Lögberg-Heimskringla - 11.07.1968, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 11. JÚLÍ 1968
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
Tengdadóttirin
Skáldsaga
Strax og fiskur kom inn í
fjörðinn, hvarf þessi glaðlyndi
heimilisvinur á sjóinn. Her-
mann kallinn saknaði hans
mikið og talaði oft um það, að
aldrei ætlaði hann að líða,
þessi v'etur. Þetta iðjuleysi
gerði sig vitlausan.
„Ég veit, að þú trúir því
ekki, pabbi, hvað ég sakna
þess að Hafliði kemur ekki til
að spila við okkur á kvöldin“,
sagði Sigurfljóð.
„Hvern fjandann þarft þú
að vera að fárast um það, sem
hefur alltaf nóg að gera?“
sagði hann úrillur. „Það er nú
kannske dálítill munur á þér
eða mér, sem ekkert get gert
mér til dægrastyttingar annað
en að grauta í bókum og taka
til handa beljunni og svo bú-
ið“.
„Mér finnst hann líka svo
einstaklega skemmtilegur“,
sagði hún.
„Hann er kátur, manngrey-
ið, en líklega heldur lítið gef-
inn, get ég hugsað mér. En
vit hefur hann þó á að græða,
eftir því sem það segir, fólkið
hérna á Bakkanum“.
ÞORGEIR
FER í
BIÐILSBUXUR
S t r a x og haustönnum var
lokið, byrjaði Hjálmar að
plægja yfir í Gröf. „Tekinn er
hann til að plægja þarna fyrir
handan einu sinni enn“, sagði
Þorgeir við Kristínu einn dag-
inn. Hann stóð við gluggann á
eldhúsinu, en hún var að
stússa við eldavélina. „Ekki
veit ég, hvað hann ætlar að
gera með að stækka túnið
svona mikið fyrir ábúendurna.
En fallegt er það orðið“.
„Hann ætlar bara að plægja
þetta litla móastykki milli
flaganna, svo að það verði fall-
egra“, sagði Ásta, sem hafði
komið inn, meðan hann talaði
og horfði yfir ána og tók því
ekki eftir henni. „Svo er hann
að hugsa um að fara að plægja
fram í Mýrakoti, þegar hann
er búinn þarna, ef tíðin verð-
ur hagstæð“.
„Nú, einmitt það“, sagði
Þorgeir stuttlega, „hann ræð-
ir ekki um það við mig, þó
að þær séu ekki síður mín
eign en hans“. Hann ræskti sig
með erfiðismunum.
„Hann var að tala um það
við hann Láka um daginn, en
ekki mig. Hann sagði, að sér
fyndist það sjálfsagt að sýna
jörðunum, sem væru í hans
eigu, svolitla ræktarsemi",,
sagði Ásta. „Það finnst mér
líka vera ákaflega ánægju-
legt“, bætti hún við.
„Hvað finnst þér um það,
Kristín mín?“ spurði Þorgeir.
Það kom ekki svo sjaldan fyr-
ir, að hann bar hitt og þetta
undir hennar álit.
„Ég held, að mér þætti það
ákaflega skemmtilegt að bæta
þá jörð, sem ég væri eigandi
að, jafnvel þótt hún væri
byggð öðrum“, svaraði hún.
„Ég er hrifin af þesum plæg-
ingum hjá þeim, þessum
tengdasonum mínum“, bætti
hún brosandi við. En hvað hún
brosti fallega, alveg eins og
ung stúlka, hugsaði Þorgeir.
„Já, það er nú meiri munur-
inn á túninu í Koti eða var
áður en Þorlákur fór í skól-
ann. Þessi snáði, sem alinn var
upp á sveitaframfæri fyrstu
árin, er nú orðinn mesta
bóndaefni", sagði Þorgeir.
„Já, það leynist oft manns-
efni undir fátæklegum hjúp“,
sagði Kristín og saug upp í
nefið.
