Alþýðublaðið - 20.11.1906, Qupperneq 7

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
131
Ekki ferst M. betur að yrkja í ó-
bundnu máli. Sögukornið: »Á leiði
Gunnarscc tekur ekki kvæðunum
fram. Hefði heldur átl að standa
þar óbjagaður kaíli úr skáldsögum
Gests .Pálssonar.
< Keuslubók í skák, eftir
Pétur Zóphóniasson. 96
bls. 8-bl. br. Verð 1 kr.
Bókv. Guðm. Gamaliels-
sonar.
Skáktaflið er eldgamall leikur,
frægur um allan hinn mentaða heim,
og enn í dag talið íremst allra leikja.
Á íslandi hefir tafl verið iðkað síð-
an i fornöld. Hafa íslendingar fyr
og síðar haft orð á sér fyrir tafl-
kunnáttu. Á síðari tímum hefir
spilamenska farið í vöxt hér en
minni rækt verið lögð við skáktaflið.
Þó eru enn til góðir skákmenn hér
t. d. höf. þessarar bókar P. Z., sem
er afhurða-góður taflmaður. Það
væri óskandi að skáklistinni yrði
haldið við hér á landi, því taíl er
góð skemtun og göfug. Ætti hók
þessi að stuðla að þvi, að svo yrði.
— En það er sitthvað að kunna og'
kenna. Þessi »kenslubók« er ekki
nærri nógn skýr eða auðskilin, en
yfirgripsmikil er hún og' ítarleg.
Málið á hókinni er eins og á öllu
öðru, sem P. Z. ritar: lieinasta for-
smán; orðavalið styrt og dönsku-
skotið, setningaskipun hræðileg, staf-
setningarregla engin, en prentvillur
óteljandi. Eru þetta svo miklir ó-
kostii', að hókin er varla eigandi né
lesandi. En »kenslubók í skáktafli«
ætti að vera til á hverju heimili, þar
sem unglingar eru. Er því revn-
andi að kaupa þessa, meðan ekki
fæst önnur betri. Þeir sem láta
sér ant um móðurmálið okkar, ættu
þá að skrifa á titilblaðið, með feitu
letri, unglingum til viðvörunar: »rit-
uð á hrognamáli«.
„Utan úr lieimi44.
Stjarnfræðingar vilja nú á tímum
leggja niður orðið sijarna, — segja
það þýðingarlaust. Hver einasta
stjarna sem firðsjáin leiðir í ljós, er
glóandi sól. Snmar þessara sólna
eru léttari en sólin okkar, sumar á-
líka þungar, aðrar eru 10 lil 30 sinn-
um þyngri og enn aðrar svo afar-
þungar, að sólin okkar verður alls
ekki notuð þar til samanburðar.
Allar þessar sólir eru a íleygiferð og
bilið milli þeirra afarbreitt. Sé þeim
líkt við mýflugur ætti bilið milli
Jlugnanna að vera 5 þingmannaleiðir.
Það fyrsta og' siðasta, sem vekur
undrun og aðdáun stjarnfræðingsins
—jafnt nýbyrjandans, sem hins lærð-
asta manns — er alheimsstærðin.
ytsindamennirnir segja að þessi 6
orð séu með öllu ofvaxin og óskynj-
anleg mannlegum skilningi: Rúm,
ómælisviðátta, eilílð, sköpun, upphaf