Lögberg-Heimskringla - 09.02.1961, Page 5

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGI.NN 9.. FERRÚAR.1961
5

✓
DR. VALDIMAR J. EYLANDS:
Ævintýri í átján
löndum
xv.
E9Yptaland
lögðum af stað frá Ist-
anbúl í Tyrklandi kl. 2 um
íorguninn, 16. júlí, áleiðis til
airo á Egyptalandi, með við-
°niustað í Damaskus á Sýr-
andi. Flogið var sem leið
^ggur austur yfir Litlu Asíu
°° dimmt var að nóttu, svo
' ekki var um útsýni að
®ða. Skömmu eftir að inn í
-Ugvélina var komið, afhenti
ugþerna okkur hverju um
aig úlaevaeng. Engin skýring
\ gdi þessu, og mátti hver
a sem vildi. En það kom
ratt í ljós, er úr flugvélinni
^ar gengið í Damaskus, að
^etta var mjög þarfur hlutur.
Uinn var svekkjandi og
°iia í lofti. Tóku menn nú
Reiðtúr á úlfalda
í Egyptalandi
jj nota gripinn, og þóttust
Va^ Staddir en eiia' Viðdvöl
að , aiiiöng í Damaskus, svo
la var^ með öllu svefn-
nótt. Loks kom áætlunar-
Ugvélin, ein af þotum Skan-
vnavian Airlines félagsins.
j ?nni eg ávallt vel við mig
kci ÍIT1 Velum; fann til eins
jei^ar þjóðernislegs skyld-
Vor^ alla almfnina. Þarna
^ ru blöð og bækur á öllum
lilkUrn hlorhuriancla> og allar
fr ^nningar flugstjóra fóru
ein^- ^ donslíu oða norsku, en
. . nig £ ensku, þýzku <
re°nsku. Var það yfirleitt
g an, að öll þessi tungumál
tu^u notuð, en ávallt fyrst
fl guniál þeirrar þjóðar, sem
þvígvéIintilheyrði’ og mátti af
ar /aða Þjóðerni áhafnarinn-
hv 6Ír’ Sem ehhi skildu eitt*
gátT ^essara mála, voru utan
a a> þeim var ekki viðbjarg-
ið k ^ra -^nn^uskus var flog-
tekl*Gmt 1 vestur, og var þá
Við að hirta af öegi. Sáum
a0 ^loggt landslagið, Leba-
o„h.0® Hermon fjallgarðana,
Se a ntlilli þeirra dalinn þár
sj ^ordan áin hefir upptök
• Síðan var beygt í suður,
ifl^ar kom að Miðjarðarhaf-
’ fl°gið suður með strönd-
um Libanon og Gyðingalands
upp á móti Nílárósum. Er þar
var komið, var albjart, og sá-
um við þá hina miklu flat-
neskju, sem myndazt hefir af
framburði árinnar, eins og
landabréf fyrir neðan okkur.
Einhvers staðar á þessu svæði
var Gósenland hinna fornu
Gyðinga, og til vinstri lá
Suezskurðurinn eins og blátt
blýantsstrik í auðninni fyrir
austan ána. Fyrir neðan okk-
ur lá eitt af elztu menningar-
lóndum veraldar; hér hafa
menn dvalizt miklu lengur en
en sögur greina, sennilega
næstum því frá upphafi alda
Innan stundar erum við
komin alla leið, og við höfum
Afríku undir fótum. í raun
og veru sjást þess ekki merki,
að við séum komin í aðra
neimsálfu. Egyptaland hefir í
aldir fram staðið í miklu nán-
ara sambandi við Evrópu og
v'estur Asíu en við önnur
iönd í Afríku. Sahara eyði-
mörkin að vestan, og fjöli og
xirnindi að sunnan, hafa að
miklu leyti einangrað landið
frá öðrum löndum álfunnar.
Er þetta augljóst af útliti
fólksins, byggingum og ýms-
um greinum menningar og
þjóðlífs.
