Öldin - 01.06.1893, Blaðsíða 11

ÖLDIN.
43
Svo komst Tilly sj I fr að orði í ræðu
þeirri, er hann hélt fyrir liði sínu rótt á
undan orustunni, sagði, að óvinir sínir
væri hæði herir og soltnir, og hestar þeirra
verri cn verstu Ahurðarj dkar keisarahers-
ins. ,,Hleypið þverheint á þá, “ sagði hann,
,,hæði menn og hestar munu óðara hníga
undir hófana á yðar frísandi fákum.“ En
Tilly þekti ekki eða lézt ekki þekkja óvin
sinn. Það sem hestliðið finska skorti í svip
og sjón, það hættu upp til fulls st.Uvöðvar
riddaranna, og hugrekki þeirra, sem ekki
hrá við hanann sj ílfan, en smáhestar þeirra
voru gæddir því þoli, sem þeirra kyni fylg-
ir, og studdi það mjög að sigrinum, þá er
harizt hafði verið margar stundir senn í
s'feldri höggorustu.
Konungr snéri frá, en Finnar lustu
upp gleðiópi á eftir honum. Stálhanzki
snéri þá að sínum mönnum og sagði þeim
orð konungsins á finnsku mHi. Hijóp þá
piltum heldr kapp í kinn sakir metnaðar
og gleði.
„Þú þarna Bertila,“ mælti Stnlhanzki
og snóri sér að ungum manni, er sat á frið-
um liesti hrafnbrúnum í fremstu röð liðs-
ins, og har af öðrum sakir vaxtar síns og
limaburðar, „fýsir þig að vinnatil riddara-
sporanna í dag ?“
Si, sem yrt var á, skipti þegar litum,
og roðnaði í framan upp undir ennisskygn-
ið á st.ílhúfunni. ,,Ég hefi aldrei dirfzt að
vænta mér slikrar virðingar," svaraði
hann, og mútti þó renna grun í, að það var
eimnitt mark og mið hans leynilegustu
draurna. ,,Eg,“ hætti hann við hikandi,
„hóndasonrinn!“
Stálhanski hló. „Þrumur og þúsund
eldingar ! Roðnar ekki piltrinn eins og
yngismær á hrúðarhekknum ! Bóndasonr !
Hver skrattinn vorum við í fyrstu annað ?
Færir þú ekki fjóra hestmenn til hernaðar-
ins ? Eða hefir ekki skaparinn gefið þér
hjarta í brjóst, en konungrinn sverð í hönd ?
Það er líka skjaldarmerki; hitt er þitt að
áhyrgjast."
Otal liugrenningar liðu sem leiftr
gegn um sál riddarans. Hann mintist
bernsku sinnar heima á Finnlandi í inum
fjarlæga Austrhotni. Hann mintist þess,
hversu faðir hans, Bertila inn gamli, hafði
verið einhver inn helzti af' fylgivinum
Karls hertoga í Kylfustríðinu, en hafði
seinna fengið fjögr stórhú að gjöf hjá
Kaiii n unda, sem hvert um sig skyldi
fram leggja mann og hest til hernaðar, og
að liann eftir það var talinn með rikustu
mönnum í þeim sveitum. Hann mintist
æskuára sinna í Stokkhólmi, þangað som
f'aðir lians haf'ði sent hann sakir þeirrar
metnaðargirndar, að hann skyldi afla sér
heiðrs og hylli við hlið konungsins. Hann
mintist þess, hversu liann, sem sjúlf'r var
enn þá metnaðarmeiri, liætti við friðsam-
leg störf' og lagði leynilega kapp á að
kunna vígfimi og riddaraskap, alt til þess
er inn harðrúði f'aðir hans lét undan osr
o
leyfði honum að taka stöðu í inu finska
hestliði konungs. Allar þessar hugsanir
hömuðust á einni og sömu svipstund í
heila ins kornunga t appa, því að nú var
sá tími kominn, að hann, almúgamanns-
sonrinn, skyldi berjast um jafnt metorða-
sæti við inn dremhna aðalslýð, sem hing-
að til hafði horft með fyrirlitningu niðr á
liann og hans lika. Það var sú hugsun,
sem beindi blóðinu upp í vanga lians;
honum fannst sem hún mundi fylgja sér,
þótt hráðr hani væri böirin.
En ekki hún eingöngu. Hans unga
hjarta hló honum í brjósti, er hann hjóst
nú að berjast andspænis fyrir augum kon-
ungshetjunnar, herjast í höfuðorustu fyrir
f'relsi trúar sinnar á guð, fyrir f'rægð sinn-
ar fóstrjarðar og alt ið dýrsta og æðsta,
sem lífið á til, og þessi sannfæring, sem
gagntók hvern mann í hernum, nema fá-
einar f.tlendar málasveitir, hún fól í sér
forsmekk og vissu sigi’sins, löngu áðr en
orustan hóf'st.
Áðr en inn ungi hermaðr hafði f'engið
tóm til að svara inum gcifuglynda yfir-
manni sínum, heyrðist málrómr Gústafs
konungs í fjarska, þar sem hann kallaði