Lögberg-Heimskringla - 10.01.1963, Qupperneq 7

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 10. JANÚAR 1963
7
Langlífasta fólk í heimi
Við fót tindsins Rakaposhi,
25,500 fet að hæð og sá þriðji
hæsti í heiminum, í Himalaya
fjöllunum í vestur-Pakistan,
liggur afskekktur dalur að
nafni Hunza þar sem býr
flokkur fólks sem næst 25,000
að tölu sem er það heilsubezta
og langlífasta í öllum heim-
inum. Það hefur lengi verið
hlerað um þetta, en með ó-
vissu þar sem lítið var um ut-
anað samgöngur. En nú ný-
lega hafa læknar og vísinda-
menn rannsakað þetta og fært
sönnur fyrir að þetta sé hár-
rétt. Þarna nær fólk að jafnaði
mjög háum aldri, 90 og allt
upp að 140 ára, og sjúkdómar
sem þjá fólk annarsstaðar svo
að segja óþekktir. Jafnvel
kvefið nær ekki niður þarna,
og kvillar svo sem mislingar
og drepsóttir þekkjast ekki.
Þarna er ekkert um lækna eða
sjúkraaðhlynningu, þar sem
enginn, ungur eða gamall,
veikist, frá blautu barnsbeini
þar til hann deyr, en þá bara
legst hann fyrir og gefur upp
andann, saddur lífdaga.
Einkennilega, á þetta einnig
við skepnur þessa fólks, naut-
gripi, kindur og geitfjár, sem
er bæði heilsubetra og lang-
lífara en slíkt fé annars-
staðar. Þetta fólk ræktar enga
alifugla, og fuglar loftsins
sjást sjaldan, því að þarna eru
ekki flugur, pöddur, né skor-
kvikindi af nokkru tagi, og
því lítið fyrir fuglinn að hafa.
Fólkið matast að mestu á
millet, hveiti (malað í mjög
grófu formi), og allskonar
Eftir kvöldverðinn gekk ég
með hinum hávaxna dýra-
læknir dr. Baumgart frá bú-
garði hans niður að veiðiánni.
„Ef sá hlutur gerist í kvöld,
sem ég held að muni ske, þá
muntu sjá nokkuð, sem ekki
er unnt fyrir þig að upplifa á
hverjum degi,“ sagði Baum-
gart. „Við verðum að minnsta
kosti að hafa mjög hljótt um
okkur og fara mjög varlega."
Við gengum yfir kjarrgróð-
urbelti. Það glitti draugalega
í þurra runnaqa í skini tungls-
ins, sem reis hægt upp á
stjörnubjartan himininn. Hin
stórkostlega kyrrð hinnar
suðurafríkönsku nætur var
einstaka sinnum rofin af
eymdarlegu sjakala-góli. Við
komum niður að árbakkanum,
en vegna þurrkatímans var
áin uppþornuð og við horfð-
um á sandbotninn. Út á miðj-
um árbotninum stóð lítil eyja
og ber trjábolur teygði grein-
arnar eins og krumlur út 1
loftið.
„Sérðu kringlóttu hlutina
þarna á greininni yfir eyj-
unni?“ spurði Baumgart í lág-
um hljóðum, og benti gegnum
skógarrjóðrið, sem huldi okk-
ur.
„Já — nú sé ég þær,“ svar-
garðávöxtum. Það neytir kjöts
bara að litlum mun, jafnan
einu sinni á viku.
Þetta fólk er að nafninu til
Moslemar, en gefur trúnni lít-
inn gaum. Konginn, hámennt-
aðan mann, má oft sjá við al-
genga akurvinnu, en í hönd-
um hans er öll löggjöf. Sund-
urlyndi og óspektir svo að
segja engar, og því lítið fyrir
konginn að gera annað en það,
að vera miðpúntur, eða fyrir-
liði sem allir líta til.
Hvað veldur þessu æskilega
ástandi þarna í Hunza daln-
um? Bandarískur læknir sem
nýlega var gestur kongsins, og
fólksins, í fleiri vikur og var
veitt öll hlunnindi og hjálp
að kanna allar hliðar máls-
ins og ritar svo bók um það,
heldur að mataræði fólksins
ráði mestu um þetta. Akrar
og kálgarðar þess, en yfir þá
flæðir jökulvatn, eru svo ríkir
af öllum þeim efnum sem lík-
aminn þarfnast, að hann helst
við óhultur gegn gerlum, jafn-
vel þeim svæsnustu. Það á
sjálfsagt sinn þátt í langlífi að
fyrir löngu náði aðallega
hraustustu fjölskyldurnar að
sá til sín, og því erfa börnin
þessi hnoss, heilsustyrk og
langlífi.
