Lögberg-Heimskringla - 04.07.1968, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 4. JÚLÍ 1968
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
Tengdadöttirin
Skáldsaga
„Þú gætir sjálfsagt fengið
einhverja, sem væri okkur
betur að skapi“, sagði móðir-
in.
þrælaði þar í sjö ár. Mér var
ætlað að vinna flest verk sem
fullorðin væri, en kaupið var
aldrei annað en sá fatnaður,
sem ekki var hægt að komast
af án. En ekki má draga það
af þeim, að þegar ég loksins
dreif mig í burtu fékk ég fall-
eg spariföt, en þá voru þau
sárreið yfir ráðabreytni minni.
Og nú ætla þau að fara að
taka leigt í timburhjallinum
hans Árna braskara og lifa
þurrabúðarlífi eins og við hin-
„Það væri sama, hvað hún
héti, hún gæti ekki þrifist hjá
ykkur, en piparsveinalífið hef
ég ekki hugsað mér að lifa“.
Svona voru fjölskyldusam-
ræðurnar á Fellsenda marg-
upptugðar dag eftir dag og
viku eftir viku allt sumarið,
en endirinn varð alltaf sá
sami — enginn þokaði fet fyr-
ir hinum.
Sumarið var gott og hey-
fengur með bezta móti. Það
hafði verið heyjað mikið yfir
í G r ö f frá Hraunhömrum.
Náttúrlega ætluðu þeir að
fara að búa á báðum jörðun-
um, öðruvísi gat það ekki
gengið, því að svo margar
skepnur voru á fóðrum hjá
þeim núna, að sjaldan hafði
verið annað eins.
Upp úr göngum 1 a g ð i s t
Lauga í Gröf í rúmið, en
Sigga tók þá við bústjórninni
fyrir Simba og bróður hans.
Nú þóttist tengdafólkið á
Fellsenda fullvíst um, að hún
færi þaðan ekki aftur og trú-
lofunin myndi þar með logn-
ast út af, og var því vel ánægt
með sjálfu sér. En Buslu lagði
strax upp úr veturnóttum svo
að gatan greiddist og fundun-
um fjölgaði á ný.
HAFLIÐI
ÚTGERÐARMAÐUR
Flestir Súlubakkabúar könn-
uðust við ríku fjölskylduna
frá Hálsi, og flestir hugsuðu
og sögðu það sama, þegar það
heyrðist að hún ætlaði að
flytja inn á Bakkann í leigu-
íbúð: „Hver skyldi nú hafa
trúað því, 'að svona gæti það
endasteypzt hjá þessu ríkis-
fólki?“ Enginn skrafaði þó
eins hátt og mikið um það og
María í Melkoti — hún hafði
verið mörg ár vinnukona á
Hálsi.
„Nú þykir mér vera farið
að lækka risið á því, fólkinu
þessu. Skyldi því ekki bregða
við að flytja úr þessu fína
steinhúsi í timburhjallann
þann arna? Það er eins gott
að það fái að kynnast fleiru
en allsnægtunum, fólkið það“,
sagði hún.
„Eru þetta ekki hálfgerðir
fósturforeldrar þínir?“ spurði
nágrannakona hennar, Soffía
í Litlubúð. „Ég hef séð Sigur-
fljóð koma til þín og oftast
nær færandi hendi“.
Það kom hik á Maríu.
„Varla get ég nú kallað þau
fósturforeldra mína. Ég kom
til þeirra á þrettánda ári sem
munaðarlaus vesalingur og
ir garmarnir“.
En það leið ekki á löngu þar
timburhjallurinn var orðinn
óþekkjanlegur. Hann var mál-
aður að utan og veggfóður lát-
ið innan á stofurnar. Sigur-
fljóð gerði það mest sjálf og
María í Melkoti hjálpaði henni
svo mikið sem hún gat og
sagði, að hún ætti það marg-
faldlega að sér. Hún efaðist
heldur ekki um, að hún saum-
aði fyrir sig utan á krakkana,
ef hún þekkti hana rétt. Svo
þegar búið var að hengja fínu
gluggatjöldin frá Hálshúsinu
fyrir gluggana, var ekki hægt
annað en að samþykkja það,
sem María sagði, að það væri
orðið með fínustu húsum í
þorpinu. Það þurfti svo sem
ekki að efa það, að alltaf yrði
jafnmyndarlegt í kringum
hana Sigurfljóð.
