Lögberg-Heimskringla - 30.04.1970, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 30. APRÍL 1970
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
NÁTTMÁLASKIN
Skáldsaga
„Skapsmunir mínir eru nú svoleiðis að ég get
tæplega talað við fólk, sem liggur í bólinu, þeg-
ar nóg er að gera og glaðasólskin er úti,“ sagði
Hrólfur, „Það væri þá sjálfsamt ekki heilsuspill-
andi að reyna að hreyfa sig eitthvað úti við.“
„Ég hef nú það álit á frænku minni, að hún
sé nokkuð viljasterk. Þess vegna finnst mér ótrú-
legt að hún liggi í rúminu, ef hún treysti sér til
að vera á fótum. Hvemig heldurðu að þér þætti
það, ef þú værir veikur, að enginn skipti sér af
þér eða talaði við þig. Mér finnst nú þetta held-
ur lítill mannkærleiki,“ sagði Ingunn.
„Ég hef nú oftast nær reynt að gera verkin
mín, þó að ég hafi verið eitthvað lasinn, nema
þegar fóturinn bilar. Enginn getur þá búizt við
miklu af manni, þegar fætumir em ekki í lagi,“
sagði Hrólfur.
„Það getur margt verið erfiðam en bólginn
eða snúinn fótur,“ sagði Ingunn.
„En hvað á maður að hugsa, þegar fólk dríf-
ur sig undan sænginni og beint á hestbak og ríð-
ur alla leið inn í fjarðarbotn. Skyldi hún ekki
eins vel hafa getað snúizt úti við hérna heima.
Hvað finnst þér um svona lagað framferði, systir
góð?“
„Hvað skyldi ég geta sagt um það fyrst þið
gátuð ekki rennt grun í þvernig henni leið. sem
höfðuð hana fyrir augunum í margar vikur. En
mér dettur í hug að hún hafi séð að annað hvort
yrði hún sjálf að leita sér hjálpar og tekið á síð-
ustu kröftunum til þess. Ég hefði sjálfsagt átt
bágt með að biðja þig að ná í lækni í hennar spor-
um. Hræðilegt að láta þetta dragast, þar sem þessi
berklaveiki hangir eins og sverð yfir ungdómn-
um. Og hvað sagði svo læknirinn yfir þessu?“
sagði-Ingunn.
„Hún fór í gærmorgun og er ekki komin enn-
þá,“ sagði Hrólfur. „Ég get nú varla trúað því
að hún sé með þessa bölvaða berkla, manneskj-
an svona ung. Hún hefði varla verið búin að fá
þá, ef hún hefði eirt heima.“
Svo snaraðist hann fram úr húsinu og skellti
hurðinni harkalega á eftir sér.
Friðgerður stundi mæðulega.
„Þeir hafa nú ekki verið allt í sómanum skaps-
munimir hans þessar vikur,“ sagði hún.
„Það þýðir nú líklega lítið að láta það fara í
skapið á sér, þó að einhver veikindi komi á heim-
ilið. Við því má alltaf búast,“ sagði Ingunn.
„Mér þótti vænt um að hún dreif sig inn eftir
í gær. Veðrið var svo ágætt. Ég vona að henni
hafi ekki orðið kalt á leiðinni,“ sagði Friðgerður.
„Við skulum vona allt hið bezta. Bara að ég
hefði vitað þetta fyrr. Það hefur enginn komið
til okkar. Ekki einu sinni Ráða. Hún getur þó
vanalega sagt okkur eitthvað, þegar hún er á
ferðinni.“
„Hún hefur ekkert farið, skinnið. Það hefur
verið talsvert að gera. Hvemig hefur Bergljót
gamla það?“
„Hún er alltaf að hressast. Er farin að geta
malað á könnuna og haldið á prjónunum. Hún
verður á mínu heimili fyrst um sinn. Og ég get
tæplega hugsað til að missa Jónönnu frá mér.
Þá fer ekki Bergljót heldur. Heimilið munar ekk-
ert um að fæða hanla. Og þjónustubrögðin eru
heldur lítil. Jónanna sér um þau.“
„Það hefði verið þó nokkur munur á minni
æfi, ef hún hefði verið heima hjá mér,“ sagði
Friðgerður mæðulega.
„Já, þú hefur misst þar mikla hjálp og ánægju.
En svo hefurðu nú Sæju. Mér sýnist hún ákaf-
lega dugnaðarleg, þegar hún er hress, og það
skulum við vona að hún verði bráðlega,“ sagði
Ingunn.