Þessi læknir segir í bókinni,
að í þessum afskekta dal sé
að finna það sem gangi næst
fullkomnun í líferni og líðan
fólks, sem ekki sé að finna
annarsstaðar á jarðarkringl-
unni.
aði ég eftir að hafa rýnt vand-
lega á staðinn.
„Slæðu - uglur,“ hvíslaði
læknirinn. „Ef mér missýnist
ekki svo um munar, þá sitja
þær fyrir erfðafjanda sínum,
eiturslöngunni. Ég sá för eftir
slönguna í sandinum. Þær eru
búnar að vera hér á varðbergi
í svo sólarhringa. Vertu alveg
grafkyrr!“
Á meðan við biðum og
tunglið steig hærra, blönduð-
ust hýenu-hljóð góli sjaka-
lans. Það glitti nú á hinar
hreyfingarlausu uglu í tungls-
skininu. Við vorum þegar bún-
ir að bíða í rúma klukkustund,
þegar hin sterklega hendi
dýralækriisins greip um hand-
legginn á mér.
„Hún kemur,“ h v í s 1 a ð i
hann. „Hún kemur út úr-
fylgsni sínu. Já — það er eit-
urslanga . ^ .“
Önnur uglan rak upp sigur-
öskur og rauf þannig nætur-
kyrrðina, um leið og hún
steypti sér niður á slönguna,
sem var algjörlega óviðbúin
þessari skyndilegu árás. Uglan
rak hvasst nefið í haus éitur-
slöngunnar, sem hvæsti af sár-
sauka. 1 sömu andrá læsti hin
uglan klónum í skrokkinn á
slöngunni og lyfti henni upp
nokkrar sekúndur. Því næst
læsti uglan klónum fast utan
um háls slöngunnar rétt fyrir
aftan hausinn. Uglurnar ráku
hin sterku, bognu nef misk-
unnarlaust í slönguna.
Enn einu sinni þandist
slönguskrokkurinn út, áður en
hann var tættur í sundur. Ég
sá hinar bognu eiturtennur
greinilega um leið og slangan
hvæsti í síðasta sinn. Þá réð-
ust uglumar með ofsalegri
græðgi á erfðafjandann, sem
engdist sundur og saman
þarna í sandinum, og rifu hana
í sig.
Ég var enn titrandi af æs-
ing yfir þessu stórkostlega
sjónarspili þegar ég ætlaði að
leggja eina spurningu fyrir
dýralæknirinn, en þá brá fyr-
ir skugga á árbotninum —
þetta var sjakali. Að lokum
hljóp hann með stuttu, hásu
gelti að ormstuvellinum.
Uglurnar flugu upp dauð-
skelkaðar. Þegar þær höfðu
áttað sig á hver hafði ónáðað
þær, steyptu þær sér óhikað
niður á hann. Sjakalinn
hypjaði sig í burtu urrandi af
gremju, á meðan uglumar
snertu hausinn á honum með
sterkum vængjunum og görg-
uðu hátt.
„Komdu, þær eiga að fá að
njóta sigurs síns,“ sagði lækn-
irinn. „Þær eiga það skilið.
Bit eiturslöngunnar veldur
næstum alltaf dauða manns
eða dýrs. Það er ekki nema
hálfur mánuður síðan ég
missti ágætan hund á þann
hátt. Vafalaust af völdum
þessarar slöngu. Uglumar eru
bandamenn okkar. Þú mátt
aldrei skjóta þær.“
„Þetta var stórfengleg upp-
lifun,“ sagði ég.
„Það er mikið rétt. Við vor-
um heppnir," svaraði Baum-
gart.
Heimilisblaðið
Vá býr í vetrarmyrkri
Frá bls. 2.
Þeir fundu fljótlegt slóð
mína inni í dalnum og fylgdu
henni út í Dyr. Leizt þeim
strax illa á. Sögðu þeir, að það
hefði verið því líkara að ein-
hver drusla hefði verið dregin
fram gljúfrið, en þarna væm
spor eftir mann. Sáu leitar-
menn, að stefnan var á hylinn,
og bjuggust við, að þar myndi
ég liggja dauður.
