Lögberg-Heimskringla - 01.10.1959, Blaðsíða 7

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 1. OKTÓBER 1959
7
íslenzka grasið er gulls ígildi
Hjalti Gestsson, búfjárrækt-
arráðunautur Búnaðarsam-
bands Suðurlands, dvaldist
nýlega í Bandaríkjunum um
Þ r i g g j a mánaða skeið og
kynnti sér þar ýmislegt, er að
starfsgrein hans lýtur. — Tíð-
mdamaður Mbl. hitti Hjalta
sð máli á dögunum og innti
ann frétta af vesturförínni
~~ hvað honum hefði þótt
einna merkast af því, sem
ann sá og kynntist, og at-
hyglisverðast í sambandi við
landbúnað okkar.
..Heytöflur" —
merkileg nýjung
Ég vil t. d. nefna eina nýj-
un§’ s e m Bandaríkjamenn
afa tekið upp í fóðurfram-
leiðslu, segir Hjalti, en það
eru hinar svonefndu „hay-
pellets“, eða heytöflur eins og
v- niætti nefna þær á ís-
lenzku. Hér er um að ræða
»konsentrerað“ fóður úr heyi,
eins og nafnið bendir til. Hey-
ið er þurrkað hratt og vel og
síðan malað og pressað gegn-
um eins konar „hakkavélar“.
Var það einróma álit þeirra,
sem ég talaði við vestra, að
oðurgildi heysins ykist við
þessa meðferð — gripirnir éta
þannig meira þurrefni. Hafa
ændur notað heytöflurnar til
itunar með góðum árangri.
~ Mór þótti þetta þegar
mjög athyglisvert, segir
Hjalti, og varð hugsað til
kjarnfóðurvandræðanna hér
heima. Mér datt í hug, að við,
með allt okkar mikla og góða
graslendi, ættum að hafa
mikla möguleika til slíkrar
framleiðslu. Og é g spurði
sjálfan mig: Getum við ekki
jafnvel framleitt heytöflur til
otflutnings í framtíðinni og
flutt í staðinn t. d. maís? —
^að má telja upp fjölmarga
kosti við heytöflurnar. Þær
spara mikið geymslurúm og
oru að sjálfsögðu þægilegri og
ódýrari í flutningi en hey, sem
verkað er á venjulegan hátt.
Hær spara vinnu við fóðrun
~~ og síðast en ekki sízt, er
geymsluþol þeirra allt annað
og meira en venjulegra heyja.
Og ég vil taka það fram, að
hægt er að gefa heyið ein-
göngu með þessum hætti.
Hveraorkan veitir möguleika
~~ Hvernig er með fram-
eiðsluna, er hún umfangs-
mikil?
-— Nei, það er ekki hægt að
Segja, að framleiðslan sé sér-
lega flókin. Aðalatriðið er að
na öllu vatni úr heyinu —
annaðhvort með guðlegri for-
sjón eða þá refshætti nútíma-
menningar, segir Hjalti og
kimir. Auðvitað nota Banda-
ríkjamenn það síðarnefnda —
þ’ e. a. s. vélþurrkun — og það
yrði að sjálfsögðu einnig að
Sora hér, ef út í slíka fram-
æiðslu væri lagt.
Ég verð að segja það, að
mér þykir mikið tómlæti hafa
ríkt hér um þá möguleika,
sem við höfum til að fram-
leiða hraðþurrkað hey. Hér er
yfrið landrými og nóg af grasi,
og að mínum dómi virðist það
liggja opið fyrir að framleiða
t .d. heymjöl eða heytöflur
þar sem lítið notuð hveraorka
er fyrir hendi sem er nokkuð
víða eins og menn vita.
