Lögberg-Heimskringla - 12.03.1970, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 12. MARZ 1970
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
NÁTTMÁLASKIN
17.
Næsta morgun var skipt ixm veður. Komin hlý
sunnangola.
„Það var Bergljót, sem kom með vorið með
sér,“ sagði Níels. „Það mátti heldur ekki seinna
vera að aka yfir mýrarnar. Nú verð ég að drífa
mig eftir konunni, áður en þiðnar meira. Nú fer
annatími í hönd sem sauðburðurinn er, en ég
kvíði honum ekki, fyrst Jónanna er komin.
Ingunn var ákaflega fegin að vera búin að
heimta Jónönnu aftur. Þessa blessaða hjálp, sem
hún var. Bara að konurnar stilltu sig um að fjölga
mannfólkinu þessar vikurnar.
Það voru miklar erfiðis vikur og fáir komu til
þess að segja fréttir. Samt fréttist að allt væri
komið í blossa milli Ráðu og þeirra Barðsfeðga.
Þeim fannst hún eyða miklum heyjiun, en fóðra
þó illa, enda alveg óvön að hirða skepnur. Hún
hafði því rokið í burtu í fússi og heim til foreldra
sinna, en þeir feðgar farið með skepnurnar fram
að Barði. Á krossmessu hafði hún svo flutt að
Bakka.
„Það var líka ólíklegt að sú sambúð yrði löng,“
hugsaði Jónanna. Hún var svo lánsöm að hennar
var aldrei vitjað meðan ófært var yfir ár og læki
og mest reið á að hún væri heima. Hún átti von
á að sjá léttstígan mann koma neðan mýramar
eitthvert kvöldið, en hann kom ekki, og hún varð
fyrir vonbrigðum.
Bergljót gamla var sífellt að tala um, hvemig
stæði á því að Páll þeirra kæmi aldrei og þrá-
spurði Níels eftir því, hvort hann vissi ekkert
hvert Páll væri farinn eða hvort hann yrði kaupa-
maður hjá Jónönnu þetta sumarið.
Hann sagðist nú bara aldrei hafa spurt Jón-
önnu að því, en taldi það víst, ef hann yrði áfram
á Mölinni, að hún hefði ekki sleppt honum við að
verða í einhverri kaupavinnu hjá henni eins og í
fyrra sumar. Það var nú bara eitthvað, sem Níels
hafði ekki hugmynd um. Þá var víst ekki um
annað að gera en spyrja Jónönnu að því sjálfa,
og það gerði hún eitt kvöldið, þegar vel lá á öll-
um yfir kvöldkaffinu.
„Nei, ég minntist nú bara aldrei á það við
hann,“ sagði Jónanna. „Ég átti von á að sjá hann
aftur, þó að ég færi af Mölinni. En það lítur ekki
út fyrir að hann ætli að hafa sig hingað upp eftir.“
„Já, það er rétt sem máltækið segir: Að hika
sé sama og tapa, og enginn eigi að geyma það til
morguns, sem hann geti gert í dag,“ sagði gamla
konan.
„Hann kemur áreiðanlega einhvem daginn,“
sagði Níels. „Óli er kominn heim og þeir em að
gera upp reikninga verzlunarinnar, heyri ég sagt.
Hann fer varla án þess að taka Rauð sinn.“
Svo var ekkki talað meira um það.
En einn daginn kom Þorkell gamli á Háaleiti
að Svelgsá. Hann var að fá lánað kaffi hjá Ing-
unni. Sagðist ómögulega geta verið að gösla yfir
mýrarnar, sem enn lægju í einum vatnselg. Þær
þornuðu upp einhvern tíma eins og vanalega,
bjóst hann við.
„Náttúrlega gera þær það,“ sagði Ingunn. „En
tylltu þér bara niður og segðu okkur eitthvað í
fréttum.“
„Það er víst heldur lítið að frétta," sagði
Þorkell. „Helzst væri þá að nefna að eitthvað er
verið að þvæla um það, að ekki sé allt í góðu lagi
hjá Páli hvað verzlunina áhrærir, og skuldir hafa
víst aukist talsvert. En ekki veit ég hvort nokk-
uð er hæft í þessu. Það eru þeir Barðsfélagar,
sem em að rugla um þetta. Þeim er alltaf svo
illa við Pál.“
„Þetta hlýtur að vera illmælgi," var Bergljót
fljót að svara. „Ég trúi engu misjöfnu um Pál.“
„Það segir þarna á Mölinni að hann hafi
drukkið mikið í vetur. Hitt getur verið rétt, að
hann hafi lánað nokkuð mikið af matvöm í vor,
en ég býst við að það hefðu aðrir gert líka í
hans stöðu.“
Svo dró Þorkell gamli sendibréf upp úr vasa
sínum og rétti Jónönnu það, þegar hún gekk fram
hjá rúminu, sem hann sat á.
