Alþýðublaðið - 03.11.1960, Blaðsíða 2

liSSrtjórar. GlsSl J. Ástþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — FuIlTraar rit-
írtjómar: Sigvaldi Hjálmarsson og Indriði G. Þorsteinsson. — Fréttastjóri:
^jðrgvin Guðmundsson. — Símar: 14 900 — 14 902 — 14 903. Auglýsingasíi*_
$4 906. — Aðsetur: Aiþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfis-
jfata 8—10. — Áskriftargjald: kr. 45,00 á mánuði. í lausasðlu kr. 3,00 eint
andi: Alþýðuflokkurinn. — Framkvæmdastjórl.* Sverrir Kjartansson
Óljósar fjárreiður
og Ku-KIux-Klan
| ÞÆR upplýsingar, sem einn af fyrrverandi
l stjórnarmeðiimum MÍR hefur veitt um innra á'
j 'stand félagsins, hafa vakið mikla athygli. Það er
j fróðlegt að fá staðfestingu á því, að innan Sósía
í iistafélags Reykjavíkur sé eins konar Ku-Klux
; Klan hringur, sem vinnur að því að nota fylgi
l óbreyttra verkamanna til að lyfta völdum mennta
j mönnum í æðstu stöður þjóðfélagsins. Þessi hring
I ur hefur einnig viljað ráða — og ráðið — stjórn g
j hrkjöri í MÍR.
Hins vegar virðast kommúnistar sjálfir vera við
i kvæmastir fyrir þeirri fullyrðingu, að þeir hafi
i ekki árum saman gert fullnægjandi grein fyrir
: fjárreiðum MÍR. Er mjög líklegt, að MÍR sé ein
, þeirra leiða, sem notaðar eru til að dæla erlendu
j fé inn í starfsemi kommúnista á íslandi. Það
skiptir litlu máli, þótt Kristinn E. Andrésson láti
* nokkra af nánustu sálufélögum sínum skrifa undir
yfirlýsingu um að allt sé í lagi með fjárhag MÍR.
. Þrátt fyrir slíkar yfirlýsingar eiga kommúnist
j ar algerlega eftir að gefa fullnægjandi skýringu
. á því, hvernig þeim hefur verið fjárhagslega
kleift að ráðast í margvísleg húsakaup fyrir mill
: jónir króna og reisa eitt mesta stórhýsi Reykja*
víkur við Vegamótastíg. Engum manni dettur í
hug, að Mál og menning hafi getað lagt mikið fé
j til þeirrar byggingar. Enginn tekur það alvarlega,
• þótt Kristinn hafi á húsþakinu þakkað það „nokkr
: um mönnum!t, að húsið komst upp. Hér vantar
: skýringu, sem hugsandi borgarar geta lagt trúnað
l r
i a.
Uppljóstranir um MÍR staðfesta tvö höfuðatriði
um Sósíalistaflokkinn eða Alþýðubandalagið eða
hvað þeir nú hafa kallað sig hverju sinni: í fyrsta
Ilagi, að starfandi er innan þessa „flokks!i klíka 1
af línukommúnistum, sem greinarhöfundur Tím-
ans líkti við Ku-Klux Klan, og ræður öllu, sem 1
Jhún vill ráða. í öðru lagi eru fjármál þessarar
Ihreyfingar allrar næsta dularfull og fullnægjandi
skýringar á þeim ekki birtar almenningi.
i Alþýðuhlaðið
vantar unglinga til að bera blaðið til áskrif'
t enda í
{ Laugarási.
[ Afgreiðsla Alþýðublaðsins — sími 14 900.
Kveðjuorð
Svein Sveinsson
Að hryggjast og gleðjast
hér um fáa daga,
að heilsast og kveðjast,
það er lífsins saga.
HINN 27. okt. sl. andaðist að
heimili sínu, Höfðatúni 5 hér
í bæ, Sveinn Sveinsson neta-
■gerðarmeistári og fyrrverandi
sjómaður, eftir langvaran'di
veikindi.