Hægt að lækka kjarnfóður-
kostnaðinn
Ég minntist áðan á kjarn-
fóðurskortinn h é r , heldur
Hjalti áfram. Við flytjum ár-
lega inn mikið magn af kjarn-
fóðri og verjum til þess stór-
um fjárfúlgum. — Það ætti að
vera öllum ljóst, sem að þess-
um málum starfa, að án kjarn-
fóðurs getum við ekki verið,
og þar sem harla lítil líkindi
eru til, að kornrækt í landinu
komist nokkru sinni á það
stig, að við getum verulega á
henni byggt í þessum efnum,
hefi ég oft verið að velta því
fyrir mér, hvernig við gætum
lækkað h i n n tilfinnanlega
kjarngóðurkostnað. — Og ég
tel mig hafa nokkra vissu fyr-
ir því, að hægt væri að fá
miklu ódýrara kjarnfóður en
tíðkazt hefir, með hagkvæm-
ari innkaupum og flutningum.
1 sambandi við þessar hug-
leiðingar, þótti mér því harla
athyglisvert það dreifingar-
kerfi á kjarnfóðri, sem Banda-
ríkjamenn hafa tekið upp.
Þeir fara svipað að í því efni
og hér þekkist um benzín. —
Kjarnfóðrinu er b 1 á s i ð úr
flutningaskipum í s t ó r a
geyma. Þaðan er því svo blás-
ið á sama hátt í geyma flutn-
ingabíla, sem flytja það út um
sveitirnar, þar sem það er lát-
ið í minni „tanka“ — alveg á
sama hátt og gerist í benzín-
dreifingunni. — Bandaríkja-
menn telja sig spara um 7
dollara á lestina við þetta mið-
að við að sekkja fóðrið og
flytja það þannig, eins og víð-
ast tíðkast.
— Álítur þú, að við eigum
að taka upp slíkt kerfi hér á
landi?
— Ég tel, að við eigum tví-
mælalaust að gefa þessari nýj-
ung fullan gaum. Reyndar er
stofnkostnaður mikill við að
koma slíku dreifikerfi á fót,
og kann það að vaxa mörgum
í augum — en samt, eitthvað
þessu líkt er áreiðanlega það,
sem koma skal. — Ég skal
gjarna skýra afstöðu mína til
þessara mála dálítið nánar,
heldur Hjalti áfram.
Einn draugur —
Segja má, að einn draugur
hafi lengst af fylgt íslenzkum
landbúnaði — það er fóður-
skorturinn, og fábreytni fóð-
ursins, þótt ástandið í þeim
efnum hafi raunar nokkuð
batnað á síðustu árum, t. d.
með aukinni votheysgerð. En
samt getum við á engan hátt,
eins og nú horfir málum, kom-
izt af án innflutnings kjarn-
fóðurs, eins og ég sagði áður
— þótt nokkuð megi draga úr
notkun þess, svo sem með því
að gefa síldar- og fiskimjöl og
fóðurkál — svo og með skyn-
samlegri beit á ræktað land.
— Hitt er svo annað mál, að
enn kunna að finnast þær
jurtir hér á landi, sem meira
eða minna leyti geta komið í
stað innflutts kjarnfóðurs. Og
ég tel einmitt mjög mikils-
vert, að sérfróðir menn séu
fengnir til þess að leita slíkra
nytjaplantna hér. — En eins
og málin standa nú verður að
leggja áherzlu á að draga úr
þunga þess bagga, sem kjarn-
fóðurkaupin eru bændum. Og
eitt af því, sem til greina kem-
ur á því sviði er einmitt dreif-
ingarkerfi í líkingu við það,
sem ég nefndi hér áðan.
Aukin irú á íslenzkan
landbúnað
— Segðu mér að lokum,
Hjalti, hvernig finnst þér ís-
lenzkur landbúnaður stand-
ast samanburð við það sem
gerist í Bandaríkjunum?
— Ef til vill hefir það verið
mesti ávinningurinn fyrir mig
persónulega af þessari Banda-
ríkjaför, að trú mín og álit á
íslenzkum landbúnaði er meiri
eftir en áður. — Þótt Banda-
ríkjamenn standi framarlega
að ýmsu leyti og hafi betri að-
stöðu á margan hátt, sakir síns
háþróaða iðnaðar og tækni,
erum við engir eftirbátar
þeirra á mörgum sviðum. Og
éitt hefir okkar land fram yfir
þeirra og flest önnur — gras-
ið. B e z t a hey bandarískra
bænda er eins og groddinn
hjá okkur.
