Lögberg-Heimskringla - 09.06.1960, Blaðsíða 3

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 9. JÚNÍ 1960
3
Business and Professional Cards
ÞJÓÐRÆKNISFÉLAG ISLENDINGA 1 VESTURHEIMI Forsetl: DR. RICHARD BECK 801 Lincoln Drive, Grand Forks, North Dakota. Styrkið félagið með því að gerast meðlimlr. Arsgjttld $2.00 — Timarlt félagsins frítt. Sendlst til fjármálaritara: MR. GUÐMANN LEVT, 185 Lindsay Street, Winnipeg 9, Manltoba.
SELKIRK HETAL PRODUCTS Reykháfar, ðruggasta eldsvörn, og ávalt hreinlr. Hltaeiningar- rör, ný uppfyndlng. Sparar eldi- viC, heldur hita frá atS rjúka út meö reyknum.—i-Skrtfiö, slmiÖ til KKJ.LY SVEINSSON 625 Wall St. Winnlpeg Just North of Portage Ave. SPruce 4-1034 — SPruce 4-1631 Minnist BETEL í erfðaskrám yðar
1 G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir. Keystone Fisheries Limited Wholesale Distributors of FRESH AND FROZEN FISH 16 Martha St. WHltehaU 2-0021
A. S. BARDAL LTD. FUNERAL HOME 843 Sherbrook Street Selur llkkistur og annast um út- farir. Allur útbúnaöur sá beztt Stofnaö 1894 SPruce 4-7474
PARKER, TALLIN, KRIST- JANSSON. PARKER AND MARTIN BARRISTERS — SOLICITORS Ben C. Parker. Q.C. (1910-1951) B. Stuart Parker, Cllve K. Taliln. Q.C., A. F. Kristjansson, Hugh B. Parker, W. Steward Martln 5th fl. Canadian Bank of Commerce Building, 389 Maln Street Winnipeg 2, Man. WHitehaU 2-3561
P. T. Guttormsson BARRISTER, SOLICITOR. NOTARY PUBLIC 474 Groin Exchonge Bldg. 167 Lombard Street Office WHitelittU 2-4829 Residence GL 3-1820
CANADIAN FISH PRODUCERS LTD. J. H. PAGE, Managlng Dlrector Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Flsh 311 CHAMBERS STREET Offlce: Re*.: SPruce 4-7451 SPrnce 2-3917
SPruce 4-7855 ESTIMATES FREE J. M. Ingimundson Reroof Aphalt Shlngles. Roof repaire, install vents, alumlnum wlndows, doors. J. Ingimundson. SPruce 4-7866 632 Simcoe St. Wlnnipeg 3, Man.

Thorvaldson, Eggerison, Saunders & Mauro Barristers and Solicitors 209 BANK OF NOVA FCOTIA Bldg. Portage and Garry St. WHitehall 2-8291 FRÁ VINI
DE GRAVES. EGGERTSON & EGGERTSON Barrister* and Sollcitors WILFRED R. DE GRAVES, B.A., LL.B. ERLINGUR K. EGGERTSON, B.A., LL.B. GUNNAR O. EGGERTSON, B.A., LL.B. 500 Power Bulldlng, Portage ot Vaughon, Wlnnlpeg 1. PHONE WH 2-3149.
S. A. Thorarinson Barrister and SoHciior 2nd Floor Orown Trtist Bldg. 364 MAIN ST. Office WHitehall 2-7061 Residence HU 9-6488

hættu að fá krampa. Vegna
þessa hafa verið búnar til sér-
stakar salttöflur, sem krydd-
aðar eru einhverju bragðbæt-
andi. Þessar töflur reyndust
vel verkamönnum í stáliðn-
aðinum, þegar þar var mest
að gera á dögum seinni heims-
styrjaldarinnar. Og vegna
hins góða árangurs, er nú öll-
um verkamönnum í stálverk-
smiðjum ætlaður sérstakur
saltskammtur á hverjum
degi.
Margar skepnur finna af
innri hvöt, að salt er þeim
nauðsynlegt. Tilraunir hafa
sýnt, að hundar geta ekki lif-
að nema svo sem þrjár vikur,
et þeim er meinað að fá salt.
kýr og kindur þurfa að fá
sinn saltskammt, ef þær eiga
að vera heilbrigðar og gera
fullt gagn. Rándýr þurfa líka
a salti að halda, en þau fá
það úr bráð sinni.
Þá hefir saltið ekki minni
þýðingu fyrir iðnað nútím-
ans, og notkun þess þar eykst
stöðugt og á æ fleiri sviðum.
Allir vita hvernig það er not-
að til þess að varna því að
niatvæli skemmist. En það er
hka notað við framleiðslu á
gleri og aluminium. Og í efna-
iðnaðinum fer notkun þess
sívaxandi. Það er notað til
sápugerðar og til þess að
hreinsa fituefni; það er notað
1 þvottaduft og bleikju, skor-
hýraeitur, sveppaeitur og til-
húinn áburð. Það er notað til
þnss að hreinsa drykkjarvatn,
°g það er notað við pappírs-
gerð.