Þennan sama dag kom Jói
búfræðingur að Hraunhömr-
um með Nonna litla, son Krist
ínar. Hann átti að verða þar
um veturinn, nema meðan
skólinn yrði starfræktur á
Hálsi, þá átti hann að koma
vestur. Jói gisti þar um nótt-
ina. Ásta óskaði þess, að þau
hjónin kæmu norður eftir
hálfan mánuð, því að þá átti
að skíra litlu dótturina á af-
mælisdaginn hennar Gunn-
hildar, ömmu hennar.
Þau hjónin komu svo norð-
ur í skírnarveizluna, sem var
með m i k 1 u m myndarbrag.
Litla stúlkan var látin heita
Gunnhildur, en ekki var hún
lík nöfnu sinni, „þessi fagur-
hærði sólargeisli“, eins og Þor-
geir nefndi hana oft og ein-
att.
„Það er meira, hvað barnið
er orðið indælt“, sagði hann
við Kristínu, þegar veizlugest-
irnir voru farnir. „Þetta lítur
dálítið einkennilega út, finnst
mér, drengurinn kallar mig
afa, en þig ömmu. Þó erum
við óháð hvort öðru. Finnst
þér það væri ekki það skyn-
samasta, sem við gætum gert,
að við yrðum hjón?“
Hún varð svo hissa, að hún
gat ekki svarað neinu. Þó að
henni hefði oft fundizt hann
haga sér ekki ólíkt því eins
og hann væri talsvert hrifinn
af henni, hafði henni aldrei
dottið í hug, að þetta ætti hún
eftir að heyra.
„Þ ú s v a r a r engu, kona.
Finnst þér þetta svo fráleitt?“
sagði hann. „Mér finnst ég
alltaf vera svo einmanna, síð-
an Gunnhildur piín hvarf í
burtu. Þó að allir séu notaleg-
ir við mig, væri hitt ólíkt við-
kunnanlegra“.
„Ég held, að þér geti varla
verið þetta alvara“, sagði hún
seinlega.
„Nú, hvað er því til fyrir-
stöðu? Heldurðu, að systkinin
yrðu mjög óánægð með að ég
yrði stjúpi þeirra?“ sagði Þor-
geir.
„Ég hef aldrei hugsað um
það, sem tæplega er von. Þar
sem ekki er enn ár liðið, síð-
an ég fylgdi manni mínum til
grafarinnar, væri það hálfó-
myndarlegt að grufla út í
slíkt. Ég get því ómögulega
gefið þér svar við þessari und-
arlegu hugmynd þinni. Þú
mátt ekki misvirða það við
mig, Þorgeir11, sagði hún. „Ef
þú verður sama sinnis 1 vor,
skulum við tala um það þá“.
Hún gekk svo burtu, æði blóm
leg á vangann.
Skyldi henni hafa mislíkað
þetta? h u g s a ð i hann. Það
fannst honum ólíklegt. Þetta
var nú svo sem ekkert smán-
arboð, en henni fannst svo
stutt liðið frá því að hún varð
ekkja. Annað var með hann
— honum fannst hann vera
búinn að vera einn í mörg ár.
Kristín sat fram í eldhúsi
fram yfir háttatíma og stopp-
aði í sokka af drengjunum.
Hún varð að jafna sig eftir
þetta mikilvæga tilboð. Ekki
annað en það að geta valið um
húsfreyjusætið á Hraunhömr-
um. Henni fannst þetta svo
ótrúlegt, ekki ólíkt því, að
hana hefði dreymt það. Hún,
fátæka ekkjan frá heiðarkot-
inu, að setjast í annað eins
ríkidæmi og hér var. En ó-
neitanlega var það hálfhlægi-
legt að fara að hugsa til hjú-
skapar, komin á sextugs ald-
ur. En eftirlætislegt væri að
geta haft börnin hjá sér og
veitt þeim alls, sem þau æsktu
og hana langaði til. En gæti
það þá ekki átt sér stað, að
Þorgeiri þætti nóg um að hafa
stjúpbörnin hjá sér? Það gæti
hún kynnt sér í vetur, þar sem
báðir drengirnir yrðu á heim-
ilinu. Hún ætlaði sér ekki að
verða of fljótráð. Þó hafði hún
enga ástæðu til að vantreysta
Þorgeiri. H a n n hafði reynzt
manni hennar svo vel í hans
erfiðleikum — og sjálfri hafði
henni fallið hverjum deginum
betur við hann. Dóra litla
þótti ákaflega vænt um hann.
