Austri - 10.03.1894, Blaðsíða 1

Kemur út § á mánnði eúa
;J0 UHm') til næsta nýárs, og
kostar hór á landi aóems 3
krí erlendis 4 kr, Gíitlddagí
1 j«lí
Uppsögn skri.fleff hnr.din
við áramót, Ogild ncröá
komin sé til ritsljórnns tyrir
1; október, Augiýsingar 10
aura línan eúa 60 aura hver
þuinl. dálks og hálfu dírara
k fyrstu síúu.
VI. Ak.
SEYÐISFIRÐT, 10. MARZ. 1894.
Xr. 7
wng.
Lg heti áður auglýst það hér
í Austra, a& eg veiti mönnum
lögfræðislegar upplýsingar og
ráöleggingar mí)t sailllgjarm i
borgun.
En með J>vi fjoldi skriflegra
fyrirspurna berst mér úr ýms-
um áttum til andsvara i blaðinu,
án þess nokkur borgun fvlgi
])a auglýsi eg liérmeð, að slik-
iun fyrirspiirnuin svara eg
ekki framvegis, iieina sann-
gjorli Imrgur fylgi með þeim.
Seyðisfirði 10. marz 1894.
Skapti -Jósepsson.
áhuga- og nauðsynjamáli lands- J sanngirni mætti búast við, aö j inu og breibist út með því, eða
ins. En vér álítum aö vel heföi j hefbu nokkru ljósari hugmynd j sjúkdómurinn er kominn viö
mátt byrja strandferbirnar meb um sjúkdöm þennan, sém svo
ekki stærra skipi en herra Otto
Wathne baub, ef þab ab öbru
leyti var gott skip,
og lientug-
lega útbúib til strandferðanna.
()g
enn íinnst oss aö al-
þingi lieföi átt aö búa betur um
hnútana viö skipstjóra Randulph
í sumar, svo aö hann gæti ekki
leikiö sér aö því aö ganga frá
tilboöi sinu í sumar, er þá þótti
svo mætilegt og tryggt, aö eigi
opt hefir gengið í landi voru,
en öbreyttiv alþýöumenn. Meö
þvi, aö þekking á undirrét og
eðii sjúkdómsins, er alveg nauð-
synleg til þess, aö dæmt veröi
um, livort líkurséu til, aö varna
megi útbreiðslu sýkinnar, -•— en
um |>aö atriðihef eg heyrt ýmsa
döma manna -r- skal eg hér
fara nokkriun orðum um Influ-
enza-veikina, mönnum til leið-
var litiö viö tiiboði annara af , beiningar i því efni.
S T R A N DFERÐIR N A R,
komast, þvi mibuv, naumast á í
ár, því skipstjóri Jönas Ran-
dulph er víst úr söguimi. hvaö
þær ferðir snertir. Mun hann
ekki hafa treyst sér til aö upp-
fvlla þau skilyröi, er alþingi
setti, þó hann væri all-öruggur,
er hann var aö tala viö alþing-
isrnenn i sumar og áliti sér all-
ar leiðir færar i þessu mnlr, lét
sem hann ætti bæöi nöga völ á
hentugum skipum til strand-
foröanna og riög fetil útgjöröar-
innar. rm hætt er viö aö hvort-
tveggja hafi brostiÖ, er á átti
að heröa og til átti að taka:
aö minnsta kosti hefir ráögjafa
Islands ekki þótt fært aö eiga
strandferöirnar undir herra-Ran-
dulph.
þegar málið var komiö í
þetta
óvæna efni, og enginn
bauðst til þess aö taka strand-
ferðirnar aö sér, hljóp Otto
Wathne undir baggann og
bauö stjórninni aö fara feröirn-
ar. Haföi hann kost éi hent-
ugu skipi til þessa meö góðu
farþegjarúmi, gangfljótu og
sterku, en það er að eins 140
smálestir aö stærð, en alþingi í
sumar hafði krafizt aö skipið
tæki 200 smálestir. þeirri á-
kvöröun mun ráðgjaíi íslands
hafa álitiö sér skylt að fara eptir,
þvi fjárlögin liafa svo strang-
lega bundiö hendur á frarn-
kvæmdarvaldinu 1 þessu efni,
sem vér veröum aö álita óhyggi-
legt, þar það aö öllum líkind-
um tefur framkvæmdir á þessu
þingimi.
Ippsigling \ Lagarfljotsós.
Eptir bréíi frá lierra Otto
Watlme h'ifum vér gé>öa von uni
að siglt veröi inni ósinn í suinar.
T
síöasta tölublaði Austra stóö
alllöng dánarskýrsla i bréfsformi
fréi einhverju óskfröu sóknar-
barni prestsins í Ivirkjubæ.
Meö því, að niöurlagsorö
bréfritarans virðast vera mynd-
uö upp á héraöslækni Zeutben
á Eskifiröi og mig uixlirskrifað-
an, og bréfritarinn vill eins og
gefa i skyn, aö þaö só eptirlits-
levsi, athugaleysi eöa skeyting-
arleysi okkar aö kenna, aö ln-
fluenzan, sem nýlega er um garö
gengin hér uxn slóöir, hafi kom-
izt iun í landið, vil eg biöja
hinn háttvirta ritstjóra „ Austra",
aö ljá eptirfylgjandi línum riim
í blaði sinu.
