Alþýðublaðið - 04.01.1961, Blaðsíða 4

ERLEND TÍÐINDI
•elgar: klofin þjóð
efiír Guðna Guðmundsson
WWWVWWMWWWWWWMWMMWHMWWtWWt
JÓLAEYJAR
ALLTAF þykja ævintýr-
in bezt, þegar jólin eru
hvít og í raun og sannleika
finnst fólki jólalegra, þeg-
ar snjór er á jörð eða logn-
drífa. En á þeim stöðum,
sem heita í höfuðið á þess-
ari livítu hátíð, festir ialdrei
snjó.
Jólaeyjarnar eru tvær og
■:i L I Ð N u Áft I skyggðu
íjariægir heimshlutar lengst
af mjog á Evrópu í fréttuiþ.
en nu síðustu vikurnar fyrir
■áramótm hefur athygJin
beinzt æ meir að atburðum í
Evrópu og þá fyrst og fremst
að Belgíu síðustu dagana. Þó
má segja, að Belgar hafi verið
meira og minna í fréttunum
frá miðju sumri, er þeir veittu
Kongó sjálfstæði. Svo göfug-
mannlegt, rétt og sjálfsagt sem
það er að veita nýlendum sjáif
stæði, verður þó varla sagt,
að þær aðgerðir hafi orðið
Belgum til mikils sóma i þessu
tilviki.
Yarla höfðu Belgar fyrr
fengið Kongómönnum sjálf-
stæði, en svo stórkostlegar inn
byrðis deilur brutust þar út,
að þá verandi forsætisráðherra
— Patrice Lumumba, —
neyddist til að biðja um að-
atoö Sameinuðu bjóðanna til
aö iriða landið. Á sama tíma
sem aiburðarásin hefur orðið
þessi i Belgíska Kongó, hafa
bæoi Bretar og Frakkar veitt
fjölda af nýlendum í Afríku
sjálfstæði, án þess að tii nokk-
• urra átaka kæmi.'Menn kom-
. ast því ekki hjá þvi að álíta,
áð í stjórn sinni á nýlendu
þessari hafi Beigar látið und-
ir höfuð leggjast eitt veiga-
mssta verkefni hvers nýíendu
ríkis nú á tímum. og raunar
hið eina, sem afsakar þao að
viðhalda enn slíku ástandi,
en það er að ala hinar frum-
stæðari þjóðir upp og gera
>eim kleift að standa á eigin
ótum og stjórna eigin málefn
um Má raunar segja. að sjá
heiöi mátt þessa þróun mála
íynr, þegar minnzt er þeirrar
íljótaskriftar, er virtist vera
á undirbúningsráðstefnunni
um sjalfstæði Kongó, sem
haldin var í Brússel fyrr á ár-
inu, og þá ekki síður af kosn-
ingabaráttunni í Kongó, þar
sem Lumumba lýsti því m. a.
yfir, að fengi hann ekki að
mynda stjórn í Kongó skvldi
enginn annar fá frið til þesr,.
Það er því augljóst mál, að
þróun mála í Kongó hefur orð
ið Belgíumönnum til hinnar
nrestu vansæmdar, og er ekki
vafi á, að hugsandi Beigíu-
menn líta svo á þetta mál. —
Þjóðarsamvizkan hefur orðið
fyrir áfalli.
Nú er það jafn augljóst, að
Belgar hafa misst spón úr
aski sínum við að veita Kongó
sjálfstæði og hefur það orðið
samsteypustjórn kaþólskra og
frjálslyndra undir for. Cast-
on Eyskens, forætisráðherra,
tilefni til að leggja fram mik-
inn lagabálk, er nefnis; á
þeirra máli Loi Unique. Segiv
stjórnin lög þessi vera ætluð
til að ráða bót á ýmsum þeim
vandamálum landsins er stafi
af fyrrnefndum atburðum. —
Jafnaðarmenn hafa hins veg-
ar lagzt mjög ákveðið gegn
lögurn þessum, og það, sem
þeir eru raunverulega að segja
er, að íhaldsstjórnin sé að
nota þetta tækifæri til að
lækka lífskjör almennings og
skerða tryggingarnar, sem
jafnaðarmenn, undir fo'usíu
Paul-Henri Spaaks, höfðu gert
að einhverjum hinum beztu í
Evrópu.