Ég er áreiðanlega ekki einn
um þá skoðun, að varla finnist
nokkurs staðar betra gras til
fóðurframleiðslu en á íslandi.
— Við verðum aðeins að hafa
legu lands ins í huga og gera
okkur ljósa grein fyrir mögu-
leikum þess — að það er fyrst
og síðast grasland, kannske
hið bezta í heimi — þá höfum
við traustan grunn að byggja
landbúnað okkar á.
H.E.
Mbl. 26. ágúst
íslenzki „milljón ára ísinn"
Frá bls. 5.
gestum í tilefni hátíðarinnar,
m. a. Nixon varaforseta og
mörgum þingmönnum.
Og svo vildi til, að Mader
þessi átti góðkunningja í varn-
arliðinu á íslandi, Codney
Kelly kaftein. Hann skrifaði
Kelly og bað hann sjá um að
senda ísinn — og lofaði jafn-
framt, að blöðin vestra fengju
að vita af því, að Loftleiðir
flyttu nú í fyrsta sinn „millj-
ón ára gamlan“ jöklaís frá Is-
landi til þess að kæla kokteil-
in fyrir gesti Mader-veitinga-
hússins í Milwaukee.
Bolli Gunnarsson, stöðvar-
stjóri Loftleiða á Idlewild-
flugvelli í New York sá síðan
um að koma „milljón ára ísn-
um“ flugleiðis til Milwaukee
— og komst tunnan á áfanga-
stað innan sólarhrings frá
brottför héðan. Nú spyrjið þið
auðvitað, hvort snjórinn í
tunnunni hafi ekki verið
bráðnaður, þegar vestur kom.
Það er í rauninni algert auka-
atriði, því Gustave Mader á
marga ísskápa — og honum
hefur ekki orðið skotaskuld
úr því að hleypa „íslands-
gaddi“ í tunnuna.
Við höfum a. m. k. fregnað,
að allt hafi gengið vel og
mönnum hafi bragðazt kok-
teillinn með „milljón ára ísn-
um“ sérlega vel. Jafnframt,
að sívaxandi eftirspurn sé eft-
ir íslenzkum jöklaís á þessum
aldri. Getum er að því leitt,
að Loftleiðamenn sitji nú dag
og nótt og nótt og dag og
reikni út hve jöklarnir okkar
gætu kælt marga kokteila —
og hve allur okkar „miljón
ára ís“ sé margir flugvéla-
farmar. Það er því ekki seinna
vænna, að Loftleiðir fái nú
þessar tvær stóru og glæsi-
legu flugvélar, sem þeir eru
búnir að festa kaup á.
Mbl. 30. júní
Allir geta þóknast manni á
einhvern hátt. Sumir með því
að koma; aðrir með því að
fara.
☆
Það má segja líkt um mann-
inn og þorskinn: Hann lenti
aldrei í neinum vandræðum,
ef hann hefði munninn aftur.
Go by TRAIN and SAVE!
Oct. 8, 9,10 — return limit 25 days
------BARGAIN FARES-------
From WINNIPEG IN COACHES *IN TOURIST SLEEPERS
to Return You Return You
Fare Save Fare Save
TORONTO $42.10 $26.75 $47.85 $21.00
OTTAWA 47.65 30.30 54.15 23.80
MONTREAL 51.95 33.00 59.00 25.95
'Upon paymenl of Tourisl Berth fares.
Similar low fares to certain otherdestinations in Ontarioand Quebec.
Consult your Canadian Pacific asent for details.
Usual baggage checking privileges.
WORLD’S MOST COMPLETE TRANSPORTATION SYSTEM
These Symbols Are Your
Guarantee of Better Living
. . . ELECTRICALL Y
This medallion is the hall-
mark of all-electric living
. . . awarded only to homes
thal pass high requirements
for appliances, light for liv-
ing, and full "Red Seal"
housepower.
"Red Seal" is the approved
standard of electrical wir-
ing. It provides for adequale
service capacity; adequate
circuits for present and fu-
ture use; adequale outlets
and switches.
Look For These Symbols on Homes
During National Home Week. Sept. 26—Oct. 3.