Lögberg-Heimskringla - 01.10.1970, Page 4

4
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 1. OKTÓBER 1970
Lögberg-Heimskringla
Published every Th'ursday by
NORTH AMERICAN PUBLISHING CO. LTD.
Prinled by
WALLINGFORD PRESS LTD.
303 Kennedy Sireet, Winnipeg 2, Man.
Ediior: INGIBJÖRG JÓNSSON
President, Jakob F. Kristjonsson; Vice-President S. Alex Thorarinson; Secretary,
Dr. L Sigurdson; Treasurer, K. Wilhelm Johannson.
EDITORIAL BOARD
Wlnnipeg: Prof. Haraldur Bessason, chairmon; Dr. P. H. T. Thorlakson, Dr.
Voldimar J. Eylands, Caroline Gunnarsson, Dr. Thorvaldur Johnson, Hon. Phillip
M. Petursson. Minneopolis: Hon. Valdimar Bjornson. Victoria, B.C.: Dr. Richord
Beck. Iceland: Birgir Thorlacius, Steindor Steindorsson, Rev. Robert Jack.
Subscription $6.00 per year — payable in advance.
TELEPHONE 943-9931
"Second class mail registration number 1667".
Áminning
Kæra Ingibjörg:
í mestri vinsemd og virðingu vil ég leyfa mér að
benda á eitt atriði, sem kemur blaðinu Lögberg-Heims-
kringlu mjög mikið við, og er það það, að þegar blöðin
Heimskringla og Lögberg sameinuðust var það mjög
skýrt tekið fram á fundi aðila beggja blaðanna, að sam-
einaða blaðið, Lögberg-Heimskringla skyldi ekki birta
stjórnmála- eða trú-mála greinar sem ágreiningur gæti
sprottið af.
En nú í stuttri grein í blaðinu dagsett 10. þ. m.
birtist ákæra um að núverandi stjórn Manitoba fylkis
sé sek að svikum og að hún hafi ekki staðið við loforð,
sem gefin höfðu verið, Heklueyjarbúum af fyrrv.
stjórn.
Ég hefi í mínum vörslum afrit af bréfinu, sem
minnst er á í greininni, frá Hon. Mr. Carroll, og líka
afrit af bréfi skrifað af fyrrv. forsætisráðherra, Hon.
Walter Wier, þar sem hann kannast við að óhjákvæmi-
legt sé að óánægja muni vakna hjá sumum eyjarbúum
í sambandi við þá ákvörðun um að gera eyjuna að
fylkisskemmtigarði, (Provincial Park).
Mr. Carroll segir í einum stað í bréfi sínu, eins og
getið er í Free Press greinni, “Lease-back arrange-
ments will be available for resident and non-resident
land owners but these will depend on the phasing of
the development". þ. e. a. s. samningar við íbúana verði
að fara eftir atvikum og kringumstæðumj sem kunna
að rísa er tímar líða, eins og orðið “phasing” bendir til.
En annars er þess að geta (eins og sagt er í göml-
um málshætti, að „Rómaborg var ekki byggð á einum
degi“) að núverandi fylkisstjórn hefur verið við völd
aðeins nokkra mánuði (14 alls) og tæplega getur verið
ætlast af henni að hún komi í fullkominni framkvæmd
á stuttum tíma þeim ráðstöfunum, sem fyrrv. stjórn
hafði með höndum í fleiri ár. En hér vil ég skjóta því
inn, að núverandi stjórn hefur verið langt frá því að
vera aðgerðarlaus, þar sem, á þessum 14 mánuðum
sem hún hefur verið við völd, innleiddi hún 194 laga
frumvörp sem verða öll að lögum innan skamms tíma.
Sumir munu minnast þess að þegar fyrrv. forseti
Islands kom hingað í síðustu ferð sinni, lét þáverandi
stjórn flytja hann flugleiðis út á eyju, til að sýna hon-
um landsvæðið sem Islendingar settust að á, á land-
námsárunum. Einnig var skýrt frá að þetta ætti að
verða „Provincial Park“. Þ. e. a. s. að þáverandi stjórn
hafði þetta mál þá með höndum. Forsetinn lét vel af!
