Kvennablaðið - 31.08.1905, Blaðsíða 6

62
KVENN ABLaÐIÐ.
alþýðuskóla kenslukona þar í bænum. Annan
daginn ókutn við yfir á eyjuna, og skoðuðum
mikið af henni. Um leið heimsóttum við upp-
eldislieimilið, Orkerod, seni eg gat um. Það
er bygt á einhverjum fegursta staðnum á eyj-
unni, inn í fögrum skógi. Þar var áður falleg-
ur herragarður, sem geflnn var af eigendunum
eftir þeirra dag til barnaheimilis, ásamt miklum
öðrum eignum. Því er nú slegið að nokkru leyti
saman við barnaheimili frimúrara. Annaðliúser
bygt fyrir dánargjöfina sem lieitir »Justus Hansens
og liustrus minde.« Siðan liafa börnin verið
30—-40 og eru stúlkur í öðru húsinu undir uin-
sjón »móðurinnar,« svo kallast húsmóðirin, en
drengirnir í liinu húsinu, undir umsjón »foreld-
ranna.« Alt er sem sc gert lil að gera stofnun-
ina að verulegu heimili barnanna. Par fá þau
alla kenslu, einnig hafa þau leiksvæði úti og
inni. Eg sá svolítið lystihús, sem eg hélt vera,
úti. Pað var brúðuheimili telpnanna og leik-
stofa fyrir brúðudót þeirra. Öllu er fyrirkomið
sem liagkvæmast, hvað herbergi og sérhvað
sem til hreinlætis og þæginda heyrir. Ekki eru
þar vinnukonur, því börnin gera sjálf öil lieim-
ilisverkin. Eg sá t. d. herbergin í báðum hús-
unum þar sem bæði drengir og telpur geymdu
skósvertu og skóbursta sína. Einnig var þar
sérstök liylla, þar sem skónum var raðað sam-
liliða. Garðar eru þar lika bæöi með grænmeti,
ávöxtum og blómum. f*á liirða börnin lika að
mestu leyti.
Annars skal ekki i þetta sinn farið nánar út
í lýsingu skólans, en minst verður lians hér
síðar í blaðinu.
Frá Moss fór eg á stað 19. September austur
til Sviþjóðar með járnbrautinni. Landslagið er
þar víða ljótt austur að Kornsjö, sem er aust-
asta járnbrautarstöðin í Noregi á þeirri leið.
Við fórum i gegnum Frederikshald ylir brúna
á Glommen. Lestin staðnæmdist þar ekkert,
svo eg gat ekkert séð nema kastalann, sem
bvgður cr á klettuni, og gnæflr þar yflr bæinn.
Penna dag ætlaði eg austur að Billingsfors í
Dalslandi í Svíþjóð. Par býr bréfvina min, sem
liafði boðið mér til sin. Par sem farið var
sýndist mér ekki fallegt, en eg gat líka lítið séð,
því það var farið að dimnia svo snemma á
kvöldin, og bæirnir og búgárðarnir seni farið
var fram bjá litu út eins og smástjörnur, eða
eiginlega stjörnuhröp, því ekkert al' þeim sást
í myrkrinu ncma ljós og ljós á stangli, sem
hvurfu svo skyndilega vegna hraða lestarinnar.
(íóð r-ílö.
Ráð við gigt. Sitjið í sólarliita svo mikið sem
pnt er, drekkið mikið »aspargesvatn«, eða seyði
af »persille«, eða selleri«. Mjög gott er lika að
ela súra ávexti, einkum sitrónur. Drekkið »na-
trónkent« ölkelduvatn með mat, en forðist öl og
vin, sem ereitur fyrir gigtveika. Etið lielst hvitt
kjöt, flsk og kálmeti. Haldið maganum í góðri
reglu.
Að blóðið stigi ekki að höfðinu. Sofið i svo hreinu
lofti seni liægt er, lielzt með opnum glugga.
Annað hvert kvöld setubað, 27 st. II. heitt, og
annað hvert kvöld fótbað 35, st. II. lieitt. Forð-
ist sterka drykki og kryddaðan mat. Haldið
maganum góðum, og haflð góðar liægðir.
Skilyrðið til að svínaræktin borgi sig. er fyrst og
fremst að þau séu vel liirt. Svínin þrífastekki
ef þau verða að vaða í for og bleytu upp að
knjám. Þau eru alls ekki óþriíin. Auðvitað velta
þau sér í for og bleytu, en þau vei-ða að hafa og
vilja hafa þurrar stiur, og vera úli í loftinu á
súmrin. Pá verða þau heilbrigðari og lieilsu beti'i,
og gras og grænmeti verða þau að fá. El'þann-
ig er farið með svinin, þá er áreiðanlegt að það
borgar sig vel, ef allt er vel hirt handa þeim,
og ef tveir grísir eru á hverjum bæ, þá er það
góður búbætir, og þá þarf ekki að flytja flesk inn
í landið.
Hæsnaungar. Virgirðing hænsnaunganna á ávalt
að flytjast á nýtt gras. Það er skilyrðið til að
eignast góð varphæsni.
Grasblettir eru hæsnum nauðsynlegir.
Reglubundinu matmálstími er hænsumjafn ómiss-
andi og öörum skepnum. Pað verður að gefa
þeim 3-var á dag, lil þess þau fái nægju sína.
Hænsnameðferð. Á sumrin verður einkum að
gæta að þvi að konia í veg fyrir lús á liænsn-
um, og það er í sjálfu sér auðgert; med því að
hreinsa vel hús þeirra, setusköft, og einkum
varpkassa. Sænskur hænsnaeigandi segir að
hann hafl séð takast ágætlega að brúka hvílan
límlit. Þegar búið var að ger-lireinsa alt i hæsna-
húsinu þá málaði liann þakið, veggina, gólflð,
varpkassana, og setuslárnar, alt með hvítum
límlit, og gætti að því að hann strykist vel of-
an í allar skorur og rispur í trénu. Sömuleiðis
sá hann um að hænsnin gætu fengið að baða
sig vel i þurri mold úli, einkum þurri niómold,
eða mómylsnu. Petta dugði til þess að frelsa
hænsnin frá öllum lúsum og óþverra, og það
gerði liúsið þeirra lireint og bjart og viðkunn-
legt. Hænsnin hafa síðan verpt niilcið betur,
og liðið betur að öllu leyti. Og eigandinn getur
nú komið inn í hænsnahúsið án þess að fá á
sig óþverra. Menn ættu að reyna þetta einfalda
ráð.