Notkun salts í heiminum
fer stöðugt vaxandi, og að
sama skapi eykst framleiðsla
þess. Talið er að mannkynið
noti nú um 20 milljónir smá-
festa af salti á ári.
f fornöld var salt mjög dýr-
^satt, enda oft langsótt. Róm-
Verjar hinir fornu guldu her-
^iönnum sínum sérstaka salt-
Peninga, sem þeir kölluðu
»sálarium“ (af því er dregið
er>ska orðið salary, sem þýð-
lr kaup eða laun). Einhver
elzti vegur í ítalíu var kall-
aður Via Salaria, vegna þess
að eftir honum fóru allir flutn-
lngar á salti.
Forn siður var það að „eta
salt“ með einhverjum, og var
Það tákn heilagrar vináttu.
■^essi siður tíðkast sums stað-
ar enn í Austurlöndum.
Á miðöldum fóru virðing-
arsæti í veizlum eftir því,
hvort menn sátu nærri eða
fjarri saltinu.
Sums staðar í heiminum er
saft enn talið dýrmætara en
Paningar. Þrír i n n 1 e n d i r
verkamenn í Burma, sem
Unnu að kirkjusmíð, vildu
heldur fá salt en peninga fyr-
lr starf sitt, og þeir létu sér
naegja tvö pund af salti hver
fyrir* margra daga vinnu.
Míða er enn erfitt að ná í salt.
Tíbetbúar verða að „fara yfir
fjöllin“ til þess að ná sér í
salt, og koma heim með fáein
Pnnd á bakinu. Um eyðimörk-
lna Sahara fara árlega sér-
stakar úlfaldalestir með salt.
Timbuktu var um eitt skeið
mesta saltborgin í Afríku og
safnaði miklum auði af salt-
verzlun. Þar var þá menn-
ingarmiðstöð og gríðarmikil
bókasöfn.
Seinustu 15 árin hafa jarð-
vegsfræðingar unnið að því
að rannsaka hvernig salt geti
bætt jarðveg og uppskeru.
Þessar rannsóknir hafa meðal
annars leitt í ljós, að ef stráð
er 300—400 pundum af salti
á hverja ekru, þar sem sykur-
reyr er ræktaður, þá mun
uppskeran verða þeim mun
meiri af sykri. Þess vegna eru
saltkaupmenn nú farnir að
mala salt til áburðar og hafa
það svo fínt að auðvelt sé að
bera það á með vélum.
Á hinn bóginn er salt víðast
hvar síður en svo til bóta fyr-
ir jarðveginn. Sé of mikið af
því, gerir það landið ófrjótt,
uppblástur hefst, og þannig
hafa myndazt mörg af stærstu
uppblásturssvæðum jarðar.
Gróður þarf yfirleitt ekki á
miklu salti að halda, og verði
jarðvegur of saltur, þá er
hann óhæfur til ræktunar.
Sum af frjóvsömustu hér-
uðum jarðar fyrrum voru
áveitulönd. Áveituvatnið var
tekið úr ám, en í því var allt-
af nokkuð af uppleystu salti.
Svo þegar vatnið gufaði upp,
varð saltið eítir, og smám
saman gerði það jarðveginn
óhæfan til ræktunar. Og nú
eru þarna eyðimerkur. Rann-
sóknir hafa sýnt, að á áveitu-
land geta safnazt 4 tonn af
salti á hverja ekru á einu ári.
Ræktunarfræðingar, jarð-
vegsfræðingar, efnafræðingar
og grasafræðingar vinna nú
saman að því að rannsaka
áhrif salts á jarðveg og jarð-
argróða. Þeir eiga að skera úr
um það, hvort fyrirhugaðar
áveitur í löndum, sem dregizt
hafa aftur úr, muni að fullu
gagni koma, og hvað helzt
ætti þá að rækta þar. Verður
þá auðvitað fyrst að athuga,
hve saltblandinn jarðvegur-
inn er á þessum stöðum, hvort
hægt sé að hleypa áveitu-
vatninu af og hvort unnt muni
vera að „þvo“ saltið burt úr
jörðinni, þar sem of mikið er
af því. Er hér um mjög þýð-
ingarmikið mál að ræða fyr-
ið þau héruð, þar sem nú eru
ráðgerðar miklar framkvæmd-
ir til þess að auka jarðar-
gróða.
Jafnhliða þessu fara svo
fram aðrar rannsóknir, en
þær eru í því fólgnar að finna
nytjaplöntur, eða „finna upp“
nytjaplöntur, sem vel geti
þrifizt í jarðvegi, sem er svo
saltur að fæstar jurtir geta
þrifizt þar. Er það aðallega
talið á valdi grasafræðinga að
framleiða h e p p i 1 e g a kyn-
blendinga jurta, sem ekki láta
of mikið salt buga sig, eða
þurfa jafnvel meira salt en
aðrar jurtir.