Jónanna varð hálfhissa á því, hvað hann fór
eitthvað laumulega með þetta. Líklega var þetta
frá einhverri konu, sem þurfti að sækja einhver
ráð til hennar eða vitja hennar bráðlega. En þeg-
ar hún leit utan á bréfið, brá henni heldur meir.
Þessa skrift þekkti hún vel, þó að hún hefði vilj-
að gefa talsvert til þess að hafa hana aldrei aug-
um litið. Það var Siggi á Barði, sem hafði skrifað
utan á. Hvað svo sem gæti hann verið að skrifa?
Hún fór með bréfið fram í eldhús og ætlaði
að brenna það ólesið, en hætti svo við það. Skeð
gat að Ragnhildur hefði skrifað það eða hann
væri kominn með eina sunnlenzka, sem þyrfti
fljótlega á ljósmóður að halda. Hún tók það inn-
an úr umslaginu.
Þetta vom ekki nema fáeinar línur. Hún las:
„Það er verið að kasta því á milli manna, að
reikningamir séu ekki í góðu lagi hjá Páli kunn-
ingja þínum, þeim dáðapilti."
Þetta var það, sem umslagð átti að skila til
hennar. Eitt S var neðan við klausuna.
Hún var fljót að ná sér í skriffæri og skrifaði
svar til bréfritarans í flýti.
„Þú skalt reyna að hreinsa sjálfan þig af þjófn-
aðarorðinu, áður en þú reynir að klína því á heið-
arlega menn, sem eru þér langt um fremri í alla
staði.“
Svo lét hún pað í umslag og skrifaði eitt S
utan á það. Síðan fékk hún Þorkeli það.
„Þú hlýtur að geta komið þessu til skila. Það
er óþægilegt að svara þeim, sem ekki skrifa nafn
sitt undir bréf,“ sagði hún stuttlega.
„Ég býst við að geta fengið þeim hinum sama
það, sem bað mig fyrir hitt,“ sagði Þorkell og
stakk því í vasa sinn.
En næsta dag var Jónanna síhrædd, ef hún
ranglaði eitthvað út í fjallið, að Siggi á Barði
kynni að spretta upp úr einhverri lautnn og ráð-
ast á hana. En svo varð þó ekki.
Nokkrum dögum seinná, þegar Jónanna kom
inn frá lambfénu, sat Ráða á rúminu hjá Berg-
Ijótu gömlu, ákaflega gæðaleg á svipinn. Hún
spratt þegar upp og margkyssti Jónönnu.
„Sæl og blessuð. Mér datt ekki annað í hug en
að þú værir að sitja yfir, fyrst ég sá þig ekki
inni. Svo settist ég héma hjá henni Bergljótu
minni.“
„Náttúrlega er ég alltaf að sitja yfir aumingja
rollunum. En ég hef verið svo lánsöm, að engin
kona hefur þurft á minni hjálp að halda núna
undanfarið, þegar allt kallar að og allar ár eru
í vorvexti," sagði Jónanna.
„Það eru nú meiri lætin í vatnselgnum,“ sagði
Ráða.
„Hvar ert þú núna til heimilis, Ráða mín?“
spurði Jónanna.
„Ég geng bara milli bæjanna og hjálpa til,
þar sem þörfin er mest að koma ofan í túnin.
Fyrst heima, svo á Háaleiti, þó að ég væri búin
að segja að ég ætlaði ekki að stíga fæti þangað
framar. En ég gerði það nú bara fyrir Valdísi
gömlu, því að hún var alltaf svo almennileg við
mig, stráið. En hyskið þama á Barði var búið að
hafa þau í það gömlu hjónin að vixma á túninu
fyrir sig. Hún er sannarlega ekki manneskja til
þess. En svo kom Steindór út eftir til að stinga
út' úr húsunum. Ég klauf taðið fyrir hann. greyið.
Hann er þó alltaf skárstur af því hyski. En svo
býst ég við að flytja mig aftur í gamla rúmið mitt
á Bakka, þegar sláttur byrjar. Og ég vonast til
að þú gerir það sama.“
Jónanna varð talsvert hissa.
„Ertu að hugsa um að flytja aftur að Bakka9
Ætlar þá Sigríður að fara?“ spurði hún.
„Nei, hún verður víst kyrr. Það er Sæja, sem
er á förum. Þú veizt það nú sjálf.“
„Hún Sæja?“ sögðu þær einum rómi, Ingunn
og Jónanna. „Við höfum ekki heyrt það eða neitt
annað, sem gerist. Það hefur ekki komið hingað
gestur í hálfan mánuð. Við erum innikróuð héroa
á milli ánna. Þið eruð betur sett. Getið þó kom-
izt ofan í kaupstaðinn og oftast er fréttavon þar.“
„Það er nú einmitt þaðan, sem við höfum þetta
helzta, sem er frásagnarvert. En hefur Páll okkar
ekki komið til ykkar nýlega?“ spurði Ráða.
