Lögberg-Heimskringla - 17.09.1970, Blaðsíða 2

LÖ'GBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 17. SEPTEMBER 1970
Trausti og draumurinn
Framhald aí bls. 1.
Hafði hann unnið við smíðar
öll þessi ár, nema um sláttinn
og há veturinn mest við Fljót-
ið og á Hnausum.
Trausti var að eðlisfari
glaðlyndur, fjörugur í viðræð-
um og kunni frá mörgu að
segja frá ungdómsárunum á
íslandi. Hafði líka gaman af
að hlusta á aðra segja frá því
sem á dagana hafði drifið, og
oft höfðu eldri menn við Fljót-
ið talað um John Ramsey,
Indíánann sem reyndist þeim
svo hjálpsamur á frumbýl-
ingsárunum, og eins og marg-
ir, missti konu sína og barn í
bóluveikinni 1876. Harmaði
Ramsay konu sína svo mjög,
að hann sótti vandaðann leg-
stein alla leið til Winnipeg
og setti á leiði hennar á Sandy
Bar, og girti í kringum leiðið
með bjálkum því til vernd-
unar. Sagt var að hann hefði
sitið þar og grátið tímunum
saman — og þótti Trausta
mikið til þessa manns koma.
Það var eina nótt, snemma
sumars, í kringum 1908, að
Trausta dreymir að hann
stæði fyrir utan húsið. Sér
hann þá hvar maður kemur
út úr skóginum, vel vaxinn
og höfðinglegur. Þ e t ta er
Indíáni. Hann heilsar á ís-
lenzku og segist vera John
Ramsay. Trausti réttir honum
hendina, og segist kannast vel
við hann því hann hafi svo
oft heyrt sagt frá hvað hann
hafi verið góður fyrstu íslend-
ingunum, og býður honum
inn en hann segist ekki hafa
tíma til þess — væri hér
kominn til að biðja hann bón-
ar, og það sé, að smíða fyrir
sig stakket og láta á leiði
konu sinnar á Sandy Bar;
segir frá hvað hann hafi syrgt
hana og að girðingin sem
hann bjó til sé orðin ónýt
og að leiðið týnist ef ekkert
sé aðgert.
Trausta lýst ekki á; sér
ekki að hann hafi ástæður til
að geta gert þetta og komið
því á staðinn, og sagði að sér
væri ekki mögulegt að verða
við bón hans (að Rarnsay var
dáinn kom ekki í huga hans),
og segir, þú ættir heldur að
biðja hina smiðina; þeir eru
búnir að koma sér betur fyr-
ir og eru líklegri til að geta
gert þetta fyrir þig. En Ram-
say segir „þú ert eini maður-
inn, sem ég get beðið að gera
þetta fyrir mig“, hinir heyra
ekki til mín og ef þú lofar
þessu, þá gerir þú það.
Trausta fannst hann ekki
geta neitað Ramsay um hjálp"
— hann hefði verið svo góður
við landa hans og hafði átt
svo bágt að missa konuna og
börnin og lofaði að smíða
stakketið þegar ástæður
leyfðu. Ramsay varð glaður
við. Ræddu þeir svo saman
um landið; sagðist Ramsay
\æra vel kunnugur á þessum
slóðum; hafa veitt dýr á þessu
landi og mun hafa sagt eitt-
hvað í þá átt að Nýja ísland
gæti átt góða framtíð. Hann
sagði líka eitthvað um sjálfan
sig og hundana sína, sem hann
lýsti eins og sérstaklega fall-
egri og góðri hundalest (dog-
team).
Kvöddust þeir svo og Ram-
say hvarf í skóginn. Samtalið
var töluvert lengra, — og
draumurinn skýr — en allt
löngu g 1 e y m t nema aðal
atriðið.
Trausti mundi drauminn
þegar hann vaknaði ðg fannst
það meira líkt veruleik en
draum. — Hann hafði áður
orðið fyrir ýmsu bæði í
draumi og vöku, sem hann
gat ekki skýrt fyrir sjálfum
sér eða öðrum, en hafði þó
haft sannleik að geyma, og
því þá ekki þessi draumur?
Hann sagði konu sinni og
móður drauminn við kaffi-
borðið um morguninn, — og
þeim kom öllum saman um að
hann ætti að standa við loforð
sitt sem fyrst hann mætti.
Hann sagði mörgum draum-
inn. Nágrönnum og öðrum þar
sem hann var að vinna. Hafa
sjálfsagt v e r i ð mismunandi
skoðanir á þessu, flestir álitið,
að hann ætti að ráða framúr
þessu sjálfur.
Á fyrsta eða öðrum vetri
eftir þetta gat hann komið
trjávið að millu — og eignað-
ist töluvert af borðvið; tók frá
í stakketið og sagaði niður hér
um bil helminginn af fjölun-
um og setti síðan upp á kofa-
loft til geymslu, þar til hann
gæti gert meira.