Á flugvellinum er fjöldi
starfsmanna. Allir eru á
hlaupum, hver í kring um
annan, og skipulagning á
starfsháttum virðist vera í ó-
reiðu. Þarna er meira vafstur
én venjulega við toll- og vega-
bréfaskoðun. Einkum er vörð-
unum umhugað að vita hvort
við ætlum til ísrael. Ef svo
er, fáum við ekki landgöngu
hér. En stjórnarvöld okkar
heima fyrir hafa sett undir
þennan leka. Við höfðum
íengið sérstakt vegabréf til
ísrael; það geymum við sem
dýran dóm og framvísum því
ekki. En á hinu venjulega
vegabréfi er þess getið, að við
ætlum til Jordan ríkis, eða
nánar tiltekið, til Jerúsalem,
Jordan njegin. Það var gott og
blessað, því að Jordan er einn-
ig Arabaríki. Mér varð star-
sýnt á þessa flugvallarþjóna,
því að ég hafði aldrei fyrr
staðið augliti til auglits við
hóp af Egyptum. Þeir voru
yfirleitt meðal menn á hæð,
en dökkir mjög yfirlitum,
skarpleitir með tinnusvört
augu. Talið er, að Egyptar
séu ávöxtur af mikilli og
langvarandi þjóðablöndun. Að
þeim standa, að sagt er, ann-
ars vegar Núbíu-, Eþópíu- og
Lybíumenn, en hins vegar
Semítar og Armeningar.
Seinna bættust við Tyrkir,
Sýrlendingar, G y ð i n g a r ,
Grikkir, Italir og Englend-
ingar. Er því naumast hægt
að tala um Egypta sem sér-
stæða manntegund. Okkur er
ráðinn fylgdarmaður og túlk-
ur, Múhamed að nafni. Að
útliti til gat hann verið Evr-
ópumaður. í þessari ferð
höfðum við marga vegsögu-
menn. Flestir þeirra gleymd-
ust jafnóðum. En Múhamed
verður mér ávallt minnis-
stæður. Hann var klæddur í
hempu eina mikla og víða,
sem einhvern tíma hafði ver-
ið hvít á lit, en með háan rauð-
an fes-hatt á höfði. Andlitið
var allt flagnað og rautt, af-
skræmt af gömlum brunasár-
um. Hann hafði verið í stríði
T r öppupýr amídinn
í Egyptalandi
og bar þess ömurlegar menj-
ar. En hann var vel að sér í
öllu, sem snerti sögu og menn-
ingu þjóðar sinnar, og talaði
ágæta ensku með Oxford-
hreim.
Við höldum áleiðis til Kairo
í stórum fólksflutningsbíl.
Múhamed tekur að þylja
sin fræði. Svefnleysi, þreyta
og þungur hiti gera okkur
dauf í dálkinn. En við hlust-
um.
Kairo er ekki aðeins höfuð-
borg Egyptalands, segir þul-
urinn, heldur og allra Araba-
landanna, en þau telja 220
milljónir manna af ýmsum
þjóðernum og kynkvíslum.
Kairo er miðstöð Múham-
eðstrúarmanna, frá því er
Konstantínópel sem höfuð-
borg féll úr höndum Tyrkja
árið 1922. Allt er til í Kairo,
og þar ægir öllu saman, þjóð-
flokkum, tungumálum og
trúarbrögðum. Þar er hinn
mesti munaður sem hugsazt
getur og þar getur einnig að
líta hina mestu eymd. Hann
gefur okkur það heilræði að
vera ekki ein á ferð í vissum
hlutum borgarinnar. Það kem-
ur oft fyrir, segir hann, að
Evrópumenn og aðrir ferða-
langar, sem kanna ókunna
stigu, einir síns liðs, verða
eins og uppnumdir, og engar
sögur fara af þeim framar.
Lögreglan hefir allt of mikið
að gera til að sinna slíkum
smámunum. Mannslífið er
ekki svo mikils virði í borg,
sem telur hálfa aðra milljón
íbúa, og auk þess tugþúsund-
ii ferðamanna úr öllum álf-
um heims. Þetta er ekki mjög
skemmtileg landkynning, en
við glaðvöknum! — Innan
skamms erum við komin að
anddyrum hótelsins, þar sem
okkur er valinn dvalarstaður.
Þetta er mjög reisuleg bygg-
ing og glæsileg, búin öllum
þægindum, sem ferðamaður-
inn kann að óska sér. Herberg-
isfélagi minn og ég fáum íbúð
á fimmtu hæð, með svölum,
sem vísa út að Níl. Það er ætl-
azt til að við hvílumst um
stund, áður en við hefjum
xynningarferð um borgina. En
ökkur verður ekki svefnsamt.
Við opnum svalirnar. Inn til
okkar streymir hávaði, sem er
eins og niður þúsund vatna.
Það er umferðaniðurinn í höf-
uðborg Egyptalands. En út-
sýnið er dásamlegt. Risabygg-
ingar borgarinnar blasa við
báðum megin við Níl. En áin
mjakast áfram, blá og lygn,
eins og hún hefir gert frá því
er hin fyrsta móðir fæddi sinn
fyrsta son. Stór og klunnaleg
skip, með afarháum þríhyrnd-
um seglum sjást hér og þar
á ánni. Þau bera þungan farm
um þúsundir mílna veg alla
leið frá Suður Egyptalandi til
Nílarósa. Níl er lífæð lands-
ins og lífgjafi. Við eigum eft-
ir að kynnast henni betur og
einnig hinum óskiljanlega
hávaða í þessari austrænu
borg.