Erá því nolckru eptir nýár,
Infiuenza er mjög gamall
sjúkdómur, og er taliö að hann
í fyrsta skipti lrafi gengiö sem
landfarsött hér í álfu áriö 1173,
og J>á á Rnsslandi, en síðan er
sjúkdömsins viö og við getið
sem landfarsöttar hér í álfu. Á
íslandi hefir Inttuenza gengiö i
„sóttnæmi“ (kontagium), þ. e.
sjúkdómnrinn berst mann frá
manni. þá getur og sjúkdóm-
urinn oröið til á livoratveggja
þennan liátt, þannig, að hann
bæöi breiöist út meö loptinu, og
berst mann af manni (miasmatisk-
kontagiös). þess ber aö geta,
aö langflestir af „Infektions“-
sjúkdómunum eru taldir að smitta
viö • sóttnæmi (kontagium).
það sem nú Influenzunni
viÖvíkur, þá var húii frá fyrstu
og allt til landfarsóttarinnar 1890
af öllum meginþorra hekna á-
litin aö eins að smitta viö lopt-
eitur (miasma); en þaö ár gjöröu
læknar sér mikið far nra, aö rann-
1 saka éi hvern liátt hún smittaöi,
og breyttist
s 'oðun
viö
þanni<
rannsókn
aö nú
lækn .1
margar aldir sem landfarsótt, I þykir fullsannað, að hún smitti
án nokkurs vafa, aö (>ví er Dr. j mest við sóttnæmi (kontagium).
Hjaltaliu segir; veikin er í ann- j það eru enda ymsir læknar sem
álum og árbökum nefnd ..tak- . álíta, að veikin að oins smitti i
sótt“, eöa „landfarsótt meö taki". I þann hátt, en langttestir eru
A Jiessari öld hettr veikin geng- j samt, sem stendur. J eirrar skoö-
iö hér sem landfarsótt, aö minnsta unar, aö hún smitti á bvoru-
kosti í 9 skipti, aö Jiessu sinni
meðtöldu.
Eins og kunnugt er, líkist
lnttuenza opt liinu vanalega
haust- og vorkvefi, en (>að, sem
greinir hana frá lúnu vanalega
kvefi, er meira og minná striö
sótt (Feber) meö magnleysi í
tveggja þennan hátt, og verð eg
fyrir mitt leyti, að álíta þéi skoö-
un miklu aögengilegri, enda virö-
ast kröptugar ástæöur liggja til
grundvallar fyrir henni. þaunig
t. d. tilnefnir Dr. Hjaltalín, að
það þafi optaren einu sinni sýnt
sig, að íslenzkir sjómenn á fiski-
og allt til þessa tíma, hefir al- I svo aö mest ber á þessu ein-
menniugi hér eystra ekþi veriö kenni í [>etta ekiptiö, liinu í hitt
tiðræddara umneitt en Inttuenza-
veikina. Eer þaö aö eðlileik-
um, þar sem málefnið í sjálfu
sér hefir veriö mjög þýöingar-
mikiö, enda fátt annaö til titla
eöa tlðinda boriö, er dregið gæti
hugann frá þvi. Einmitt af því,
aö svo mikiö hetir verið talaö
talað um veiki þessa, hefir mér
svo opt gefizt. kostur á að finna,
taugakerfinu, og að liún smátt j skipum, sem legið liafa margar
milur undan landi, hafi allir feng-
ið Influenzu um sama leyti og
hún kom í landsfólkið, Margt
fleira gæti eg tilfært þessu til
sönnunar.
þá telja og ýmsir, aö veð-
urátta hafi þýðingu fyrir Influ-
smátt tínir upp allan al-
svo aö einstaklingar
einir sleppa. Annars er veikin
sem landfarsótt mjög breytileg,
slciptiö; þannig slær hún sér
stundum mest á brjóstið, stund- J enzuna (sbr. LJgesk. f. Læger;
um á magann, stundum hefir I 23. B., bls. 94, 1891). Dr. Hjalta-
hún mikla taugaverki í för með 1 lín segir þannig, aö í Reykjavik
sér o. s. frv.
Infiuenza telst til „Infek-
tions“-sjúkdómanna, þ. e. hinna
smittandi sjúkdóma er gjöra Uk-
amann veikan i heild sinni.
(Constitutions-sjúkdómar). Sótt-
aö allur þorri almennings helir } eitrið, er sjúkdómum þessum
mjög óljósar, eöa jafnvel rangar | veldur, er talið tvennskonar, og
j hugmyndir um sjúkdóm þennan, } er sú skipting mjög gömnl. Sjúk-
, eðli hans og einkunnir, og það dómuriun er tiloröinn annaðhvort BarÖastrandarsýslu; og í blaðinu
enda ýmsir hinna svonefndu viö „lopteitur“ (miasma), og er „Stefni“ sést, aö sama veiki geng-
: lærðu manna, sem þó með allri þá rneint, að sótteitrið sé í lopt- ur i Suöui-þingeyjarsýslu. In-
hafi veikin ávallt byijað eptir
norðvestan- norðan- eða norð-
austan vinda. Infiuenza-landfar-
söt.tin v ár virðist raér. einnig
benda á eitthvað i þessa átt.
Á síðustu blöðum af „ísafold“,
er hingað hafa komið, má sjá;
að kvef-landfarsótt (= lnttuenza)
gengur bæði i Reykjavík og í