Lögberg-Heimskringla - 20.08.1959, Side 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 20. ÁGÚST, 1959
HRÍFANDI SAGA UM
ÓGLEYMANLEGA EIGIN-
KONU
REBECCA
RAGNAR STEFÁNSSON
ÞYDDI
ȃg veit ekki hvort hann
mundi gefa því nokkurn
gaum,“ sagði Julyan hershöfð-
ingi, „það er svo mikið af
þessum settu reglum meðal
læknastéttarinnar, eins og þið
vitið. Allt viðvíkjandi sjúkl-
ingum er heimullegt. Eina
leiðin til þess að fá eitthvað
upp úr honum mundi verða
það að biðja de Winter að
finna hann í einrúmi og skýra
kringumstæðurnar. H v a ð
segir þú um það, de Winter “
Maxim snéri sér frá gluggan-
um; Ég er reiðubúinn að gera
allt sem þú vilt leggja til,“
sagði hann stillilega. „Allt til
þess að teygja tímann, er ekki
svo?“ sagði Favell.
„Heilmikið má nú gera á
tuttugu og fjórum klukku-
stundum, er það ekki? Það er
hægt að ná í járnbrautarlest-
ir, skip geta lagt úr höfn, loft-
vélar geta flogið á braut?“
Ég sá frú Danvers líta hvat-
víslega frá Favell til Maxims,
og ég gerði mér grein fyrir
því í fyrsta sinn að frú Dan-
vers hafði ekki heyrt neitt um
ákærur Favells. Að lokum var
hún farin að skilja hvernig í
öllu lá. Ég sá það af svipnum
á andliti hennar. Það mátti
lesa efa út úr honum, svo
undrun og hatur, sambland af
öllu þessu, svo fulla vissu og
sakaráfellingu. Enn einu sinni
greip hún með krampakenndu
taki í kjólinn sinn með þess-
um holdgrönnu löngu hönd-
um, og hún vætti varirnar
með tungunni. Hún hélt á-
fram að stara á Maxim. Það er
of seint, hugsaði ég, hún getur
ekki gert okkur neitt nú,
skaðinn er skeður. Það gerir
lítinn mismun, hvað hún segir
við okkur nú, eða hvað hún
gerir. Skaðinn er skeður. Hún
getur ekki unnið okkur neitt
mein framar. Maxim veitti
henni enga eftirtekt, eða ef
svo var þá sýndi hann þess
engin merki. Hann var að
tala við Julyan hershöfðingja.
„Hvað leggur þú til?“ sagði
hann. „Á ég að fara þangað
á morgun, keyra til heimilis
hans í Barnet? Ég get sent
Baker símskeyti að búast við
mér“. „Hann fer ekki einn“,
sagði Favell, og hló við. „Ég
hefi rétt til að krefjast þess,
hefi ég það ekki? Láttu Welch
umsjónarmann fara með hon-
um og þá hefi ég ekkert á
móti því.“
Ef frú Danvers vildi aðeins
hætta að stara á Maxim.
Frank hafði nú tekið eftir
henni. Hann vaktaði hana,
undrandi og áhyggjufullur. Ég
sá að hann leit einu sinni enn
á pappírsmiðann, sem hann
hélt á, og skrifaði á heimilis-
fang Bakers læknis. Svo varð
honum einnig litið til Maxims.
Ég held að þá hafi einhver
óljós hugmynd um sannleik-
ann verið farin að þrengja sér
inn í meðvitund hans, því að
hann varð náfölur og lét mið-
ann á borðið. „Ég held ekki
að það sé nein þörf að leita til
Welch umsjónarmanns, hvað
þetta mál snertir — ennþá,“
sagði Julyan hershöfðingi.
Rödd hans var breytt, hörku-
legri. Mér féll ekki hvernig
hann sagði þetta orð “ennþá.”
Hvers vegna var nauðsynlegt
fyrir hann að nota það? Mér
féll það ekki. „Ef að ég fer
með honum og verð með hon-
um allan tímann, og kem með
honum, mundi það ekki vera
þér fullnægjandi?" sagði
hann.
Favell leit á Maxim og svo
á Julyan hershöfðingja. Svip-
urinn á andliti hans var ljót-
ur, eins og hann væri að
bræða eitthvað ógeðslegt
með sér, og það skein líka ein-
hver sigurgleði úr ljósbláu
augunum. „Jú“, sagði hann
seinlega, „já, ég geri ráð fyrir
að það sé. En fyrir öryggis-
sakir hefir þú nokkuð á móti
því að ég kæmi með ykkur?“
„Nei,“ sagði Julyan hers-
höfðingi, „til allrar ógæfu
held ég að þú hafir rétt til að
biðja um það. En ef þú kemur,
þá hefi ég rétt til að krefjast
þess að þú sért ódrukkinn."