„Nei, hann höfum við ekki séð, síðan við flutt-
um hingað,“ anzaði Bergljót. „Mig er nú heldur
farið að langa til að sjá hann.“
.jólíklegt að þú sjáir hann bráðlega,“ sagði
Ráða og brosti drýgindalega yfir sinni miklu
fréttavizku. Hann var víst þó nokkuð lengi að
koma þessum reikningum í lag, svo að Óli Bensa
gæti skilið þá. Það var víst uppi í öllum að það
væri allt í óreglu og vitleysu hjá honum, skinn-
inu. Hann átti að hafa verið svínfullur alla daga.
Ég vissi nú fljótlega hverjir blésu þar fastast í
glæðurnar. En svo eru nú slúðurberamir runnir
á rassinn með það og mega nú kingja sinni lygi
og illkvittni, því að reikningarnir eru víst í ágætu
lagi. Ég var nú aldrei mjög smeyk um Pál minn.
Ég þekki vöndugheitin hans. Það er nú meiri
þvættingurinn þarna niðri á Mölinni. Oft hefur
það nú verið slæmt, en aldrei eins og í vetur.“
Bergljót gamla beið með óþreyju eftir því, að
Ráða gæfi upp svolitla stund, svo að hún gæti
skotið inn í spurningunni, sem efst var í huga
hennar.
„Hvað varð svo um Pál okkar?“ spurði hún,
þegar henni fannst vera búið að þvæla nógu lengi
um hann.
„Það er nú bara svoleiðis, að hann fór í einum
hvelli með skipi, sem lá í höfninni. Hann fékk
símskeyti um að faðir hans væri dáinn. Og hann
er víst einkasonur hans og fær þar jörð og stórbú.
Svo að nú er hann orðinn stórríkur maður. Ekk-
ert öðru vísi,“ sagði Ráða.
„Nú, hvað er þetta. Og tók ekki hestinn sinn,“
sagði Níels. „Náttúrlega hefur hann ekki getað
haft hann með sér á skipinu. Kannski hann ætli
að gefa mér hann eftir allt saman.“
„Til þess væri hann vís,“ sagði Bergljót. „En
hann kemur aftur til þess að kveðja okkur og
þakka fyrir allan gleðskapinn, sem við veittum
honum í vetur, því að oft var glatt á hjalla hiá
okkur í Holti.“
„Já, það er víst látið af því,“ sagði Ráða. „En
samt er það áreiðanlegt að hann er farinn. Fór
með skipinu í fyrradag, heldur þéttur, sagði
fólkið.“
Þess vegna hefur hún flýtt sér hingað til þess
að segja okkur fréttirnar, hugsaði Jónanna. Þetta
er þó henni líkt, skrafskjóðunni þeirri.
„Já, það eru nú meiri fréttimar, sem hún
Engilráð litla kemur með,“ sagði Ingunn brosleit.
„Það er svona dálítill munur eða við, sem ekkert
vitum, og ekki einu sinni að að hún Sæja okkar
væri á förum. Hvað skyldi vera að brjótast um
í kollinum á henni, blessaðri? Skyldi hún ætla
að fara að læra að verða ljósmóðir eins og systir
hennar?“
„Það þykir mér ólíklegt. Hún er nú ekki eins
varfærin og Jónanna,“ sagði Ráða.
Hún hafði ekki augun af Jónönnu, en henni
sást ekki bregða hið minnsta. við allan þennan
fréttalestur. Síðan hélt Ráða áfram:
„Það var uppi í öllum að hún ætlaði með Páli
og ætti að verða ráðskona hjá honum. Ekki bý
ég það til, en ég veit líka að Sæmundur bróðir
hennar er búinn að eignast tvíbura, og kannski
hún ætli til hans.“
Skárri er það nú blóminn hjá honum Sæmundi
að vera búinn að eignast tvíbura. Hefurðu nú
nokkurn tíma heyrt það betra, Jónanna mín?“
sagði Bergljót gamla.
„Það eru svei mér góðar fréttir, sem Ráða
kemur með,“ sagði Jónanna og hló dátt.
„Já, þær eru það, ef hún hefði bara ekki sagt
að hann Páll okkar væri farinn, án þess að kveðja
okkur,“ sagði Bergljót gamla.
„Vertu nú bara róleg, Bergljót mín. Hann kem-
ur bráðum aftur til þess að heilsa og kveðja. Hamn
hefur þurft að fara svona fljótt vegna þess að
hann faðir hans er dáinn,“ sagði Ingunn.