En samverutíminn var náttúr-
lega ekki orðin langur. Vel
gat verið, að hún ætti eftir að
kynnast því í fari hans, sem
henni geðjaðist ekki að, svo
mörg hnjóðsyrði hafði hún
heyrt töluð á bak honum um
nízku hans og kaldranaskap
v i ð Gunnhildi. Nú heyrðist
hann varla tala hranalega til
nokkurs manns á heimilinu,
nema helzt Bjössa. Hann var
líka svörull og hálflatur.
K r i s t í n svaf ekki mikið
næstu nótt, en það vissi eng-
inn, því að hún kom sér ekki
að því að segja dóttur sinni
frá samtali sínu og tengdaföð-
ur hennar, svo kjánalega hlé-
dræg var hún. Hún hugsaði
um alla erfiðleikana, sem hún
hafði átt við að stríða í bú-
skapartíð sinni. Hún hafði
ekki látið það eftir sér að ríða
í kaupstaðinn nema þriðja og
fjórða hvert ár til þess að vera
viss um, að hún yki ekki skuld
irnar með því að kaupa meira
en getan leyfði. Því að aldrei
finna fátæklingarnir sárara til
ábyrgðarinnar en þegar þeir
eru staddir í verzlununum,
þar sem allt fæst, sem nauð-
synlegt er að veita sér, en
gjaldeyrinn vantar. Var þá
ekki ofboðslegt að hafna því,
sem hún hafði þráð alla æv-
ina, að hafa nóg fyrir framan
hendurnar handa sínu heim-
ili? Náttúrlega var gott að sjá
Ástu fæða litlu bræðurna, en
samt hefði verið ánægjulegra
að skammta þeim sjálf af sín-
um eigin mat. Það var hægt
að hugsa sér, að Dóri litli
hefði kannske unnið fyrir því,
sem hann borðaði, en hinn
ekki. Hún varð næstum fegin,
þegar hann fékk boð vestan
frá Hálsi að koma í skólann.
Svona leið ein vikan af ann-
arri.
Þorgeir minntist ekkert á
þetta framar. — Kannske
hann hafi verið hreifur af víni,
þegar hann bar upp þetta bón-
orð eða hvað það nú var?
hugsaði Kristín.
Á páskadaginn riðu hjónin
til kirkju. Kristín sat inni í
hjónaherberginu með litlu
Gunnhildi, þegðar Þorgeir
kom inn með Hjálmar litla,
sem hafði hruflað sig á einum
fingri og þurfti að fá fingur-
traf. Hún fór með hann fram
í eldhúsið og þvoði honum um
hendurnar og reifaði fingur-
inn. Þorgeir talaði við litlu
stúlkuna á meðan, en því var
hann óvanur. Hún var of lítil
til þess að hægt væri að hafa
gaman af henni, fannst hon-
um, en drengurinn var sífellt
með honum úti. Þegar Kristín
kom inn aftur, skiptu þau um
hlutverk. Hann settist með
drenginn, en hún tók stúlk-
una.
„Ég gæti hugsað, að við
værum nú talsvert hjónaleg
núna, K r i s 11 n mín“, sagði
hann kátbroslegur. „Er nú
ekki óhætt að minnast á þetta,
sem ég var að hásla fyrir í vet-
ur. Það er víst komið vor
núna, eftir því sem almanakið
sýnir“.
„Jú, það mun vera svo“,
sagði hún og roðnaði honum
til mikillar ánægju. Það var
svo skemmtilegt að sjá hana
roðna.
„Hefurðu ráðfært þig við
krakkana?“ hélt hann áfram.
„Hvað segja þau um þetta?
Það verður nú líklega helzt
Ásta, sem þarf að búa saman
við mig og yngstu drengirnir“.