1 fyrstu var Hermanni bónda
hálfgramt í geði við þennan
efnaða útgerðarmann, sem nú
var orðinn eigandi að hálfum
Hálsi og hafði verið búinn að
byggja J ó a búfræðing hálf-
lenduna áður en þau feðginin
höfðu grun um, að hún væri
til boða. Annars hefðu þau
tekið hana. Þó að tvíbýlið
væri ekki gott, tók út yfir,
þegar þau fluttu þ a n g a ð .
Mæðgurnar sniðgengu þau al-
gerlega og Sigurfljóð flýtti
fyrir burtflutningnum, sem
mest hún mátti. Hún útveg-
aði sjálf mann til að binda
töðuna og fékk lánaða tvo
vagna inn á Bakka til að flytja
hana á. Hesta áttu þau ennþá
til að setja fyrir þá. Annan
vagninn átti hann, þessi ná-
ungi, sem hét Hafliði, eigand-
inn að Hálsi. Hann var vanur
að bjóða Hermahni góðan dag-
inn talsvert glaðlegar en aðrir
og bætti stundum við: „Hvern-
ig heldurðu, að það gangi að
Hálsi núna?“
„Það er víst engin ástæða til
að álíta, að það gangi öðru-
vísi en vel“, svaraði gamli
bóndinn hálfönuglega. Náttúr-
lega hélt hann, að honum væri
það fjarska hugleikið, hvernig
dóttur hans og tengdasyni
vegnaði — eða hann byggist
við, að það væri hans ljúfasta
umtalsefni, eftirlætisjörðin
hans. En þar skjátlaðist hon-
um algerlega. Ékkert var hon-
um eins viðkvæmt og það.
Hann undi hér illa hag sínum
og fannst vera tekið talsvert
minna tillit til sín en meðan
hann var stórbóndi heima í
sveitinni. Hermann lor að
taka krók á leið sína til að
mæta honum ekki. Kona hans
undi sér betur. Hún hafði sín
vanalegu eldhússtörf að snú-
ast við. Sigurfljóð hafði nóg
að starfa við saumaskap.
E f t i r hálfsmánaðarrölt á
mölinni fór Hermann út að
Hálsi aftur. Hann ætlaði að
verða í einhverju samvinnu-
krulli v i ð Jóhannes Árdal,
sem nú var kallaður svo til
aðgreiningar frá Jóa búfræð-
ingi, sambýling hans. Það var
leiðinleg tilhugsun að verða
að reka þessar fáu ær, sem
enn voru í hans eigu, á blóð-
völlinn að hausti.
Einn daginn kom Hafliði
sjómaður inn í saumastofuna
til Sigurflójðar og h e i 1 s a ð i
kumpánlega. Hún þakkaði
honum kærlega fyrir vagnlán-
ið, sem enn væri ó b o r g a ð
vegna þess, að hún hefði aldrei
séð hann síðan.
„Ég er nú oftast nær á sjón-
um“, sagði hann, „þar kann ég
bezt við mig. En borgun fer
ég varla að taka fyrir það, þó
að vagninn hafi skrált út að
Hálsi og inn eftir aftur. Hann
var óskemmdur eftir túrinn.
En ég var að hugsa um að
koma mér upp nýjum fötum,
ef þú getur saumað þau fyrir
mig“.
„Já, ég get það“, sagði hún.
„Hvernig kunnið þið við
ykkur á mölinni?“ s p u r ð i
hann, þegar hún hafði lokið
við að taka mál af honum.
„Náttúrlega kunnum við öll
illa við okkur, sem eðlilegt er,
að þurfa að yfirgefa aðra eins
jörð, þar sem við erum búin
að vera svo lengi“, sagði hún
dauflega.