Sveinn heitinn var fæddur
20. febr. 1896, að Ögranesi í
Skefilsstaðahreppi, Skaga-
fjarðarsýslu. Hann var því
fullra 64 ára, þegar hann lézt.
Með Sveini Sveinssyni er
góður drengur genginn og á-
hugsamur um málefni sjó-
mannastéttarinnar, þótt sjálf-
ur hefði hann naustað.
í ungdæmi Sveins áttu ung
ir menn ekki völ margra starfa
og lá því leið flestra til sjáv-
ar. Eins var með Svein, og
gat hann sér strax gott orð
vegna dugnaðar og drengilegr
ar írair):omu. Var hann á
ýmsum skipum, en lengst á
Ibv. Þórólfi, með hinum lands
kunna skipstjóra og afla-
manni, Kolbeini Sigurðssyni.
Það fór með Svein heitinn
eins og svo marga aðra dug-
mikla drengi, að þeir ætluðu
sér ekki af.
Sá sem ekki skilaði ý.el með
aimennsku í verkum sínum,
varð að víkja. Þá var slegizt
um hvert pláss sem losnað; á
togara. Þá var öldin önnur
en nú er. Sveinn heitinn var
hamhleypa til allra verka og
sá sér oft ekki af, þóít þrek-
maður væri.
Ég, sem þessar línur rita,
kjmntist ekki Sveinj heitnum
fyrr en eftir miðjan aldur.
Vorum við þá báðir komnir
í land og höfðum naustast.
Sveinn heitinn gekk í Sjó-
mannafélag Reykjavíkur 2.
des. 1920
Hann var ritari félagsins frá
1937—43. Þá var hann einnig
fulltrúi félagsins í Sjómarma-
dagsráði, sem þá var nýstofn-
að. Hann sat einnig á þessu
tímabili þing ASÍ og var við
samningagjörðir félagsins. —
Hann var um árabil í skemmti
nefnd þess.
Árið 1944 flytur Sveinn sig
norður til æskustöðvanna. Þar
gengst hann fyrir stofnun út-
gerðarfélags Höfðakaupstaðar.
og starfar það fyrirtækl enn í
góðu gengi.
Sveinn fluttj aftur suður
1952. Þá stoinaði hann ásamt
fleirum netagerðina „Höfða-
vík“, og við það fyrirtæki
vann Sveinn hin síðari árin.
17. febr. 1923 kvæntist
Sveinn heitinn eftirlifandi
konu sinni, Kolfinnu Magnús
dóttur, en þau höfðu alizt upp
í sömu 'sveit.
Þau Kolfinna og Sveinn
eiga sex uppkomin börn, sem
öll eru gift. en þau eru:
Þórólfur, giftur Ölmu Nor-
mann. Ásgerður, gift Sigur-
jóni Júlíussyni. Sigurbjörg,
giit Jóni Jóhannssyni. Svav-
ar, giftur Elsu Engilbertsdótt-
ur. Ingibjörg, gift Sigmundi
Friðrikssyni. Árdís, heitbund-
in Kristni Ólafssyni. Auk
Framhald á 14. síðu.
Hannes
-fc Prestur á hlaupum !
Orðsending frá einum
þeirra.
Bréf frá Einari um
málblóm og fleira.
PRESTURINN Á BORG á
Mýrum, en það er þó enginn
klerkur — heldur brunarústir,
— og prestsleysi, hefur sent
mér skilaboð og vakið athygli
mína á því, að séra Einar Guðna
son í Reykholti þjóni Borg, enn
fremur að séra Leó 6é í Staf-
holti.
■GOTT OG VEL — Séra Einar
er líklegur til þess að sinna vel
sálunum ’ Borgar-prestakalli.
Þetta er heldur ekki mergur-
inn málsins, heldur hitt, að
prestur stökkva frá brauðum
.sínum til Reykjavíkur, af hverju
sem það nú er — og kirkja
brauðins sem þeim hafa verið
veitt auð. Þannig er verið að
breyta kirkjumálum í landi
hér — og það hlýtur að vekja
athygli — og kvíða margra.