En nú, þegar núverandi stjórn er farin að færa
í framkvæmd áætlun fyrrv. stjórnar um að skipu-
leggja „Provincial Park“ á eyjunni, og jafnvel áður
en verkið er meira en rétt aðeins hleypt af stokkun-
um birtist ákæru-grein í blaðinu um svik og loforða-
brot.
Satt að segja er mér erfitt að skilja hver þau
svik og loforðabrot geta verið. Ég hefi haft tal af
tveimur mönnum, sem hafa unnið að þessu máli á
stjórnartímabili fyrrv. stjórnar og nú á síðustu mán-
uðum, í sama embætti hjá hinni núverandi stjórn.
Annar þeirra var á fundi á Heklu þegar bréf Mr.
Carroll var útbýtt. Hann segir mér að tilgangurinn sé
nú enn eins og áður, þ. e. a. s. að fylgja eftir þeim atrið-
um, sem tekin eru fram í bréfinu. — Ef að þú veizt
betur, eða hefur aðgang að öðrum skýringum, vona ég
að þú látir mig vita af þeim.
En nti enda ég þessar athugasemdir, en um leið
og ég geri það, vil ég minna ritstjóra, (sem ég hefi
miklar mætur á, og sem ég tel meðal vina minna, og
vona að það verði enn í lengri framtíð,) á, að vara sig
á að ganga út á þann hála ís, sem nefndarmenn beggja
blaðanna vildu forðast er þeir sömdu um sín á milli
að dálkar sameinaða blaðsins yrðu ekki opnaðir fyrir
árásum á einn eða annan stjórnarflokk eða einn eða
annan kirkjuflokk. Það væri í beinni mótsögu við anda
blaðasameiningarinnar. En ef að í þá áttina er stigið,
væri réttilega verið hægt að nefna það svik við þá sem
stóðu fyrir sameiningu blaðanna.
Með þessu, enda ég mál mitt, og bið kærlega að
heilsa og endurtek það, sem áður er vikið að, að vin-
skapur okkar á milli hefur ætíð verið hinn bezti og
verður það vissulega enn í framtíðinni. Ég vona aðeins,
Ingibjörg mín kæra, að þú látir ekki mál, sem er þér
mikið tilfinninga mál, hleypa þér út í gönur.
Þinn einlægur,
Philip M. Péiursson., D.D.
húseignir þeirra og hús-
stæði þannig, að þeir geti
greitt fyrir samskortar hús
og hússtæði annarsstaðar?
Umskiptin eru nógu þung-
óær, þótt húsnæðisleysi
Dætist ekki ofan á hrakn-
inga og söknuð, og þá hefi
ég sérstaklega í huga þá,
sem hafa verið heimilis-
fastir á eynni árið í kring
og hafa átt þar heima alla
tíð. Stjórnin gæti, sér að
skaðlausu, bætt nokkrum
þúsundum við þeirra hlut
til þess að gera þá örugga
og á n æ g ð a við þessar
breytingar á hag þeirra, og
treysti ég þér manna bezt
að hafa góð áhrif í þá átt.
Svar
Kæri séra Philip:
Ég var ekki að hugsa um neinn sérstakan stjórn-
málaflokk þegar ég reit þessa stuttu klausu á baksíðu
L.-H. 10. sept. s. 1.
Það var í tíð Conservative flokksins, að vaktar
voru glæstar vonir hjá eyjarbúum, og hefðu sennilega
vonbrigðin verið þau sömu þótt sá flokkur sæti enn að
völdum, því, eins og þú segir, eru það aðallega hinir
föstu starfsmenn — Civil Servants, — sem mest hafa
haft við þetta viðkvæma mál að gera, en sjálfsagt finnst
mér, að hvaða stjórn, sem er við völd, eigi að hafa eitt-
hvað eftirlit með þessum föstu starfsmönnum.
í bréfi til landeigenda á eynni dags. 9. maí 1969
frá Hon. J. B. Carroll eru þeir flokkaðir þannig:
Landeigendur, sem búa á eynni; landeigendur,
sem fluttir eru burt og eigendur sumarbústaða. Vita-
skuld eru það hinir fyrst nefndu, þ. e. a. s. íbúar eyjar-
innar, sem mest áttu á hættu og sérstakt tillit hefði átt
að taka til, því það var ekki einungis að þeir verða fyrr
eða seinna sviftir heimilum sínum, heldur og í mörg-
um tilfellum atvinnu sinni, við búskap, “fiskiveiðar,
framleiðslu borðviðar og ýmis viðskipti.