Salt er unnið á tvennan
hátt, ýmist í námum (jarð-
salt), eða úr söltu vatni og
sjó. Nýjasta aðferðin við að
vinna jarðsalt er sú að dæla
vatni niður í námurnar, láta
það bræða í sig salt og dæla
því svo upp aftur.
Mestu saltnámur heimsins
eru í Wieliezka í Póllandi.
Þar hefir verið numið salt um
aldir, og enn er þar af nógu
að taka. Saltlagið þarna er
um 400 metra á þykkt og
námagöngin eru orðin um 800
kílómetrar á lengd. Saltið
þykir ekki reglulega gott,
vegna þess að það er leir-
blandið. Vestan hafs hefir ný-
lega fundizt saltnáma hjá
Windsor í Ontario. Náma
þessi er í 700 feta dýpi og
saltlagið er um 27 fet á þykkt.
Gera menn ráð fyrir, að þar
sé hægt að nema 500 lestir af
salti á dag.
Önnur mesta saltnáma vest-
an hafs er Saltvatnið mikla í
Utah. Vatnið er 118 kílómetr-
ar á lengd og 32—80 km á
breidd og saltmagnið er einn
sjötti hluti þess. Vatni er veitt
í hinar stærstu „saltpönnur“,
sem til eru í heimi, þar gufar
það upp, en saltið verður
eftir.
Talið er að maður þurfi um
15 grömm af salti á dag. Salt-
ið í líkamanum er vörn gegn
sóttkveikjum. Bóluefni, sem
notað er til að drepa sótt-
kveikjur, er gagnslaust ef
ekki er salt í því.
Salt er mikið notað til þess
að bræða snjó af götum í borg-
um, en hitt er einstakt, að það
sé notað til vegagerðar. Þó
hefir það verið gert. Vegur-
inn frá íþöku í New York
ríki og út á flugvöll borgar-
innar, er gerður úr saltklump-
um. Vegur þessi er nú orðinn
20 ára gamall og hefir lítið
látið á sjá.
Lundúnaborg á uppruna
sinn að þakka saltflutningum.
Fyrir rúmum J.000 árum seldu
Bretar mikið af salti til Vest-
ur-Evrópu. Var saltið fyrst
flutt á klökkum suður Eng-
land og fóru saltlestirnar yfir
Temsá á vaði skammt þaðan
sem nú er Westminster-brú.
Þarna hjá vaðinu reis svo
smám saman upp byggð, er
varð vísirinn að hinni miklu
milljónaborg.
Þótt notkun salts fari vax-
andi ár frá ári, eru litlar lík-
ur til þess að nokkurn tíma
muni verða saltskortur. Þótt
allar jarðnámur verði tæmd-
ar og saltvötnin þorni til
grunna, er nóg salt í höfunum
og engar líkur til þess að þar
sjái högg á vatni þótt mann-
kynið verði að sækja þangað
allt salt sitt um þúsundir ára.
(Úr „The Unesco Courier“)
Lesb. Mbl.
Fyrir réllinum
Hvað heitir vitnið?
Ólafía Friðrika Viktoría
Jónsdóttir.
Og hvað eruð þér kallaðar
daglega?
Dúlla.
The Business Clinic
Anna Larusson
Office at 207 Atlantic Ave.
Phone JU 2-3548
Bookkeeping — Im-ome Tax
Inaurance
Dr. ROBERT BLACK
SérfrætSingur I augna, eyrna, nef
og hálssjúkdömum.
401 MEDICAIj ARTS BIjDG.
Graham and Kennedy St.
Office WHltehall 2-3851
Residence: HU 9-3794
19. maí — Togarinn Maí. í
fegursta veðri sigldi hinn
glæsilegi togari Bæjarútgerð-
ar Hafnarfjarðar, Maí hingað
inn á höfnina (fréttin er frá
Hafnarfirði) í gærdag, fánum
skrýddur. Mannfjöldi mikill
var á bryggjunni til þess að
fagna hinum nýja togara.
Morgunbl.
— Vantar fyrirtækið gjald-
kera?
— Já, tvo. Hinn gamla, og
svo einn nýjan.
Halldór Sigurðsson
& SON LTD.
Contractor & Builder
•
Office ond Warehouse:
1410 ERIN ST.
Ph. SP 2-6860 Res. Ph. SP 2-1272
Off. SP 2-9509 - SP 2-9500
Res. SP 4-6753
Opposite Maternity Hospitol
Nell's Flower Shop
700 Notre Dame
Wedding Bouquets - Cut Flowers
Funerol Designs - Corsoges
Bedding Plonts
S. L. Stefansson — JU. 6-722*
Mrs. Albert J. Jahnson
ICELANDIC SPOKEN
Investors Syndicate
of Canada, Limited
H. Brock Smilh
Manager, Winnipeg Region
280 Broadway Ave. WH 3-0361
W. R. MARTIN,
B.A., LL.B.
Barrister and Solicitor
GENERAL PRACTICE
327 Edwards Ave.
THE PAS MAdison 3-3551