Sunnanfari - 01.02.1902, Blaðsíða 4

12
Sólskríkjan.
Kvœði í sundurlausu mdli.
II.
Að f>ví biinu kom frost, sem gerði jörðina
líka því, sem gráu þakjárni væri brasað á hana,
og varð þá hallæri og hungursneyð í Snjótitl-
ingaríki.
Þó sá þér enginn bregða. Þú leitaðir þér úr-
ræða og fanst þau.
Þú fanst bjargræði, sem þú gerðir þér að góðu
— utan við hlöðudyrnar. Þar fanstu nrfakorn,
túnsúru-mjöl og fræ af töðupunti, og á þessurn
réttum lifðir þú til jóla. Þá kom fátækraþeyr-
inn og trygði atvinnu þína til frambúðar.
Þegar sólhvörfin urðu i almanakinu, gerðust
einnig sólhvörf í þinu landi. Hugljúf og hæg-
lát sunnanátt hélzt í hendur við hækkandi sólar-
ganginn og veitti þér áhyggjulausa, góða daga.
Mestallur janúarmánuður var líkastur góðu
hausti, og þorri eins og bezti einmánuður. Þú
hafðir ekki stilt hljóðfæri þitt frá því er síðasti
sólmánuður var úti. En þegar leið undir þorra-
lokin, mun þér hafa þótt hæfilegt að kveðja svo
góðan gest og syngja hann úr garði.
Þú tókst þvi á list þinni, sem þér er einni
gefin, gerðir gígju þína hljóðnæma og söngst á
sólskríkjuvisu burtfararminni þorrans, — fyrsta
þorra aldarinnar.
Þú hefir jafnan verið snjótitlingur frá hey-
anna byrjun til vordaga. En i þetta sinn gerð-
ist þú sönghæf sólskríkja fyrir þorralok, og þess
skal eg minnast meðan eg liíi.
Og nú hefir þú skríkt alla góuna undir þykku
lofti og þunnu, eins og einmánuður væri.
Oft og tíðum hefi eg virt fyrir mér hraun-
klettana og velkt þvi fyrir mér, til hvers þeir
mundu vera gerðir. Hugur rninn hefir farið á
handahlaupi yfir holurðir brunanna, drepið fing-
urgómi á gamburrnosann, sem tekið hefir sér
bólfestu á nallfleytum hellublöðum, óg tám sín-
um hefir hann tylt á klettana — á hvirfilbein
þessara andlitslausu grámunka, sem geitaskófin
ein hefir rótfest sig á og numið.
Og nú hefi eg ráðið gátuna. Hvar ættir þú,
sólskríkjan minl að búa þér hreiður, ef holurðin
væri engin? Hvar væri málstofa þín, söngstóll
og ljóðstúka, ef klettana vantaði?
Þú ert borin og barnfædd á þessurn stöðvum.
Þar er sumarhöll þín, súlnabygð, og jarðhús þitt
á vetrum, sem herferðagjörn norðanáttin getur
ekki komist inn í né fundið. Þú hefir haldið
trygð við óðul þín frá órofi alda og aldrei yfir-
gefið stöðvar þínar, frá því er eg hóf ferðir
mínar í berjamóinn.
Meðan eg hafði ekki eyru til að taka móti
hljómfegurð íslenzkra radda, né innræti til að
meta þær, lagði eg þig á borð við keldusvínið.
En síðan eyra mitt opnaðist fyrir tungutaki Egils
Skallagrímssonar og Braga gamla, hefi eg bygt
þér það rúm í hugskoti mínu, sem englarnir
höfðu eitt sitt.
F.g skil nú ekki, hvernig eg gat gengið fram
hjá þér á smalaskóm mínum, og jafnvel tekið
upp stein og kastað að þér, til þess að reyna
hæfni mína. Og þó skil eg það: Eg var alinn
upp á þeim bekk, þar sem börn og kettir sverj-
ast í fóstbræðralag. I því landi er kötturinn
settur til höfuðs þér, og hrafninn friðaður í bæj-
argilinu, til þess að ræna hundrað eggjamæður
aleigu sinni á vorin.
En þótt harðlyndi vetrarins, lævísi kattarins
og veiðiklær smyrilsins komi hart niður á þér
og niðjum þínum, hefir þú sungið hugljúfan
söng hvert vor á ættstöðvum þínum og óðalsjörð.
Sólarljóð þín og vorkvæði eru ávalt jafnfögur,
þótt þú. sért nálega þróttlaus eftir veturinn.
Góða vísan þín verður aldrei of oft kveðin,
rneðan hjarta slær, senr ann fögrum listum, og
eyra er til, sem kann að hljóðgreina.
Og þó óvinir þínir höggvi í ætt þína margt
skarð og stórt, flýr þú ekki landið né föðurleifð
þína, og áttu þó löngum erfitt.
Atthaga-ást þín er jafn-hrein nróðurást þinni
og elsku til maka þíns. Föðurlandselska þín er
takmarkalaus; þvi að hún nær inn í ókunna
landið.
Astir þínar eru blindar. — En blindar ástir
eru einnig einu ástirnar, sem sögur fara af, bæði
í mannheimi og s-ólskríkjulandi.
4. april 1901.
Guðmundur Friðjónsson,