ÉG SNÝ EKKI aftur með
með það, að löggjafinn hlýtur
að taka til yfirvegunar afstöðu
sína til kirkjunnar þegar þróun
beinist inn á svo óvenjulegar
brautir. — Gaman væri að heyra
álit biskupsins um þetta. Skal
h o r n i n u
skrá í kirkjusögu framtíðarinn-
ar: ,,Og það gerðist á öndverðri
biskupstíð hans herradóms Sig-
urbjarnar Einarssonar, að prest-
ar hlupu úr brauðum sínum til
Reykjavíkur og skildu þau eft:r
vegalaus11 — ? — Ég vona ekki.
EINAR skrifar mér á þessa
leið: „Snemma í október þ. á.
kom greinarkorn eftir „knatt-
spyrnuunnanda“ í pistlum Vel-
vakand Morgunblaðsins. Grein-
arhöfundur notaði orðið mál-
blóm, og gerði Velvakandi þá
athugasemd við orðið, að hér
væri um nýyrði að ræða, sem
greinarhöfundur hafi sjálfur
búið til.
ORÐIÐ málblóm er orðið all-
gamalt í málinu og þykir mér
undarlegt, að blaðamaður við
Morgunblaðið skuli ekki kannast
við það orð, því ritháttur Morg-
unblaðsins á 3 tug aldarinnar
mun hafa valdið myndun orðs-
ins. Til er blóm á íslandi, sem
nefnt er Týsfjóla. Ég hygg, að
ég fari með rétt mól, að það hafi
fyrst verið Spegillinn, .sem
nefndi ýmsar ambögur og mál-
villur hjá Morgunblaðinu á
þeim árum fjólur. Mætti til dæm
is nefna orðið fiðurfé (d.fjerkræ)
yfir það, sem á íslenzku heitir
alifuglar.
í MJÖG laglegu smákvæði,
um Tótu litlu tindilfættu, sem
sungið var í einum a£ skop-
leikjum höfuðstaðarins á þeim
árum, er þessi eftirfarandi kafli:
„Seint ert þú á labbi“,
sagði fjólupabbi.
„Ekkert varðar þið um það,
Ég þarf að fá eitt Morgunblað,
Maður getur alltaf á sig
blómum bæti “,
svaraði hún Tóta litla
tindilfætt.
Þetta kvæði mun hafa átt drýgst
an þátt í því, að orðið málblóm
varð til
j* _ .;
ÉG VIL þakka „knattspyrnu-
unnanda" fyrir athugasemdir
hans við málfar knattspyrnuþul-
arins. Ég var sjálfur áheyrandi
og mér ofbauð. Þeir, sem tala
úr ræðustóli þjóðarinnar, eiga
að vera til fyrirmyndar um
málfar. Annars hafa aðrir knatt
spyrnuþulir ekki losnað við það
áður að verða sekir um mál-
spjöll. Ég minnist þess að hafa
heyrt t. d. þessa setningu: „Það
var hendi á íslendinga“. Þarna
var þág'ufall notað í stað þol-
falls. Hins vegar segir „knatt-
spyrnuunnandi" um talsháttinn
að keyra um þverhak, sem hahn
breytir í að velta um þverbak:
„Orðið keyra hefur í meðvit-
und minni aldrei verið annað en
illa gei'ð danska og þess vegna
notaði ég það ekki“.
HÉR er aðeins hálfsögð saga,
Orðið keyra í merkingunni að
aka er komið úr dönsku, en orð-
ið að keyra í merkingunni að
knýja hest áfram með keyri er
góð og gild íslenzka, t. d. að
keyra hest .sporum og orðtakið
að keyra um þverbak, sem mua
vera komið úr reiðmannamáli
og er vönduð íslenzka, sem ekki
má breyta af fávizku“
Hannes á horninu. J j
213. cjm. imQ á- -Aiif^a«Abi^iA