu úrslitin ekki eins ill og þau hefðu getað
orðið; en nú liggjum við hér, erum komnir út
af öruggri höfn, burt af gamla skipalæginu okk-
ar og byltumst um á æstum öldum óvissunnar.
En — trúið þið mér! — upp frá þessu skulu
bæði hinn ágæti stýrimaður ykkar og skipstjór-
inn ykkar vera á varðbergi gegn allri slíkri fljót-
færni. Og fari nokkuð illa fyrir okkur hér eft-
ir, þá skuluð þið minnast þess allir, að það er
alt sjálfum ykkur að kenna. Við þvoum okkar
hendur«.
Svo skálmaði hann gegn um hásetahópinn, og
þeir viku sér til hliðar með lotningu. Slýrimað-
ur hafði ekki svikist um að hvísla að honum
meðan á ræðunni stóo; nú þurkaði hannsér um
augun og hélt á eftir honum. Báðir fara þeir
ofan í káetuna.
Miklar deilur urðu í þiljuklefanum þann dag;
og ekki rénuðu þær, þegar frá leið.
Nú var sældarlifinu lokið þar á skipinu. Sund-
urþykkja og óánægja, tortrygni og þrákelkni
gerðu þrönga klefann að reglulegum kvalastað.
Skipstjóri og stýrimaður voru einu mennirnir,
sem leið vel, meðan á öllu þessu gekk, og þeir
létu sig engu skifta þá fæð, er orðin var með
hásetunum; því að ekki var hún þeim að kenna.
Enginn hugsaði til neinnar breytingar. Alt
hafði verið gert, sem unt var að gera, og skip-
stjórinn hafði líka verið þeim eftirlátur fyrir sitt
leyti.
Nú var ekki annars kostur en að vera kyr. Það
var hættulegt að liggja þarna, þar sem skútan
lá; en þar varð hún nú að liggja — og þar
liggur hún enn.
Bókmentir.
Guðm.Guðmundtson: Ljóð-
mœli. Meö mynd liöfundarins.
192 bls. Rv. 1900.
Ljóðmæli þessi bera all-mikinn keim af skólaár-
unum, eða því ástandi, er öll skáld hafa verið í á
einu tímabili æfi sinnar: að hafa miklu meiri löng-
un til að kveða en efni í Ijóðin. Æskan fyllir þá
hugann eirðarleysi, sem meðal annars kemur fram
í óviðráðanlegri kveðskaparfíkn; en skáldið hefir enn
ekki gert sér þá grein fyrir lífinu hið innra með
sér eða fyrir utan sig, að hann hafi neitt verulegt
um það að kveða. Og svo er þrifið til hafmeyj-
annaogástanna ímeinumog annars þess
konar yrkisefnis, er höf. finst svo tilkomumikið, að
það hljóti að gagntaka hugsjóna-afl og tilfinningar
lesandans, en hann sjálfur ræður ekki við.
Fyrst í þessu ljóðasafni ev saga um ást, er
bóndamaður einn og hafmær leggja hvort á annað.
Húu er á 46 blaðsíðum og heitir: H a f s i n s
börn. Þá kemur önnur ljóðsaga á 34 blaðsíðum,
S i g r ú n í H v a m m i, um konu, er leggur ást á
bróður manns síns. Það þyrfti framar öllu öðru
afar-mikinn frumleik til þess að gera önnur eins
yrkisefni og þessi verulega hugðnæm. En þann
eiginleika vantar tilfiunanlega. Til dæmis að taka
er barn þessarar Sigrúnar látið detta, meðan hún er
að sinna ástartilhneigingum sínum, verða að aumingja
af þeirri byltu, meðan það lifir og bíða loks bana
af henni. Þetta er fengið að láni hér um bil ó-
breytt úr »Lille Eyolf« eftir Hinrik Ibsen — og er
naumast þess vert, að eftir því sé sózt. Um hitt
er þó meira vert, að frumleikur höf. hefir ekki
verið því vaxinn, að einkenna svo þetta fólk, sem
verið er að segja frá, að lesandanum standi ekki
svona hér um bil á sama um það.
Af þeim 90 bls., sem þá eru eftir (auk registurs),
eru 36 blaðsíður um ástir, — sem undantekningar-
lítið verða að vonbrigðum, sorgum og raunum.
Fremur er þreytandi að lesa þá rollu, nema með
hvíldum. Manni finst höf. vera að höggva nokkuð
nærri sjálfum sér, þar sem hann segir nær því
síðast í bókinni:
»Mig þreyta þau vesölu lognmollu-ljóð
með »lífið mitt blíða!« og »elskan mín fríða!«
— Eg hræki á þann barmfulla »sorganna« sjóð,
er safnað er handa þér, kjarklitla þjóð« . . .
En þó að bókin sé fremur léttvæg í heild sinni,
ber alls ekki að neita því, að mörg erindi í henni