Þá kom Hrólfur bóndi inn aftur. Hann var
víst búinn að róa skapsmunina eitth.vað. Hann
gekk fram og aftur um gólfið nokkrum sinnum
og var auðsjáanlega mikið niðri fyrir. Loks kom
það.
„Sigmundur er nú bara kominn með lausan
hestinn hennar. Hún varð eftir á spítalanum. Það
eru svo sem ekkert leiðinlegar fréttir. En hverju
má ekki búast við, að rífa sig upp úr rúminu og
þeysa þetta eins og alheilbrigð manneskja,“ sagði
Hrólfur bóndi.
„Hún hefði líklega átt að vera komin þangað
fyrr, aumingja stúlkan,“ sagði Ingunn.
„Hvernig getur mann grunað svonalagað, að
ungt og hraust fólk sé allt í einu orðið spítala-
matur,“ sagði Hrólfur.
„Jú, það er nú einmitt óeðhlegt að ungt fólk
sé sárlasið lengi. Annað þó það fái kveflurðu, sem
batnar fljótlega,“ sagði Ingunn.
„Ég var svo lengi búin að vera kvíðandi út
af henni,“ Sagði Friðgerður ákaflega velluleg á
svipinn.
„Við skulum reyna að vera vongóð. Alltaf er
það þó vonin sem heldur manni við. Mér þætti
vænt um að frétta af henni. Kannski Ráða vildi
vera svo góð að skreppa út eftir til okkar, ef
þið fréttið eitthvað, því að auðvitað veit Simmi
ekkert,“ sagði Ingunn.
„Hvað skyldi hann svo sem vita, þessi fá-
dæma sauður,“ hnussaði í Hrólfi.
25.
Pál'l var búinn að vera viku á Svelgsá. Þá
sagðist hann vera farinn að hugsa til suðurferð-
ar. Hann hafði aldrei óskað eftir morgunkossi
hjá vinkonunni og aldrei minnzt á kaupavinnuna
framar. En þegar hann sat að morgunverði
frammi við búrborðið ferðbúinn þann dag, sagði
hann allt í einu:
„Hvernig er það, Jónanna mín, eigum við að
gera skriflegan samning viðvíkjandi kaupavinn-
unni eða ertu kannski alveg hætt við það allt
saman?“
„Ég var alltaf að vonast eftir að þú minntist
eitthvað á það við mig,“ svaraði hún kafrjóð.
„Ég sagði þér það strax, að ég yrði fegin að fá
þig, og bjóst við að það nægði.“
„Þá segjum við það, að ég komi um þrettándu
sumarhelgina,“ sagði hann.
Svo kvaddi hann alla brosandi og óskaði þeim
alls góðs, þangað til hann sæi það aftur. Hann
kvaddi Jónönnu eins og hitt fólkið. Hún var sár-
brygg í hjarta sínu. En skildi hann þó. Hann var
of kurteis piltur til þess að vera að gæla við
hana, fyrst hún neitaði samfylgdinni, neitaði
þessu einkennilega bónorði, sem hann nefndi
samfylgd. Hún var jafn ráðvillt nú og hún hafði
verið, þegar hann bauð henni samfylgdina á
hlaðinu í Holti. Henni fannst hún ekki vera nógu
kunnug honum til þess að gefa honum morgun-
kosSa, þó aið hún þráði það ákaflega mikið. Hún
rölti frá bænum og upp í fjall. Þar sat hún lengi.
Svo leið einn dagurinn af öðrum. Aldei kom
Ráða eða neinar fréttir aif Sæju. Eftir að hafa
beðið eftir þeim í viku, sagðist Jónanna ekki geta
lifað í þessari óvissu lengur. Hún ætlaði að ríða
inn á Fljótshöfn.
Þá sagði Ingunn:
„Þú skalt koma við á Bakka og taka mömmu
þína með þér inn eftir.“
En það stóð ekki upp á geð þeirrar einþykku
stúlku. Hún svaraði dálítið kuldalega:
„Hún á víst hest til að ríða inn eftir engu
síður en ég og getur látið Bessa fara með sér.
Kannski er hún búin að því, þó að hún láti okk-
ur ekkert heyra um það.“
„Ójá, það hefði ég áreiðanlega verið búin að
gera,“ sagði Ingunn. „Það var nú meira sinnu-
leysið í þeim að koma henni ekki til læknis fyrr.
En þeim hefur ekki dottið í hug að hún væri
svona alvarlega veik.“
„Það er líklega svipað og það hefur verið á
því heimili, ef einhver getur ekki unnið sín vana-
legu verk, er hann ekki þess verður að líta á
hann. Þú veizt hvemig því fórst við Bergljótu
og ég veit hvernig hugsað var um þær mæðg-
umar, þegar þær lágu í taugaveikinni."