Nú virtist svo um tíma fyr-
ir jól, að gifting konungsins
hefði sameinað Belga og á-
nægjan væri allsráðandi, en
það fór sem svo oft fyrr í
konungssögu Belga, að í kjöl-
far konunglegra hátíðahalda
'sigldi fljótlega hin aldagamla
óeining í landinu. Það hefur
nefnilega löngum verið ein
mesta óhamingja Belga, að
klofningur þeirra eftir lands-
hlutum, kynþætti, tungumáli
og trú er svo nátengdur hin-
um pólitíska-klofningi, að lín-
urnar falla næstum algjörlega
sam.an. og því verða pólitískar
deilur þar gjarnan heiftúðugri
en víða annars staðar.
Stjórn Eyskens styðst aðal-f
lega við Flæmingjana í norð-
urhluta landsins, sem eru ka-
þólskir. Þetta er í sjálfu sér
nóg til þess, að Vallónarnir í
suðurhlutanum líti slíka
stjórn hornauga. En þegar
slík stjórn kemur fram með
Loi Unique, sem gerir ráð fyr
ir svo víðtækum ráðstöfunum
í efnahags- og fjármálum og
hyggst vega að uppáhalds-
barni jafnaðarmanna, trygg-
ingunum, bá fer ekki hjá því,
að Vallónarnir rísi öndverðir
á þingi, og, eins og komið hef-
ur í ljós, einnig á götunum !
Það, sem stiórn Eyskens
leggur til, er endurskoðun á
almannatryggingunv aðallega
atvinnuleysis- og sjúkratrygg
ingum, og skattalögum, en
meðal anhars er ætlunin að
taka skatta jafnóðum af laun-
um. Stjórnin telur sig þurfa
að gera þessar ráðstafanir til
að koma þessum málum á heil
brigðan grundvöll, emkum
vegna þess áfalls, sem þjóðin
hafi orðið íyrir vegna missis
auðlindanna í Kongó, en
stjórnarandstaðan, jafnaðar-
menn, segja, að hér sé um
ekkert annað að ræða en ó-
nauðsynlega kjaraske>-5ingu
og tilraun til að eyðileggja
tryggingarnar. Segja þeir, að
ráðstafanirnar: — hækkun
skatta og samdráttur í trygg-
ingum. muni kosta venjuleg-
an verkamann þrjú til fjögur
þúsund franka á ári (2300 til
3000 kr.) Út af þessu hafa
verkalýðsfélög jafnaðar-
manna gert verkfall. Eins og
menn hafa séð af fréttum eru
verkalýðsfélögin í Belgúi ldof
in eftir venjulegum, belgísk-
um línum ,og kaþólsku félögin
hafa samþykkt að taka ekki
þátt í verkfallinu
Það virðist að sjálfsögðu lít
ill vafi á, að verkföllin hafi a.
m. k. þann auka-tilgang að
neyða stjórn Eyskens til að
segja af sér, enda sagði Majcr,
framkvæmdastjóri verkalýðs-
sambands jafnaðarmanna, í
fyrradag berum orðum, að
stjórn Eyskens styddist ekkj.
við raunverulegan, heldur í-
myndaðan meirihluta.
En hvað sem um þetta má
segja, þá virðist jafnaugljóst,
að þarna hefur soðið upp úr
ævagömlum grunsemdum
hinna mismunandi kynflokka
og trúflokka í landinu, og við
þær hefur bætzt samvizkubit
þjóðar, sem. finnur, að hún
-fcefui' forsómað skyldu, sem
henni bar að uppfylla gagn-
vart þjóð, sem hún hefur \im
árabil stjórnað og auðgazt á.
báðar á brezku yfirráða-
svæði í Suðurliöfum. Onn-
ur þeirra er stærsta kóral-
rif í heimi, þótt ekki sé hún
fyrirferðarmikil á korti,
skömmu norðan miðjarðar-
baugs í miðju ICyrrahafi.
Eyjuna byggja Polynes-
ar, nokkur hundruð tals-
ins, og rækta mest kókós-
hnetur, og þar er einnig tvö
hundruð nvanna setulið, —
‘brezkt.
iHin eyjan er nvikið minni
og er í Indlandshafi, tvö
hundruð mílum suður af
Jövu. Þar búa um tvö þús-
und manns, mestmegnis
Kinverjar og Ástralíu-
menn, Þar er framleiddur
tilbúinn áburður fyrir
Ástralíu.
Stærri eyjuna fann Jam-
es Cook á aðfangalagskvöld
árið 1777, skömmu áður en
hann var stunginn til bana
á Hawaii.
Sú eyja er eins og segir
í ævintýrum frá Kyrrahafi,
vaxin pálmum, með hvít
kóralrif og blá lón og hit-
inn er jafn allt árið og ekki
þvingandi.
Litla Jólaey er ekki eins
lirífandi. Hún er tindurinn
Framhald á bls. 7.
MUMMMMUMUmWMUMmi
4 4. janúar 1961 — Alþýðublaðið