Það verð, sem þeim var boðið fyrir allt þetta var
svo lágt, að þeir urðu nauðbyggðir, hvað eftir annað, til
að ganga fyrir þessa stjórnarherra til að fá það hækk-
að, og var smáhækkað við þá ofurlítið í senn, en er
ekki ennþá nægilega hátt til þess, að þeir geti komið
sér fyrir í samskonar heimilum og þeir áttu, hvað þá
heldur að hafa þá atvinnu, sem þeir höfðu áður.
Því miður hefi ég ekki getað fylgst með því sem
hefir verið að gerast í Mikley upp á síðkastið en það
voru aðallega eftirfylgjandi málsgreinar í Winnipeg
P’ree Press ritgerðinni, sem komu ónotanlega við mig:
“A number of the islanders said in interviews re-
cently the park sounded like a good idea at first. They
didn’t like the idea of having to sell their property,
but they received the impression they would be able
to live in their own homes as long as theý wanted.
They did like the idea of jobs available right on the
island so they could afford to stay.
One resident said there was talk of working fish-
ing village and a museum, another said there was talk
of a historical village. But, they said, more and more
of these original proposals seem to be disappearing.
The main complaint is the prices offered by the
government buyers are too low to allow residents to
relocate in similar quarters off the island.
A former resident of the island, who has already
sold his property, said it was impossible to buy a home
like the one he had sold with the money he was given.
“At one point I went back to the office, gave them
the cheque and said ‘There’s the cheque, you buy me
a house.’ ”
Er ekki sjálfsagt og drengilegt að greiða hinum
fáu búendum, sem eftir eru á eyjunni nægilegt fé fyrir
Verður Mikley blómleg
byggð á ný? Þetta var fyr-
sögnin á smágrein, sem ég
var svo fljótfær að skrifa
í L.-H. 15. marz, 1969 —
það voru vonbrigðin er ég
varð fyrir, þegar ég las áð-
urnefnda Free Press grein,
sem urðu til þess að ég
varð nokkuð stórorð í smá-
klausu á baksíðu L.-H., en
þau orð hefðu sloppið úr
pennanum h v a ð a stjórn
sem setið hefði við völd.
Ég hefi aldrei tilheyrt
neinum sérstökum stjórn-
arflokki en hafi íslending-
ur boðið sig fram í mínu
kjördæmi hefi ég ávalt
greitt honum mitt atkvæði
án tillits til flokks hans.
Þetta traust á íslendingum
er mér í blóð borið.
íslendingar námu þessa
eyju árið 1876 og varð hún
ein af byggðum Nýja Is-
lands. Þeir börðust við að
ryðja skóginn, koma sér
upp bústofni og hefja fisk-
v e i ð a r í Winnipegvatni.
Þeir ruddu vegi, reistu
kirkjur, skóla og samkomu-
hús; mynduðu lestrarfélög,
söfnuði, kvenfélög, félagið
Hjálp í viðlögum og fl.
Þeir voru sjálfstæðir, þáðu
aldrei opinberann styrk á
kreppuárunum, þeir litu
sjálfir eftir sínum, sem að-
stoð þurftu.
M i k 1 a erfiðleika áttu
þeir við að stríða, sérstak-
lega þegar hækkaði í vatn-
inu svo að flæddi yfir lönd
þeirra, og fluttu þá marg-
ar fjölskyldur í burtu.
(Þess má geta að núver-
andi stjórn Manitoba til
verðugs heiðurs, að hún
virðist vera að finna ráð
gegn skaðlegu áflæði
Winnipegvatns).
Búendum á eyjunni hef-
ir m i k i ð fækkað bæði
vegna áflæðis og sökum
þess að unga fólkið sótti
framhaldsnám í borgunum
og fékk svo atvinpu, ann-
arsstaðar, það eru því ekki
eftir á eynni nú, nema
rúmlega 60 manns og um
25-30 heimili. Þetta eru af-
komendur hinna íslenzku