En svo kom á heimilið mað-
ur sem leit öðruvísi á, taldi
þetta mestu vitleysu og fram-
hleypni. Og Trausta fannst að
þessi maður hefði að nokkru
leyti á réttu að standa. Hann
gat ekki ráðfært sig við neinn
sem hafði rétt til þess að leyfa
þetta. Hann var ókunnugur
á Sandy Bar og langur veg-
ur að fara, og oft ófær. Þetta
var það sem dróg úr honum
kjarkinn, að halda áfram með
verkið — og hann ákvað að
bíða og sjá hverju frarri indi
og geyma það sem hann var
búinn með. Notaði hann við-
inn sem hann átti til að gera
við hús sitt, og seldi afgang-
inn, því nú var að byrja að
byggjast í Arborg, og sala
fyrir við.
Trausti var ekki ánægður,
og talaði oft um drauminn.
Móðir hans lét í ljós skoðun
sína, sérstaklega er eitthvað
gekk illa; sagði það ætti ekki
góðri lukku að stýra að standa
ekki við loforð sín.
Svo liðu nokkur ár. Trausti
vann við smíðar í Winnipeg
vor og haust; tók síðan að sér
að smíða lútersku kirkjuna í
Arborg; var þá ekki orðinn
góður til heilsu, og hætti úti-
vinnu að miklu leyti eftir það,
en daumurinn var ekki
gleymdur.
1 kringum 1915 var sögunar-
milla í nágrenninu og hann
eignaðist aftur borðvið; kom
sér upp litlu smíðahúsi, valdi
aftur efni til að klára stakk-
etið og lét það inn í hus til
að þorna.
Enn leið nokkur tími, en
svo var hann við vinnu
nokkra daga í Riverton — og
hitti þá Gest á Sandy Bar,
og varð það til þess, að hann
byrjaði strax og hann kom
heim, að vinna við stakketið,
og eftir sláttinn var það full-
gert, og var bæði vel gert og
fallegt — með ferköntuðum
hornpóstum, með stórum
renndum hnúðum.
Mun þetta hafa verið um
haustið 1917, og daginn eftir
að það var fullgert var lagt
á stað með það á vagni og
uxar drógu nokkru fyrir há-
degi.
N á g r a n n i hafði beðið
Trausta að koma við hjá Jón-
asi á Völlum fyrir sig og fá
hjá honum fisk og ætlaði
Trausti líka, að reyna að fá
nokkra fiska fyrir sig. Þegar
að Völlum kom sagði Jónas
mesta fiskileysi, og gæti hann
ekki lofað neinum fisk. Öðr-
um manni mætti Trausti sem
sagði það sama, það væri eng-
inn fiskur.
Trausti kom að Sandy Bar
undir kvöld, og var vel tekið;
uxarnir látnir í fjós og honum
boðið inn og að vera um nótt-
ina. Gestur var úti á vatni.
Um morguninn hjálpaði Gest-
ur til að koma stakketinu á
gröfina, sagðist svo ætla að
sjá hvort það væri nokkur
fiskur í netinu, og sagði
Trausta að bíða. Þegar Gestur
kom til baka hafði hann með
sér hálfan poka af góðum
fiski, sem hann sagði að væri
miklu meiri, en hann hefði
séð lengi og gaf Trausta fisk-
inn og sagði að hann væri frá
Ramsay. Trausti tók þetta
sem merki þess, að nú væri
Ramsay glaður og honum leið
vel að vera nú búinn að upp-
fylla loforð sitt.
Það var ekki talað um
drauminn á heimilinu eftir
þetta, fyrr en á seinni árum,
þegar stakketið var að verða
ónýtt og gesti bar að garði
sem áhuga höfðu fyrir því að
það yrði endurbætt á full-
komnari hátt eins og nú er
orðið. Trausti hafði oft orð á
því seinasta sumarið sem
hann lifði, og átti heima í
Arborg — að sig langaði að
fara ofan að Sandy Bar og sjá
gröfina aftur og það sem eftir
væri af stakketinu. — En þá
var hátt í vatni og vegur sagð-
ur ófoer.
Thorunn Vigfússon.
Frétfrir frá Nýja íslandi
Framhald af bls. 1.
landic Canadian Club; aðal-
ræðismaður íslands, Grettir
Johannson, Mrs. E. W. Perry
fyrir I.O.D.E., Jakob F. Kristj-
ánsson fyrrv. forseti Islend-
ingadagsins og fl.
Söngurinn þótti með ágæt-
um svo sem vænta mátti:
Jakobsons systkinin og Reg.
P. Frederickson við undirleik
Snjólaugar Sigurdson og að
1 o k u m Gimli Centennial
Choir.
Ýmsir listmunir voru til
sýnis á sunnudaginn o,g mánu-
daginn í Gimli Recreation
Training Centre og þar sýndi
Dr. Lárus Sigurdson kvik-
myndir, sem hann hafði tekið
af íslendingadögunum 1942-
1955 og höfðu margir ánægju
af því að rifja upp gamla daga
á þennan hátt.