„Þú þarft ekki að hafa nein-
ar áhyggjur út af því“, sagði
Favell, og brosti, „ég verð ó-
drukkinn, það geturðu reitt
þig á. Eins ódrukkinn og
dómarinn verður, þegar hann
kveður upp hengingardóm
yfir Max eftir svona þriggja
mánaða tíma. Ég býst fremur
við að þessi Baker læknir
færi sönnur fyrir því, sem ég
hefi haldið fram, eftir allt
saman.“ Hann leit á okkur öll
til skiptis og fór að hlæja. Ég
held að einnig hann hafi skilið
að lokum hversu mikið valt á
þessari heimsókn til læknis-
ins. „Jæja,“ sagði hann, „hve-
nær leggjum við upp á
morgun?“
Julyan hershöfðingi leit til
Maxims.
„Hvað snemma getur þú
verið tilbúinn?"
„Hvenær sem þú vilt,“ sagði
Maxim.
„Hvernig vitum við nema
hann strjúki í nótt?“ sagði
Favell. „Hann þarf aðeins að
komast út að bílskúrnum og
ná í bílinn sinn.“
“Nægja þér orð mín?” sagði
Maxim, og snéri sér að hers-
höfðingjanum. Og í fyrsta
sinn hikaði Julyan hershöfð-
ingi. Ég sá að hann leit til
Franks. Og Maxim roðnaði í
andliti. Ég sá litla æð þrútna
á enninu á honum. „Frú
Danvers,“ sagði hann hægt,
„þegar frú de Winter og ég
göngum til hvílu í kvöld, viltu
þá koma sjálf og læsa hurð-
inniað utan? Og vekja okkur
sjálf, klukkan sjö í fyrra-
málið.“
“Já, herra minn,” sagði frú
Danvers. Hún horfði ennþá á
hann, og ennþá hélt hún
dauðahaldi í kjólinn sinn.
„Gott og vel þá,“ sagði
Julyan hershöfðingi þurlega.
„Ég held að það sé þá ekkert
annað sem við þurfum að
ræða um í kvöld. Ég verð hér
á mínútunni klukkan níu í
fyrramálið. Þú hefir rúm fyrir
mig í bílnum, de Winter?“
„Já,“ sagði Maxim.
„Og Favll fylgir okkur eftir
í sínum bíl?“
„Alveg fast á eftir, góðurinn
minn, alveg fast á eftir,“
sagði Favell.
Julyan hershöfðingi kom tli
mín og tók hönd mína. „Góða
nótt,“ sagði hann. „Þú veitzt
hvernig mér líður hvað þig
snertir í öllu þessu, það er
engin þörf fyrir mig að segja
þér það. Láttu manninn þinn
fara snemma í rúmið, ef þú
getur. Það verður langur
dagur.“ Hann hélt hönd minni
dálítið lengur, og snéri sér svo
við. Það var einkennilegt
hvernig hann forðaðist að
horfast í augu við mig. Hann
horfði á hökuna á mér. Frank
opnaði hurðina fyrir hann,
þegar hann fór út.
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
ÞAR SEM
BRIMALDAN
BROTNAR
„Nei, þær vilja ekki koma norður. Þær halda,
að hér sé svo mikil fákænska og útúrboruháttur,
að þær murii ekki kunna við sig“.
„Og verði svo ennþá heimskari en þær eru“,
bætti Grímur við. „Ég hef aldrei búizt við, að þú
kæmir því í verk og hef heldur ekkert með ráðs-
konu að gera“.
„Þú átt þó ekki við, að Pálína ætli að verða
kyrr“, sagði hún hissa.
„Það vona ég að minnsta kosti“, sagði hann og
skemmti sér við að sjá svipinn á Maríönnu.
„Ég kenni sannarlega í brjósti um þig“, sagði
hún.
„Það er alveg óþarfi“, sagði hann ánægjulegur
á svip.
„Segðu mér eitt“, sagði hún eftir nokkra þögn.
„Hvað er í þessum bögglum, sem þú ferð með frá
Þóreyju og kemur með aftur?“ Eru það kannske
einhverjar matgjafir, sem þær skiptast á með?“,
„Matargjafir? Ég skil varna, að þær vanti mat“,
sagði hann. „Það eru föt, sem Pálína saumar fyrir
fóstru sína og gerir við. Hún tekur mikið af
saumum".
„Einmitt það. Ég hef líka tekið eftri því, að það
er farið að sýna sig í nýjum fötum í vesturbæn-
um“, sagði hún.
Nokkru seinna kom Maríanna með buxur og
buxnaefni inn til tengdamóður sinnar og bað hana
að senda Pálínu þetta og láta hana ekki vita annað,
en það væri frá henni og biðja hana að sauma það.
Það ættu að verða reiðbuxur, eins í sniðinu og
þær, sem hún sendi með. Þórey sagðist ekki kunna
við þetta. Það væri undirferli og óhreinlyndi.
Hún væri saumakona sjálf og væri ekki í neinum
vandræðum.