Þegar að þeim stað kom, þar
sem kraftar mínir þmtu og ég
féll í ómegin, sáu þeir traðk
og bæli í snjónum, en engan
manninn. Fóru þeir nú að at-
huga þetta betur, og sáu við
luktarlj.ósið, að slóð lá upp
skriðu og klettaklungur, upp
á brún gljúfursins. Nú virtust
förin vera þannig, að vel hefði
mátt trúa, að þau væru eftir
mikinn göngugarp. Leitar-
mennirnir fylgdu þeim upp á
brún og röktu þeir síðan slóð-
ina í rétta stefnu heim, á að
gika fjögur hundruð metra.
Þar fundu þeir mig liggjandi í
snjónum meðvitundarlausan.
Nú var farið að bjástra við
mig. Fyrst losuðu þeim mig
við stöngina, sem ég hafði trú-
lega gætt. Síðan drógu leitar-
menn af. mér stígvélin og
færðu mig úr sokkunum, en
Þórarinn fór úr sínum og
smeygði þeim á ískalda fætur
mínar. Garðar^etti stóra húfu,
sem hann var með, á höfuð
mér — og þá var að koma
mér heim.
Hér var ekki um sjúkra-
börur að ræða. Varð því að
finna önnur ráð. Regnkápu
höfðu þeir félagar. Hana lögðu
þeir mig á, fóru svo hver á
sitt hom og þrömmuðu af stað.
Ferðin heim gekk sæmilega —
hafði hlýnað í veðri og var
komin stórrigning. Heim var
komið klukkan tíu um kvöld-
ið, og var strax tekið til við
að losa mig við fötin. Það gekk
ekki sem bezt. Ég hafði haft
handleggina kreppta á brjóst-
inu, og voru þeir orðnir svo
stirðir, að þeir urðu ekki
hreyfðir. Var þá það ráð tekið
að rista af mér fötin með hníf.
Var ég síðan kasaður í sæng-
um, og jafnframt var hringt
til læknisins á Djúpavogi.
Hann gaf það ráð að hita vel
herbergið og rúmið, og var það
gert svikalaust. Vöktu síðan
tveir menn yfir mér, þeir Þór-
arinn og Snorri.
Klukkan þrjú um nóttina
Frh. bls. 8
Staurar
Um eitt eð’ alt sé ekkert val:
Alt „má satt kyrt liggja.“
Þá mun aldrei þrætu-hjal
þjóðar-andann styggja.
* * *
Oft er manni ágæt hlíf,
Allan hug sinn fela
Og með frétt um annað líf
Eigið skynbragð véla.
* * *
Uppfundning ef eignar sér,
Er ’ann, held ég kjáni:
Slysin jafnt og höppin hér,
Hefur hver að láni.
* * *
Sagt er ráð, að leggjast lágt„
Langt frá þjóðar vegi,
Til að sjá hve himinn hátt
Hugur fljúga megi.
♦ * *
Virðing þannig vinna mátt:
Vængja stýfðu fjaðrir,
Láttu mikið, „lifðu hátt“,
Ljúgðu meir en aðrir.
* * *
Hversu lánast líf í okkar
ranni,
Lögbinda ei stjórnarskrá og
trú;
Ræður því, hve maður reynist
manni,
Meðal hverra eru ég og þú.
* * *
Meira lof mér léðist af að
þegja,
En láta hugboð fjúka eftir
vild;
Kýs þó heldur eitthvað óvænt
segja
En ekkert fágað vanans glæsi
snilld.
J.P.P.
The
D0 IT N0W Season
is here again
• The season for improvement jobs around your home,
plant or business.
• The season when skilled workers are more readily
available and, being more productive, give you
better value for your dollar.
• The season when many firms offer discounts.
• The season when many other things can be done
to advantage—such things as maintenance of
lawn and garden equipment, electrical appliances,
outboard motors and automobiles, as well as dry
eleaning of drapes and rugs and replacement of
upholstery, to mention but a few.
• The season when you can help your community
to create employment during the traditional winter
lull. When everybody works, everybody benefits.
Do it this Winter
For advice and assistance
get in touch with your
National Employment Office
Issued by authority of Hon. Michael Starr, Minister of Labour
L.F.
Fullur fjandskapur