„En því tókuð þið ekki jörð-
ina á leigu hjá mér heldur en
að flytja burtu sárnauðug?"
spurði hann.
„Við vissum nú bara ekkert
um það fyrr en búið var að
byggja hana öðrum. Svo vor-
um við búin að selja svo mikið
af skepnunum11, svaraði hún.
„Samt hefðum við áreiðanlega
fengið jörðina leigða heldur
en að flytja hingað“.
„Ég hefði áreiðanlega ekki
orðið neitt sérlega s 1 æ m u r
landsdrottinn“, sagði hann
brosandi. „Náttúrlega gerði ég
þetta bara fyrir Jóhannes karl
inn Árdal að kaupa hálflend-
una — ekkert hafði ég með
hana að gera“.
Hún þóttist sjá, að hann
væri talsvert hreifur af víni,
enda hafði hún heyrt, að hann
væri gefinn fyrir að fá sér í
staupinu. Hann settist á skraf-
stól án þess að hún byði hori-
um það.
„Þykir þér skemmtilegra að
vera á sjónum en að stunda
landvinnu?“ spurði hún.
„Já, mikil ósköp, það þykir
mér, enda á ég nú heldur lítið
til að búa með, ekki einu sinni
það, sem er allra nauðsynleg-
ast — konuna“, sagði hann.
„Það eru nú engin vandræði
að búa á annarri eins jörð og
Háls er orðinn“ ,sagði Sigur-
fljóð..
„Allt í lagi með það“, sagði
hann gáskafullur, „þá verður
endirinn sá, að við förum að
búa á hálfrefnum mínum. Þú
kennir mér það, sem ég kann
ekki. að verður engin ómynd
á því, skaltu sjá“.
Til allra lukku kom stúlka
inn og batt enda á samræð-
urnar í það sinn. En næsta dag
var hann kominn aftur inn á
stólinn. Sigurfljóð sagði hon-
um, að það þýddi ekkert fyrir
hann að lcoma fyrr en eftir
þrjá daga, fyrr gæti hún ekki
farið að taka til við hans föt.
„Allt í lagi með það, nema
þá verð ég kominn út á sjó“,
sagði hann og fór út aftur.
Svo liðu þrjár vikur án' þess
að hann léti sjá sig. Sigur-
fljóð var farin að halda, að
hún yrði að láta hálfsaumuð
fötin hanga hjá sér það sem
eftir væri sumarsins. Hún
spurði nágranna sína eftir
Hafliða. Þeir sögðu, að hann
væri alltaf á sjónum — kæmi
kannske í land einu sinni í
hálfum mánuði, drykki sig þá
fullan og færi svo út aftur.
Loksins kom hann þó og var
alveg ódrukkinn.
„Ég var farin að halda, að
þú ætlaðir að gefa mér fötin“,
spaugaði Sigurfljóð.
„Hefurðu þá nokkurn til að
klæða í þau?“ spurði hann
glettinn.
„Nei, svo myndarlegt er það
nú ekki“, sagði hún.
„Þetta lagast með tímanum,
góða. Háls bíður eftir þér á
sama stað og þú sást hann
seinast og með sömu góðu skil-
yrðunum til búskapar fyrir
duglega konu“, sagði hann.
„Það er nú einmitt það, sem
hann verður ekki. Hann verð-
ur níddur niður með sóðalegri
umgengni utan húss og inn-
an“, sagði Sigurfljóð. „Jóhann
es og systir hans eru böðlar,
sem ekkert kunna til snyrti-
mennsku í einu eða neinu“.
„Það kemur ekki mínum
hálfref við. Hún er fín og lag-
leg, hún systir þín, og gengur
vel um það, sem henni til-
heyrir. Svo er maðurinn henn
ar búfræðingur. Það er svo
sem allt í lagi með jarðar-
helminginn“, sagði Hafliði.
Sigurfljóð féll vel glens
hans og hispurleysi og fór að
spyrjjast fyrir um hann. María
í Melkoti gat frætt hana um
hann og flestalla þar í þorp-
inu. Hann var rúmlega þrít-
ugur ekkjumaður, hafði verið
ákaflega stutt í hjónabandinu
og átti ekkert barn. Hann var
vel látinn og einstök aflakló.