„Hún tekur sauma heim til sín og hana munar
ekkert um að sauma þetta. Hvað ætti manneskjan
að hafa annað með tímann að gera, hafa aðeins
einn mann til að hugsa um“.
„Hún hefur tvo karlmenn til að hugsa um, alveg
eins og þú. Þó að þú hafir þennan eina stálpaða
dreng, hefur þú alltaf fullkomna stúlku“, sagði
Þórey.
„En hún hefur líka stúlku, sem gerir öll niðri
verkin fyrir hana, það hefur Grímur sagt mér“.
Það þótti Þóreyju ótrúlegt.
Maríanna lét böggulinn á borðið og sagðist vita,
að hún gerði þetta. Hún hlyti þó að muna það, að
Hallur væri jafnskyldur henni og hinir karlmenn-
irnir, og sér lægi svo inikið á buxunum. Svo fór
hún. Þórey var lengi að ráða við sig, hvað hún
ætti að gera. Seinast sendi hún böggulinn til
Pálínu. Nokkrum dögum seinna fór Gunnar vestur
að Hvanná. Maríanna sá, að hann bar böggulinn
undir hendinni, þegar hann kom aftur, og hún
flýtti sér inn til tengdamóður sinnar. Böggullinn
lá á eldhúsborðinu. Þórey var ekkert farin að
eiga við hann. Maríanna var handfljót að leysa
utan af honum. Það hafði hvorki verið sniðið né
saumað. „Hamingjan góða, það kemur eins og það
fór“, sagði hún. „Hvernig hefur hún getað vitað,
að þú ættir það ekki“.
„Hún hefur þótzt vita, að Jóhann færi ekki að
ganga í buxum með svona sniði, en Gunnar er
lægri maður en hann“, sagði Þórey. „Hún er eng-
inn einfeldningur, hún Pálína Pétursdóttir".
En þegar Maríanna fór að athuga buxurnar
betur, sá hún, að allar tölurnar höfðu verið skorn-
ar úr þeim. Þær voru í bréfi í einum vasanum.
„Mikið getur manneskjan verið ógerðarleg í sér“,
sagði hún, hás af gremju. „Það er ekki svo lítið
verk að festa þær allar í aftur“.
Þórey vildi allt gera til málsbóta milli bæjanna
og bað Guðríði að festa tölurnar í buxurnar.
Maríönnu langaði ósegjanlega mikið til að segja
manni sínum frá því, hvað Pálína væri ómerkileg
í sér, en hún þóttist vita, að hann yrði ekkert þakk-
látur við sig fyrir að ætlast til þess, að Pálína
færi að sauma utan á hann. Honum fyndist hún
líklega geta það sjálf.
TVÆR LITLAR HEIMASÆTUR
Það leið svo árið og annað til, að ekki urðu ráðs-
konu skipti á Hvanná. En seinna sumarið fór að
kvisast, að það væri fjölgunarvon hjá Pálínu.
Grímur var vel ánægður yfir sínu hlutskipti.
Maríönnu vinkonu hans sveið að heyra fólkið tala
um, að honum hefði stórfarið fram, síðan Pálína
kom til hans. Henni var mikið niðri fyrir, þegar
hún sagði manni sínum frá ástandi Pálínu.
„Þvílíkt dauðans ólán, að þetta skyldi koma
fyrir. Nú fer hún ekki frá honum aftur, og ég
sem hafði augastað á ágætri stúlku handa honum
þarna í nágrenninu fyrir sunnan“.
„Þú ert nú ansi svifasein að koma henni norður“,
sagði maður hennar háðslega. „Það eru tvö ár
síðan hún var næstum komin up í fangið á Grími,
en hún er víst ekki lögð af stað ennþá. Líklega er
hún eitthvað sein í snúningum eins og þú“.
Maríanna horfði undrandi á mann sinn. Það var
ekki svo ósjaldan, að hann kastaði til hennar
svona hálfgerðum lítilsvirðingarorðum. Hún gat
ekki vitað, hverju það var að kenna, en það hafði
færzt í vöxt síðan Pálína kom í nágrennið, að
henni fannst. Kannske var hún að ófræja hana í
hans áheyrn, þó gat hún ekki vitað hvenær fund-
um þeirra gæti borið saman án þess að aðrir væru
viðstaddir. Hann kom aldrei að Hvanná, nema
þegar smalað var, og hún kom sjaldan að Látra-
vík. Hún vandi fóstra sinn af því smátt og smátt
að kalla á sig, þegar eitthvað þurfti á hennar
dugnaði að halda. Samt hjálpaði hún til við dún-
hreinsunina. Grímur var líka hættur að vera á
sífelldum erli milli bæjanna. Af því leiddi, að
hann hugsaði mikið betur um sitt eigið heimili
en áður, enda sögðu allir, að hann stórgræddi
síðan Pálína kom til hans.