Margir ferðamenn stæra sig
af Afríkuferðum. Segja þeir
tíðum frá afrekum sínum inn
í hinu myrka meginlandi
miðju, þar sem þeir reyndu
karlmennsku sína á ljóna- og
filaveiðum, fengust og við
aðra stórgripi eyðimerkurinn-
ar og lögðu líf og limi í hættu.
Ég og samferðamenn mínir
höfum ekki af neinum slíkum
stórræðum að segja. En eftir
nokkra reynslu á strætum
Kairo borgar þóttumst við
þess fullviss, að óarga-villi-
dýrin í eyðimörkinni eða
frumskógunum gætu naumast
verið mun lífshættulegri en
bílarnir í þessari borg. Um-
ferðarhraðinn hér virðist vera
með slíkum ódæmum, að
undrun sætir. Jafnvel inn í
leigubílum halda menn dauða-
haldi í allt, sem fast er fyrir
hendi til þess að slengjast síð-
ur út í hliðar bílsins eða
glugga, þegar hann skutlast
fram hjá vegartálmunum,
öðrum bílum, eða stanzar á
gatnamótum. En yfirleitt
stanza bílstjórar ekki, nema
að það sé með öllu ómögulegt
að þröngva sér áfram. Um-
ferðarreglur virðast ekki vera
til, nema í meðvitund þess,
sem bílnum ekur, en sú með-
vitund virtist okkur oft ekki
vera á háu stigi. Fótgangandi
menn ferðast um þessa borg,
að því er virðist upp á eigin
ábyrgð, og hafa að því er séð
verður engin réttindi. öku-
menn þeyta horn sín óaflátan-
lega um leið og þeir þjösnast
áfram, og verður af þessu
gríðarlegur samsöngur eða
öskur, sem aldrei linnir, nótt
eða dag. Þetta lætur illa í eyr-
um fólks, sem kemur frá borg-
um, þar sem slíkur hávaði er
bannaður að lögum.
í stað þess að leggjast til
svefns, sezt ég og skrifa konu
minni og nokkrum vinum bréf
og spjöld. Síðan fer ég með
þessi bréf á skrifstofu hótels-
ins og kaupi frímerki. Þjónn-
inn, sem þar gengur um beina,
talar í háum, æstum róm,
hann virðist vera stórreiður
við alla tilveruna. En um leið
og hann límir frímerkin á
bréfin gerir hann nokkuð,
sem ég hefði svarið fyrir að
nokkur heilvita maður myndi
láta sér detta í hug. Hann
kyssir bréfin, hvert um sig,
um leið og hann smeygir þeim
í póstkassann. Vonandi farn-
ast bréfunum betur á langri
leið fyrir slíka kveðju. Skyldi
nú kona mín gera sér það ljóst,
að hún fær bréf, sem hefir
verið kysst af fallegum Ar-
aba?
Á morgun er sunnudagur.
Það er haldin guðsþjónusta
fyrir nokkra ferðamannahópa,
sem dvelja á þessu hóteli, og
aðra enskumælandi menn þar
í nágrenni. Það ræðst, að ég
stýri þessari athöfn og flytji
prédikun. Aldrei hafði mig
dreymt fyrir því, að ég mundi
prédika í Kairo. Guðshúsið
er lítil kapella, skammt frá
stórri mosku. Á meðan á at-
höfninni stendur heyri ég
skær og kvellandi köll úr
míarettunni fyrir handar
strætið. Það er „kallari“ must-
erisins að minna hina rétt-
trúuðu á, að tími sé kominn
til bæna. I þessu landi hefir
hálfmáninn fallið yfir kross-
Ung egypzk kona með valns-
krukkur á höfði og barn
í faðmi
merkið og hulið það að mestu.
Manntal, sem tekið var nýlega
í Egyptalandi leiddi í ljós, að
91% íbúanna eru nú Múham-
meðstrúar, en aðeins 8% játa
kristna trú.
Seinna um daginn fór ég til
messu í kristinni kirkju, sem
er ávöxtur af trúboði meþód-
ista í borginni. Messugjörðin
var sniðin eftir helgisiðum
„reformeruðu“ kirkjunnar.
Fjöldi manna var við messu
þessa, einkum var þar margt
aí ungu fólki. Presturinn var
Arabi, en menntaður að
Frh. bls. 8-