Það eina leiðinlega í fari hans
var drykkjuskapurinn, sem
hann tók að iðka eftir að
hann missti konuna. Hann var
álitinn góðmenni, sem allra
götu vildi greiða. Það var ekki
hægt að kalla þetta slæman
vitnisburð.
Nokkrum dögum síðar kom
hann til að sækja fötin sín.
Þá fór hann inn í eldhús og
kastaði spikfeitum steinbít í
uppþvottabalann h j á Hall-
dóru og sagði glottandi: Finnst
þér hann muni ekki vera vel
ætur, þessi?“
Halldóra bjóst við því, að
hann væri það, og seildist eftir
smápeningum upp í skáp til
að borga hann með.
„Nei, ekki að koma með
aura“, sagði hann, „Sigurfljóð
á að fá hann í uppbót á fata-
sauminn. Hún er búin að lána
þeim húspláss svo lengi,
það verður að þóknast henni
eitthvað fyrir það“. Svo kall-
aði hann hástöfum inn í stof-
una: „Komdu með fötin, Sig'
urfljóð! Ég er í rosabullunum
og get ekki farið/ lengra
það er allt svo hvítskúrað hja
ykkur“.
Hún kom svo fram með föt-
in. Hann borgaði henni sauma
skapinn.
„Finnst þér þessi ekki vera
fullgóð brúðkaupsföt?“ spurði
hapn glettnislega.
„Jú, áreiðanlega“, sagði hún
og hló honum til samlætis.
„Jæja, þá þarf ekki að hugsa
fyrir því meira“, sagði hann,
þegar hann kvaddi og fór út.
„Skyldi hann vera trúlofað-
ur?“ sagði Sigurfljjóð. „Hann
var svo kankvís, þegar hann
sagði þetta“.
„K a n n s k e“, sagði móðir
hans áhugalaus. „Hún þarf
ekki að kvíða því að hún verði
jarðnæðislaus, hver sem hún
er, því að líklega fer hann að
búa á eignarjörðinni“.
Kunningsskapurinn óx, þeg'
ar vetraði að. Þá var Haflið-i
sjálfsagður spilagestur hja
Hermanni karlinum, sem
fannst dagarnir langir og til'
breytingalitlir. Sigurfljóð og
móðir hennar spiluðu með
þeim á kvöldin, þegar þaer
voru lausar við sín vanalegu
störf.
Það var skipt um Hafliða>
fannst fólkinu á Bakkanum-
Nú sást hann sjaldan kenndur,
heldur bjó hann sig í betri
föt, þegar hann var í landi, og
slangraði inn til Hálsfjölskyld
unnar og sat þar við spil °£
rabb. Það var ekki nema ein
skýring á því og hún var su,
að hann væri farinn að snúast
utan um Sigurfljóð. Hann
þyrfti nú líklega ekki að láta
sér detta það í hug, að hún
liti við honum. að leit nú
stærra á sig en það, fólkið þa^
tarna.
Einu sinni spurði Sigurfljóð
Hafliða, hvenær hann ætlaði
að koma í fötin, sem hún hafði
saumað á hann í sumar.
„Blessuð vertu, ég geymi
þau þangað til við giftum okk-
ur.. Það verður nóg annað,
sem þarf að kaupa, þó að þaý
séu til“, sagði hann. Svo talaði
hann til Hermanns: „Hvernig
lízt þér á mig sem tengdason,
vinur?“
„Ég segi pass — og tek þetta
eins og það er talað“, sagði
gamli maðurinn með allan
hugan við spilin, en Halldói'U
þótti nóg um, hvað Sigurfljóð
var orðin rauð á vangann-
Skárra væri það, ef henni vseU
nú að detta í hug gifting enn
einu sinni — og það með o-
hefluðum sjómanni. Nei, þa®
kæmi nú aldrei til þess, er\
það var gott að eiga hann að
sem kunningja, maður þurfti
þá ekki að kaupa í soðið.