„Hvað ósköp er þungt yfir þér, núna, góða
mín,“ sagði Ingunn. „Þú ert ekki vön að tala
svoha." ,
„Það vantar ekki geðvonzkuna,11 svaraði Jón-
anna og þvingaði sig til að brosa.
„Ekki hef ég orðið vör við hana fyrri,“ sagði
Ingunn.
Jónanna kvaddi gömlu konuna með hlýjurn
kossi. Þær Ingunn og Bergljót stóðu í bæjardyr-
unum, þegar hún reið úr hlaði og horfðu á eftir
henni.
„Ætlar hún að fara að sækja Pál?“ spurði
Bergljót gamla brosandi.
„Því dettur þér það í hug. Það er enginn
sláttur byrjaður enn,“ sagði Ingunn.
„Ég skil ekkert í því hvað þetta gengur seint
fyrir þeim,“ sagði Bergljót.
„Hún ætlar bara að fara og vita hvemig henni
Sæju líður. Það lætur okkur ekki mikið heyra
frá sér á Bakka,“ sagði Ingunn.
„Ætli það viti mikið um líðan hennar,“ sagði
Bergljót gamla.
26.
Jónanna var ekki kunnug á Fljótshöfn. Sanat
rataði hún að húsinu, þar sem hún hafði gist með
Boggu samferðakonu sinni, þegar hún var að
leggja af stað til Reykjavíkur * forðum. Konan
þekkti hana strax aftur. Hún fékk að greiða sér
og laga sig til áður en hún færi á sjúkrahúsið.
Þegar þangað kom var henni sagt að þessi
stúlka hefði ekki verið nema tvo daga á sjúkra-
húsinu, svo hefði hún farið í sama húsið og hún
vann í um veturinn.
Jónanna fór þangað.
Hún kom auga á Sæju við eldhúsgluggann,
þegar hún ætlaði að fara að banka í hurðina. Svo
að hún kom fram í dyrnar og faðmaði hana að sér-
„)Ó, hvað þú ert himnesk að heimsækja mig-
Mér datt ekki í hug að nokkur úr minni sveit
liti inn til mín,“ sagði hún.
„Því þá það?“ spurði Jónanina. „Ósköp er a®
sjá hvað þú ert horuð, aumingja barnið.“ Svo
bætti hún við: „Því í ósköpunum komstu ekki út
að Svelgsá. Við áttum allitaf von á þér. Og svo
þá loksins við heyrðum eitthvað um þig, þá var
það þessi skemmtilega fregn, að þú hefðir veri®
síhóstandi og værir farin til læknis.“
„Hver kom með þær fréttir?“ spurði Sæja.
„Það var Páll Bergsson. Svo fór frænka fraiý
eftir á sunnudaginn. Þá varstu farin,“ sagði
Jónanna.
„Já, ég sá að það átti að láta mig sálast
hóstanum og uppköstunum, sem honum fylgút
án þess að leita mér nokkurrar hjálpar. Svo a®
ég lagði af stað ein og ætlaði síður en svo
biðja um fylgdarsvein. En þá sagði Ráða skinnið,
að heldur skyldi hún fara með mér, hvað sem
hver segði, en að ég færi ein. En líklega hefor
hana langað í kaupstaðinn meira en hún kennd1
í brjósti um mig. Ég get hreint ekki dáðst a^
æfinni, sem ég hef átt í föðurhúsunum. Þú þekk'
ir það kannski líka,“ sagði Sæja.
„Já, þú þarft ekkert að lýsa því fyrir mer-
Segðu mér bara eitthvað af heilsu þinni og hva^
þú ætlar að verða hérna lengi,“ sagði Jónann3'
„Ég var í bælinu tvo daga eftir ferðalagið. Sv°
lét læknirinn mig hafa meðul við uppsölunni
hóstinn er óðum að minnka. Nú get ég verið 1
eldhúsinu. Vinnukonan fékk að fara heim til s1^
í sveitina og verður þar um tíma. Ég reyni a
vera hér meðan ég get,“ sagði Sæja.
„Páll lét af því að þú hefðir slæman hóstai
sagði Jónanna.
„Já, honum hefur víst ekki litizt mjög vel 3
mig. Það var líka einn af mínum allra lökuStl1
dögum, þegar hann kom,“ sagði Sæja.
„Hann sagði að það væri hryggðarmynd að SJ3
þig svona á þig komna,“ dagði Jónanna.