„Ég hef ekki minnzt á það
við nokkurn mann, Þorgeir“,
svaraði hún, „held kannske,
að það hefði verið vín í þér
og þér hefði ekki verið alvara.
Mér finnst það svo undarlegt,
að fara að hugsa um giftingu,
þegar við erum orðin svona
gömul“.
„Viltu þá heldur vera ráðs-
kona hjá mér? Ég skal gjalda
þér svo hátt kaup, að þú færð
ekki • betra annars staðar, og
þú mátt ráða öllu eins og þú
eigir búið með mér. Ertu án-
ægðari með það?“ s p u r ð i
hann.
Hún brosti af ákafa til
hans. Eiginlega mátti heita
skammarlegt að láta ganga á
eftir sér með að þiggja annað
eins og þetta. „Nei, það vildi
ég mikið síður“, sagði hún.
„Ég býst við, að mín börn hafi
ekkert á móti þessu, en hinU
gæti ég betur trúað, að sonur
þinn teldi það ekkert sérstakt
upp að fá mig fyrir stjúpu-
Mér hefur aldrei fundizt hann
hrifinn af mér, og varla hlýn-
aði hann við þessa fram-
kvæmd, því að sjaldan eru
svo miklir dáleikar á stjup'
móður“.
„Hann hefur nú samt góða
reynslu í þeim efnum, þar sem
hann er alinn upp hjá stjup'
móður. Ég náttúrlega tala um
það við hann, ef þú ert ekki
fastráðin í því að hryggbrjóta
mig“.
Kristín fór að hlægja. „klér
finnst þetta bara hlægilegt-
Hvað heldurðu að fólkið segi
yfir þessu?“ sagði hún.
„Það verður alltaf að hafa
eitthvað til að tala um. Við
erum víst vaxin upp úr því a®
vera feimin, fyrst þér finnst
við vera orðin svona gömul >
sagði hann.
„Ég vil' helzt ekki að neinn
fái vitneskju um þetta fyrr en
með haustinu. Mér finnst svo
stutt síðan ég sat yfir Halldóri
mínum helsjúkum hérna a
þessu heimili. Það verða tvo
ár í haust síðan hann dó“.
„Það skal vera alveg eins og
þú vilt, góða mín. Ef þú þegir>
get ég það áreiðanlega', sagö1
hann. „En eiginlega ertu víst
ekki ennþá búin segja já við
bónorðinu. Ég er þó búinn
vera þó nokkuð lengi vonbiö'
ill, svo að nægur tími hefur
verið til að hafna og velja“-
„Ég finn svo vel, hversu fa'
tæk ég er við hliðina á þér >
sagði hún, „en samt er ekk1
hægt annað en að segja já við
slíku kostaboði. Ég skal reyua
að verða þér góður förunautu1
og launa eftir mætti það, sem
þú hefur gert fyrir manninn
minn og okkur öll“.
HEIM AÐ HÁLSI
Ekki leit út fyrir, að gamli
bóndinn frá Hálsi væri alls
kostar ánægður, þó að vorið
væri komið, sem hann hafð1
þó þráð svo mjög. Honum
þótti litlar afurðir af þessum
fáu sauðkindum, sem hann
átti hjá Jóhannesi Árdal-
Hann hafði beðið Jóa tenga'
son sinn að hugsa um hrossin-
Náttúrlega gert það út ur
neyð að setjast niður og skrifa
honum. Hrossin voru nú ekk1
nema fimm, svo að hægt va1
að sjá út yfir hópinn. Þegar
Jói kom með ullina inn a
Bakkann, tók Hermann hon-
um frekar kumpánlega, þar
sem svo margir voru viðstadd-
ir, en ekki bauð hann honum
heim. Hann þóttist vita, a®
svipurinn á mæðgunum yr^
ekki alls kostar hýr, ef hann
kæmi með tengdasoninn heuh-
Þeim var nóg boðið, þegar
sáu hann ganga með honum
út melana, þegar hann f°r
heim.
„Hvað gaztu eiginlega verið
að ræða við strákinn?" sp111-*1
kona hans, þegar hann ko111
heim.