Um kveldið um kl. 7.30
tóku sjö ungar stúlkur þátt
í fegurðarsamkeppni og urðu
þessar hlutskarpastar: JoAnn
Arnason, dóttir Mr. og Mrs.
Valdimars Arnasonar á Gimli
varð fegurðardrottning dags-
ins og næst henni voru Cathy
Benson frá Edmonton og
Sheryl Backman frá Lundar.
Ekki má ljúka þessari frá-
sögn um þessa stórhátíð Is-
lendinga hér um slóðir án þess
að minnast á hinn snyrtilega
program bækling, sem íslend-
ingadagsnefndin gefur út ár-
lega og hver sá sem sækir
hátí,ðina fær ókeypis.
, í þetta sinn var kápa bækl-
ingsins fagurlega skreytt til
rhinningar um hundrað ára
afmæli Manitoba. Á fyrstu
blaðsíðu eru nöfn allra nefnd-
armanna og eru Islendingar
almennt í mikilli þakkarskuld
við þá. Fáir gera sér grein
fyrir hve marga fundi þessir
menn sækja og hve mikið
verk þeir leggja á sig, til að
undirbúa þessa árlegu hátíð,
sem er öllum Islendingum til
sóma.
Myndir eru í bæklingnum
af Fjallkonunni og hirðmeyj-
um hennar og af heiðursgest-
um dagsins, ambassador ís-
lands, Magnúsi V. Magnús-
syni og frú Guðrúnu konu
hans.
Á næstu fimm blaðsíðum er
skýrt frá öllum skemmtunum
sem fóru fram þessa þrjá
daga og á hvaða stundu og
stað. Síðan er birt greinileg
og ágæt ritgerð eftir Wilhelm
Kristjánsson um sögu íslend-
ingadagsins. En í opnu í miðj-
um bæklingnum er ágætt kort
af Gimlibæ, og er sérstaklega
þægilegt fyrir langt aðkomna
gesti að hafa slíkt kort sér til
leiðbeiningar.
Þessar fréttir frá Nýja ls-
landi eru orðnar nokkuð
gamlar en við birtum þær
samt bæði vegna þess að við
viljum að slíkir viðburðir
geymist í blaðinu, og einnig
vegna þess að blaðið fer víðs-
vegar um norðurálfuna og til
íslands og fá þeir lesendur
ekki aðrar fréttir af íslend-
ingum hér, en þær sem birtast
í Lögb-Heimskr.
í næsta blaði verða fleiri
fréttir frá Nýja íslandi en því
miður ekki allar eins góðar og
þessar. — I. J.
Ávarp flutt í
Gullbrúðkaupssamsæti
Við erum hér saman komin I
til að fagna, en jafnframt til
þess að heiðra sæmdar og
merikis hjónin Hjálm og
Hólmfríði Daníelson, sem nú
eiga fimmtíu ára brúðkaups-
afmæli.
Vestur-íslenzka skáldið
Gestur Pálsson komst svo að
orði í s n j ö 11 u brúðkaups-
kvæði. „Margur það um sein-
an sér, svo ei við má gera, að
bagga lífsins erfitt er, einum
manni að bera.“ Þessi mikil-
hæfu hjón, sem vissulega hafa
verið samboðin hvert öðru,
eiga nú að baki fimmtíu ár
af farsælu og hamingjuríku
hjónabandi,* og von okkar
allra er, að þeim auðnist, sem
lengst líf og að við fáum not-
ið hinna ‘afburða miklu starfs-
krafta þeirra, enn um ótal ár
til eflingar og brautargengis,
hugsjóna og þjóðræknismál-
um okkar Vestur-íslendinga.
Virðulegu heiðursgestir. Á
þessum merku tírnamótum í
lífi ykkar munu margir hugsa
hlýtt til ykkar, og af þakk-
læti fyrir hin margþættu og
stórbrotnu störf, sem þið haf-
ið innt af höndum. Nöfn ykk-
ar beggja voru mér kunn áð-
ur en ég kom til þessa lands,
nú fyrir einum og hálfurn
áratug. En ég eins og margur
heimalandinn hafði og jafnan
áhuga á og vildi fylgjast með
hugum og háttum ykkar hér
í Vesturheimi, og þá sérstak-
lega þeim málum er snertu
þjóðræknisstarfsemina. Þá
flett er upp í blöðum og tíma-
ritum Vestur-Islendinga sein-
ustu áratugina, má sjá að ykk-
ar er oft minnst og getið um
á hve frábærann og fornfús-'
an hátt starfskröftum ykkar
hefir verið varið, hugsjóna-
málum okkar til eflingar.
Það gladdi okkur öll, er
ykkur hjónunum var boðið
heim til Islands nú fyrir
tveimur árum, í viðurkenn-
ingar- og þakklætisskyni fyrir
hið mikla og gifturíka starf
ykkar í þágu islenzkra þjóð-
ræknismála. Það er mín skoð-
un, og tel ég mig þá ekki
halla á neinn af hinwm mætu